6MWT 6-λεπτη δοκιμασία βάδισης τι, πώς, πότε και γιατί... ΡΟΠΠΑ-ΛΕΠΙΔΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΕΒ ΜΕΘ Άρτας
6MWT – τί είναι Δοκιμασία απλή, φτηνή και με επαναληψιμότητα (υπό προϋποθέσεις) με σκοπό την αρχική εκτίμηση και την παρακολούθηση της λειτουργικής κατάστασης της ικανότητας προς άσκηση των ασθενών με σοβαρή νόσο των πνευμόνων ή και καρδιακή ανεπάρκεια. ATS guidelines (Am J Respir Care Med 2002;166:111-117)
ATS guidelines (Am J Respir Care Med 2002;166:111-117) 6MWT – τι ΔΕΝ είναι ΔΕΝ ΑΝΤΙΚΑΘΙΣΤΑ κλασσική δοκιμασία κόπωσης καρδιοαναπνευστική δοκιμασία κόπωσης δεν μπορεί να υπολογίσει το peak oxygen uptake δεν μπορεί να διαφοροδιαγνώσει το αίτιο της δύσπνοιας προσπαθείας δεν μπορεί να εκτιμήσει τους υποκείμενους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς. ATS guidelines (Am J Respir Care Med 2002;166:111-117)
Συγκριτικά παρακολούθηση Προγνωστικός δείκτης θνητότητας / νοσηρότητας 6MWT – πότε (Ενδείξεις) Λειτουργική κατάσταση (μονή μέτρηση) ΧΑΠ κυστική ίνωση καρδιακή ανεπάρκεια περιφερική αγγειακή νόσος υπερήλικες Συγκριτικά παρακολούθηση προ/μετά θεραπεία μεταμόσχευση πνευμόνων χειρουργική επέμβαση μείωσης όγκου πνεύμονα πνευμονεκτομή αναπνευστική αποκατάσταση ΧΑΠ πνευμονική υπέρταση καρδιακή ανεπάρκεια Προγνωστικός δείκτης θνητότητας / νοσηρότητας καρδιακή ανεπάρκεια ΧΑΠ πρωτοπαθής πνευμονική υπέρταση
6MWT – πότε όχι (Αντενδείξεις) Απόλυτες επεισόδια ασταθούς στηθάγχης τον τελευταίο μήνα ΟΕΜ τον τελευταίο μήνα Σχετικές συχνότητα ηρεμίας >120/λεπτό ΣΑΠ >180 mmHg ΔΑΠ >100 mmHg η σταθερή στηθάγχη (προσπαθείας) με συμπτωματολογία σταθερή δεν αποτελεί αντένδειξη για την διεξαγωγή του 6MWT αλλά ο ασθενής πρέπει να λαμβάνει πλήρη αντιστηθαγχική αγωγή.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 6MWT – πώς ΥΛΙΚΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ χρονόμετρο καταμετρητής γύρων δύο κώνοι μικροί μια καρέκλα που μετακινείται έντυπο συμπλήρωσης πηγή οξυγόνου πιεσόμετρο τηλέφωνο απινιδωτής κατάλληλα άνετα ρούχα κατάλληλα παπούτσια επιτρέπεται η χρήση των διαφόρων βοηθημάτων βάδισης (μπαστούνι κλπ) οι ασθενείς πρέπει να έχουν λάβει την αγωγή τους κανονικά πολύ ελαφρύ πρωινό πριν όχι έντονη άσκηση το τελευταίο δίωρο πριν τη δοκιμασία ΟΧΙ warm up πριν τη δοκιμασία
6MWT – πώς Ο ασθενής κάθεται στη καρέκλα για 10 λεπτά. Κατά τη διάρκεια αυτή στον ασθενή εξηγείται αναλυτικά η διαδικασία και ο γιατρός κάνει ένα γύρο ως επίδειξη, ενώ συμπληρώνονται τα κατάλληλα στοιχεία στο έντυπο. κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας ο ασθενής μπορεί να ακουμπά στον τοίχο, να αυξομειώνει τον ρυθμό ανάλογα με τις δυνατότητές του (αλλά να ΜΗΝ τρέχει ή κάνει jogging) ακόμα και να σταματήσει αλλά δεν μπορεί να καθίσει. Αν καθίσει τότε η δοκιμασία διακόπτεται. κανείς δεν πρέπει να περπατά δίπλα στον ασθενή αλλά να είναι σε σημείο που μπορεί γρήγορα να τον φτάσει αν χρειαστεί.
6MWT – πώς εάν είναι αναγκαία η χορήγηση οξυγόνου κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας αυτό πρέπει να γίνεται με τον ίδιο τρόπο και με την ίδια ροή σε όλα τα τεστ. Σημειώνεται επίσης στο έντυπο ο τρόπος χορήγησης και τα λίτρα. Αν είναι απαραίτητη η αύξηση της δόσης μεταξύ 2 δοκιμασιών τότε πρέπει να σημειώνεται στο έντυπο. Επίσης σημειώνεται στο έντυπο αν τη συσκευή οξυγόνου ο ασθενής την κουβαλάει ή την σέρνει / σπρώχνει.
6MWT – πώς ο γιατρός πρέπει να χρησιμοποιεί για ενθάρρυνση συγκεκριμένη φρασεολογία η οποία πρέπει να είναι η ίδια για όλους τους ασθενείς ώστε να εξασφαλίζεται η αξιοπιστία και η επαναληψιμότητα της δοκιμασίας. Οι φράσεις που πρέπει να χρησιμοποιούνται (πάντα με ήπιο τόνο φωνής) είναι: μετά από το πρώτο λεπτό: «τα πάτε καλά. Έχετε ακόμα 5 λεπτά» μετά το 2ο λεπτό: «Συνέχισε έτσι. Έχεις ακόμα 4 λεπτά» μετά το 3ο λεπτό: «τα πας πολύ καλά. Έχεις ήδη κάνει το μισό χρόνο» μετά το 4ο λεπτό: «πολύ καλή δουλειά. Έχεις ακόμα 2 λεπτά» μετά το 5ο λεπτό: «πάρα πάρα πολύ καλά. Έχεις μόνο ένα λεπτό ακόμα» 15 sec πριν την ολοκλήρωση της δοκιμασίας λέμε στον ασθενή: «Λοιπόν σε λίγο θα σου πω να σταματήσεις. Όταν στο πω θα σταματήσεις αμέσως και θα έρθω εγώ σε σένα.»
6ΜWT- λόγοι διακοπής θωρακικό άλγος μη ανεκτή δύσπνοια κράμπες άκρων τρίκλισμα εφίδρωση ωχρότητα
6MWT – πώς (ΛΑΘΗ) Περπάτημα μαζί με τον άρρωστο Σε μελέτες μέχρι και 30% απόκλιση στα συνολικά μέτρα Περπάτημα μαζί με τον άρρωστο Διαφορετική φρασεολογία Κυκλικό ή οβάλ διάδρομο Μη επαρκής επεξήγηση της διαδικασίας (turns) Φασαρία - παρεμβολές Μη σημείωση των κύκλων / χρόνου Δεν πρέπει να γίνονται διάφορες άλλες κινήσεις ή να αναφέρονται άλλες φράσεις που να προτρέπουν σε αύξηση της προσπάθειας, αλλά πριν την έναρξη της δοκιμασίας πρέπει να εξηγείται σαφώς στον ασθενή η ανάγκη ώστε να περπατήσει «όσο το δυνατόν περισσότερο σε διάστημα 6 λεπτών».
6MWT φόρμα 0,5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 καθόλου ελάχιστη (μόλις αισθητή) Κλίμακα Borg (δύσπνοια - αδυναμία) καθόλου 0,5 ελάχιστη (μόλις αισθητή) 1 πολύ ήπια 2 ήπια 3 μέτρια 4 μάλλον σοβαρή 5 σοβαρή 6 7 πολύ σοβαρή 8 9 10 πάρα πολύ σοβαρή (μέγιστη)
6MWT φόρμα 0,5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 καθόλου ελάχιστη (μόλις αισθητή) Κλίμακα Borg (δύσπνοια - αδυναμία) καθόλου 0,5 ελάχιστη (μόλις αισθητή) 1 πολύ ήπια 2 ήπια 3 μέτρια 4 μάλλον σοβαρή 5 σοβαρή 6 7 πολύ σοβαρή 8 9 10 πάρα πολύ σοβαρή (μέγιστη) V
παράγοντες μεταβλητότητας της εξέτασης παράγοντες μεταβλητότητας της εξέτασης Παράγοντες μείωσης Μικρό ύψος Μεγάλη ηλικία Μεγάλο ΣΒ Γυναικείο φύλο Νοητικές διαταραχές Μικρός διάδρομος πνευμονικές παθήσεις Καρδιοαγγειακές παθήσεις Μυοσκελετικές διαταραχές Παράγοντες αύξησης Μεγάλο ύψος Αντρικό φύλο πρόσφατα πραγματοποιθείσα δοκιμή Φάρμακα που βελτιώνουν τη νόσο συμπλήρωμα οξυγόνου σε ασθενείς με υποξαιμία προκαλείται στην άσκηση
6ΜWT Δοκιμασία φτηνή, εύκολη, που προσεγγίζει καλύτερα τη καθημερινή πρακτική των ασθενών (ο ασθενής έχει τον δικό του ρυθμό) Όταν υπάρχουν αυστηρές συνθήκες διεξαγωγής και επαγγελματισμός (ασθενή – γιατρού) τότε είναι αξιόπιστη αναπαραγώγιμη κατάλληλη για αρχική εκτίμηση και παρακολούθηση ασθενών με νόσο πνευμόνων και καρδιακή ανεπάρκεια