Ανάπτυξη και Περιβάλλον Π. Κάπρου Καθηγητή ΕΜΠ και Προέδρου ΡΑΕ

Παραδοσιακά «Δόγματα» •Το περιβάλλον είναι «εξωτερικό» αγαθό •Έντονος ανταγωνισμός στην αγορά είναι ασυμβίβαστος με φιλικότερο περιβάλλον •Μεγαλύτερη προστασία του περιβάλλοντος, αυξάνει το κόστος, υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα και έτσι μειώνει την αναπτυξιακή δυναμική •Άρα πρέπει κανείς να διαλέξει ; –Χαμηλό κόστος ή φιλικότητα προς το περιβάλλον; –Μεγαλύτερη ανάπτυξη ή Προστασία του Περιβάλλοντος;

Το περιβάλλον είναι αγαθό ή χαρακτηρίζει την ποιότητα αγαθών •Υπάρχει «προθυμία πληρωμής» για φιλικότητα στο περιβάλλον •Π.χ. –Πράσινος ηλεκτρισμός –Επιγραφές στα λευκά ηλεκτρικά είδη –Διαφήσιμη περιβαλλοντικών επιδόσεων προϊόντων Customer Satisfaction Quality Value Service

Ανταγωνισμός και Περιβάλλον ΠροδιαγραφήΠροϊόντων Ζήτηση Προσφορά Τιμές (1) Ρύθμιση Αγοράς π.χ. -non fossil fuel obligation -Green certificates -Emission trading (2) Ενθάρρυνση Επενδύσεων και Τεχνολογικής Προόδου: Αποδόσεις κλίμακας (3)

Η Ενδογενής Ανάπτυξη μπορεί να είναι και Βιώσιμη Ανάπτυξη •Ενδογενής Ανάπτυξη: –Οικονομική Μεγέθυνση μέσω ενσωμάτωσης Επιταχυνόμενης Τεχνολογικής Προόδου •Βιώσιμη Ανάπτυξη: –Οικονομική Μεγέθυνση με αναστρέψιμες συνέπειες για το Περιβάλλον ώστε να μην ακυρωθεί η ανάπτυξη μακροχρόνια •Η ενδογενής ανάπτυξη δεν είναι απαραίτητα και βιώσιμη ανάπτυξη και αντίστροφα: –Η κατάλληλη οικονομική-τεχνολογική πολιτική και ρύθμιση των αγορών μπορεί μόνο να εξασφαλίσει και τα δύο !

Περιβάλλον: μοχλός για ενδογενή και βιώσιμη ανάπτυξη •Ο περιβαλλοντικός περιορισμός: –Επιταχύνει την αντικατάσταση του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού και επιταχύνει τις επενδύσεις –Επιταχύνεται η καινοτομία και η τεχνολογική πρόοδος (learning by doing) –Με κατάλληλο μέγεθος εσωτερικής αγοράς οι αποδόσεις κλίμακας στους τεχνολογικούς κλάδους διαχέεται σε όλη την οικονομία –Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα λόγω της επιτάχυνσης της τεχνολογικής προόδου βελτιώνουν τους όρους εξωτερικού εμπορίου •Άρα: ανάπτυξη ενδογενής και βιώσιμη

Φαινόμενο Θερμοκηπίου: Καθολική επίδραση στο περιβάλλον •Μειώνοντας την εκπομπή ρύπων θερμοκηπίου βελτιώνονται όλα σχεδόν τα περιβαλλοντικά προβλήματα που εξαρτώνται από τον τομέα της ενέργειας •Το θέμα διαπερνά όλους τους κλάδους της οικονομίας και όλες της χώρες και δεν έχει τοπικό χαρακτήρα •Αφορά σε επιτάχυνση της αντικατάστασης του εξοπλισμού σε όλους τους κλάδους με τρόπο που η τεχνολογία του εξοπλισμού θα προοδεύει με επιταχυνόμενο ρυθμό.

Ευρωπαϊκή Πολιτική •Ευρεία ενιαία εσωτερική αγορά για τις μέγιστες αποδόσεις κλίμακας •Αυστηρές τεχνολογικές προδιαγραφές έστω και μονομερώς – επίτευξη συγκριτικού πλεονεκτήματος στην Ευρωπαϊκή βιομηχανία εξοπλισμών •Επικύρωση του πρωτοκόλλου Κυότο έστω και μονομερώς με σκοπό την ενδογενή ανάπτυξη. •Θέσπιση μέτρων συμβατών με το μηχανισμό της αγοράς –Εμπόριο αδειών ρύπων –Πράσινα πιστοποιητικά –Αναπροσαρμογή της φορολογίας στα καύσιμα •Μέτρα επιτάχυνσης της καινοτομίας –Προγράμματα R&D –Ρυθμιζόμενα τιμολόγια που δίνουν κίνητρα στις επενδύσεις –Κανόνας «αμοιβαιότητας» για την αποφυγή αθέμιτου ανταγωνισμού

Τεχνολογίες Ανάπτυξης-Περιβάλλοντος •Τεχνολογίες Συνδυασμένου κύκλου με φυσικό αέριο –Κύρια λύση μεσοπρόθεσμα, εξασφαλίζοντας ανταγωνισμό, τυποποίηση, φιλικότητα σε κάθε περιβαλλοντικό πρόβλημα, κλπ. •Διάσπαρτη παραγωγή ενέργειας –ΑΠΕ, μικροτουρμπίνες, κυψέλες καυσίμου,... –Ορθολογικοποίηση προσφοράς και ζήτησης με μεγίστη ανάτπυξη του ανταγωνισμού στην αγορά •Νέες τεχνολογίες για το αυτοκίνητο, κυψέλες καυσίμου –Ευκαιρία επιβίωσης και ανάπτυξης της αυτοκινητοβιομηχανίας

Όχι δίλημμα ανάπτυξη ή περιβάλλον αλλά είναι δυνατή ενδογενής και βιώσιμη ανάπτυξη Αυτή είναι και η πολιτική ΡΑΕ και ΥΠΑΝ ΡΑΕ :