«Εξαρτήσεις…τις χρειάζομαι;» Εξάρτηση από τις αγορές ΚΡΙΚΩΝΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ

Ποιες είναι οι μορφές εξάρτησης Εξάρτηση είναι η επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά ενός ατόμου η οποία καταλήγει να γίνει εθισμός και το άτομο συνεχίζει τη συγκεκριμένη ουσία ή συμπεριφορά ενώ αναγνωρίζει τις αρνητικές επιπτώσεις που παρουσιάζονται χωρίς όμως να τις ελέγχει. Κάποιες μορφές εξάρτησης είναι οι ουσίες, το αλκοόλ, οι αγορές το φαγητό, το διαδίκτυο, ο τζόγος, η άσκηση κ.α.

Οι αιτίες εξάρτησης Οι αιτίες εξάρτησης ενός ατόμου δημιουργούν έναν κύκλο ο οποίος αποτελείται από την προσωπικότητα του, το περιβάλλον του καθώς και την κληρονομικότητα. Συγκεκριμένα, κάποιοι από τους παράγοντες που ευνοούν τη δημιουργία εξάρτησης είναι ο κοινωνικός αποκλεισμός, η αποξένωση, η έλλειψη υποστηρικτικών κοινωνικών δομών, η πίεση και το άγχος, η έλλειψη επαγγελματικής απασχόλησης-ανεργία, η έλλειψη συναισθηματικών δεσμών στην οικογένεια, η βία και η κακοποίηση, η αυταρχικοί ή υπερανεκτικοί γονείς, ο ψυχικός πόνος, η μοναξιά, η χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, η έλλειψη ορίων, στόχων και επικοινωνίας, η σχολική αποτυχία σε σταθερή βάση κ.α. Επιπλέον, ο εθισμός στο αλκοόλ έχει αναγνωρισθεί και ως κληρονομικός εθισμός.

Ποιοι είναι πιο επιρρεπείς στις εξαρτήσεις και γιατί; Όλοι οι άνθρωποι μπορεί να γίνουν θύματα των εξαρτήσεων. Ωστόσο, αυτοί που είναι πιο επιρρεπείς στις εξαρτήσεις είναι οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν συναισθηματικά κενά, αυτοί που έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση ενώ σημαντικός παράγοντας είναι και το άγχος καθώς και η έλλειψη στόχων και προτεραιοτήτων. Τα άτομα που ζουν περιθωριοποιημένα και αντιμετωπίζουν οικονομικά, κοινωνικά ή οικογενειακά προβλήματα καθώς και αυτά που αντιμετωπίζουν αποτυχίες είναι πιο επιρρεπείς στις εξαρτήσεις.

Εξάρτηση από τις αγορές Η εξάρτηση από τις αγορές είναι η υπερβολική και ανεξέλεγκτη καταναλωτική επιθυμία σε χρόνια βάση. Η εξάρτηση αυτή αναπτύσσεται όταν το άτομο έπειτα από τις αγορές νιώθει ευφορία. Το άτομο μέσα από τις αγορές προσπαθεί να αποφύγει την μελαγχολία, τη μοναξιά, το άγχος, το θυμό, τη θλίψη, την κατωτερότητα. Μέσα από τις αγορές το άτομο προσπαθεί να βρει την ευτυχία, την αγάπη, το θαυμασμό που του λείπει από τη ζωή του. Η απεξάρτηση είναι πάντοτε εφικτή, ωστόσο, δύσκολη. Για να καταφέρει το άτομο να απεξαρτηθεί θα πρέπει να καταλάβει το πρόβλημά του και να απευθυνθεί σε έναν ειδικό. Μέσα από την απεξάρτηση αυτή το άτομο θα βρει την ευτυχία και την πραγματική χαρά της ζωής.

Ποιο είναι το προφίλ των ανθρώπων με αγορομανία; Οι άνθρωποι που παρουσιάζουν εξάρτηση από τις αγορές έχουν ένα συγκεκριμένο προφίλ. Έχουν, λοιπόν, χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, παρουσιάζουν συμπτώματα κατάθλιψης και απογοήτευσης ή αυτοαπογοήτευσης και μοναξιάς ενώ μέσα από τις αγορές προσπαθούν να βρουν απάντηση στα προβλήματά τους.

Σημάδια ψυχολογικής υπερκατανάλωσης Τα άτομα που αντιμετωπίζουν εξάρτηση από τις αγορές παρουσιάζουν κάποια σημάδια. Ένα σημάδι ψυχολογικού υπερκαταναλωτισμού είναι τα έξοδα εκτός προϋπολογισμού, η εμμονή με τις αγορές, το χρόνιο πρόβλημα καθώς και το κρύψιμο του προβλήματος. Επιπλέον, παρουσιάζονται προβλήματα στις σχέσεις με το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον ενώ παρουσιάζεται ο φαύλος κύκλος «αγοράς-επιστροφής-αγοράς»

Συνέπειες Οι συνέπειες που αντιμετωπίζουν τα άτομα με εθισμό είναι τα αισθήματα ενοχής και ντροπής από τα ψέματα, η ανευθυνότητα, η απομόνωση καθώς και η χαμηλή αυτοεκτίμηση. Επιπλέον, πολλές φορές ο εθισμός προκαλεί εμμονές σε σχέση με τα χρήματα, τις ουσίες και τις συμπεριφορές. Επίσης, η κοινωνία περιθωριοποιεί εξαρτημένα άτομα.

Ενδείξεις στη συμπεριφορά Όταν το άτομο νιώθει θλίψη, θυμό, άγχος ή μοναξιά καταφεύγει στις αγορές. Οι πιστωτικές κάρτες έχουν κυρίαρχο ρόλο στη ζωή του καθώς χωρίς αυτές νιώθει «χαμένος» ενώ οι αγορές του γίνονται κυρίως με πίστωση. Κατά τη διάρκεια των αγορών νιώθει τεράστια ευχαρίστηση και ευτυχία ενώ έπειτα από ένα επεισόδιο υπερκατανάλωσης τον κυριεύουν αισθήματα ντροπής και ενοχής. Επιπλέον, παρουσιάζονται προβλήματα με την οικογένεια καθώς λέει ψέματα για τις αγορές που έκανε ή τα χρήματα που ξόδεψε. Τέλος, παρουσιάζει εμμονές σχετικά με τα χρήματα.

Γιατί ο εθισμός είναι καταστροφικός για ένα άτομο; Τις περισσότερες φορές ο εθισμός δημιουργεί ψυχολογικά αλλά και σωματικά προβλήματα. Επιπρόσθετα, πολλές φορές δημιουργεί οικογενειακά προβλήματα καθώς το άτομο για να καλύψει τον εθισμό του τσακώνεται με την οικογένειά του και διαλύει τους συναισθηματικούς δεσμούς της οικογένειας. Επίσης, το άτομο συνήθως αντιμετωπίζει και οικονομικά προβλήματα ενώ περιθωριοποιείται από την κοινωνία.

Ποιο είναι το ισχυρότερο μας όπλο έναντι των εθισμών; Καταρχάς το ίδιο το άτομο θα πρέπει να ξέρει να προφυλαχτεί και θα πρέπει να εκλογικεύει τις αποτυχίες και τα προβλήματά του ώστε αυτά να μην τον ωθήσουν σε εξαρτησιογόνες ουσίες ή συμπεριφορές. Επιπρόσθετα, το ίδιο το άτομο θα πρέπει να φροντίζει τον εαυτό του είτε στη διατροφή και την φυσική του άσκηση, είτε στην επαφή με φίλους είτε στην ελεύθερη έκφραση των σκέψεων και των συναισθημάτων του. Επιπλέον, το σχολείο θα πρέπει μέσω ενημερώσεων και μαθημάτων να πληροφορεί τα παιδιά καθώς πολλά είναι αυτά τα οποία γίνονται εξαρτώμενα άτομα κατά την προεφηβική και εφηβική περίοδο. Επίσης, θα πρέπει να επιλέγουμε σωστά τους φίλους μας ενώ το κοινωνικό περιβάλλον και η κοινότητα θα πρέπει να υποστηρίζει τα παιδιά και να τα ενημερώνει. Η οικογένεια έχει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου. Οι γονείς θα πρέπει να δείχνουν ενδιαφέρον για τα παιδιά τους ενώ θα πρέπει να τα ελέγχουν. Επίσης, θα πρέπει να δημιουργούνται θετικοί δεσμοί μεταξύ των μελών της οικογένειας ενώ η συναισθηματική στήριξη από τα μέλη της οικογένειας είναι απαραίτητη Οι υψηλές προσδοκίες των γονέων καθώς και οι ξεκάθαροι κανόνες αποτελούν οικογενειακούς προστατευτικούς παράγοντες. Τέλος, η οικογενειακή επάρκεια, δηλαδή, η ικανότητα επίλυσης συγκρούσεων η λήψη αποφάσεων καθώς και η αντιμετώπιση προβλημάτων είναι κι αυτοί σημαντικοί προστατευτικοί παράγοντες.