ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ 2010-2014 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ 2010-2014 Παρουσίαση Υπουργού Οικονομικών Απρίλιος 2011

Εισαγωγή Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (υγιή δημόσια οικονομικά) Παγκόσμια οικονομική κρίση ανέδειξε αδυναμίες στο σύστημα οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ & Ευρωζώνης Συμφωνήθηκαν μεταρρυθμίσεις για: Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (υγιή δημόσια οικονομικά) Σύμφωνο για το Ευρώ (θέματα ανταγωνιστικότητας) Εθνικά Μεταρρυθμιστικά Προγράμματα (Στρατηγική ΕΕ-2020) Μηχανισμό Διαχείρισης Οικονομικών Κρίσεων Επιδράσεις στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής στην Κύπρο

Περιεχόμενα Ευρωπαϊκό πλαίσιο μακροοικονομικής πολιτικής Σημερινή κατάσταση στην Κύπρο Πρόγραμμα Σταθερότητας (ΠΣ) Σύμφωνο για το Ευρώ (ΣΕ) Εθνικό Μεταρρυθμιστικό Πρόγραμμα (ΕΜΠ) Επόμενα βήματα

Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Μακροοικονομικής Πολιτικής

Προγράμματα Σταθερότητας Δέσμευση των χωρών μελών της ΕΕ για: υγιή δημόσια οικονομικά αποφυγή υπερβολικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων (<3% του ΑΕΠ) διατήρηση δημόσιου χρέους (<60% του ΑΕΠ) Επίτευξη ισοζυγισμένων δημόσιων οικονομικών μεσοπρόθεσμα μακροχρόνια βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών (συντάξεις, συστήματα υγείας) Έμφαση σε: πρόληψη λήψη μέτρων διαρθρωτικού χαρακτήρα Συγκράτηση/μείωση δημόσιων δαπανών μείωση δημόσιου χρέους Υποβάλλεται κάθε χρόνο μαζί με ΕΜΠ (European Semester) Αυστηρές κυρώσεις για μη συμμόρφωση

Σύμφωνο για το Ευρώ - Μέτρα Έγκριση του ΣΕ από τους Αρχηγούς των Κρατών-Μελών της Ευρωζώνης, με στόχο την ενίσχυση της νομισματικής ένωσης και την τόνωση της ανταγωνιστικότητας Αρχές του ΣΕ: Ανάληψη φιλόδοξων δεσμεύσεων και δράσεων με χρονοδιάγραμμα εφαρμογής- ενσωμάτωση τους στο ΠΣ και στα ΕΠΜ. Ανάληψη συγκεκριμένων εθνικών δεσμεύσεων σε ετήσια βάση στο επίπεδο των Αρχηγών των Κρατών Μελών. Εφαρμογή από τα κράτη μέλη δικού τους μείγματος πολιτικών, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.

Σύμφωνο για το Ευρώ – Μέτρα (2) Άξονες Πολιτικής Συμφώνου: Προώθηση της ανταγωνιστικότητας (μέσω μέτρων της πολιτικής μισθών και παραγωγικότητας) Προώθηση της απασχόλησης (μέσω μεταρρυθμίσεων στην αγοράς εργασίας, διά βίου μάθηση, φορολογικών μεταρρυθμίσεων) Ενίσχυση προσπάθειας για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών (μέσω εισαγωγής δημοσιονομικών κανόνων στην εθνική νομοθεσία, μέτρων διασφάλισης της βιωσιμότητας των ταμείων συντάξεων, εκσυγχρονισμού των συστημάτων υγείας και στόχευση των κοινωνικών παροχών) Ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (αυστηρότερου θεσμικού πλαισίου ρύθμισης και εποπτείας του χρηματοοικονομικού τομέα)

Παρακολούθηση Πορείας της Ανταγωνιστικότητας Αξιολόγηση της πορείας της ανταγωνιστικότητας των οικονομιών των χωρών μελών της ΕΕ (Ευρωζώνης) μέσω οικονομικών δεικτών (“scoreboard”): Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Καθαρή εξωτερική θέση (Net Investment Position) Πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία (αποπληθωριστής: δείκτης πληθωρισμού) Μοναδιαίο εργατικό κόστος Μερίδιο στην εξαγωγική αγορά Αυξήσεις των τιμών στο στεγαστικό τομέα σε σχέση με το πληθωρισμό Ιδιωτικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ Πιστώσεις στον ιδιωτικό τομέα (ετήσιος ρυθμός αύξησης) Δημόσιο χρέος

Εθνικά Μεταρρυθμιστικά Προγράμματα Δέσμευση για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις: Συντάξεις Συστήματα υγείας Παιδεία Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας Μείωση του διοικητικού φόρτου για επιχειρήσεις Έρευνα και καινοτομία Προώθηση της πράσινης οικονομίας

Σημερινή Κατάσταση στην Κύπρο

Οικονομική Πολιτική Κυβέρνησης 2009 Άμβλυνση των επιπτώσεων από την παγκόσμια οικονομική κρίση. 2010 Έξοδος από την ύφεση. 2011-14 Εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών & άμβλυνση διαρθρωτικών προβλημάτων της οικονομίας.

Ρυθμός Ανάπτυξης για το 2010: ≈ 0.9 % εκτίμηση 2010 - Ρυθμός Ανάπτυξης Ρυθμός Ανάπτυξης για το 2010: ≈ 0.9 % εκτίμηση 0.5 0.6 -1.0 -0.9 -0.7 -0.1 0.7 προβ. -2.0 -1.5 -0.5 0.0 1.0 1.5 2.0 1 2 3 4 2009 2010 12

Δημοσιονομικό Έλλειμμα

Δημόσιο Χρέος 2010 - % επί του ΑΕΠ 2010 - Δημόσιο Χρέος Δημόσιο Χρέος 2010 - % επί του ΑΕΠ Below are questions that could be asked / raised by investors during the group meeting or the one-to-one: Deteriorating fiscal position. Items 4 and 5 are good answers to such concern. Still significant level of government debt (50% of GDP in 2008, compared to 40% for the ‘A’ rating category median). Item 5 is a relevant mitigant. Source: Ministry of Finance, DIF, Eurostat

Πρόγραμμα Σταθερότητας

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗTΑΣ Καλύπτει την περίοδο 2011- 2014 Περιλαμβάνει: (ι) μακροοικονομικό πλαίσιο, (ιι) στόχους και συγκεκριμένα μέτρα για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στα πλαίσια της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος Θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσα Απριλίου 2011

Πρόγραμμα Σταθερότητας – Γενική Φιλοσοφία Έμφαση: Ρυθμός ανάπτυξης, απασχόληση Υγιή δημόσια οικονομικά Διατήρηση και ενίσχυση του κοινωνικού κράτους - στοχευμένες παροχές Επίλυση χρόνιων διαρθρωτικών προβλημάτων: Εισαγωγή μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου Μείωση του υπερμεγέθους δημόσιου τομέα (απασχόληση, λειτουργικές δαπάνες) Άμβλυνση των στρεβλώσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα Ανακατανομή των δημόσιων δαπανών προς όφελος των αναπτυξιακών και κοινωνικών Εκσυγχρονισμός του συστήματος διαχείρισης του δημόσιου χρέους

Μακροοικονομικό Πλαίσιο Ρυθμός ανάπτυξης για το 2011: 1.5% (Πρόβλεψη Υπουργείου Οικονομικών) 1.8 % ( Πρόβλεψη Διεθνές Νομισματικού Ταμείου) --------------- Περαιτέρω επιτάχυνση τα επόμενα χρόνια – εξαγωγές υπηρεσιών κύριος μοχλός Σταδιακή μείωση της ανεργίας Ανοδική τάση του πληθωρισμού το 2011, λόγω εξωγενών παραγόντων (τιμή πετρελαίου κλπ) Μείωση του ελλείμματος του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών 18

Μακροοικονομικό Πλαίσιο 2010 2011 2012 2013 2014 Αύξηση ΑΕΠ (%) 0.9 1.5 2.5 2.7 3.0 Εναρμονισμένος Δείκτης Πληθωρισμού (%) 2.6 3.2 2.0 2.2 Ανεργία (%) 7.0 6.5 6.0 5.5 Δημοσιονομικό Έλλειμμα (% ΑΕΠ) -5.3 -4.0 -2.6 -2.0 -1.6 Δημόσιο Χρέος (% ΑΕΠ) 60.9 61.6 62.0 61.3 60.1 Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -6.0 -5.5 -5.0 -4.5 19

Στήριξη της Ανάπτυξης Χωρίς δημοσιονομική εξυγίανση δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη Διατήρηση χαμηλών φορολογικών συντελεστών – διεύρυνση δικτύου Συμφωνιών Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Αύξηση αναπτυξιακών δαπανών ως ποσοστό προϋπολογισμού Προώθηση έργων ψηλής προστιθέμενης αξίας Βελτίωση κλίματος εμπιστοσύνης – προσέλκυση (ξένων) επενδύσεων

Υγιή Δημόσια Οικονομικά Προοπτικές για 2011: Αύξηση ονομαστικού ΑΕΠ 4.5%. Παρόμοια αύξηση εσόδων 4.5% - 5% «Σφικτός» προϋπολογισμός – Μείωση των θέσεων απασχόλησης και των λειτουργικών δαπανών (δρομολογείται επιπρόσθετη μείωση δαπανών κατά 100 εκ Ευρώ με απόφαση ΥΣ) Μέτρα ενίσχυσης των εσόδων (φόροι κατανάλωσης, ΦΠΑ) Στόχος ΠΣ: 4% για το 2011.

Υγιή Δημόσια Οικονομικά (2) Προοπτικές για το 2012-2013: Τα δημόσια έσοδα αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω, σε συνάρτηση με την ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας. Συγκράτηση των δημόσιων δαπανών – δέσμευση για σφικτό προϋπολογισμό το 2012 και 2013. Δέσμευση για μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω από 2.5% το 2012 Μεσοπρόθεσμα: Επίτευξη Μεσοπρόθεσμου Στόχου για ισοζυγισμένο Διαρθρωτικό Έλλειμμα μέχρι το 2015

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ : ΣΤΟΧΟΙ Δημοσιονομικό Έλλειμμα / Δημόσιο Χρέος 2011- 2014 (ως % ΑΕΠ) % του ΑΕΠ 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Δημοσιονομικό Έλλειμμα -6,0 -5,3 -4,0 -2,6 -2,0 -1,6 Δημόσιο Χρέος 58,0 60,9 61,6 62,0 61,3 60,1

Μέτρα Πολιτικής Δαπάνες Έσοδα Απόσυρση των μέτρων στήριξης της οικονομίας με βάση σταδιακή ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας Αύξηση του φόρου κατανάλωσης στα καπνικά προϊόντα Ψήφιση αυστηρού Προϋπολογισμού για το 2011 -2012-2013 – διατήρηση ρυθμού αύξησης των δημόσιων δαπανών < του ΑΕΠ Αύξηση του φόρου κατανάλωσης στα πετρελαιοειδή Περικοπές στις λειτουργικές δαπάνες Εισαγωγή ΦΠΑ 5% στα τρόφιμα και φάρμακα (συμβατική υποχρέωση με Ε.Ε.) Μείωση του αριθμού δημοσίων υπαλλήλων κατά 1000 άτομα για 2010-2011 Διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους για συγκράτηση του κρατικού μισθολογίου, με πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας Διαφοροποίηση στην τιμολόγηση του νερού (συμβατική υποχρέωση με Ε.Ε.) Εκσυγχρονισμός των δημοσίων συντάξεων (αναλογιστική μελέτη) – κατάργηση πολλαπλών συντάξεων Εισαγωγή τέλους 0.05 στις καταθέσεις των τραπεζών για τα επόμενα 2 χρόνια Επανιεράρχηση αναπτυξιακών έργων Επιτάχυνση των διαδικασιών για έκδοση τίτλων ιδιοκτησίας

Εθνικό Μεταρρυθμιστικό Πρόγραμμα

Εθνικό Μεταρρυθμιστικό Πρόγραμμα Άξονες Πολιτικής: Αντιμετώπιση των μακροοικονομικών αδυναμιών («bottlenecks») που εμποδίζουν την ανάπτυξη: βιωσιμότητα δημόσιων οικονομικών, αποτελεσματικότητα δημοσίων δαπανών, προσαρμογή τιμών-μισθών για αύξηση ανταγωνιστικότητας, αναδιάρθρωση της οικονομίας προς τομείς με ψηλή προστιθέμενη αξία, μέσω της καινοτομίας και νέων τεχνολογιών, έμφαση στη δημιουργία θέσεων ψηλού μορφωτικού επιπέδου Επίτευξη των 5 εθνικών στόχων που έχουν τεθεί στα πλαίσια της νέας Στρατηγικής Ε.Ε2020

Εθνικό Μεταρρυθμιστικό Πρόγραμμα – Εθνικοί Στόχοι

Επόμενα Βήματα

Επόμενα Βήματα Σημερινός διάλογος θα ληφθεί υπόψη στη τελική διαμόρφωση του ΠΣ και του ΕΜΠ Συστηματική παρακολούθηση υλοποίησης στόχων και μέτρων Λήψη διορθωτικών μέτρων εάν απαιτηθεί