Συστήματα και Επιστήμη Γεωγραφικών Πληροφοριών ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Paul A. Longley, Michael F. Goodchild, David J. Maguire, David W. Rhind © 2005 John Wiley and Sons, Ltd Επιστημονική επιμέλεια Ελληνικής έκδοσης: Γιάννης Θεοδωρίδης © 2010 Εκδόσεις ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ 11. Κατανεμημένα συστήματα GIS

Περίγραμμα Εισαγωγή Κατανέμοντας τα δεδομένα Ο εν κινήσει χρήστης Κατανέμοντας το λογισμικό: υπηρεσίες GIS (GIServices)

Κατανέμοντας ένα σύστημα GIS Τα επιμέρους συστατικά μπορεί να βρίσκονται σε διαφορετικές τοποθεσίες Ο χρήστης Τα δεδομένα Το λογισμικό Το δίκτυο συνδέει μαζί όλα τα συστατικά

Η υπό εξέταση θέση Εξίσου σημαντική για τα GIS είναι και η περιοχή που βρίσκεται στο επίκεντρο ενός έργου GIS Βασικά, η υπό εξέταση θέση μπορεί να μελετηθεί από ένα χρήστη GIS που βρίσκεται οπουδήποτε πάνω στη Γη Η ισχύς του GIS αυξάνεται συμαντικά όταν ο χρήστης βρίσκεται μέσα στην υπό εξέταση θέση •Η πληροφορία από τη ΒΔ μπορεί να συνδυαστεί με την πληροφορία από τις αισθήσεις του χρήστη

Ο ρόλος των προτύπων Τα κατανεμημένα συστήματα GIS βασίζονται στην υιοθέτηση κοινών προτύπων … τα οποία θα επιτρέπουν στα διάφορα συστατικά να λειτουργούν μαζί Τέτοια πρότυπα έχουν αναπτυχθεί από διάφορους εθνικούς και διεθνείς φορείς, με την υποστήριξη του Open Geospatial Consortium

Κατανέμοντας τα δεδομένα Πρέπει να είναι δυνατή η εύρεση χωρικά απομακρυσμένων δεδομένων Η τεκμηρίωση των δεδομένων, ή αλλιώς τα μεταδεδομένα, αποτελεί το κλειδί της επιτυχούς αναζήτησης Η U.S. Federal Geographic Data Committee έχει αναπτύξει ένα πρότυπο περιγραφής γεωγραφικών δεδομένων •The Content Standard for Digital Geospatial Metadata

Βασικά στοιχεία του προτύπου FGDC Metadata 1.Identification Information: βασικές πληροφορίες για τα σύνολα δεδομένων 2.Data Quality Information: μια γενική αξιολόγηση της ποιότητας του συνόλου δεδομένων 3.Spatial Data Organization Information: ο μηχανισμός αναπαράστασης χωρικών πληροφοριών στο σύνολο δεδομένων 4.Spatial Reference Information: η περιγραφή του πλαισίου αναφοράς και των μέσων κωδικοποίησης των συντεταγμένων του συνόλου δεδομένων 5.Entity and Attribute Information: λεπτομέρειες για το περιεχόμενο πληροφοριών του συνόλου δεδομένων (τύποι οντοτήτων, οι ιδιότητές τους, τα πεδία τιμών των ιδιοτήτων) 6.Distribution Information: πληροφορίες για το διανομέα του συνόλου δεδομένων και τις επιλογές απόκτησης του συνόλου δεδομένων 7.Metadata Reference Information: πληροφορίες για την ενημερότητα των μεταδεδομένων, και τον αντίστοιχο υπεύθυνο 8.Citation Information: η συνιστώμενη αναφορά που πρέπει να χρησιμοποιείται για το σύνολο δεδομένων 9.Time Period Information: πληροφορίες για την ημερομήνια και την ώρα ενός συμβάντος 10.Contact Information: η ταυτότητα και ο τρόπος επικοινωνίας με τα πρόσωπα και τους οργανισμούς που σχετίζονται με το σύνολο δεδομένων

Μεταδεδομένα Η συγκέντρωση μεταδεδομένων είναι ακριβή διαδικασία Αυτοί που έχουν την επιστασία των δεδομένων είναι απρόθυμοι να επωμιστούν το κόστος Υπάρχει ενδιαφέρον για λιγότερο εξεζητημένες μορφές Πολλοί χρήστες έχουν υιοθετήσει υποσύνολα του προτύπου FGDC Ένα πιο γενικό εναλλακτικό είναι το Dublin Core, που σχεδιάστηκε σαν ένα πρότυπο περιγραφής κάθε τύπου δεδομένων

Τα συστατικά του Dublin Core 1.TITLE. 2.AUTHOR or CREATOR. 3.SUBJECT or KEYWORDS. 4.DESCRIPTION. 5.PUBLISHER. 6.OTHER CONTRIBUTORS. 7.DATE. 8.RESOURCE TYPE. 9.FORMAT. 10.RESOURCE IDENTIFIER. 11.SOURCE. 12.LANGUAGE. 13.RELATION. 14.COVERAGE. 15.RIGHTS MANAGEMENT.

Γεω-βιβλιοθήκες και γεω-πύλες Γεω-βιβλιοθήκη είναι μια ψηφιακή βιβλιοθήκη που περιέχει γεω-αναφερόμενη πληροφορία Ο μηχανισμός αναζήτησης που παρέχει χρησιμοποιεί τη γεωγραφική θέση ως το πρωτεύον κλειδί Γεω-πύλη είναι μια ψηφιακή βιβλιοθήκη γεωγραφικών δεδομένων και γεωγραφικών υπηρεσιών Ένα «πωλητήριο μιας στάσης» (one-stop-shop) για πληροφορία σχετική με GIS

Μεταδεδομένα σε επίπεδο συλλογών Τώρα πια υπάρχουν πολλές γεω-βιβλιοθήκες και γεω-πύλες στο Internet Η καθεμία έχει το δικό της μηχανισμό αναζήτησης Όμως, πώς θα γνωρίζει ο χρήστης ποια να αναζητήσει για δεδομένα συγκεκριμένης περιοχής ή θέματος; Τα μεταδεδομένα σε επίπεδο συλλογών περιγράφουν τα περιεχόμενα ολόκληρων συλλογών, κέντρων συναλλαγών, αρχείων, ψηφιακών βιβλιοθηκών

Ο εν κινήσει χρήστης Είναι ολοένα αυξανόμενη η δυνατότητα παροχής υπηρεσιών GIS μέσω φορητών συσκευών, χειρός (hand- held) ή «φορετών» (wearable) Μερικά κινητά τηλέφωνα μπορούν πια να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία χαρτών •Αυτοί οι χάρτες μπορούν να είναι κεντραρισμένοι στην τρέχουσα θέση του χρήστη

Ένας χάρτης που δείχνει τα WiFi hotspots σε μια περιοχή που περιβάλλει την τρέχουσα θέση του χρήστη (the White House, 1600 Pennsylvania Avenue NW, Washington DC)

Ένας «φορετός» υπολογιστής σε χρήση. Αποτελείται από ένα επεξεργαστή και μια μονάδα αποθήκευσης κρεμασμένη στη ζώνη του χρήστη. Η μονάδα εξόδου βρίσκεται πάνω στα γυαλιά του χρήστη και έχει οθόνη διαμέτρου περίπου 1 εκ. με ανάλυση VGA, επίσης υπάρχει μια συσκευή εισόδου στο χέρι και μια κεραία GPS στον ώμο. Οι μπαταρίες είναι σε μια τσέπη του μπουφάν.

Εικονική περαγματικότητα Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας με στόχο τη δημιουργία ενός τεχνητού οπτικού και ηχητικού περιβάλλοντος που προσομοιώνει το πραγματικό περιβάλλον κάπου αλλού Ο χρήστης και το υποκείμενο βρίσκονται σε διαφορετικές τοποθεσίες Η τεχνολογία επιτρέπει στο χρήστη να εξερευνά μια απομακρυσμένη τοποθεσία

Επαυξημένη πραγματικότητα Ο χρήστης είναι στην ίδια τοποθεσία με το υποκείμενο Η τεχνολογία χρησιμοποιείται για να επαυξήσει τις αισθήσεις του χρήστη Πληροφορία από μια ΒΔ μπορεί να απεικονιστεί απευθείας στο οπτικό πεδίο του χρήστη •Πάνω από αυτό που βλέπει πραγματικά

Το σύστημα που φορά ο Reg Golledge (επικεφαλής της ομάδας ανάπτυξης) χρησιμοποιεί GIS και GPS για την επαύξηση των αισθήσεων ενός ανάπηρου ως προς την όραση ατόμου που πλοηγείται μέσα σε ένα πολύπλοκο χώρο, όπως ένα πανεπιστημιακό campus.

Υπηρεσίες θέσης Μια υπηρεσία (βάσει) θέσης – Location-based Service (LBS) είναι μια υπηρεσία πληροφοριών που παρέχεται από μια συσκευή η οποία: έχει επίγνωση της θέσης της έχει τη δυνατότητα να τροποποιήσει κατάλληλα την πληροφορία που παρέχει (με βάση την παραπάνω γνώση)

Πώς μπορεί μια συσκευή να έχει επίγνωση της θέσης της; Ενσωματωμένο GPS σε πολλά από τα σημερινά κινητά τηλέφωνα σε αυξανόμενο αριθμό οχημάτων Σταθερή συσκευή, η θέση της είναι γνωστή με την εγκατάστασή της Σημεία πωλήσεων (Point-of-sale systems) Η θέση προκύπτει από τη διεύθυνση Internet

Η επιχειρηματικότητα της εταιρείας InfoSplit βασίζεται στον προσδιορισμό της θέσης των χρηστών του Internet, επιτρέποντας σε υπηρεσίες Web να προσδιορίζουν πού βρίσκονται οι χρήστες τους.

Κατανέμοντας το λογισμικό Μια υπηρεσία GIS (GIService) είναι μια διαδικασία GIS που παρέχεται εξ’ αποστάσεως Ένας χρήστης μπορεί να στείλει ένα αίτημα και να λάβει μια απάντηση •Ένας γεωγραφικός κατάλογος τοπωνυμίων (gazetteer) δέχεται ένα τοπωνύμιο και επιτρέφει τις συνεταγμένες της θέσης •Μια υπηρεσία γεωκωδικοποίησης (geocoding) δέχεται μια οδική διεύθυνση και επιστρέφει τις συντεταγμένες του κτιρίου

Πλεονεκτήματα των GIServices Οι χρήστες δεν χρειάζεται να αποκτούν και να εγκαθιστούν ακριβό λογισμικό Μόνο μια έκδοση του λογισμικού απαιτείται να υπάρχει Πάντοτε η πιο πρόσφατη έκδοση Τα δεδομένα που χρησιμοποιεί η υπηρεσία μπορεί να διατηρούνται πάντοτε ενημερωμένα