Κέντρο Πρόληψης Αλεξανδρούπολης Η ψυχολογική αξία της βιωματικής μάθησης στην αγωγή της στοματικής υγείας. Ζωή Κασαπίδου Ψυχολόγος Κέντρο Πρόληψης Αλεξανδρούπολης Κομοτηνή 15 Οκτωβρίου 2011

Η αγωγή υγείας Αγωγή Η διαδικασία διαπαιδαγώγησης ή εκπαίδευσης του ανθρώπου Υγεία Η συνολική σωματική, πνευματική, ψυχική και κοινωνική ευεξία.

Η εκπαίδευση για την υγεία ως αίτημα του σύγχρονου πολιτισμού Η εκπαίδευση για την υγεία ως αίτημα του σύγχρονου πολιτισμού Η οικογένεια και το Σχολείο είναι οι βασικότεροι θεσμοί που καλούνται συμβάλλουν στην διαπαιδαγώγηση και εκπαίδευση για την κατάκτηση και την διατήρηση της υγείας και της ποιότητας ζωής του παιδιού και του ανθρώπου γενικότερα.

Η φιλοσοφία της αγωγής υγείας Η «φροντίδα εαυτού» ως στάση ζωής αποτελεί σήμερα τη βασική φιλοσοφία της όποιας συστηματικής εκπαίδευσης για τη βελτίωση και την προαγωγή της υγείας και της ευτυχίας του ατόμου.

Πως αποκτάμε την ικανότητα να φροντίζουμε τον εαυτό μας; Πως μεταφέρεται αυτή η τόσο σημαντική ανθρώπινη δυνατότητα Είναι θέμα κληρονομικότητας, γνώσης, εμπειρίας, οικογενειακού περιβάλλοντος, πολιτισμικών συνθηκών;

H ικανότητα να φροντίζουμε τον εαυτό μας δεν είναι κάτι που μαθαίνεται άμεσα αλλά κάτι που κατακτάμε σταδιακά από την παιδική μας ηλικία μέσα από διαδικασίες και σχέσεις που διαμορφώνουν την προσωπικότητά μας. Ως εκ τούτου Είναι πιο εύκολο να διαμορφώσουμε μια θετική συμπεριφορά σε μικρή ηλικία και εξαιρετικά δύσκολο να τροποποιήσουμε μία αρνητική συμπεριφορά στην ενήλικη πλέον ζωή.

Επηρεάζεται δηλαδή και καθορίζεται από την πρώτη βασική αίσθηση ότι είμαστε επιθυμητοί, αγαπητοί, αποδεκτοί και σεβαστοί στοιχεία που διαμορφώνουν τη βάση της αυτοεκτίμησής μας και την επιθυμία να φροντίζουμε τον εαυτό μας και τη ζωή μας ως το πολυτιμότερο όλων των αγαθών.

Η ικανότητά μας δηλαδή να φροντίζουμε τον εαυτό μας επηρεάζεται και καθορίζεται όχι μόνο από πληροφορίες και γνώσεις που διεγείρουν απλώς τον εγκέφαλό μας αλλά από ψυχοκοινωνικούς κυρίως παράγοντες όπως η αυτοεκτίμηση, η αυτοπεποίθηση, η ενσυναίσθηση, η συναισθηματική έκφραση, η ικανότητα επικοινωνίας με τους άλλους, η ικανότητα να αντέχουμε τις ματαιώσεις, αναπτύσσουμε φιλίες, η ικανότητα να αγαπάμε, να δημιουργούμε και να απολαμβάνουμε τη ζωή.

Για να μπορεί ένα παιδί να μάθει και να αναλάβει κάποια στιγμή την ευθύνη του εαυτού του πρέπει να αντιμετωπίζεται από τους «σημαντικούς άλλους» με σεβασμό ως υποκείμενο ενεργό και όχι ως ένα παθητικό αντικείμενο όχι ως προέκταση των επιθυμιών και των φιλοδοξιών των γονιών του ή των δασκάλων.

Οι επιταγές του σύγχρονου πολιτισμού όταν εμφανίζονται ως απαίτηση ή προσταγή…προς τα παιδιά κινδυνεύουν να ακυρωθούν στην πράξη …. «φάε σωστά…» «πλύνε τα δόντια σου..» «μη ζηλεύεις..» «μη ντρέπεσαι…» «μίλα ευγενικά…» «Μάθε..» «Πέτυχε…» δημιουργώντας θλίψη ,θυμό και αντίδραση στα παιδιά….

Το να μάθει λοιπόν ένα παιδί προϋποθέτει ένα κίνητρο, ένα σκοπό, ένα σχέδιο, μια προοπτική που να συνδέει τη γνώση με την ευχαρίστηση και την καθημερινή ζωή. Τα παιδιά και οι έφηβοι υιοθετούν πιο εύκολα θετικές στάσεις και συμπεριφορές όταν έχουν την δυνατότητα να κατανοήσουν και να βιώσουν τη σημασία αυτών για τους ίδιους παρά όταν αυτές παρουσιάζονται ως ψυχαναγκαστική απαίτηση συμμόρφωσης σε έναν μητρικό, πατρικό, σχολικό ή πολιτισμικό κανόνα.

Πλάτωνας και αγωγή υγείας Όπως είπε ο Πλάτωνας ήδη στην «Πολιτεία» : «…οι γνώσεις που μπαίνουν στην ψυχή του παιδιού με τη βία και τον εξαναγκασμό δεν στεριώνουν ούτε καλύτερο το κάνουν γι΄ αυτό τα παιδιά θα πρέπει παίζοντας να εκπαιδεύονται …»

Η βιωματική μάθηση Για όλους αυτούς τους λόγους η σύγχρονη αγωγή για την υγεία αξιοποιεί τις αρχές της βιωματικής ή εμπειρικής ή ενεργητικής μάθησης, δίνει δηλαδή έμφαση στο άτομο, τις σχέσεις του, την επικοινωνία, το παιχνίδι, στο πλαίσιο και τη λειτουργία της ομάδας μέσα στην οποία λειτουργεί. Είτε πρόκειται για την οικογένεια και αναφέρομαι στα προγράμματα πρόληψης και υποστήριξης των γονιών που εφαρμόζονται κυρίως από επαγγελματίες ψυχικής υγείας των Κέντρων Πρόληψης. Είτε πρόκειται για το σχολείο και τα προγράμματα πρόληψης που έχουν σκοπό να συμβάλλουν στην ολόπλευρη ανάπτυξη του μαθητή και την βελτίωση της ικανότητάς του να φροντίζει τον εαυτό του τα οποία εφαρμόζονται από ευαισθητοποιημένους εκπαιδευτικούς.

Η σύζευξη γνώσης και βιώματος Αποτελεί σήμερα το βασικό παιδαγωγικό στόχο όχι μόνο για τις παρεμβάσεις πρόληψης και αγωγής υγείας αλλά και για το σύνολο των μαθημάτων. Οι διάφοροι τομείς της αγωγής υγείας , στοματική υγεία, διατροφή, άγχος, ατυχήματα, διαφυλικές σχέσεις , διαπολιτισμικότητα, δεν αντιμετωπίζονται ως μεμονωμένα και ανεξάρτητα θέματα αλλά ως διαφορετικές εκφάνσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Το πρόγραμμα αγωγής της στοματικής υγείας Το συγκεκριμένο εγχειρίδιο «Γερά δόντια Καλύτερη υγεία» αποτελεί μια πρόταση για την εφαρμογή παιδαγωγικής προληπτικής παρέμβασης με στόχο την ενίσχυση της επιθυμίας και τη ικανότητας των μαθητών να φροντίζουν αποτελεσματικά το στόμα και τα δόντια τους.

Πρόληψη και προαγωγή της στοματικής υγείας Η οποιαδήποτε παρέμβαση προς την κατεύθυνση της αγωγής για τη στοματική υγεία προϋποθέτει καταρχήν από τον ίδιο το δάσκαλο την συνειδητοποίηση της αξίας του στόματος και των λειτουργιών που συνδέονται με αυτό και τη διάθεση να εφαρμόσει τις αρχές τη βιωματικής μάθησης. Διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος να εμφανιστεί ως μια στεγνή πληροφόρηση επικεντρωμένη στην ιατρική ανατομία και τις τεχνικές φροντίδας των δοντιών ή ως μια ηθικολογική και διδακτική στάση που υπενθυμίζει στα παιδιά το χρέος, την υποχρέωση να φροντίζουν τα δόντια τους ,γιατί έτσι πρέπει, γιατί αυτό θέλουν οι γονείς, οι δάσκαλοι, οι επιστήμονες.

Η ψυχολογική αξία του στόματος Η ψυχολογική αξία του στόματος Ήδη από τις πρώτες μέρες της ζωής του παιδιού το στόμα κατέχει κυρίαρχη οργανική και ψυχολογική αξία για το βρέφος καθώς συνδέεται με το θηλασμό και τη συναισθηματική ασφάλεια που του παρέχει η στενή επαφή με το σώμα της μητέρας του.

Εν αρχή ην ο λόγος Από τις πρώτες στιγμές της ζωής μας και μια για πάντα το στόμα θα αποτελεί το χώρο από τον οποίο θα απορρέει ο λόγος και ο λόγος θα αποτελεί το κυρίαρχο μέσο έκφρασης όλων των γνωστικών, συναισθηματικών και κοινωνικών εκδηλώσεων της ανθρώπινης φύσης.

Η πίκρα, η γλυκύτητα τόσο των φαγητών όσο και των λέξεων καθώς και των συναισθημάτων εδράζονται στο στόμα Φράσεις του τύπου: «αυτό το γεγονός μου άφησε μια πίκρα στο στόμα» , «η γλύκα αυτού του φιλιού θα μου μείνει αξέχαστη» , «τα λόγια σου είναι σκέτο μέλι» , «φαρμάκι στάζουν τα λόγια του», αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα της ανθρώπινης εμπειρίας και της αξίας που αποδίδει- ανεξάρτητα από το αν το συνειδητοποιεί- στο στόμα και τις λειτουργίες που συνδέονται άρρηκτα με αυτό.

Το εκπαιδευτικό υλικό «Γερά δόντια-Καλύτερη υγεία» Το εκπαιδευτικό υλικό «Γερά δόντια-Καλύτερη υγεία» Το εκπαιδευτικό υλικό αποτελεί μια πρόταση, αφορμή για σκέψη και περαιτέρω επεξεργασία από τον κάθε εκπαιδευτικό που θα αποφασίσει να διαπραγματευτεί το συγκεκριμένο θέμα. Απευθύνεται σε μαθητές ηλικίας 9-12 ετών και 12-15 με διαφορετικό περιεχόμενο για κάθε ηλικιακή ομάδα. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει εκπαιδευτικό υλικό για το δάσκαλο με αναφορά στους επιμέρους στόχους, τη θεματολογία και τη διαδικασία εφαρμογής της παρέμβασης στη σχολική τάξη. Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει πληροφοριακό υλικό το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο από τον εκπαιδευτικό όσο και από τους μαθητές για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων.

Μεθοδολογία Η λειτουργία της σχολικής τάξης ως ομάδα Ο ρόλος του δασκάλου ως συντονιστή – μεσολαβητή Οι τεχνικές ενεργητικής μάθησης Η συνεργασία με τους ειδικούς της οδοντιατρικής φροντίδας Η συνεργασία με την οικογένεια

Η στάση του δασκάλου Ο λόγος του δασκάλου θα πρέπει να είναι απλός και συμβουλευτικός. Ο υποστηρικτικός λόγος στο ζήτημα της στοματικής υγείας αναγνωρίζει τις αδυναμίες των παιδιών σε θέματα διατροφής, καθώς και τις φυσιολογικές δυσκολίες τους στην προσπάθειά τους να μάθουν σιγά – σιγά να χρησιμοποιούν σωστά τη βούρτσα, την οδοντόκρεμα, το φθοριούχο διάλυμα ή το νήμα ώστε να υιοθετήσουν αυτή τη συνήθεια στην καθημερινή τους ζωή. Ένας τέτοιος λόγος αγγίζει την ευαισθησία, το φιλότιμο και την ευγενή άμιλλα που αναπτύσσεται και αμβλύνει την εμφάνιση μιας συναισθηματικής αντίδρασης των παιδιών απέναντι στο απόλυτο και πιεστικό συχνά αίτημα των ενηλίκων.

Ο ρόλος της οικογένειας Πολύ συχνά ο εκπαιδευτικός βρίσκεται αντιμέτωπος με στάσεις και συμπεριφορές που απορρέουν από το οικογενειακό περιβάλλον του παιδιού. Στις περιπτώσεις αυτές οφείλει να αναγνωρίσει την αξία της διαφορετικής πορείας που τα παιδιά μπορούν να έχουν σε σχέση με τις συνήθειες των γονιών τους απενοχοποιώντας τους γονείς και απαντώντας στη συνήθη δήλωση των παιδιών «αφού οι γονείς μου δεν πλένουν τα δόντια τους, γιατί εγώ να το κάνω». Σε κάθε εποχή είναι θεμιτό τα παιδιά να καταφέρνουν πάντα κάτι περισσότερο από αυτό που οι γονείς τους ή οι παππούδες τους κατάφεραν να κατακτήσουν ως γνώση ή ως συνήθεια και τρόπο ζωής. Χαρακτηριστικά μπορούμε να αναφέρουμε παραδείγματα όπως οι γυναίκες κάποτε δεν σπούδαζαν, ούτε εργάζονταν, οι άνθρωποι παντρεύονταν και κάνανε παιδιά σε πολύ μικρή ηλικία…

Η συνεργασία με την οικογένεια Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των γονιών για την πραγματοποίηση προληπτικών παρεμβάσεων σε θέματα αγωγής υγείας στο χώρο του σχολείου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματική εφαρμογή αυτών αλλά και την υποστήριξη της παρεχόμενης γνώσης και εμπειρίας από το οικογενειακό περιβάλλον. Το σχολείο μπορεί σε συνεργασία με αρμόδιους φορείς να διοργανώνει κατά καιρούς ομάδες ευαισθητοποίησης γονέων για το σύνολο των θεμάτων που αφορούν την σωματική και ψυχοκοινωνική υγεία τόσο των παιδιών όσο και των ενηλίκων.

Η συνεργασία του σχολείου με τους ειδικούς της οδοντιατρικής Η συνεργασία του σχολείου με τους ειδικούς της οδοντιατρικής Ανεξάρτητα από τις όποιες δηλώσεις των παιδιών για το αν τρώνε ή όχι πολλά γλυκά, για το αν έχουν ή δεν έχουν ακόμα οδοντόβουρτσα, για το αν πλένουν τα δόντια τους μετά από κάθε γεύμα ή μόνο το βράδυ, για το αν έχουν επισκεφτεί ποτέ τους οδοντίατρο η δυνατότητα προσωπικής επαφής με έναν ειδικό της στοματικής υγιεινής αποτελεί γεγονός μεγάλης παιδαγωγικής σημασίας. Η διαμεσολάβηση του εκπαιδευτικού τον οποίο συνήθως τα παιδιά αγαπούν και εμπιστεύονται ενισχύει την ανάπτυξη μια θετικής προσδοκίας και εικόνας για τον ειδικό πριν αυτός συνδεθεί στην προσωπική εμπειρία η φαντασίωση του παιδιού με τον φόβο ή τον πόνο.

Η διαθεσιμότητα του ειδικού να γνωρίσει καταρχήν τα παιδιά και στη συνέχεια να ακούσει τα ερωτήματα που θα διατυπώσουν με τον τρόπο τους και τη βοήθεια του εκπαιδευτικού του δίνει τη δυνατότητα να εκτιμήσει το επίπεδο των παιδιών και να προσαρμόσει τις απαντήσεις του στις ανάγκες τους. Η δυνατότητα επίσκεψης στον επαγγελματικό χώρο του ειδικού αποτελεί μια θαυμάσια ευκαιρία εξοικείωσης των παιδιών με το προφίλ, τα εργαλεία, τις διαδικασίες και τις δυνατότητες της σύγχρονης οδοντιατρικής.

«Δεν ξέρω, δεν μπορώ ή δεν θέλω να πλύνω τα δόντια μου; » « Η ιστορία του Γιωργάκη….»

Εφηβεία και αγωγή της στοματικής υγείας Τελειώνοντας το δημοτικό τα παιδιά είναι σε θέση να χρησιμοποιούν το λόγο, να κατανοούν αφηρημένες έννοιες, να αναπτύσσουν επιχειρηματολογία, να μπαίνουν στη θέση του άλλου και να χρησιμοποιούν υποθετικούς συλλογισμούς για την διεξαγωγή συμπερασμάτων. Επιπλέον, είναι σε θέση να εσωτερικεύουν κανόνες και αξίες στο βαθμό που αυτές τεκμηριώνονται λογικά και δεν τίθενται ως απαίτηση υποταγής στις επιθυμίες των άλλων.

Η αφύπνιση της σεξουαλικότητας πυροδοτεί μεγάλη αναστάτωση που άλλοτε εκδηλώνεται με θορυβώδη τρόπο και άλλοτε σιωπηρά και μελαγχολικά. Το σώμα και οι λειτουργίες του αποτελούν κεντρικό ζήτημα ενδιαφέροντος, αλλά και πηγή μεγάλης αμηχανίας. Οι αντιδράσεις του μπορεί να είναι είτε προς την πλευρά της υπερβολής, είτε προς την πλευρά της αδιαφορίας και της άρνησης ή μπορεί να εναλλάσσονται ανάλογα με τις περιστάσεις.

Την περίοδο αυτή και η σωματική υγιεινή παρασύρεται από τις αμφιθυμικές αντιδράσεις του εφήβου. Σε περιόδους ενθουσιασμού ή φλερτ, φροντίζει τον εαυτό του, τα μαλλιά του, το δέρμα του, τα δόντια του, για να τον εμφανίσει τέλειο και γοητευτικό στο βλέμμα της παρέας και του άλλου φύλου. Η όποια προσωπική ή ερωτική απογοήτευση μπορεί αυτόματα να τον οδηγήσει σε πλήρη αδιαφορία για τα παραπάνω και σε συμπεριφορές απομόνωσης και αυτοεγκατάλειψης.

Συμπεράσματα αξιολόγησης

1.Ποιές ήταν οι προσδοκίες σας από την εφαρμογή του συγκεκριμένου προγράμματος. να κατανοήσουν οι μαθητές τη σημαντικότητα του θέματος μέσω της βιωματικής μάθησης να συνειδητοποιήσουν τα παιδιά τη σημασία και ταυτόχρονα την αξία της στοματικής υγείας βελτιώνοντας τις διατροφικές τους συνήθειες. Σύζευξη γνώσης και εμπειρίας με εφαρμογή στην καθημερινή ζωή. η ενημέρωση των μαθητών για θέματα που αφορούν στη στοματική υγιεινή η ευαισθητοποίηση τους στη φροντίδα των δοντιών και του στόματος να εξοικειωθούν με τις επισκέψεις στα οδοντιατρεία και τους οδοντιάτρους. η ενημέρωση των μαθητών σε θέματα φροντίδας της στοματικής υγείας καθώς και η συνειδητοποίηση της προσωπικής ευθύνης των ίδιων και των γονιών τους προκειμένου να την εξασφαλίσουν να αλλάξουν τα παιδιά στάση ζωής απέναντι σε ένα τόσο σημαντικό αλλά και τόσο παραμελημένο κομμάτι της υγιεινής μας.

Η ανάπτυξη του ενδιαφέροντος και της ικανότητας των νηπίων να φροντίζουν σωστά τα δόντια τους (πρακτική άσκηση στο χώρο του σχολείου) Πρόληψη και ανάληψη προσωπικής ευθύνης (για μαθητές γυμνασίου λυκείου) Ευαισθητοποίηση των παιδιών και ειδικά των αλλοδαπών που δεν έχουν τέτοια «γραμμή» από την οικογένειά τους Πρόληψη του φόβου των ειδικών. ( νηπιαγωγείο) Ανάληψη ευθύνης για την φροντίδα της στοματικής τους υγείας ως μέρος του εαυτού τους μέσα από διαδικασίες χαράς και ψυχαγωγίας.

2. ποιοι ήταν οι ειδικοί στόχοι σας από την εφαρμογή του συγκεκριμένου προγράμματος α. βελτίωση των γνώσεων β. ανάπτυξη ενδιαφέροντος γ. σταδιακή αλλαγή της συμπεριφοράς δ. εξοικείωση των μαθητών με ειδικούς της οδοντιατρικής φροντίδας ε. βελτίωση δεξιοτήτων στ άλλο : σύνδεση με πρόγραμμα διατροφής, να μεταφέρουν τα παιδιά και στο σπίτι (αδέλφια, γονείς) γνώσεις ή έστω να ευαισθητοποιήσουν και τις οικογένειές τους γιατί αρκετές από αυτές δεν διαθέτουν την απαραίτητη γνώση και πράξη, επίδραση του καπνίσματος στο στόμα και στα δόντια, οι μαθητές να ανακαλύπτουν μόνοι τους τη γνώση μέσα από την ομαδική συνεργασία

3.είχατε προηγούμενη εμπειρία στην εφαρμογή μεθόδων βιωματικής μάθησης Οι μισοί εκπαιδευτικοί που το εφάρμοσαν δηλώνουν αρκετή εμπειρία. το 1/3 περίπου του δείγματος που απαντούν πως είχαν λίγη εμπειρία ελάχιστοι δηλώνουν καθόλου εμπειρία ελάχιστοι δηλώνουν μεγάλη εμπειρία

4.σε ποιο βαθμό το πρόγραμμα κάλυψε τις προσδοκίες και τους στόχους σας. Το 80%δηλώνουν ότι το πρόγραμμα όπως το εφάρμοσαν κάλυψε σε ικανοποιητικό βαθμό τις προσδοκίες και τους στόχους που είχαν θέσει. Ελάχιστοι αναφέρουν μικρό βαθμό ικανοποίησης από την ολοκλήρωση του προγράμματος κυρίως σε σχέση με την έλλειψη υποστήριξης από οδοντιατρικούς φορείς ή την έλλειψη χρόνου για πιο επαρκή και αποτελεσματική εφαρμογή του.

5. ποια κατά τη γνώμη σας ήταν τα θετικά στοιχεία του προγράμματος. η βιωματική μέθοδος διδασκαλίας προσφέρει με ευχάριστο τρόπο γνώσεις και δεξιότητες στα παιδιά. το πρόγραμμα υπήρξε αφορμή για ενημέρωση και πρακτική άσκηση των νηπίων για την υγιεινή του στόματος και των δοντιών. η επίτευξη του μεγαλύτερου μέρους των στόχων – η προσωπική συμμετοχή των μαθητών και η επιτυχής εξοικείωσή τους με τη φροντίδα της στοματικής υγιεινής. τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με το πρόγραμμα γιατί το θέμα ήταν καθημερινό και προσιτό. Δούλεψαν σε ομάδες , δημιούργησαν ερωτηματολόγιο και το μοίρασαν σε όλους τους μαθητές του σχολείου, έκαναν αποδελτίωση εξάγοντας αποτελέσματα και έφτιαξαν φυλλάδιο οδηγιών προς του μαθητές για την καθημερινή στοματική υγιεινή. το γεγονός ότι η πορεία του προγράμματος εξαρτάται απόλυτα από τη δουλειά και το ενδιαφέρον των παιδιών.

μπήκαν τα θεμέλια για σωστή στοματική υγιεινή πιστεύοντας πως αυτή η γνώση θα γίνει βίωμα που θα καθορίσει τη συμπεριφορά και τη στάση ζωής των παιδιών στο μέλλον ως ενήλικες. Θετική η μεθοδολογία του προγράμματος (βιωματική, ενεργητική μάθηση),πολύ προσεγμένο υλικό. η δουλειά των μαθητών σε ομάδες διευκόλυνε την επαφή και την επικοινωνία μεταξύ τους και συνεργάστηκαν καλύτερα ανεξάρτητα από το φύλο και τις επιδόσεις του καθένα. η αναλυτική παρουσίαση για τον εκπαιδευτικό των στόχων και των επιμέρους δραστηριοτήτων – η σύνδεση του προγράμματος με την καθημερινότητα – το πληροφοριακό υλικό που ήταν κατανοητό για τους μαθητές. το περιεχόμενο του υλικού ήταν χωρίς ασάφειες και δυσκολίες κατανόησης (νηπιαγωγός)! η διάθεση και το ενδιαφέρον που έδειξαν οι μαθητές κυρίως όσον αφορά το κομμάτι της βιωματικής προσέγγισης. Η ανταπόκριση και η ευαισθησία που έδειξαν όλοι οι φορείς αλλά και η παροχή υλικού από την οδοντιατρική ομοσπονδία

η διάθεση και το ενδιαφέρον που έδειξαν οι μαθητές κυρίως όσον αφορά το κομμάτι της βιωματικής προσέγγισης. Η ανταπόκριση και η ευαισθησία που έδειξαν όλοι οι φορείς αλλά και η παροχή υλικού από την οδοντιατρική ομοσπονδία πρόκληση του ενδιαφέροντος των μαθητών μέσα από πρωτότυπες και βιωματικές δραστηριότητες και παιχνίδια δυνατότητα ανάπτυξης της κριτικής ικανότητας και αυτενέργειας.!!! τα νήπια που συμμετείχαν απέκτησαν αρκετές γνώσεις με την επαφή με τους οδοντιάτρους και το ιατρείο απέκτησαν θετική στάση απέναντι τους και υιοθέτησαν θετικές στάσεις και συμπεριφορές ως προς την καθημερινή φροντίδα των δοντιών τους.

6. ποια κατά τη γνώμη σας ήταν τα αρνητικά στοιχεία του προγράμματος η έλλειψη ενδιαφέροντος και στήριξης του έργου μας από αρμόδιους οδοντιατρικούς φορείς. η περιορισμένη χρονική διάρκεια λόγω της διδακτικής ύλης μερικά παιδιά τρόμαξαν κατά την επίδειξη φωτογραφιών με προβληματική στοματική υγιεινή. η έλλειψη εποπτικού υλικού (αφίσες, φυλλάδια, μασέλα, σλάιντς) προϋποθέτει ότι τα παιδιά θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε υλικό (έντυπο ή υπολογιστές) κάτι που στην πράξη δεν είναι δεδομένο ------------------------------------------------------------------------------------ Η πλειοψηφία δεν εντοπίζει αρνητικά στοιχεία στο ίδιο το πρόγραμμα όσο στην υποστήριξη της εφαρμογής του.

7. υπάρχουν επιπλέον θέματα τα οποία πιστεύετε ότι έπρεπε να συμπεριληφθούν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα. Εάν ναι, ποια. θα βοηθούσε η χρησιμοποίηση έντυπου υλικού για την αποτελεσματικότερη ενημέρωση των γονέων θα μπορούσε στο τέλος του προγράμματος να γίνει φθορίωση στα δοντάκια των παιδιών. για την χρήση του στο νηπιαγωγείο χρειάζεται περισσότερη εικονογράφηση. επίσκεψη σε οδοντίατρο για να γνωρίζει ο κάθε μαθητής την πραγματική κατάσταση των δοντιών του.

8. πως θα σχολιάζατε την ανταπόκριση των μαθητών σας στη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος. ανυπόμονοι, με ενδιαφέρον και ικανοποίηση τα παιδιά ήταν πολύ ενθουσιασμένα με το θέμα. Απολάμβαναν την συνεργασία τους στις κλειστές ομάδες. Απολάμβαναν κάθε εκπαιδευτική δραστηριότητα. ενθουσιάστηκαν με την παρουσία των ειδικών ανυπομονούσαν για την επίσκεψη στο οδοντιατρείο.

Πιστεύουμε ότι τα παιδιά έμαθαν, διασκέδασαν κινητοποιήθηκαν αποφάσισαν τα ίδια γιατί πρέπει να πλένουν τα δόντια τους. Επίσης αύξησαν τις επισκέψεις στον οδοντίατρο και άσκησαν επιρροή και στους γονείς τους. μεγάλη γιατί δεν υπήρχε προηγούμενη ενασχόληση με το θέμα και οι μαθητές βρίσκονται σε μια ηλικία κατά την οποία παρατηρούν μεγάλες αλλαγές στο στόμα τους

το θέμα δουλεύτηκε ως σχέδιο εργασίας «τον εαυτό μου τον φροντίζω σωστές βάσεις χτίζω», το ενδιαφέρον των παιδιών ήταν έντονο ενώ οι στάσεις που υιοθέτησαν ακολουθούνταν και στο σπίτι. Στο σχολείο πρότειναν να φέρουμε οδοντόβουρτσες και οδοντόκρεμες ώστε να πλένουμε τα δόντια μας μετά το δεκατιανό. το ενδιαφέρον των μαθητών ήταν μεγάλο ανταποκρίθηκαν αποτελεσματικά στην αναζήτηση υλικού μέσω διαδικτύου, από φαρμακεία, οδοντιατρεία, δημιούργησαν αφίσες για τις τάξεις τους. (νηπιαγωγείο). Το θέμα ενθουσίασε τα παιδιά . Το καθημερινό βούρτσισμα υιοθετήθηκε από τα παιδιά με μεγάλη χαρά σαν ένα ακόμα παιχνίδι.

9. κατά τη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος είχατε τη δυνατότητα ειδικής υποστήριξης σε θέματα που αφορούν το περιεχόμενο και τη μεθοδολογία του συγκεκριμένου προγράμματος. Η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών δηλώνουν ότι είχαν αρκετή υποστήριξη από τον υπεύθυνο αγωγής υγείας μεγάλο ποσοστό δηλώνουν ότι είχαν συνεργασία με οδοντίατρο είτε με τον οδοντιατρικό σύλλογο, την προληπτική ιατρική του ΙΚΑ, το οδοντιατρείο του νοσοκομείου ή ιδιώτη οδοντίατρο. Ένα μικρό ποσοστό δηλώνουν απογοητευμένοι από την έλλειψη ανταπόκρισης οδοντιατρικών φορέων.

10. παρακαλούμε καταγράψτε σχόλια ή προτάσεις που θεωρείτε ότι μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση του περιεχομένου και της μεθοδολογίας του συγκεκριμένου προγράμματος. το συγκεκριμένο πρόγραμμα χρειάζεται βελτίωση μόνο στον τρόπο εμπλοκής του σπιτιού και της κοινωνίας στο θέμα αυτό. Θεωρώ πολύ σημαντική την οργανωμένη ενημέρωση στους γονείς των μαθητών από ειδικούς της υγείας για να αναδειχθεί η σπουδαιότητα της απόκτησης σωστής συμπεριφοράς για την στοματική υγεία από πολύ μικρή ηλικία. περισσότερο οπτικοακουστικό υλικό το cd να διανέμεται σε όλους τους μαθητές και στην οικογένειά τους στην αρχή της σχολικής χρονιάς – διανομή έντυπου υλικού σε όλους τους μαθητές.-να δημιουργηθεί ένα portal επικοινωνίας για όσους επιθυμούν κάτι παραπάνω

να γίνει από τον οδοντιατρικό σύλλογο ενημέρωση και στους γονείς των παιδιών. να ληφθούν υπόψη οι μικρότεροι μαθητές αφού οι στάσεις διαμορφώνονται έως τα 6 πρώτα χρόνια. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΓΟΝΙΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ – ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΩΝ περισσότερη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για την εφαρμογή του προγράμματος.] Τόνωση της πίστης των εκπαιδευτικών ότι μπορούν να εφαρμόσουν προγράμματα να συνεργαστούν με άλλους εξωσχολικούς φορείς και μαζί τους να καταφέρουν σπουδαία πράγματα με πολύ καλά αποτελέσματα !!!

ευχαριστώ