Εξελίξεις και προοπτικές της απασχόλησης στον ελληνικό αγροτικό τομέα Χριστίνα Σταυροπούλου Στέλεχος ΠΑΣΕΓΕΣ 2 Μαρτίου 2013
Απασχόληση κατά κλάδο, 2012* ΚλάδοιΑπασχολούμενοιΠοσοστό Εμπόριο ,92 % Αγροτικός Τομέας ,97 % Μεταποίηση ,60 % Τουρισμός ,29 % Κατασκευές ,60 % (Σύνολο Απασχολουμένων )
Απασχόληση κατά κλάδο, 2012
Από το 2000 έως το 2005 η απασχόληση στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας παρουσιάζει καθοδική πορεία με απώλεια 167 χιλ. θέσεων εργασίας. Το επόμενο διάστημα επιβραδύνεται αισθητά η πτώση της απασχόλησης με απώλεια 37 χιλ. θέσεων εργασίας Από το σημειώθηκε αύξηση της απασχόλησης με δημιουργία 33 χιλ. θέσεων εργασίας Κατά την τελευταία διετία έχουμε απώλεια 58,33 χιλ. θέσεων εργασίας. Εξέλιξη Απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα
θέσεις εργασίας θέσεις εργασίας θέσεις εργασίας θέσεις εργασίας
Ποσοστιαία εξέλιξη απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα ( ) Από το 2000 έως και το 2008 το ποσοστό των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα, σε σχέση με το σύνολο των απασχολουμένων, σημείωσε σημαντική πτώση. Από το 2008 έως και το 2012, με εξαίρεση το 2011, παρατηρούμε ότι το ποσοστό των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα, σε σχέση με το σύνολο των απασχολουμένων αυξήθηκε, παρόλο που είχαμε απώλεια θέσεων εργασίας.
Ετήσια Ποσοστιαία Μεταβολή Απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα ( )
Ποιοτικά Χαρακτηριστικά της Απασχόλησης Γεωγραφική Κατανομή
Η Κεντρική Μακεδονία συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζομένων στον αγροτικό τομέα (17%). Ακολουθούν οι Περιφέρειες Θεσσαλίας (12,84%), Πελοποννήσου (12,37%), Δυτικής Ελλάδας (12,36%) και Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης (11,42%). Ποσοστό απασχολούμενων μικρότερο του 5% σημειώνουν οι Περιφέρειες Ηπείρου (4,78%), Ιονίων Νήσων (3,55%), Αττικής (3,06%), Δυτικής Μακεδονίας (2,97%), Νοτίου Αιγαίου (2,03%) και Βορείου Αιγαίου (1,55%). Ποιοτικά Χαρακτηριστικά της Απασχόλησης Γεωγραφική Κατανομή
Σε όλες τις περιφέρειες, με εξαίρεση αυτές των Ιονίων Νήσων και του Νοτίου Αιγαίου, για το χρονικό διάστημα , καταγράφεται μείωση της απασχόλησης στον αγροτικό τομέα. Σε όλες τις περιφέρειες, με εξαίρεση αυτές των Ιονίων Νήσων και του Νοτίου Αιγαίου, για το χρονικό διάστημα , καταγράφεται μείωση της απασχόλησης στον αγροτικό τομέα. Μεγαλύτερα ποσοστά μείωσης στο Βόρειο Αιγαίο Μεγαλύτερα ποσοστά μείωσης στο Βόρειο Αιγαίο (-22,90%), στην Δυτική Μακεδονία (-23,17%) και στην Στερεά Ελλάδα (-29,30%) Τα μικρότερα ποσοστά μείωσης καταγράφονται στην Ανατολική Μακεδονία & Θράκη (-4,02%) και στην Δυτική Ελλάδα (-1,61%) Τα μικρότερα ποσοστά μείωσης καταγράφονται στην Ανατολική Μακεδονία & Θράκη (-4,02%) και στην Δυτική Ελλάδα (-1,61%) Αύξηση της απασχόλησης παρουσιάζεται στο Νότιο Αιγαίο (+4,15%) και στα Ιόνια Νησιά (+21,58%). Αύξηση της απασχόλησης παρουσιάζεται στο Νότιο Αιγαίο (+4,15%) και στα Ιόνια Νησιά (+21,58%).
Κατά το χρονικό διάστημα στα Ιόνια Νησιά δημιουργήθηκαν νέες θέσεις εργασίας και στο Νότιο Αιγαίο 397. Κατά το χρονικό διάστημα στα Ιόνια Νησιά δημιουργήθηκαν νέες θέσεις εργασίας και στο Νότιο Αιγαίο 397. Η απασχόληση στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας μειώθηκε κατά θέσεις εργασίας, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας μειώθηκε κατά θέσεις εργασίας και στην Περιφέρεια Πελοποννήσου μειώθηκε κατά θέσεις εργασίας. Η απασχόληση στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας μειώθηκε κατά θέσεις εργασίας, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας μειώθηκε κατά θέσεις εργασίας και στην Περιφέρεια Πελοποννήσου μειώθηκε κατά θέσεις εργασίας. Ποιοτικά Χαρακτηριστικά της Απασχόλησης Γεωγραφική Κατανομή
Ποιοτικά Χαρακτηριστικά της Απασχόλησης Τομείς Δραστηριότητας * Αροτραίες καλλιέργειες Δενδρώδεις καλλιέργειες, αμπέλια, φυτά και μπαχαρικά Κτηνοτροφία Μικτές γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες Αλιεία Πολλαπλασιαστικό Υλικό, φυτώρια Δασικός Τομέας Υδατοκαλλιέργεια Υπηρεσίες Θήρα Σύνολο Απασχόληση κατά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας πρωτογενούς τομέα,
Ποιοτικά Χαρακτηριστικά της Απασχόλησης Τομείς Δραστηριότητας Μεταξύ των βασικών κλάδων οικονομικής δραστηριότητας του πρωτογενούς τομέα το μεγαλύτερο μέρος της απασχόλησης διαχρονικά από το καλύπτεται από τις αροτραίες καλλιέργειες (50,38% το 2012) [σιτηρά, βιομηχανικά φυτά, όσπρια, κηπευτικά, κ.α.]. Ακολουθούν οι δενδρώδεις καλλιέργειες- περιλαμβανομένων και των αμπελώνων (26,39%) και έπονται η κτηνοτροφία (10,63%), οι μικτές γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες (7,22%), η αλιεία (2,02%), το πολλαπλασιαστικό υλικό-φυτώρια (1,11%), η δασική παραγωγή (0,82%), οι υδατοκαλλιέργειες (0,74%), ο κλάδος των υποστηρικτικών προς τη γεωργία υπηρεσιών (0,65%) και τέλος η θήρα (0,04%).
Ποιοτικά Χαρακτηριστικά της Απασχόλησης Τομείς Δραστηριότητας Σημαντική αύξηση θέσεων απασχόλησης διαπιστώνεται στον κλάδο των αροτραίων καλλιεργειών – νέες θέσεις απασχόλησης. Σημαντική αύξηση θέσεων απασχόλησης διαπιστώνεται στον κλάδο των αροτραίων καλλιεργειών – νέες θέσεις απασχόλησης. Σημαντικότερη απώλεια θέσεων απασχόλησης σημειώνεται στον κλάδο των δενδρωδών καλλιεργειών. Σημαντικότερη απώλεια θέσεων απασχόλησης σημειώνεται στον κλάδο των δενδρωδών καλλιεργειών.
Ποιοτικά Χαρακτηριστικά της Απασχόλησης Θέση στο Επάγγελμα
Οι αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό κατέχουν το 62,20% Οι αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό κατέχουν το 62,20% Τη μεγαλύτερη μείωση απασχολουμένων στην τριετία παρουσιάζει η κατηγορία των αυτοαπασχολουμένων χωρίς προσωπικό με απώλεια θέσεων απασχόλησης, ενώ Τη μεγαλύτερη μείωση απασχολουμένων στην τριετία παρουσιάζει η κατηγορία των αυτοαπασχολουμένων χωρίς προσωπικό με απώλεια θέσεων απασχόλησης, ενώ Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μεταβολή αντιμετωπίζουν οι αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό (-24,52%). Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μεταβολή αντιμετωπίζουν οι αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό (-24,52%).
Ποιοτικά Χαρακτηριστικά της Απασχόλησης Ηλικιακή Διάρθρωση
Συμπεράσματα - Επισημάνσεις Κατά την τριετία 2010 με 2012 η απασχόληση στην Ελλάδα μειώθηκε κατά θέσεις εργασίας. Οι απώλειες στις θέσεις απασχόλησης που κατέγραψε ο αγροτικός τομέας κατά την τριετία 2010 με 2012 είναι και αντιστοιχεί σε ποσοστό 9,74%. Ο δευτερογενής τομέας σημείωσε μείωση 38,15% που αντιστοιχεί σε θέσεις εργασίας. Ο τριτογενής τομέας κατέγραψε μείωση κατά 52,11% που αντιστοιχεί σε θέσεις απασχόλησης.
Ακόμα όμως και κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες, ο αγροτικός τομέας όχι μόνο διατηρεί το ποσοστό απασχόλησης που κατέχει σαν κλάδος στο συνολικό ποσοστό της απασχόλησης αλλά το αυξάνει. Ο πρωτογενής τομέας το 2012 απασχόλησε 491,47 χιλιάδες εργαζόμενους καλύπτοντας το 12,97 % του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας Συμπεράσματα - Επισημάνσεις
Για την τριετία 2010 έως και 2012 η απασχόληση στον αγροτικό τομέα μειώθηκε κατά 10,61% τη στιγμή όπου ο κλάδος των κατασκευών σημείωσε μείωση της τάξης του 34,06%, ο κλάδος της μεταποίησης 22,51%, ο κλάδος του εμπορίου κατά 14,61% και του τουρισμού 9,39%
Συμπεράσματα - Επισημάνσεις Απαιτείται συνεχής παρακολούθηση και πρόσθετη έρευνα με ανάλυση των τάσεων στην έξοδο των εργαζομένων. Κρίνεται απαραίτητο να υποστηριχθεί, κατά προτεραιότητα, η απασχόληση και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στον πρωτογενή τομέα. Πρέπει να διερευνηθούν τα αίτια περιορισμού της απασχόλησης σε ορισμένες Περιφέρειες κρίσιμης σημασίας για τον πρωτογενή τομέα
Συμπεράσματα - Επισημάνσεις Απαιτείται η ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας με τη δημιουργία δικτύου δομών σε κάθε αγροτική περιφέρεια για την παροχή πληροφόρησης και ενημέρωσης σε οριζόντια θέματα όπως: Ποιότητα και περιβάλλον Ποιότητα και περιβάλλον Οργάνωση και διοίκηση εκμεταλλεύσεων Οργάνωση και διοίκηση εκμεταλλεύσεων Εκτίμηση κόστους παραγωγής Εκτίμηση κόστους παραγωγής Υγιεινή και ασφάλεια τροφίμων Υγιεινή και ασφάλεια τροφίμων Πιστοποίηση Πιστοποίηση Κατανόηση μηχανισμών λειτουργίας της αγοράς Κατανόηση μηχανισμών λειτουργίας της αγοράς Διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας Διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας Marketing αγροτικών προϊόντων, υλοποίηση επιχειρηματικών σχεδίων Marketing αγροτικών προϊόντων, υλοποίηση επιχειρηματικών σχεδίων