ΡΑΨΩΔΙΑ Η Έκτορος και Αίαντος μονομαχία. Νεκρών αναίρεσις. Η μονομαχία του Έκτορα και του Αίαντα. Η ταφή των νεκρών.

Σύνδεση με τα προηγούμενα Έκτορας και Πάρης βγαίνουν ξανά στο πεδίο της μάχης και αναπτερώνουν το ηθικό των Τρώων που σημειώνουν νέες επιτυχίες κατά των Αχαιών. Η Αθηνά και ο Απόλλωνας αποφασίζουν να λήξουν οι εχθροπραξίες της ημέρας με μια μονομαχία ανάμεσα στον Έκτορα και έναν ξεχωριστό Αχαιό. Οι θεοί, μεταμορφωμένοι σε γυπαετούς, θα παρακολουθήσουν τον αγώνα από την ψηλή βελανιδιά του Δία και δε θα επιτρέψουν να συμβεί κακό σε κανέναν. Εννέα Έλληνες δηλώνουν προθυμία να αναμετρηθούν με τον Έκτορα και με κλήρωση επιλέγεται ο Αίαντας ο Τελαμώνιος.

Περίληψη στίχων 206-315 Ο Αίαντας εμφανίζεται πάνοπλος, με άγριο χαμόγελο, προκαλώντας αγαλλίαση στους Αχαιούς και τρόμο στους Τρώες, ακόμα και στον Έκτορα. Στο ένα του χέρι κρατάει κοντάρι και στο άλλο ασπίδα φτιαγμένη από εφτά δερμάτινες στρώσεις και μια χάλκινη. Προκαλεί τον Έκτορα λέγοντας πως μεταξύ των Αχαιών υπάρχουν και άλλοι ανδριωμένοι -όχι μόνο ο Αχιλλέας. Ο Έκτορας εξαίρει τις πολεμικές του ικανότητες, σέβεται όμως την αξία του αντιπάλου του και γι’ αυτό τον διαβεβαιώνει πως θα τον αντιμετωπίσει με σεβασμό κατά πρόσωπο και όχι πισώπλατα. Πρώτος ρίχνει το κοντάρι και τρυπάει τις έξι από τις επτά δερμάτινες στρώσεις της ασπίδας του Αίαντα. Έπειτα ο Αίαντας με τη σειρά του ρίχνει το κοντάρι και διαπερνά την ασπίδα και το θώρακα του Έκτορα και σκίζει το χιτώνα του.

Και οι δυο τραβάνε τα κοντάρια από τις ασπίδες και συνεχίζουν να μάχονται με απίστευτη αγριότητα, ώσπου ο Έκτορας τραυματίζεται ελαφρά στο λαιμό. Δεν το βάζει όμως κάτω και σηκώνει μεγάλη πέτρα που την εκσφενδονίζει κατά του Αίαντα, βρίσκοντας στο κέντρο την ασπίδα του. Το ίδιο κάνει με τη σειρά του και ο Αίαντας, με ακόμα μεγαλύτερη πέτρα που ρίχνει κάτω τον Έκτορα και σηκώνεται με τη βοήθεια του Απόλλωνα. Ετοιμάζονταν να χτυπηθούν και με τα ξίφη, αλλά το σκοτάδι πλέον έχει πέσει και τους σταματούν οι κήρυκες Ιδαίος και Ταλθύβιος κατ’ εντολή του Δία. Οι δύο πολεμιστές αποδέχονται την παύση της μάχης ανταλλάσσοντας φιλοφρονήσεις και δώρα: ο Έκτορας χαρίζει ξίφος με το θηκάρι του και ο Αίαντας κόκκινη ζώνη. Οι Τρώες χαίρονται με την επιστροφή του Έκτορα και ο Αγαμέμνονας υποδέχεται στη σκηνή του τον Αίαντα με τιμές, θυσιάζει βόδι και στήνεται προς τιμήν του μεγάλο φαγοπότι.

Ενότητες Στίχοι 206-223 Η τρομερή εμφάνιση του Αίαντα Στίχοι 224-243 «Αγώνας λόγων» των δύο αντιπάλων Στίχοι 244-273 Έκτορας και Αίαντας μονομαχούν Στίχοι 274-298 Οι κήρυκες δίνουν τέλος στη μάχη Στίχοι 299-305 Ανταλλαγή δώρων Στίχοι 306-315 Η υποδοχή των ηρώων στα στρατόπεδά τους

Ανάλυση της ραψωδίας Η’

Η ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ Η μονομαχία διακρίνεται σε δυο τμήματα: το λεκτικό που περιλαμβάνει τον «αγώνα λόγων» μεταξύ των αντιπάλων. και το πολεμικό κομμάτι που διακρίνεται σε τέσσερις φάσεις. Το πολεμικό κομμάτι: Στην πρώτη φάση οι αντίπαλοι πολεμούν με τα κοντάρια αλλά από μακριά. Στη δεύτερη φάση μάχονται και πάλι με το ίδιο όπλο (κοντάρι), αλλά αυτή τη φορά από κοντινή απόσταση. Στην τρίτη φάση εκσφενδονίζουν πέτρες. Στη τέταρτη φάση οι ήρωες είναι έτοιμοι να συγκρουστούν με ξίφη, αλλά διακόπτονται από την παρέμβαση των δυο κηρύκων, Ιδαίου και Ταλθύβιου, που καθοδήγησε ο Δίας. Τυπικό θέμα στις μονομαχίες αποτελεί ο «αγώνας των λόγων». Οι μονομάχοι καυχιούνται για τις ικανότητες τους και για την γενναιότητα τους. Οι λογομαχίες αυτές έχουν δύο σκοπούς: Να φοβίσουν τον αντίπαλο και να του ρίξουν το ηθικό. Να αποκτήσουν οι ίδιοι αυτοπεποίθηση. Όμως παράλληλα τονίζουν και τις αρετές του αντιπάλου τους.

Οι λόγοι των δύο αντιπάλων Ο Αίαντας: προσπαθεί να φοβίσει τον Έκτορα λέγοντας πως στο στρατόπεδο των Αχαιών βρίσκονται και άλλοι ανδρειωμένοι, εκτός από τον Αχιλλέα που απουσιάζει από το πεδίο της μάχης, εννοώντας φυσικά τον εαυτό του. συγκρίνει τον ίδιο με τον Αχιλλέα. αναφέρει τον λόγο για τον οποίο ο Αχιλλέας εγκατέλειψε τη μάχη. επιτρέπει στον Έκτορα να ξεκινήσει πρώτος τη μάχη ρίχνοντας το κοντάρι.

Ο Έκτορας: προσφωνεί τον Αίαντα και αναγνωρίζει την αξία του. ενοχλείται από την παραχώρηση που του έκανε να ξεκινήσει πρώτος τη μάχη. καυχιέται για τις πολεμικές του ικανότητες και για τα διάφορα χαρίσματά του, όπως την ευγένεια, την γενναιότητα, την ανωτερότητα κ.α. οι πολεμικές ικανότητες και τα όλα τα παραπάνω χαρίσματα συνθέτου το πορτρέτο του ιδανικού πολεμιστή.

ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ Στίχοι 208-210 Ο Αίαντας παρομοιάζεται με τον Άρη, τον θεό του πολέμου. Στίχος 211 Ο Αίαντας παρομοιάζεται με «θεόρατο πύργο» / προστάτης των Αχαιών. Στίχος 219 Η ασπίδα του Αίαντα παρομοιάζεται με προστατευτικό πύργο. Στίχοι 235-236 Ο Έκτορας διαμαρτύρεται που ο Αίαντας τον υποτίμησε σαν να ήταν γυναίκα ή παιδί. Στίχοι 256-257 Παρομοιάζει τη σφοδρότητα της σύγκρουσης των δύο αντιπάλων με αυτήν «λεόντων ομοφάγων» ή «αγριοχοίρων φοβερών».

ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Στ. 206-223 ΕΙΚΟΝΑ Έχουμε την εικόνα του οπλισμένου Αίαντα. Στ. 212 ΟΞΥΜΩΡΟ ΣΧΗΜΑ Ο ήρωας είναι γεμάτος αυτοπεποίθηση που τον γεμίζει άγρια χαρά, ενώ ταυτόχρονα το χαμόγελό του προκαλεί τρόμο στους Τρώες.. Στ. 215-216 ΑΝΤΙΘΕΣΗ Η εμφάνισή του γέμιζε χαρά τους Αχαιούς και τρόμαζε τους Τρώες Στ. 220-223 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Περιγράφεται η ασπίδα του Αίαντα. Στ. 245-250 ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ Προετοιμάζει την έναρξη του αγώνα Για την οικονομία του έργου ο Έκτορας δεν πρέπει να σκοτωθεί από τον Αίαντα. Η πλοκή επιβάλλει αυτό να γίνει από τα χέρια του Αχιλλέα.

Βεβαιώνουν ότι και οι δυο είναι ισάξιοι και ικανοί πολεμιστές. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΗΡΥΚΩΝ Προτείνουν να πάψουν οι δυο αντίπαλοι τον αγώνα. Βεβαιώνουν ότι και οι δυο είναι ισάξιοι και ικανοί πολεμιστές. Δικαιολογούν την απόφαση του Δία να λήξει ο αγώνας με την πρόφαση ότι έχει πλέον νυχτώσει.

Η φιλική λήξη της μονομαχία και η ανταλλαγή δώρων Ο Έκτορας: αναγνωρίζει την ανωτερότητα του Αίαντα. δέχεται την πρόταση των κηρύκων για τη λήξη της μάχης, μόνο όμως ως προσωρινή λύση. επαναλαμβάνει το επιχείρημα του Ιδαίου πως είναι καλό στην νύχτα να υπακούμε. προτείνει να αποχωρήσουν ο καθένας για το δικό του στρατόπεδο και να δώσουν χαρά στους δικούς τους ανθρώπους που προσμένουν την επάνοδό τους. προτείνει να ανταλλάξουν δώρα για να επισφραγίσουν το μοναδικό αυτό αγώνα που έληξε με πράξη συμφιλίωσης των δύο αντιπάλων επισφραγίζοντας μ’ αυτό τον τρόπο το ισόπαλο αποτέλεσμα.

Η ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΕΚΤΟΡΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΙΑΝΤΑ ΣΤΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΤΟΥΣ ΈΚΤΟΡΑΣ: Οι Τρώες υποδέχονται τον Έκτορα με ανακούφιση και χαρά, αφού επιστρέφει, αναπάντεχα, ζωντανός. ΑΙΑΝΤΑΣ: Οι Έλληνες υποδέχονται τον Αίαντα «φαιδρόν από την νίκην» (=χαρούμενο που είχε πετύχει τέτοια νίκη). Ο ίδιος ο Αγαμέμνονας τον δέχεται στη σκηνή του και προς τιμή του οργανώνεται ευχαριστήρια θυσία στο Δία και πανηγυρικό φαγοπότι. Ο Όμηρος εκδηλώνει πλέον άμεσα ποιον θεωρούσε ότι είχε την υπεροχή.

Η ΜΕΡΟΛΗΨΙΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ Ο Όμηρος είναι προφανές ότι παίρνει το μέρος των Αχαιών. Αυτό το καταλαβαίνουμε από τα παρακάτω σημεία: Η εικόνα του οπλισμένου Αίαντα προκαλεί τρόμο στον Έκτορα. Κατά τη διάρκεια της μονομαχίας ο Αίαντας χτυπά πιο δυνατά και καταφέρνει να τραυματίσει, έστω και λίγο, τον Έκτορα. Από τον τρόπο που υποδέχονται οι Τρώες τον Έκτορα, δηλαδή με συναισθήματα ανακούφισης και χαράς που ανέλπιστα ξέφυγε το θάνατο. Από τον τρόπο που υποδέχονται οι Αχαιοί τον Αίαντα ,χαρούμενο για την νίκη του, θριαμβευτή, ήρωα.

Σκηνές μάχης μεταξύ Τρώων και Αχαιών Αρχαϊκός μελανόμορφος αμφορέας

Κατερίνα – Ραφαέλα Γάτα Τάξη Β’ Γυμνασίου 1ο Γυμνάσιο Υμηττού Σχολικό Έτος 2011-2012