Εργασία Βιολογίας Θέμα: Αντισυλληπτικές μέθοδοι και Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ)

Αντισυλληπτικές μέθοδοι Αντισύλληψη: ιστορική αναδρομή Αντισύλληψη είναι η χρήση μίας η περισσοτέρων πρακτικών, συσκευών ή φαρμάκων με σκοπό την πρόληψη ή τη μείωση της πιθανότητας εγκυμοσύνης. Ο όρος αντισύλληψη μπορεί να αναφέρεται ειδικά στους μηχανισμούς που στοχεύουν στην μείωση της πιθανότητας γονιμοποίησης ωαρίου από ένα σπερματοζωάριο. Οι μέθοδοι αντισύλληψης χρησιμοποιούνται συχνά ως μέρος του οικογενειακού προγραμματισμού. Η ιστορία των αντισυλληπτικών μεθόδων ξεκίνησε με την ανακάλυψη της σχέσης μεταξύ της συνουσίας και της εγκυμοσύνης. Οι αρχαιότερες μορφές αντισύλληψης περιελάμβαναν την διακεκομμένη συνουσία, πεσσούς και βότανα που θεωρούνταν αντισυλληπτικά ή ότι προκαλούσαν έκτρωση. Η αρχαιότερη καταγραφή χρήσης αντισυλληπτικής μεθόδου είναι μια σειρά αρχαίων Αιγυπτιακών οδηγιών για την κατασκευή ενός αντισυλληπτικού πεσσού. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Αρχαίες μέθοδοι αντισύλληψης Στις αρχαιότερες μεθόδους αντισύλληψης πέρα από την σεξουαλική αποχή συγκαταλέγονται η διακεκομμένη συνουσία, η γαλουχία, κάποιες μέθοδοι φραγμού και κάποια βότανα που προκαλούσαν έμμηνη ρήση και έκτρωση. Η διακεκομμένη συνουσία (απόσυρση του πέους από τον κόλπο πριν την εκσπερμάτωση) είναι ίσως η αρχαιότερη μέθοδος αντισύλληψης. Όταν η σχέση μεταξύ εκσπερμάτωσης στον κόλπο και εγκυμοσύνης έγινε αντιληπτή, ξεκίνησε η χρήση της τεχνικής αυτής. Η τεχνική αυτή δεν αποτελεί αξιόπιστη μέθοδο αντισύλληψης καθώς λίγοι άνδρες έχουν τον απαιτούμενο αυτοέλεγχο για την σωστή πρακτική της μεθόδου σε κάθε νέα σεξουαλική επαφή. Υπάρχουν ιστορικά αρχεία Αιγύπτιων γυναικών που χρησιμοποιούσαν έναν πεσσό (κολπικό υπόθετο) φτιαγμένο από διάφορες όξινες ουσίες και μέλι ή λάδι ως λιπαντικό, που μπορεί να ήταν σε κάποιο βαθμό αποτελεσματικά ως σπερματοκτόνα. Εντούτοις, το σπέρμα δεν ανακαλύφθηκε παρά τον 17ο αιώνα όταν ο Άντον Βαν Λέβενχουκ εφηύρε το μικροσκόπιο οπότε οι μέθοδοι φραγμού των προηγούμενων εποχών δεν ήταν ενήμερες των λεπτομερειών της αντισύλληψης. Εικάζεται ότι οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν λαδωμένο χαρτί σαν μέθοδο φραγμού στην Ασία και κερί μέλισσας στην Ευρώπη. Το προφυλακτικό εμφανίστηκε κάπου τον 17ο αιώνα και αρχικά ήταν φτιαγμένο από έντερα ζώου. Δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές ούτε τόσο αποτελεσματικό όσο τα μοντέρνα προφυλακτικά από λατέξ αλλά χρησιμοποιείτο τόσο ως μέθοδος αντισύλληψης όσο και με την ελπίδα αποφυγής της σύφιλης, η οποία ήταν αντικείμενο φόβου και ήταν θανάσιμη πριν την ανακάλυψη των αντιβιοτικών. Διάφορα φάρμακα για την πρόκληση έκτρωσης έχουν χρησιμοποιηθεί ανά τους αιώνες. Κάποια από αυτά ήταν αποτελεσματικά, άλλα όχι. Αυτά που ήταν πιο αποτελεσματικά είχαν και σημαντικές παρενέργειες. Ένα τέτοιο φυτό, το silphium, που αναφέρθηκε ότι είχε χαμηλές παρενέργειες, συλλέχθηκε μέχρι εξαφάνισης τον 1ο αιώνα. Η κατάποση κάποιων δηλητηρίων από τη γυναίκα μπορεί να αναστατώσει το αναπαραγωγικό σύστημα. Γυναίκες έπιναν διαλύματα που περιείχαν υδράργυρο, αρσενικό, ή άλλες τοξικές ουσίες για το σκοπό αυτό. Ο Έλληνας ιατρός Soranus το 2ο αιώνα μ.Χ. συνιστούσε οι γυναίκες να πίνουν το νερό που χρησιμοποιούσαν οι σιδηρουργοί για να ψύχουν τα μέταλλα. (πηγή: Βικιπαίδεια, η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια) Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Σύγχρονες αντισυλληπτικές μέθοδοι Ο μεγάλος αριθμός ανεπιθύμητων κυήσεων που προκύπτουν από την σεξουαλικότητα των νέων ανθρώπων, και κυρίως των εφήβων, επιβάλλουν την χρήση ασφαλών αντισυλληπτικών μεθόδων. Οι αντισυλληπτικές μέθοδοι χωρίζονται στις φυσικές (το τράβηγμα, εκσπερμάτωση έξω από τον κόλπο, τις μεθόδους φραγμού (ανδρικό ή γυναικείο προφυλακτικό), τις ορμονικές (το χάπι ,οι ενέσεις , τα ενδομήτρια σπειράματα) και τις μόνιμες χειρουργικές (την απολίνωση των σαλπίγγων για τις γυναίκες ή του σπερματικού πόρου για τους άνδρες). Φυσικές μέθοδοι Οι φυσικές μέθοδοι βασίζονται στην αναγνώριση των "επικίνδυνων ημερών", δηλ. της ωορρηξίας και την αποχή ή τη διακεκομμένη συνουσία κατά το διάστημα αυτό. Η ανίχνευση της ωορρηξίας γίνεται είτε με τη θερμομέτρηση, είτε με τη μελέτη της τραχηλικής βλέννας, είτε με σύγχρονα ειδικά τεστ ούρων (τεστ LH). Οι φυσικές μέθοδοι, έχοντας υψηλά ποσοστά αποτυχίας, δεν συνιστώνται παρά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις. Άλλες φυσικές μέθοδοι αντισύλληψης είναι: οι πλύσεις μετά την επαφή, η μέθοδος ρυθμού και η αμηνόρροια της γαλουχίας. Οι δύο τελευταίες μέθοδοι αποτελούν τη φυσική προσέγγιση του οικογενειακού προγραμματισμού. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

1. Διακεκομμένη συνουσία Είναι από τις παλαιότερες αντισυλληπτικές μεθόδους και συνίσταται στην απόσυρση του πέους από τον κόλπο λίγο πριν την εκσπερμάτωση. Μολονότι η χρήση της μεθόδου σε ιστορικές και μοντέρνες κοινωνίες ποικίλλει, είναι συχνές οι αναφορές σε εβραϊκά, χριστιανικά και ισλαμικά κείμενα. Το μειονέκτημα της μεθόδου είναι η ανάγκη για πλήρη αυτοέλεγχο από τον άνδρα και αυτή η μέθοδος μπορεί να αποτύχει λόγω εξόδου ποσότητας σπέρματος πριν τον οργασμό ή εναπόθεσης σπέρματος στα εξωτερικά γεννητικά όργανα της γυναίκας, κοντά στον κόλπο. Η μέθοδος του θηλασμού που εφαρμόζεται κατά την περίοδο της γαλουχίας, οι μέθοδοι περιοδικής αποχής όπου τα ζευγάρια προσπαθούν να αποφύγουν την σεξουαλική επαφή κατά τη διάρκεια της γόνιμης περιόδου, η μέθοδος βασικής θερμοκρασίας όσο και η ημερολογιακή μέθοδος αποτελούν απόλυτα φυσικούς τρόπους αντισύλληψης χωρίς παρενέργειες, αλλά με φτωχά δυστυχώς αποτελέσματα και μεγάλα ποσοστά αποτυχίας, παρουσιάζοντας πολλά προβλήματα στην εφαρμογή τους. (πηγή: Νικόλαος Ιωσηφίδης, 22/12/2008) Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

2. Πλύσεις μετά την επαφή 3.Περιοδική αποχή Το νερό, το ξύδι, διάφορα προϊόντα γυναικείας υγιεινής , ακόμη και η κόκα κόλα έχουν χρησιμοποιηθεί για πλύσεις μετά την επαφή. Θεωρητικά οι πλύσεις ξεπλένουν το σπέρμα από τον κόλπο και οι διάφορες ουσίες έχουν σπερματοκτόνες ιδιότητες. Ωστόσο, το σπέρμα ανευρίσκεται στην τραχηλική βλέννα μέσα σε 90΄΄από την εκσπερμάτωση και επομένως αυτή η μέθοδος είναι αναξιόπιστη και αναποτελεσματική. Φυσικές μέθοδοι οικογενειακού προγραμματισμού Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), οι φυσικές μέθοδοι οικογενειακού προγραμματισμού (NFP) είναι εκείνες που "σχεδιάζουν ή αποφεύγουν την εγκυμοσύνη με την παρατήρηση των συμπτωμάτων και σημείων της γόνιμης και υπογόνιμης φάσης του εμμηνορρυσιακού κύκλου και με την αποχή κατά τη γόνιμη περίοδο". 3.Περιοδική αποχή Η αποχή από τη σεξουαλική επαφή κατά τη διάρκεια των γόνιμων ημερών στον εμμηνορρυσιακό κύκλο μιας γυναίκας, για την αποφυγή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, είναι μια, σχετικά, καινούργια πρακτική. Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αναπτυχθεί διάφορα πρωτόκολλα για να αναγνωρισθούν οι γόνιμες ημέρες. Όταν τα πρωτόκολλα αυτά τηρούνται και το ζευγάρι απέχει από τη συνουσία κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, η σύλληψη είναι σπάνια. Οι γόνιμες μέρες που το ωάριο είναι έτοιμο για να γονιμοποιηθεί και το ενδομήτριο έτοιμο για την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου ,για την κάθε γυναίκα διαφέρουν ακόμη και από κύκλο σε κύκλο μπορεί να διαφέρουν λίγο. Σε γυναίκα με σταθερό κύκλο ας υποθέσουμε 28 ημερών οι γόνιμες μέρες είναι η 14-15-16 μέρα συν πλην 2 μέρες . (πηγή:Νικόλαος Ιωσηφίδης, 22/12/2008) Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

3.1. Μέθοδος του ημερολογίου Η μέθοδος του ημερολογίου προβλέπει την ημέρα της ωοθυλακιορρηξίας χρησιμοποιώντας την καταγραφή της διάρκειας του εμμηνορυσιακού κύκλου για μια περίοδο αρκετών μηνών (6-12). Η έναρξη της γόνιμης περιόδου υπολογίζεται με την αφαίρεση 18 ημερών από τη διάρκεια του μικρότερου κύκλου, ενώ η τελευταία γόνιμη ημέρα υπολογίζεται με την αφαίρεση 11 ημερών από τη διάρκεια του μεγαλύτερου κύκλου. (πηγή: Δ. Ρούσσος- Β. Τσίμας, 7/4/2009) 3.2. Μέθοδος της τραχηλικής βλέννας Η μέθοδος της τραχηλικής βλέννας ή μέθοδος Billings βασίζεται στην παρατήρηση των τραχηλικών εκκρίσεων. Οι εκκρίσεις συλλέγονται από τον κόλπο ή από το αιδοίο και οι μεταβολές στα χαρακτηριστικά τους παρακολουθούνται περιοδικά. Οι μεταβολές της βλέννας αντανακλούν τα επίπεδα των οιστρογόνων, τα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να εκτιμηθεί ο χρόνος ωοθυλακιορρηξίας. Η μέθοδος της τραχηλικής βλέννας απαιτεί την καθημερινή καταγραφή των συμπτωμάτων και σημείων. Υπάρχουν έτοιμα διαγράμματα με σύμβολα για τη διάκριση των διαφορετικών ευρημάτων της τραχηλικής βλέννας. Με σωστή καθοδήγηση και εξάσκηση η γυναίκα βελτιώνει την ικανότητά της να διακρίνει τις μεταβολές των εκκρίσεων και να παρακολουθεί την πορεία του εμμηνορρυσιακού της κύκλου. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

3.3.Μέθοδος της θερμομέτρησης Μια πιο αποτελεσματική προσέγγιση της περιοδικής αποχής είναι η μέθοδος της θερμομέτρησης, διότι η πιο αξιόπιστη απόδειξη της ωοθυλακιορρηξίας λαμβάνεται με την καταγραφή της βασικής θερμοκρασίας του σώματος (BBT). (πηγή: Δ. Ρούσσος-Β. Τσίμας, 7/4/2009) 4. Αμηνόρροια της γαλουχίας Από την εποχή του Αριστοτέλη είναι γνωστό ότι οι γυναίκες που θηλάζουν έχουν λιγότερες πιθανότητες να συλλάβουν. Η μέθοδος αυτή εφαρμοζόταν εμπειρικά για να εξασφαλισθεί το μεσοδιάστημα μεταξύ των κυήσεων. Η βιολογική βάση της υπογονιμότητας της γαλουχίας μελετήθηκε εντατικά κατά τα τελευταία 30 χρόνια. Το 1988, στο Bellagio της Ιταλίας, αναγνωρίσθηκε η αμηνόρροια της γαλουχίας (Lactational Amenorrhea method - LAM) ως φυσική μέθοδος αντισύλληψης. (πηγή: Δ. Ρούσσος- Β. Τσίμας, 7/4/2009) Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012 Μέθοδοι φραγμού Οι μέθοδοι φραγμού είναι: • Το προφυλακτικό (ανδρικό και γυναικείο) • Το κολπικό διάφραγμα • Η τραχηλική καλύπτρα • Ο τραχηλικός σπόγγος • Τα σπερματοκτόνα Τα προφυλακτικά (ανδρικό και γυναικείο) αποτελούν τις μόνες αντισυλληπτικές μεθόδους που παρέχουν προστασία από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, ενώ παράλληλα μειώνουν και τον κίνδυνο για τη δημιουργία καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Ανδρικό προφυλακτικό Σήμερα κυκλοφορούν 2 τύποι προφυλακτικών, από latex και πολυουρεθάνη. Η αποτελεσματικότητα των προφυλακτικών εξαρτάται από την ορθή χρήση τους και κυμαίνεται από 2-17%. Τα πλεονεκτήματα του ανδρικού προφυλακτικού είναι ότι προστατεύει από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, προσφέρει μεγάλη αντισυλληπτική προστασία όταν χρησιμοποιείται σωστά και είναι ευρέως διαθέσιμο. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

2. Γυναικείο προφυλακτικό Είναι μια θήκη από πολυουρεθάνη με δυο δακτυλίους στα άκρα. Ο εσωτερικός δακτύλιος είναι κλειστός, καλύπτει τον τράχηλο και στηρίζεται στο τοίχωμα του κόλπου. Ο εξωτερικός δακτύλιος είναι ανοιχτός, με μεγαλύτερη διάμετρο και καλύπτει μέρος από τα μικρά και μεγάλα χείλη. Παρέχει προστασία από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Η αντισυλληπτική προστασία που παρέχει είναι μικρότερη από αυτή του ανδρικού προφυλακτικού. Μειονεκτήματα της μεθόδου είναι το κόστος, η ανάγκη καθαρισμού και αποστείρωσης και η εμφάνιση του εξωτερικού δακτυλίου. 3. Κολπικό διάφραγμα Έχει σχήμα θόλου με έναν εσωτερικό δακτύλιο που το στηρίζει στο τοίχωμα του κόλπου. Είναι σχεδιασμένο για να συγκρατεί σπερματοκτόνο κρέμα ή τζελ στο τραχηλικό στόμιο. Κυκλοφορεί σε διάφορα μεγέθη και η επιλογή του κατάλληλου μεγέθους απαιτεί τη βοήθεια του γυναικολόγου. Τοποθετείται μέχρι και 6 ώρες πριν από τη σεξουαλική επαφή και μπορεί να παραμείνει μέχρι και 6 ώρες μετά ,αλλά σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να παραμένει για περισσότερες από 24ώρες. Η αποτυχία της μεθόδου κυμαίνεται από 6-20%. Μειονεκτήματα της μεθόδου είναι η δυσκολία στην εφαρμογή, το γεγονός ότι δεν προστατεύει από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, ενώ η συχνή του χρήση μπορεί να αυξήσει τη συχνότητα των ουρολοιμώξεων. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012 4. Τραχηλική καλύπτρα Καλύπτει όπως και το διάφραγμα, μόνο το τραχηλικό στόμιο. Χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με σπερματοκτόνα.Μπορεί να παραμείνει στη θέση του μέχρι και 8 ώρες μετά τη σεξουαλική επαφή. Η αποτυχία της μεθόδου κυμαίνεται από 9-20% σε άτοκες. Σε πολύτοκες η αποτυχία της μεθόδου είναι πολύ μεγαλύτερη λόγω της αδυναμίας να διατηρηθεί στη θέση του. Δεν παρέχει προστασία από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. 5. Κολπικός σπόγγος Ο κολπικός σπόγγος στη μια επιφάνεια είναι κοίλος για να εφαρμόζει στο τραχηλικό στόμιο, ενώ στην άλλη πλευρά έχει ταινία για την εύκολη αφαίρεση του. Είναι εμποτισμένος με σπερματοκτόνο. Είναι αποτελεσματικός για 24 ώρες από την τοποθέτηση του και πρέπει να παραμείνει στη θέση του για τουλάχιστον 6ώρες μετά τη σεξουαλική επαφή. Η αποτυχία της μεθόδου κυμαίνεται από 9-20% στις άτοκες, ενώ στις γυναίκες που έχουν γεννήσει κυμαίνεται από 20-40%. Δεν προφυλάσσει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012 6. Σπερματοκτόνα Δρουν σαν χημικοί φραγμοί, ασκώντας τοξική επίδραση στα σπερματοζωάρια, αλλά και μηχανικά εμποδίζοντας την είσοδο των σπερματοζωαρίων στο τραχηλικό στόμιο. Κυκλοφορούν σε διάφορες μορφές ( κρέμα, υπόθετο, αφρός). Συνήθως χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με άλλες αντισυλληπτικές μεθόδους. Η αποτυχία της μεθόδου είναι 18-29%%. Δεν παρέχουν προστασία από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Η συχνή χρήση μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό του κόλπου και του αιδοίου ,ενώ ενοχοποιείται για αυξημένη συχνότητα μικροβιακής κολπίτιδας. (πηγή: Αλμαλόγλου Κων/νος) Ορμονικές μέθοδοι Οι ορμονικές μέθοδοι αντισύλληψης χρησιμοποιούν κάποιες συνθετικές ορμόνες που αποτρέπουν κάποιους παράγοντες της σύλληψης. Οι ορμόνες αυτές μοιάζουν με τις φυσικές ορμόνες του σώματος (με τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη). Η χορήγηση των ορμονών μπορεί να γίνει: από το στόμα- με το αντισυλληπτικό χάπι με εμφυτεύματα με ενέσεις σε συνδυασμό με ενδομήτρια σπειράματα σε συνδυασμό με κολπικό δακτύλιο Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012 1. Αντισυλληπτικό χάπι Το αντισυλληπτικό χάπι (η από του στόματος αντισύλληψη) δεν έχει δώσει μόνο αξιόπιστη λύση αντισύλληψης σε εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο, αλλά και τη δυνατότητα της απόφασης για το πότε θα κάνουν παιδιά και θα ξεκινήσουν την οικογένειά τους. Το "χάπι¨, όπως συνηθίζεται να λέγεται, είναι μια μέθοδος αντισύλληψης που δεν εξαρτάται από εξωγενείς παράγοντες (π.χ. το σύντροφο, τον άντρα, το σύζυγο) αλλά μόνο από την ίδια τη γυναίκα που αποκτά απόλυτο έλεγχο στο σώμα της και τη σεξουαλικότητα της. Επίσης για το ¨χάπι¨ δεν απαιτείται κανενός είδους ιατρική επέμβαση, όπως απαιτείται για το σπιράλ και τον κολπικό δακτύλιο. Αυτή η ανεξαρτησία που προσφέρει το "χάπι", έχει υποστεί μεγάλο πόλεμο από κοινωνικές και θρησκευτικές δομές. Παρόλα αυτά σήμερα στις ΗΠΑ πάνω από 10 εκατομμύρια γυναίκες χρησιμοποιούν το χάπι καθημερινά, ενώ στην Ευρώπη το 23% των γυναικών το εμπιστεύεται σαν αξιόπιστη και ασφαλή αντισυλληπτική μέθοδο. Τα σημερινά αντισυλληπτικά χάπια είναι αποτέλεσμα πολυετούς έρευνας και έχουν εξελιχθεί για να παρέχουν στη γυναίκα αξιόπιστη προστασία από την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη με μειωμένες παρενέργειες και σημαντικά οφέλη για την υγεία τους. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

2. Σπείραμα με ορμόνες Ενδομήτριο σπείραμα IUS (σπιράλ) Τα ενδομήτρια σπειράματα (σπιράλ) δρουν δημιουργώντας αρνητικό περιβάλλον για εμφύτευση μέσα στη μήτρα και ενδείκνυνται κυρίως για γυναίκες που έχουν συμπληρώσει την οικογένειά τους λόγω του μικρού αλλά υπαρκτού κινδύνου για ενδομήτρια λοίμωξη. Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου είναι πολύ υψηλή. Κάποια σύγχρονα σπιράλ απελευθερώνουν μικρές ποσότητες προγεστερινοειδούς και χρησιμοποιούνται και για αντιμετώπιση λειτουργικών αιμορραγιών (μηνορραγίες). 3. Επείγουσα αντισύλληψη Αντισύλληψη Ανάγκης ή Επείγουσα αντισύλληψη ή το Χάπι της Επόμενης Ημέρας, είναι το φάρμακο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετά από σεξουαλική επαφή η οποία πραγματοποιήθηκε χωρίς προφύλαξη τις επικίνδυνες μέρες ή όπου απέτυχε η αντισυλληπτική μέθοδος (π.χ. έσπασε το προφυλακτικό) με σκοπό να αποτρέψει πιθανή εγκυμοσύνη. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Πώς δρα η επείγουσα αντισύλληψη Κάθε συσκευασία περιέχει 1 χάπι. Το χάπι περιέχει 1500 μικρογραμμάρια λεβονοργεστρέλης, που είναι το δραστικό συστατικό. Ανάλογα με τη φάση του κύκλου στην οποία βρίσκεστε όταν χρησιμοποιήσετε την επείγουσα αντισύλληψη, το χάπι μπορεί να δρα: Εμποδίζοντας τις ωοθήκες από το να απελευθερώσουν το ωάριο Παρεμποδίζοντας το σπερματοζωάριο να γονιμοποιήσει το ωάριο που πιθανόν έχει απελευθερωθεί ή Εμποδίζοντας ένα γονιμοποιημένο ωάριο να προσκολληθεί στην εσωτερική στοιβάδα της μήτρας Η επείγουσα αντισύλληψη σταματά την κύηση πριν την έναρξή της. Δεν δρα αν είστε ήδη έγκυος. Επομένως δεν είναι αποτελεσματική μέθοδος σε διαπιστωμένη κύηση, έναντι της οποίας δεν έχει καμία δυνατότητα δράσης και δεν πρέπει να λαμβάνεται. Όσο νωρίτερα λαμβάνεται, τόσο μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα έχει.(πηγή: Νικόλαος Ιωσηφίδης, 22/12/2008) Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012 4. Κολπικός Δακτύλιος Ο Κολπικός Δακτύλιος είναι μία αναστρέψιμη συνταγογραφούμενη αντισυλληπτική μέθοδος. Αποτελείται από ένα άνετο, ευέλικτο, αντισυλληπτικό δακτύλιο, η διάμετρος του οποίου είναι περίπου 2cm και χρησιμοποιείται για να εμποδίσει την έναρξη της κύησης. Ο Κολπικός Δακτύλιος τοποθετείται στον κόλπο μία φορά τον μήνα. Οι μύες στον τοίχο του κόλπου θα κρατήσουν τον δακτύλιο για 21 ημέρες. Ο δακτύλιος αφαιρείται από την γυναίκα μετά από 3 εβδομάδες, και της επιτρέπει να έχει περίοδο. Μπορεί να τοποθετήσει έναν νέο δακτύλιο (μόλις λήξει η εβδομάδα) ώστε να συνεχίσει να προστατεύεται από μία πιθανή κύηση. Ο δακτύλιος πρέπει να τοποθετείται την ίδια μέρα της εβδομάδας που είχε τοποθετηθεί και στον τελευταίο κύκλο, διαφορετικά η κύηση μπορεί να προκύψει. Ο κολπικός δακτύλιος δεν συνίσταται για γυναίκες οι οποίες έχουν: Υπέρταση Καπνίζουν και είναι πάνω από 35 ετών Καρδιαγγειακά προβλήματα Καρκίνο Θρομβοφλεβίτιδα και προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης Ημικρανίες Ηπατική δυσλειτουργία Χαλαρούς μύες στο περίνεο Χρόνια δυσκοιλιότητα Εγκεφαλικό επεισόδιο Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012 Αποτελεσματικότητα: Ο δακτύλιος είναι 92% με 99.7% αποτελεσματικός. Αυτό σημαίνει πώς με την ακριβή και σωστή χρήση, λιγότερες από 1 στις 100 γυναίκες που χρησιμοποιούν τον δακτύλιο θα κυοφορήσουν σε διάρκεια ενός έτους. Με την τυπική χρήση, 8 στις 100 γυναίκες που χρησιμοποιούν τον δακτύλιο θα κυοφορήσουν σε διάρκεια ενός έτους. (πηγή: Χριστόπουλος Παναγιώτης, μαιευτήρας- γυναικολόγος) Χειρουργικές μέθοδοι Υπάρχουν και δυο χειρουργικές μέθοδοι πού είναι αρκετά διαδεδομένες στο εξωτερικό αλλά όχι στη χώρα μας: Η απολίνωση (περίδεση) σαλπίγγων ή ενδοσκοπικός φραγμός των σαλπίγγων με διάφορους τρόπους για τις γυναίκες και η απολίνωση του σπερματικού πόρου για τους άνδρες. Πρόκειται για μικρές χειρουργικές επεμβάσεις, το αποτέλεσμα των οποίων είναι μόνιμο και μη αναστρέψιμο και γι’αυτό αφορά άτομα που έχουν συμπληρώσει την οικογένειά τους. Τέλος, η μόνη μέθοδος που προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι το ανδρικό προφυλακτικό , το οποίο καλό είναι να το χρησιμοποιούν όλοι έστω και αν υπάρχει ή όχι άλλη μέθοδος ,όπως το σπιράλ η το χάπι. (πηγή: Νικόλαος Ιωσηφίδης, 22/12/2008) Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

HPV (Human Papilloma Virus) Ο HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων) είναι ένας ιός που βασίζεται στο DNA (dsDNA) και μολύνει το δέρμα και τις βλεννογόνες μεμβράνες των ανθρώπων και ορισμένων ζώων. Μέχρι στιγμής έχουν αναγνωρισθεί 189 υπότυποι του ιού των θηλωμάτων (PV) από τους οποίους οι 120 υπότυποι προσβάλουν τον άνθρωπο -ιός HPV, και περίπου οι 40 είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενοι. Οι τύποι του HPV «χαμηλού κινδύνου» προκαλούν τα κονδυλώματα και «οι υψηλού κινδύνου» προκαλούν τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, που μπορεί να διαγνωστεί έγκαιρα με το τεστ Pap. Εμβόλιο Gardasil Κυκλοφορεί ένα εμβόλιο "Gardasil", το οποίο προστατεύει από τα στελέχη του ιού που προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας ή του ορθού. Δεν προστατεύει από τα υπόλοιπα στελέχη που προκαλούν τις τυπικές δερματικές αλλοιώσεις των κονδυλωμάτων. Προς το παρόν χορηγείται (δωρεάν) μόνο σε κορίτσια προεφηβικής ηλικίας. Δηλαδή το εμβόλιο δεν μας απαλλάσσει από τη χρήση του προφυλακτικού. Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προκαλείται από κακοήθη βλάβη των κυττάρων του τραχήλου (του κατώτερου και πιο στενού τμήματος της μήτρας). Αποτελεί το δεύτερο κατά σειρά συχνότερο γυναικείο καρκίνο. Ποια είναι τα συμπτώματα; Στα αρχικά στάδια του καρκίνου εμφανίζονται τα εξής συμπτώματα: αιμορραγία μεταξύ των έμμηνων ρύσεων εκροή σταγόνων αίματος ή υγρών μετά από συνουσία δύσοσμες κολπικές εκκρίσεις. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Πώς γίνεται η διάγνωση; Κυτταρολογική εξέταση τραχηλικού επιθηλίου (τεστ Παπανικολάου /Pap- test) Κολποσκόπηση Η διάγνωση πρέπει να βασίζεται πάντα σε εξέταση δείγματος του όγκου στο μικροσκόπιο. Η κλινική εξέταση από τον κόλπο και το ορθό, σε συνδυασμό με κυστεοσκόπηση, ορθοσκόπηση και πυελογραφία, θα βοηθήσει στη συνολική εκτίμηση και στην κλινική σταδιοποίηση, σύμφωνα με την οποία θα ακολουθηθεί η ενδεδειγμένη αντιμετώπιση. Πώς αντιμετωπίζεται; Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αντιμετωπίζεται συνήθως χειρουργικά στις νεότερες γυναίκες με μικροεπεμβάσεις που αποσκοπούν στην αφαίρεση των βλαβών, καθώς και με κρυοθεραπεία ή χρήση laser. Στις μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες και στις πιο προχωρημένες μορφές συνήθως ακολουθείται ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή ακόμα και ολική υστερεκτομή. Ενίοτε μπορεί να αντιμετωπίζεται με συνδυασμό αυτών των θεραπειών. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Πώς μπορεί να προληφθεί; Οι γυναίκες ηλικίας 9-26 ετών μπορούν να κάνουν το εμβόλιο κατά του ιού HPV. Ωστόσο, όλες οι γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που έχουν κάνει το εμβόλιο, πρέπει να υποβάλλονται τακτικά σε Pap-test . O καρκίνος του τραχήλου της μήτρας οφείλεται στους «υψηλού κινδύνου» τύπους του ιού HPV. (πηγή: Νικόλαος Ιωσηφίδης, 22/12/2008) Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ) 1. Σύφιλη Η σύφιλη είναι μια μικροβιακή λοίμωξη που προκαλείται από το βακτήριο ωχρό τρεπόνημα ή ωχρά σπειροχαίτη και η οποία εκδηλώνεται αρχικά με έλκη στα χείλη, τη γλώσσα, το στόμα, τα βλέφαρα, το πρόσωπο, το στήθος, τα δάκτυλα, τους μαστούς, το έντερο και το περίνεο και στα δύο φύλα. Οι άνδρες μπορεί να εμφανίσουν έλκη στο πέος, στο εσωτερικό της ουρήθρας ή στους όρχεις, ενώ οι γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν έξω ή μέσα στον κόλπο, στον τράχηλο ή στην ουρήθρα. Το συγκεκριμένο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, παρά το γεγονός ότι θεραπεύεται, θεωρείται αρκετά σοβαρό, καθώς προκαλεί αλλοιώσεις και βλάβες σε διαφορετικά σημεία όλου του σώματος, όπως στο δέρμα, τους βλεννογόνους, τα οστά, τα σπλάχνα, τα αγγεία και το νευρικό σύστημα, οι οποίες μπορεί να επιφέρουν ακόμη και το θάνατο. Η σύφιλη μπορεί να μεταδοθεί στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της κύησης, ειδικά αν η μόλυνση της μητέρας βρίσκεται στο 1ο ή το 2ο στάδιο, και να προκαλέσει ακόμη και θάνατο. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Ποια είναι τα συμπτώματα; Πώς μεταδίδεται; Η σύφιλη συμπεριλαμβάνεται στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, τα οποία μεταδίδονται με κάθε μορφή σεξουαλικής επαφής (τόσο με κολπική όσο και με πρωκτική ή στοματική), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι απαιτείται συνουσία για τη μετάδοση καθώς και η απλή δερματική επαφή αρκεί για να μεταδοθεί το βακτήριο, το οποίο εισέρχεται στον οργανισμό μέσω μικροδιαβρώσεων του δέρματος. Επίσης, η σύφιλη μεταδίδεται από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της κύησης, ειδικά αν η μητέρα βρίσκεται στο 1ο ή στο 2ο στάδιο της νόσου. Ποια είναι τα συμπτώματα; Τα συμπτώματα της σύφιλης, τα οποία εκδηλώνονται σε τρία στάδια εφόσον δεν αντιμετωπιστούν θεραπευτικά, είναι τα εξής: Στους ενήλικες: πρωτοπαθή ανώδυνα έλκη που εμφανίζονται για περίπου δύο εβδομάδες στο σημείο της μόλυνσης και στη συνέχεια μπορεί να εξαφανιστούν ακόμη και χωρίς θεραπεία μετά την επούλωση εμφανίζονται συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης και εξανθήματα μετά από αρκετά χρόνια εμφανίζονται σοβαρές ασθένειες, όπως τύφλωση, καρδιοπάθειες, αναπηρίες. Στα βρέφη: εξάνθημα αποτελούμενο από πομφόλυγες (φουσκάλες), κυρίως στις παλάμες και τα πέλματα βλάβες στο ήπαρ και το σπλήνα, αλωπεκία, ωτίτιδα, λαρυγγίτιδα βλάβες στα οστά και το νευρικό σύστημα σε μεγαλύτερη ηλικία, βλάβες στα μάτια (ακόμη και τύφλωση) και στα αυτιά (ακόμη και κώφωση). Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Τι είδους επιπλοκές μπορεί να προκαλέσει; Πώς θεραπεύεται; Η σύφιλη θεραπεύεται με φαρμακευτική αγωγή -ειδικά στα δύο πρώτα στάδια της νόσου- η οποία περιλαμβάνει τη λήψη αντιβιοτικών φαρμάκων, όπως είναι η πενικιλίνη ή η τετρακυκλίνη, και στη συνέχεια μακρόχρονες τακτικές αιματολογικές εξετάσεις, προκειμένου να αποκλειστεί η υποτροπή με έγκαιρη αντιμετώπιση. Τι είδους επιπλοκές μπορεί να προκαλέσει; τύφλωση καρδιοπάθειες βλάβη στον εγκέφαλο αναπηρίες. Πώς μπορεί να προληφθεί; Η σύφιλη, όπως όλα τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, προλαμβάνεται με την ασφαλή σεξουαλική επαφή. Ωστόσο, ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τη μετάδοση της νόσου είναι να αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή μέχρι να καταπολεμήσετε τη λοίμωξη. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

2.Γονόρροια - Βλεννόρροια Η γονόρροια είναι μια λοίμωξη που προκαλείται από το μικρόβιο του γονόκοκκου neisserria gonorrheae, το οποίο ζει σε υγρές και ζεστές περιοχές του σώματος. Τα συμπτώματα της ασθένειας εμφανίζονται μέσα σε διάστημα από 2 έως 21 ημέρες μετά τη σεξουαλική επαφή. Πώς μεταδίδεται; Η γονόρροια συμπεριλαμβάνεται στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, τα οποία μεταδίδονται με κάθε μορφής σεξουαλική επαφή (τόσο με κολπική όσο και με πρωκτική ή στοματική). Ποια είναι τα συμπτώματα; Τα συμπτώματα που εκδηλώνονται στις γυναίκες, μολονότι κατά περίπτωση μπορεί μην εκδηλωθούν, είναι: κιτρινωπή ή πρασινωπή έκκριση από τον κόλπο φαγούρα ή πόνος κατά την ούρηση πόνος κατά την περίοδο πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς πόνος κατά τη διάρκεια της συνουσίας πόνος στις αρθρώσεις (κυρίως στα γόνατα και το ισχίο). Τα συμπτώματα που εκδηλώνονται στους άνδρες είναι: γαλακτώδης έκκριση από το πέος φαγούρα ή πόνος κατά την ούρηση. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Πώς θεραπεύεται; Η γονόρροια θεραπεύεται με αντιβιοτικά. Πώς μπορεί να προληφθεί; Η γονόρροια, όπως όλα τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, προλαμβάνονται με την ασφαλή σεξουαλική επαφή. Ωστόσο, ο καλύτερος τρόπος για αποφυγή μετάδοσης της νόσου είναι η αποφυγή σεξουαλικής επαφής μέχρι την καταπολέμηση της λοίμωξης. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012 3.Κονδυλώματα Τα κονδυλώματα είναι μια οξεία ιογενής πάθηση που οφείλεται σε ιούς της οικογένειας των ιών των Ανθρώπινων Θηλωμάτων (Human Papilloma Viruses - HPV), η οποία περιλαμβάνει πάνω από 100 στελέχη. Για την ακρίβεια, τα κονδυλώματα μοιάζουν με μικρά ογκίδια ή μικρές κρεατοελιές, έχουν ίδιο ή λίγο πιο λευκό χρώμα από το δέρμα και, ενώ σε αρχικό στάδιο δεν δημιουργούν πρήξιμο ή κοκκινίλα, στη συνέχεια διογκώνονται και συνήθως αιμορραγούν. Τα σημεία στα οποία εμφανίζονται είναι για τις γυναίκες το αιδοίο, ο κόλπος, η περιπρωκτική χώρα, η βουβωνική χώρα και ο τράχηλος της μήτρας, ενώ για τους άνδρες είναι το πέος, το όσχεο, η περιπρωκτική χώρα και η βουβωνική χώρα. Σπάνια, μπορεί να εμφανιστούν στα χείλη, στο στόμα ή στο λάρυγγα μετά από στοματικό σεξ με μολυσμένο άτομο. Πρόκειται για τη συνηθέστερη σεξουαλικώς μεταδιδόμενη πάθηση, η μετάδοση της οποίας αυξάνει δραματικά τα τελευταία χρόνια. Πώς μεταδίδονται; Τα κονδυλώματα, ακόμη και όταν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα, μεταδίδονται με οποιαδήποτε μορφή σεξουαλικής επαφής (αν και σπανιότερα με στοματικό σεξ), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι απαιτείται συνουσία για τη μετάδοση του ιού, καθώς και η απλή δερματική επαφή αρκεί για να μεταδοθεί ο ιός. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Ποια είναι τα συμπτώματα; μικρά ογκίδια ή μικρές κρεατοελιές, τα οποία αρχικά δεν πονάνε, αλλά μπορεί να προκαλούν κνησμό σε προχωρημένο στάδιο, τα μικρά ογκίδια μπορεί να προκαλούν πόνο (διογκώνονται και αιμορραγούν) κάποιες φορές τα κονδυλώματα δεν είναι εμφανή με γυμνό οφθαλμό και δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα. Πώς γίνεται η διάγνωση; Τα πρώτα βήματα της διάγνωσης περιλαμβάνουν κλινική εξέταση δια γυμνού οφθαλμού αν οι βλάβες βρίσκονται σε εμφανή σημεία, με κολποσκόπηση (χρήση ειδικού μηχανήματος με οπτικές ίνες που απεικονίζει τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας), με τεστ Παπανικολάου και εξέταση του δείγματος στο μικροσκόπιο και με πρωκτοσκόπηση όταν χρειάζεται. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Πώς αντιμετωπίζονται; Η θεραπεία των κονδυλωμάτων περιορίζεται στην εξάλειψη των συμπτωμάτων, καθώς δεν υπάρχει ειδική θεραπεία που να εκριζώνει τον ιό. Οι δυσπλασίες, τα κονδυλώματα και τα συμπτώματα αντιμετωπίζονται -αν και μπορεί να υποτροπιάσουν- με: θεραπεία με χημικές ουσίες (π.χ. ποδοφυλλοτοξίνη) καυτηριασμό (που καίει τα κονδυλώματα με διαθερμία) θεραπεία με λέιζερ (για εξάχνωση των βλαβών) πάγωμα με υγρό άζωτο χειρουργική αφαίρεση. Τι είδους επιπλοκές μπορεί να παρουσιαστούν; καρκίνος του τραχήλου της μήτρας ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία στα γεννητικά όργανα Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012

Πώς μπορεί να προληφθεί; Ο καλύτερος τρόπος για πρόληψη των κονδυλωμάτων είναι οι ασφαλείς σεξουαλικές επαφές, λαμβάνοντας κατά νου ότι η χρήση του προφυλακτικού δεν εξασφαλίζει πλήρως και ότι δεν απαιτείται συνουσία για τη μετάδοση του ιού, αλλά δερματική επαφή. Κάντε τακτικά τεστ Παπανικολάου και επισκεφθείτε το γιατρό σε περίπτωση που υποπτεύεστε ή παρουσιάσετε συμπτώματα, όπως μικρά ογκίδια στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Επίσης, τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν δύο εμβόλια κατά ορισμένων από τους ιούς της ομάδας HPV, που συνιστάται να γίνεται σε νεαρά κορίτσια πριν από την έναρξη της σεξουαλικής τους ζωής. Συμπέρασμα: Η επιστήμη έχει εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε νέες πρακτικές βοηθούν στην αντιμετώπιση πολλών σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Ωστόσο, το παν στη ζωή μας είναι η πρόληψη. Η εξασφάλιση της προσωπικής μας υγείας προϋποθέτει συνεχή ετοιμότητα και επιφυλακή. Η τήρηση κανόνων υγιεινής, η λήψη μέτρων προστασίας, η τακτική επίσκεψη στον προσωπικό μας γιατρό είναι μερικοί τρόποι εξασφάλισης της υγείας μας και αποφυγής των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Δεμερτζή Ειρήνη, εργασία Βιολογίας, Σχ. έτος 2011-2012