Εργασία Οικ.οικονομίας Μουρουζίδου Πηνελόπη & Κώστας-Μπονίγια Σοφία
Θρεπτικά συστατικά Είναι γεγονός ότι η διατροφικές συνήθειες έχουν απασχολήσει κατά καιρούς μια μεγάλη μερίδα του κοινωνικού συνόλου. Όλοι μας έχουμε προβληματιστεί με το θέμα της σωστής διατροφής που δυστυχώς δεν είναι και τόσο απλό και είναι αρκετά δύσκολο να συμβαδίζει με τις συνήθειες της καθημερινής μας ζωής. Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή έχει καθοριστικό ρόλο σε όλη την διάρκεια της ζωής μας. Οι διατροφικές μας συνήθειες θεμελιώνονται από πολύ νωρίς. Αξίζει να καταβληθούν ιδιαίτερες προσπάθειες έτσι ώστε να ενημερωθούν οι έφηβοι για τη σωστή δίαιτα και τον τόπο ζωής που πρέπει να ακολουθήσουν για να είναι υγιές. Η εφηβεία είναι μια περίοδος ταχύτατης σωματικής, διανοητικής και συναισθηματικής ανάπτυξης που ακολουθεί μια προβλέψιμη πορεία αν και οι ρυθμοί της ποικίλουν ευρύτατα από άτομα σε άτομα. Κατά την διάρκεια αυτής της ευμετάβλητης και συναρπαστικής περιόδου οι διατροφικές συνήθειες ποικίλουν επίσης σημαντικά. Η ανάγκη για σωστή διατροφή γίνεται ιδιαίτερα επιτακτική κατά την διάρκεια της σωματικής και πνευματικής άσκησης. Μια τέτοια χρονική περίοδος έντονης πνευματικής δραστηριότητας καλούνται να αντιμετωπίσουν τώρα οι έφηβοι. Αυτό συνιστά ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο διατροφής τους. Η αναπτυξιακή διαδικασία των εφήβων μοιάζει με αγώνα δρόμου. Γνωρίζουμε όλοι μας ότι οι βασικές δομικές και λειτουργικές μονάδες του οργανισμού μας είναι τα κύτταρα, τα οποία έχουν ανάγκη από ενέργεια που την λαμβάνουν από διάφορα θρεπτικά συστατικά.
Θρεπτικά συστατικά ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ: Χρησιμεύουν για την δημιουργία κυττάρων και ιστών και ως ένζυμα, επιτελούν λειτουργίες που μας επιτρέπουν την ζωή. Βρίσκονται στο κρέας, αυγό, ψάρι, γάλα, τυρί, δημητριακά και ξηρούς καρπούς. ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ: Αποτελούν τους βασικούς προμηθευτές ενέργειας για το σώμα. Τα κύρια είδη υδατανθράκων που προσλαμβάνουμε με τις τροφές διασπόνται σε γλυκόζη που αποτελεί το κύριο ζάχαρο του αίματος, η γλυκόζη αποτελεί την βασική πηγή ενέργειας για τον εγκέφαλο καθώς και για το κεντρικό νευρικό σύστημα. Βρίσκονται στα όσπρια, δημητριακά, ρύζι, πατάτες, λαχανικά και ξηρούς καρπούς. ΛΙΠΗ: Είναι παρεξηγημένες ουσίες αναγκαίες στον οργανισμό μας. Του προσφέρουν ενέργεια για να εκτελέσει διάφορες εργασίες και είναι υπεύθυνα για την απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών. Τα συναντάμε στα διάφορα είδη κρέατος σε διαφορετικές περιεκτικότητες φυσικά, στα γαλακτοκομικά προϊόντα, στα έλαια και στα θαλασσινά. Συνίσταται ο περιορισμός των ζωικών λιπών και η προτίμηση στο ελαιόλαδο και μάλιστα ωμό. ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ: Αυξημένες ποσότητες Β1, Β2, Β3 προτείνονται στην εφηβική ηλικία με στόχο την κάλυψη των αυξημένων ενεργειακών αναγκών και ιδιαίτερα των βιταμινών Β. Ακόμα και η βιταμίνη D για την απορρόφηση ασβεστίου είναι αναγκαία στις σωστές ποσότητες για την γρήγορη ανάπτυξη του σκελετού. Ένα σωστό πρόγραμμα διατροφής καλύπτει επαρκών τις ανάγκες σε αυτές τις βιταμίνες. ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ: Οι έφηβοι καταναλώνουν σχεδόν διπλάσιες ποσότητες ασβεστίου, σιδήρου, ψευδάργυρου και μαγνησίου κατά την διάρκεια της έντονης ανάπτυξης τους σε σχέση με άλλες περιόδους. Οι απαιτήσεις αυτών είναι υψηλότερες ανάλογα με την αυξημένη πνευματική δραστηριότητα. ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ: Βοηθούν στην λειτουργία του εντέρου και στην διαδικασία της πέψης. Καθαρίζουν τον οργανισμό από τα κατάλοιπα των τροφών και τον προστατεύουν από τις τοξίνες. ΝΕΡΟ: Είναι το βασικότερο συστατικό του οργανισμού. Η έλλειψη του προκαλεί αφυδάτωση γι’ αυτό πρέπει να πίνουμε τουλάχιστον 8 ποτήρια νερό την ημέρα.
Συμβουλές για μία σωστή διατροφή 1. Όχι στην κατανάλωση ζάχαρης, σοκολάτας, γλυκών. 2. Όχι στην κατανάλωση τροφών «κενών» σε θρεπτικά συστατικά (γαριδάκια, τσιπς, αεριούχα ποτά, χάμπουγκερ κ.τ.λ.) 3. Όχι στην κατανάλωση καφεΐνης, αλκοόλ και τσιγάρου. 4. Ναι στην ισορροπημένη σχέση πρωτεϊνών – λίπους – υδατανθράκων. 5. Ναι στην ποικιλία τροφών – Αποφυγή βιομηχανοποιημένων (κονσέρβες, κατεψυγμένα) 6. Ναι στην κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες και βιταμίνες. 7. Ναι στα φυτικά λίπη (ελαιόλαδο). 8. Ναι στο πλήρες πρωινό. 9. Ναι στην κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων, λαχανικά, προϊόντα ολικής άλεσης. 10. Ναι στην άθληση.
Πυραμίδα μεσογειακής διατροφής
Διατροφικές αναταραχές Βουλιμία - Ανορεξία Η βουλιμία είναι ψυχογενής διαταραχή που εκδηλώνεται με ακραία διατροφική συμπεριφορά. Χαρακτηρίζεται από επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας, που ακολουθούνται από ακραίες επανορθωτικές πράξεις, όπως η πρόκληση εμετού, η λήψη καθαρτικών και διουρητικών, η υπερβολική δίαιτα και η εξαντλητική γυμναστική. Η βουλιμία, όπως και άλλες ψυχογενείς παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με τη διατροφή (νευρική ανορεξία, παροξυσμική υπερφαγία), πλήττουν κυρίως τις γυναίκες, οι οποίες στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν ένα σώμα με τέλειες αναλογίες – σύμφωνα με τα πρότυπα της σύγχρονης εποχής – υποβάλλονται σε επικίνδυνες για το σώμα, τον οργανισμό και την ψυχική τους υγεία στερήσεις - εξαντλητικές δίαιτες, αφαγία – που συχνά τις οδηγούν σε αντίθετα ακραίες εκδηλώσεις. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής από τη μία με την αφθονία και τον καταναλωτισμό και από την άλλη με την προβολή ως προτύπων των αδύνατων ανορεξικών σωμάτων έχει αυξήσει τα τελευταία χρόνια τις εκδηλώσεις τέτοιων φαινομένων. Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο η ανορεξία όσο και η βουλιμία "άνθισαν" τις τελευταίες τρεις δεκαετίες του 20ου αιώνα - όταν η μόδα άρχισε να λανσάρει ολοένα και πιο αποστεωμένα πρότυπα ομορφιάς. Τα επεισόδια υπερφαγίας εμφανίζονται συνήθως στην εφηβική ηλικία ή στην αρχή της ενήλικης ζωής και οδηγούν σταδιακά στην παχυσαρκία και την κατάθλιψη. Η παθολογική διατροφική συμπεριφορά μπορεί να διαρκέσει πολλά χρόνια και η πορεία της χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις ή και από χρόνια συνεχή συμπτωματολογία. Η συχνότητα της ψυχογενούς βουλιμίας στο γενικό πληθυσμό φτάνει το 3% με 6% και είναι διπλάσια στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες. Ωστόσο, μεμονωμένα επεισόδια υπερφαγίας, χωρίς όμως την πλήρη εικόνα της νόσου, έχουν αναφερθεί μέχρι και στο 40% των νεαρών γυναικών.
Διατροφικές αναταραχές Αίτια Αίτια, χαρακτηριστικά και συμπτώματα Ένα χαρακτηριστικό των ατόμων που πάσχουν από βουλιμία είναι ότι είναι τελειομανείς σαν χαρακτήρες και δίνουν εξαιρετική σημασία στην εξωτερική τους εμφάνιση. Παρά το γεγονός αυτό, νιώθουν χαμηλή αυτοπεποίθηση και η δεν μπορούν να αποδεχτούν την εικόνα του σώματός τους, Η πάθηση εμφανίζεται σε άτομα που λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης τείνουν να αναγάγουν την ευτυχία και την επιτυχία τους, στη σωματική τους εικόνα, η οποία τυπικά δεν τους ικανοποιεί. Αναμασούν διαρκώς στο μυαλό τους την ιδέα πως είναι υπέρβαροι και πως συγκεκριμένα μέρη του σώματός τους είναι παράξενα και μη ελκυστικά. Ο φόβος της παχυσαρκίας σε συνδυασμό με την υιοθέτηση εξωπραγματικών προτύπων ωθεί το άτομο να υποβάλει τον εαυτό του σε εξαντλητική πείνα και δραστηριότητα, προκειμένου να τα κατακτήσει, θεωρώντας ενδόμυχα ότι τότε θα κατακτήσει και την αποδοχή. Η πείνα, που είναι τα αποτέλεσμα μιας περιόδου υποσιτισμού γίνεται ακατανίκητη, το άτομο χάνει τον έλεγχο και οδηγείται σε βουλιμική υπερφαγία, προκειμένου να ανακουφίσει το αίσθημα που το κυριεύει. Τα βουλιμικά επεισόδια συνήθως λαμβάνουν χώρα όταν το άτομο βρίσκεται μόνο του, κατά τις απογευματινές ή βραδινές ώρες, και οι θερμίδες που καταναλώνονται κατά τη διάρκεια τους ισοδυναμούν με αυτές πολλών γευμάτων. Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων το άτομο ικανοποιεί την πείνα και τα αρνητικά του συναισθήματα νιώθοντας ότι έχει χάσει τελείως τον έλεγχο και αδυνατεί να σταματήσει. Τα επεισόδια διακόπτονται συνήθως απότομα, εξαιτίας απρόσμενων παραγόντων, όπως η παρέμβαση κάποιου τρίτου προσώπου ή λόγω εκδήλωσης φαινομένων δυσφορίας και πόνου, που προκαλεί η υπερβολική και γρήγορη κατανάλωση φαγητού σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αμέσως όμως μετά το βουλιμικό επεισόδιο, το άτομο νιώθει φοβερές ενοχές και κυριεύεται από αίσθημα φόβου για τη λήψη βάρους. Ο φόβος της παχυσαρκίας τον έχει ξανακυριεύσει και αισθάνεται μια έντονη εσωτερική ανάγκη να απαλλαχθεί από τις θερμίδες που κατανάλωσε. Έτσι προκαλεί εμετό ή χρησιμοποιεί καθαρτικά σκευάσματα που επαναφέρουν κάποια πρόσκαιρη ανακούφιση. Το άτομο πείθεται για την αποτελεσματικότητα της μεθόδου που έχει επινοήσει και εφόσον δεν εξαλείφεται το ψυχολογικό υπόβαθρο της νόσου, όλη η διαδικασία επαναλαμβάνεται. Ο ασθενής έχει εν αγνοία του εγκλωβιστεί, σε ένα φαύλο κύκλο παθολογικής διατροφικής συμπεριφοράς με σοβαρούς κινδύνους για τη σωματική και ψυχική του υγεία.
ΤΕΣΤ Κάντε το παρακάτω σύντομο τεστ. Αν εντοπίσετε ένα με δύο χαρακτηριστικά από κάθε μια από τις παρακάτω κατηγορίες, έχετε τάσεις βουλιμίας και διατρέχετε μεγάλο κίνδυνο να εκδηλώσετε την ασθένεια. Αν εντοπίσετε περισσότερα από δύο χαρακτηριστικά από κάθε κατηγορία, πάσχετε από την ασθένεια και πρέπει να ζητήσετε άμεση ψυχολογική υποστήριξη. Α. Διατροφικές συνήθειες Συνηθίζετε να καταβροχθίζετε τροφές, χάνοντας τον έλεγχο της ποσότητας που τρώτε; Αποφεύγετε τα κύρια γεύματα και απέχετε από το φαγητό μέχρι να πεινάσετε ξανά; Περνάτε συχνά, διαστήματα αφαγίας ή εξαντλητικής δίαιτας; Προκαλείτε εμετό, κάνετε χρήση καθαρτικών, ασκείστε υπερβολικά ή νηστεύετε για να ξεφορτωθείτε τις θερμίδες; Β. Ψυχολογία Είστε επιρρεπείς σε καταχρήσεις (κατανάλωση ποτού, ναρκωτικών, αλλά και χρήση πιστωτικών καρτών); Αισθάνεστε αναξιότητα και δυσκολεύεστε να μιλήσετε για τα συναισθήματα σας; Νιώθετε ένα αίσθημα ανικανοποίητου, παρουσιάζετε συμπτώματα κατάθλιψης και αισθάνεστε συχνά αδικαιολόγητη ανησυχία;
Επιπλέον Πληροφορίες Γνωρίζετε ότι… Στις ΗΠΑ 10.000.000 γυναίκες και 1.000.000 άντρες δίνουν μάχη ζωής και θανάτου με κάποια διαταραχή πρόσληψης τροφής όπως η βουλιμία ή η ανορεξία. Περισσότεροι από 25.000.000 άνθρωποι στον κόσμο ταλαιπωρούνται από προβλήματα βουλιμίας ή/και παχυσαρκίας. Η κατ' άτομο αντιστοιχία των χρημάτων που δαπανώνται στην έρευνα είναι $1.20 για τους πάσχοντες από διαταραχές πρόσληψης τροφής και $159 κατ' άτομο για τους πάσχοντες από σχιζοφρένεια. Τα χρήματα που δαπανώνται για την έρευνα στις διαταραχές πρόσληψης τροφής είναι 75% λιγότερα από αυτά που δαπανώνται για την νόσο Alzheimer. Τα μισά έφηβα κορίτσια και το ένα τρίτο των έφηβων αγοριών χρησιμοποιούν μη υγιείς μεθόδους για να ελέγξουν το βάρος τους, όπως αποφυγή γευμάτων, κάπνισμα τσιγάρου, διάφορα καθαρτικά κτλ. Νεαρά κορίτσια που κάνουν συχνά δίαιτες, εμφανίζουν 12 φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν επεισόδια υπερφαγίας συγκριτικά με τα νεαρά κορίτσια που δεν υποβάλλουν τον εαυτό τους σε δίαιτες. Τα περιστατικά βουλιμίας ανάμεσα στις ηλικίες των 10-39 έχουν τριπλασιαστεί την τελευταία 20ετία. Το 80% των γυναικών είναι δυσαρεστημένες με την εμφάνιση τους. Τα περισσότερα μοντέλα είναι πιο αδύνατα από το 98% των γυναικών στην Αμερική.
ΤΕΛΟΣ Ελπίζουμε η παρών εργασία μας να φάνηκε χρήσιμη.. Και θυμηθείτε η υγεία είναι ζωή!!