ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

 Αρχές της επικοινωνίας  Δεξιότητες επικοινωνίας απαραίτητες στην επικοινωνία με τους ασθενείς / χρήστες υπηρεσιών  παράγοντες που προάγουν ή εμποδίζουν την επικοινωνία  Ικανότητα να εφαρμόζονται οι αρχές της επικοινωνίας στην ενδοεπαγγελματική εκπαίδευση

 Η ανταλλαγή πληροφοριών για κοινωνικούς, προσωπικούς και επαγγελματικούς λόγους  ΄΄Η διαδικασία μέσω της οποίας στέλνει κάποιος ένα μήνυμα, το οποίο έχει επίδραση σε κάποιον άλλο΄΄( O”Sullivan, 1994).

 Καταγράψτε ποια είναι η πρώτη δεκάδα με δεξιότητες / προσόντα που κάνει ένα πρόσωπο αποτελεσματικό στην επικοινωνία.  Στη συνέχεια, γράψτε γιατί νομίζετε ότι η δεξιότητες / προσόντα είναι στην πρώτη δεκάδα;  Σχόλια για τους συμμαθητές / καθηγητές σας.

Είδη επικοινωνίας

 γραπτός  προφορικός λόγος  Τόνος της φωνής  Ταχύτητα ομιλίας

 Σωματική επαφή και άγγιγμα  Βλεμματική επαφή  Εκφράσεις του προσώπου  Γλώσσα του σώματος / στάση του σώματος  Προσεκτική ακρόαση  Σύμβολα και εικόνες  Μυρωδιά  Όρια  Χειρονομίες

 Στις ομάδες σας  Κάθε ομάδα ΘΑ πάρει 20 καλαμάκια  Ορίσατε 1 αρχηγό, 1 παρατηρητή και οι υπόλοιποι εργάτες  Τι σημαίνει για εσάς επικοινωνία ?  Επιστροφή για συζήτηση

 Θόρυβοι  Θερμοκρασία  Φωτισμός  Συνεχείς διακοπές  Χρονικοί περιορισμοί

 Ιατρική ορολογία  Έντονα συναισθήματα (φόβος, πόνος)  Γλώσσα, πολιτιστικές διαφορές  Προκαταλήψεις  Όγκος πληροφοριών  Μειωμένη αντίληψη λόγω ασθένειας  Προσωπικότητα  Ο ασθενής μπορεί να έχει αισθητικό έλλειμμα (Ακοή, όραση, έλλειψη κίνησης, αίσθησης και ομιλίας).

 Σύγχυση  Παραλείψεις στην πιστή τήρηση της θεραπείας  Δυσαρέσκεια από την πλευρά του ασθενού ς

 Παροχή, λήψη και ανταλλαγή πληροφοριών  Επιρροή ή πειθώ  Δημιουργία και διατήρηση σχέσεων  Λήψη αποφάσεων και επίλυση προβλημάτων  Αντίληψη της έννοιας των λέξεων και των εμπειριών  Ικανότητα έκφρασης  Δημιουργία σωματικού, συναισθηματικού και πνευματικού ερεθίσματος  Αποφυγή λαθών / παράπονα  Ενίσχυση της βελτίωσης παροχής υπηρεσιών σε ασθενείς

Η δομή αυτής της επικοινωνίας σε κάθε κλινική συνέντευξη μπορεί να περιγραφεί με την πεντάβαθμη τεχνική ΄΄CLASS΄΄.  C  Context : περιλαμβάνει το φυσικό πλαίσιο (setting) μέσα στο οποίο γίνεται η συνέντευξη (π.χ. γραφείο, θάλαμος ασθενούς, διάταξη του χώρου, διάταξη των ατόμων που παραβρίσκονται κ.ά. )  L  Listening skills : αναφέρεται σε δεξιότητες καλής ακρόασης (π.χ. τήρηση σιωπής, όταν μιλάει ο ασθενής, επανάληψη της τελευταίας λέξης του ασθενούς κ.ά.)  Α  Acknowledgement : πρόκειται για την αναγνώριση των συναισθημάτων του ασθενούς και την περαιτέρω μελέτη τους  S  Strategy : περιλαμβάνει τις πληροφορίες που δίνουμε στον ασθενή  S  Summary: σύντομη αναφορά των βασικότερων θεμάτων της συζήτησης που προηγήθηκε.

 Προσεκτική ακρόαση του ασθενούς  Ακρίβεια πληροφοριών  Η σημασία της μη λεκτικής επικοινωνίας  Ενθάρρυνση για υποβολή ερωτήσεων  Κατανόηση των πληροφοριών  Ενσυναίσθηση  Μη άσκηση κριτικής

 Διατύπωση ανοιχτών ερωτήσεων, που μπορούν να απαντηθούν με οποιονδήποτε τρόπο και όχι μονολεκτικά (π.χ. ΄΄Πώς είστε; ΄΄ ΄΄Πώς σας έκανε να αισθανθείτε;΄΄)  Διευκόλυνση της συζήτησης : α. τήρηση σιωπής, όταν μιλάει ο ασθενής και κυρίως όταν εκφράζεται συναισθηματικά, β. νεύματα, χαμόγελο ή αναφορά φράσεων που δείχνουν στον ασθενή ότι τον παρακολουθούμε (π.χ. ΄΄καταλαβαίνω΄΄, γ. επανάληψη μιας λέξης – κλειδί, της τελευταίας πρότασης του ασθενούς, δ. ενίσχυση της συζήτησης με προτροπές (π.χ. ΄΄Θα θέλατε να μου πείτε περισσότερα γύρω από το θέμα

 Τήρηση ουδετερότητας: καλό είναι να αποφεύγονται σχόλια που κατευθύνουν και προκαταλαμβάνουν τη συζήτηση  Διευκρινίσεις καλό είναι να κάνουμε σαφές καθετί από τα λεγόμενα του ασθενούς που δεν μας είναι ξεκάθαρο (π.χ. ΄΄ Λοιπόν, αν κατάλαβα καλά, αυτό που λέτε είναι….΄΄, ΄΄Εννοείτε ότι….΄΄).  Αποφυγή παρεμβάσεων ή διακοπών (π.χ. τηλέφωνο)

 ‘ Είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει την έκφραση ευαισθησίας στα συναισθήματα του άλλου ατόμου τα οποία υπόκεινται σε αλλαγή και τη συναισθηματική ΄΄σύνδεση ΄΄ με το άλλο άτομο’, (Rogers, 1951, 1957).  Zω στη ζωή του άλλου, για λίγο χρονικό διάστημα  Κατανόηση  Αποφυγή κριτικής  Ασφάλεια  Άνεση  Όχι συμπάθεια, οίκτο, λύπη

Βελτίωση  Αξιολόγησης  Διαδικασία αποκατάστασης  Ακολουθούν τις θεραπευτικές οδηγίες

 Συζήτηση  Κατανόηση / ορολογία  Ελευθερία λόγου / έκφρασης  Ιση μεταχείριση στην ακρόαση  Άνετα, χαλαροί  Όχι κατάχρηση εξουσίας

 Πόσο καλά συνεργαζόμαστε?  Συμβάλλουν όλοι?  Πόσο αποτελεσματικά καθοδηγείται η ομάδα?  Πόσο καλοί είμαστε στην ανάλυση των προβλημάτων?  Πόσο αποφασιστικοί είμαστε?  Πόσο καλοί είμαστε στην ανάληψη δράσης?  Επικεντρωνόμαστε σε θέματα προτεραιότητας?

 Ανησυχία / διαφορά  Ένταση  Διαμάχη  Σύγκρουση  Κατώφλι βίας  Πόλεμος

 Άκουσε τον κριτή (μην ετοιμάζεις αντεπίθεση)  Μη γίνεσαι αμυντικός  Μην αντεπιτίθεσαι επικρίνοντας τον κριτή  Καθυστέρησε την αντίδραση σου, μέτρα ως το 10, πάρε βαθιά ανάσα  Εξήγησε στον άλλο τα κίνητρα σου  Παραδέξου τα λάθη σου  Διασκεδάστε με τις αποτυχίες

 Χαλάρωσε  Ξεκαθάρισε τις προσδοκίες σου  Κάνε ερωτήσεις / άκουσε απαντήσεις  Σεβασμός  Δες τη θετική πλευρά

 Berry,D. ( 2007). Health communication: theory and practice Maidenhead: Open University Press  DiMatteo, R. M. Martin, R. L. (2006). Εισαγωγή στην ψυχολογία της υγείας, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα  Maguire, P. & Pitceathly, C. (2002). Key Communication Skills and how to acquire them. BMJ, 325,   Link to Communication Skills Test