το αμπέλι 1ο 12/θ Δημοτικό Σχολείο Σουφλίου Δ΄ Τάξη Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στα πλαίσια του μαθήματος της Ευέλικτης Ζώνης Alexoudis Ioannis

Η τέχνη της καλλιέργειας του αμπελιού στο Σουφλί ξεκινά από πολύ παλιά, παλαιότερα από την ενασχόληση των κατοίκων με τη σηροτροφία. Από στοιχεία που έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα, βλέπουμε ότι η οινοποίηση, αποτελούσε μαζί με το μετάξι, τις δύο βασικές δραστηριότητες των κατοίκων του Σουφλίου, οι οποίες το οδήγησαν σε ένα υψηλό οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο με αποτέλεσμα να γίνει γνωστό σε όλη την Ευρώπη. Η τέχνη αυτή που συνεχίζεται και σήμερα με αμείωτο μεράκι από τους κατοίκους της ακριτικής αυτής περιοχής έδωσε το έναυσμα να ασχοληθούμε με την υλοποίηση ενός προγράμματος Π.Ε. για το αμπέλι Alexoudis Ioannis

Διδακτικός Στόχος Η επαφή των μαθητών με την αμπελουργία και την ιστορική διαδρομή της στο χρόνο και την παράδοση του Σουφλίου. Η ενεργός συμμετοχή στις καλλιεργητικές φροντίδες του αμπελιού. Η επαφή τους με το φυσικό, ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Η ανακάλυψη των ισορροπιών στο οικοσύστημα. Η γνωριμία με ήθη και έθιμα, παραδόσεις, θρησκευτικές δοξασίες και συμβολισμούς που σχετίζονται με το κρασί και την αμπελοκαλλιέργεια. Η διαμόρφωση ανάλογων περιβαλλοντικών στάσεων και θετικής άποψης απέναντι στα προϊόντα του Έλληνα παραγωγού. Alexoudis Ioannis

Διάρκεια και εξέλιξη του προγράμματος Η υλοποίηση του προγράμματος ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2012 και ολοκληρώθηκε το Μάρτιο του 2013 Οι μαθητές ασχολήθηκαν με το πρόγραμμα χωρισμένοι σε τρεις ομάδες των 4-5 ατόμων. Οδηγός εκπόνησης του προγράμματος αποτέλεσε το τετράδιο εργασιών για το αμπέλι. Νοέμβριος: Προετοιμασία για τον τρύγο, τρύγος με τον παραδοσιακό τρόπο, «πάτημα» σταφυλιών, «τράβηγμα» γλυκού και μπρούσικου κρασιού, γνωριμία με τη διαδικασία οινοποίησης με την επίσκεψη μας σε τοπικό οινοποιείο. Δεκέμβριος: Επίσκεψη στο αποστακτήριο του Αμπελουργικού Συνεταιρισμού Σουφλίου, γνωριμία με τα λαογραφικά, ιστορικά, θρησκευτικά κ.α. στοιχεία για το αμπέλι. Τα γλυκονόστιμα του αμπελιού σε συνεργασία με το Κ.Α.Π.Η. Σουφλίου Ιανουάριος: Γνωριμία με το αμπέλι. Παρουσίαση MS Power Point για τη φύτευση του αμπελιού, τις καλλιεργητικές φροντίδες, τη βιολογική καλλιέργεια, τις ασθένειες του αμπελιού, τους τύπους και τις κατηγορίες κρασιών και τους παράγοντες ποιότητας του κρασιού. Φεβρουάριος: Βιωματική προσέγγιση (παρακολούθηση καλλιεργητικών φροντίδων του αμπελιού (με τη σειρά που γίνονται) και βιντεοσκόπηση των σταδίων για τη δημιουργία σχετικού DVD με όλες τις καλλιεργητικές φροντίδες. Μάρτιος: Καταγραφή των πληροφοριών από τις ομάδες (κάθε ομάδα ασχολήθηκε με ξεχωριστό θέμα) και παρουσίαση των αποτελεσμάτων σε επίπεδο τάξης. Αξιολόγηση του προγράμματος και δημιουργία εργασίας και Τετραδίου εργασιών για το αμπέλι σε μορφή Office word. Alexoudis Ioannis

Μέθοδος υλοποίησης Το παραπάνω πρόγραμμα υλοποιήθηκε με τη μέθοδο project. Η προσέγγισή του έγινε βιωματικά (μέσω των επισκέψεων, των δραστηριοτήτων, των εργασιών, των κατασκευών), ομαδοσυνεργατικά, αλληλοδιδακτικά (οι μαθητές εργάστηκαν χωρισμένοι σε τρεις ομάδες, μελετώντας επιμέρους θέματα και ανταλλάσσοντας μεταξύ τους πληροφορίες και απόψεις για να επιτύχουν τους στόχους τους συνεργατικά και όχι ανταγωνιστικά) και διερευνητικά (καταγράφοντας πληροφορίες σχετικές με το πρόγραμμα). Εφαρμόστηκε η μελέτη πεδίου, όπου τα παιδιά επισκέφτηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος αμπελώνα, οινοποιείο και αποστακτήριο και συμμετείχαν σε εργασίες και δραστηριότητες. Τέλος, οι μαθητές ασχολήθηκαν με την εκπόνηση της τελικής εργασίας (με βάση τις επιμέρους εργασίες που ανατέθηκαν στις ομάδες από το τετράδιο εργασιών). Η πρώτη υποομάδα ασχολήθηκε με τον αμπελώνα και τις καλλιεργητικές φροντίδες του. Η δεύτερη επισκέφθηκε αποστακτήριο τής Ε.Α.Σ. (‘Ενωση Αμπελουργικού Συνεταιρισμού) Σουφλίου και πήρε συνέντευξη από τον υπεύθυνο του αποστακτηρίου, για το πώς γίνεται η απόσταξη παραδοσιακά. Ελήφθησαν ακόμη συνεντεύξεις από αμπελουργούς, γεωπόνους και κατοίκους για την αμπελουργία παλαιότερα και σήμερα στο Σουφλί. Η τρίτη υποομάδα ασχολήθηκε με την επίσκεψή μας σε οινοποιείο της περιοχής, όπου μας δόθηκε η ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τους υπεύθυνους του οινοποιείου. Οι μαθητές παρουσίασαν τις εργασίες τους στην τάξη. Alexoudis Ioannis

Χρήση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) Τα εργαλεία των Τεχνολογιών της Πληροφορίας που χρησιμοποιήθηκαν ήταν: MS Power Point για την παρουσίαση του προγράμματος «Το αμπέλι». Δημιουργία σχετικού video, για τις καλλιεργητικές φροντίδες του αμπελιού, με τη χρήση βιντεοκάμερας και του λογισμικού επεξεργασίας βίντεο Studio 10. Δημιουργία σε ηλεκτρονική (Word & PDF) και έντυπη μορφή Τετραδίου Εργασιών για το αμπέλι, με βάση το οποίο οι μαθητές εργάστηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Χρήση του λογισμικού Kidspiration 3 για τη δημιουργία εννοιολογικών πινάκων. Χρήση του λογισμικού Corel Paint Shop Pro 12 για την επεξεργασία των φωτογραφιών που χρησιμοποιήθηκαν στο πρόγραμμα. Χρήση του διαδικτύου από τους μαθητές για την άντληση πληροφοριών, σχετικών με το πρόγραμμα, αλλά και για βιβλιογραφική έρευνα. Alexoudis Ioannis

Φύλλα εργασίας που χρησιμοποιήθηκαν Για την εκπόνηση του προγράμματος χρησιμοποιήθηκε το «Τετράδιο Εργασιών» για το αμπέλι. Τα φύλλα εργασίας που περιελάμβανε αυτό, μεταξύ άλλων, ήταν: Φύλλο εργασίας για τον Αμπελώνα Φύλλο εργασίας για το Οινοποιείο Συνέντευξη από αμπελουργό Στα «ρακοκάζανα» του Σουφλίου Κρυπτόλεξο Ακροστιχίδα Σκέφτομαι και απαντώ Τα «γλυκονόστιμα» του αμπελιού (συνταγή για ρετσέλια) Εργασίες υποομάδων (Αμπελώνας – Οινοποιείο - Αποστακτήριο και Συνέντευξη). Alexoudis Ioannis

Τετράδιο εργασιών για το αμπέλι Alexoudis Ioannis

Alexoudis Ioannis

Alexoudis Ioannis

Alexoudis Ioannis

Alexoudis Ioannis

Alexoudis Ioannis

Alexoudis Ioannis

Alexoudis Ioannis

Alexoudis Ioannis

Αξιολόγηση του Προγράμματος Η αξιολόγηση του προγράμματος υπήρξε διαγνωστική (έγινε στην αρχή της σχολικής χρονιάς, προκειμένου να διαπιστωθούν οι ανάγκες ενασχόλησης των μαθητών με το παραπάνω πρόγραμμα, αλλά να φανεί και κατά πόσο θα ήταν σε θέση να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του). Υπήρξε ακόμη διαμορφωτική (κατά τη διάρκεια της οποίας γινόταν συζήτηση για την εξέλιξη τού προγράμματος και τις επιμέρους δραστηριότητες κάθε υποομάδας, καθώς και για την ανατροφοδότηση στόχων, εάν κάποιοι απ’ αυτούς κρίνονταν μη εφικτοί ή μη υλοποιήσιμοι). Στην τελική οι υποομάδες ασχολήθηκαν με την εκπόνηση και παρουσίαση των εργασιών που τους ανατέθηκαν στην τάξη. Αποσκοπούσε στον έλεγχο του βαθμού εμπέδωσης των γνωστικών αντικειμένων. Alexoudis Ioannis

Ευχαριστώ για την προσοχή σας Alexoudis Ioannis