Προοπτικές Επανένταξης μέσα στην Ετεροτοπία της Φυλακής: Η Ψυχολογική Εκπαίδευση και Συμβουλευτική στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Φυλακών Κορυδαλλού. Σοφία Τριανταφυλλίδου Δρ. Ψυχολογίας, Επιστ. Συνεργάτης ΤΕΙ Αθήνας, Συμβουλος – Ψυχολόγος ΣΔΕ Φυλακών Κορυδαλλού

«Eτεροτοπία»: «Άλλος τόπος». «Ετεροτοπία της απόκλισης»: Περιχαρακωμένος χώρος όπου αποβάλλονται τα άτομα των οποίων η συμπεριφορά θεωρείται αποκλίνουσα («τόπος των κακών») (Foucault, 1986). Εκπαιδευτικές δομές: Άμεσα συνδεδεμένες με τον κοινωνικό ιστό και ποτέ στο περιθώριο.

Φυλάκιση (αποδιοπομπή στο ετεροτοπικό περιβάλλον) Προγενέστερες εμπειρίες «αποτυχίας» Φυλάκιση (αποδιοπομπή στο ετεροτοπικό περιβάλλον) Σχήμα: Ο εαυτός ως αποτυχημένος - το περιβάλλον ως κάτι εχθρικό Τάση για ερμηνεία των νέων εμπειριών με βάση το κυρίαρχο σχήμα ενεργοποίηση ενίσχυση Νέες εμπειρίες μέσα στη φυλακή Φυλάκιση και Ενεργοποίηση Σχημάτων για τον Εαυτό

«Μπορείτε να δημιουργήσετε στους κρατούμενους μια αίσθηση ότι η ζωή τους ελέγχεται πλήρως από εμάς… θα αφαιρέσουμε την ατομικότητά τους με διάφορους τρόπους. Γενικώς, αυτό οδηγεί σε μια αίσθηση αδυναμίας. Δηλαδή, σ’ αυτήν την κατάσταση εμείς έχουμε όλη τη δύναμη, ενώ αυτοί δεν έχουν καθόλου» (Zimbardo, 1971)

«Αυτοί, οι σωφρονιστικοί» -οι εκπρόσωποι του θεσμού «Εμείς, οι φυλακισμένοι» «Αυτοί, ο έξω κόσμος» «Αυτοί, οι σωφρονιστικοί» -οι εκπρόσωποι του θεσμού απαξίωση, απόρριψη συμμαχία ή εναντίωση Αναζήτηση Ταυτότητας στο Ετεροτοπικό Περιβάλλον

Η Ένταξη στο Σχολείο ως Εναλλακτική Ταυτότητα επανασύνδεση «Εμείς, το Σχολείο» «Εμείς, οι φυλακισμένοι» «Αυτοί, ο έξω κόσμος» «Αυτοί, οι σωφρονιστικοί» -οι εκπρόσωποι του θεσμού απαξίωση, απόρριψη συμμαχία ή εναντίωση Η Ένταξη στο Σχολείο ως Εναλλακτική Ταυτότητα

Ψυχολογική Εκπαίδευση Διαλεύκανση και εμπλουτισμός: των βιωματικών θεωριών των εκπαιδευόμενων για τον ανθρώπινο ψυχισμό των σχημάτων τους για τον εαυτό και τον κόσμο.

«Γεννιέσαι και δεν καταλαβαίνεις, αλλά βλέπεις ότι όλοι γύρω σου σε αγαπάνε. Μεγαλώνεις με αυτήν την έννοια μέχρι που ξεκινάς να καταλαβαίνεις. Τότε βλέπεις τα πράγματα με άλλο μάτι, με το μάτι της λογικής … και εντοπίζεις ότι έχεις έρθει σε έναν κόσμο όπου βασιλεύει η αδικία και οι καλές στιγμές στη ζωή είναι ελάχιστες … Ευτυχώς που υπάρχουν και λίγες καλές στιγμές που λειτουργούν σαν αμορτισέρ για την ψυχολογία. Αυτό το πράγμα βιώνεις μια ζωή μέχρι να πεθάνεις.»

Ψυχολογική Συμβουλευτική Υποστήριξη στην ανεύρεση νέας ταυτότητας Επεξεργασία των σχημάτων ερμηνείας (των παρελθόντων βιωμάτων) Καλλιέργεια νέου σχήματος του εαυτού (ο εαυτός «με δυνατότητες διαφυγής»)

«Ο άνθρωπος εν μέρει ελέγχεται και εν μέρει ελέγχει το πεπρωμένο του … Δεν είναι θύμα των γεγονότων, αλλά είναι ικανός να αντιλαμβάνεται, να ερμηνεύει, ακόμη και να δημιουργεί τα γεγονότα» (Snygg & Combs, 1949, σ. 312).