Α.Π.Θ. 1 Τεχνική υποστήριξη παραγωγής οπτικοακουστικού υλικού, επεξεργασίας βίντεο Εισηγητής: Δρ. Σάββας Αναστασιάδης Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Α.Π.Θ. 2 Περιγραφή υπηρεσίας – ανάγκη που καλύπτει  Δυνατότητες της υπηρεσίας  Ανάγκες που καλύπτει  Παραδείγματα

Α.Π.Θ. 3 Δυνατότητες της υπηρεσίας • Παραγωγή νέου ψηφιακού υλικού • Μετατροπή παλαιότερου / υπάρχοντος αναλογικού υλικού σε ψηφιακό

Α.Π.Θ. 4 Παραγωγή νέου ψηφιακού υλικού • Εύκολη επεξεργασία • Άμεση επέμβαση / παρέμβαση • Διασφάλιση της διαχρονικότητας του υλικού • Μεγάλο εύρος χρήσεων

Α.Π.Θ. 5 Μετατροπή αναλογικού υλικού σε ψηφιακό • Όγκος μέσου • Βελτίωση οπτικού αποτελέσματος • Ταχύτερη / καλύτερη / άμεση επεξεργασία • Προστασία από τον χρόνο • Όγκος συσκευών αναπαραγωγής

Α.Π.Θ. 6 Παραδείγματα  Βιντεοσκόπηση διαλέξεων σε αίθουσα διδασκαλίας  Βιντεοσκόπηση σε ειδικό χώρο  Ψηφιοποίηση εκπαιδευτικού υλικού από κασέτες VHS

Α.Π.Θ. 7 Βασικές πηγές  Πηγή: Κασέτες VHS  Πηγή: Ψηφιακοί δίσκοι DVD / VideoCD  Πηγή: Ζωντανές μεταδόσεις  Πηγή: Βιντεοσκοπήσεις - Εργαστήριο, αίθουσες διδασκαλίας, αμφιθέατρο - Αίθουσες τηλεκπαίδευσης και στούντιο - Όργανα με έξοδο video, π.χ. μικροσκόπια

Α.Π.Θ. 8 Κασέτες VHS • Παλιό / ξεπερασμένο format • Μεγάλη υπάρχουσα βάση • PAL vs NTSC • Χαμηλή ποιότητα • Γραμμική πρόσβαση • Μονής “κατεύθυνσης” • Όγκος

Α.Π.Θ. 9 Ψηφιακοί δίσκοι DVD / VideoCD • Σύγχρονο format • Πιο κοντά στους υπολογιστές • PAL vs NTSC • Υψηλή ποιότητα • Τυχαία πρόσβαση • Όγκος

Α.Π.Θ. 10 Ζωντανές μεταδόσεις • Μέγεθος εικόνας • Ποιότητα μετάδοσης • Ταχύτητες δικτύου • Αποθήκευση (encoder / server / client) • Διαχρονικότητα

Α.Π.Θ. 11 Βιντεοσκοπήσεις • Διδακτικές αίθουσες • Αίθουσες τηλεκπαίδευσης • Γραφεία • Ειδικές αίθουσες • Επιστημονικά όργανα

Α.Π.Θ. 12 Τελικά προϊόντα και χρήσεις  Αρχεία video για αναπαραγωγή σε Η/Υ  Ψηφιακοί δίσκοι DVD / VideoCD  Διάθεση βίντεο-διαλέξεων στο διαδίκτυο  Βίντεο-διαλέξεις συγχρονισμένες με τις διαφάνειες  Βίντεο-διαλέξεις και ασύγχρονη τηλεκπαίδευση

Α.Π.Θ. 13 Αρχεία βίντεο • Τοπική αναπαραγωγή • Απομακρυσμένη αναπαραγωγή?

Α.Π.Θ. 14 Τοπική αναπαραγωγή • AVI (Audio Video Interleaving)  Μέγεθος εικόνας  Συμπίεση  Μέγεθος αρχείου  Επεξεργασία (κόψε / ράψε / εφέ) • MJPEG / MPEG1 / MPEG2 / DiVX / XViD

Α.Π.Θ. 15 Απομακρυσμένη αναπαραγωγή • HTTP Delivery  Χρόνος  Μέγεθος εικόνας  Συμπίεση  Μέγεθος αρχείου

Α.Π.Θ. 16 DVD / VideoCD • DVD (Digital Versatile Disk)  Σύγχρονο  Μέγεθος μέσου  Αποθηκευτικό μέγεθος ( Gbytes)  Ποιότητα εικόνας / ήχου • VideoCD  Παλαιότερο  Μέγεθος μέσου  Αποθηκευτικό μέγεθος (~700 Mbytes)

Α.Π.Θ. 17 Διάθεση βίντεο-διαλέξεων στο διαδίκτυο (streaming) • WMV (Windows Media Format) • RM (Real Media Format) • MOV (QuickTime)

Α.Π.Θ. 18 Βίντεο-διαλέξεις συγχρονισμένες με τις διαφάνειες • Microsoft Producer • SMIL

Α.Π.Θ. 19 Βίντεο-διαλέξεις και ασύγχρονη τηλεκπαίδευση • BlackBoard • E-CLASS

Α.Π.Θ. 20 Ολοκληρωμένα “κλειστά” συστήματα • Λύσεις πακέτο που περιλαμβάνουν  υπολογιστή (συνήθως φορητός ή μεταφερόμενος)  λειτουργικό σύστημα βελτιστοποιημένο για τον σκοπό που προορίζεται  ειδικές εφαρμογές για σύλληψη και επεξεργασία ψηφιακού video  απαραίτητες είσοδοι και έξοδοι εικόνας και ήχου

Α.Π.Θ. 21 Πλεονεκτήματα • Δεν υπάρχει ανάγκη για εγκατάσταση λειτουργικού / εφαρμογών • Βελτιστοποιημένη απόδοση • Ένα σημείο για προβλήματα – υποστήριξη • Συνήθως εξειδικευμένα πληκτρολόγια για επιτάχυνση διαδικασιών επεξεργασίας

Α.Π.Θ. 22 Μειονεκτήματα • Κλειστά συστήματα με περιορισμένες δυνατότητες επικαιροποίησης / αναβάθμισης • Αδυναμία υποστήριξης καινούριων προτύπων / τεχνολογιών • Κόστος • Όγκος / βάρος • Ανάγκη εκπαίδευσης χειριστή στα συγκεκριμένα, συνήθως όχι εμπορικά ή ευρέως διαδεδομένα, εργαλεία

Α.Π.Θ. 23 Ανοικτά συστήματα • Κοινοί υπολογιστές γραφείου ή φορητοί εφοδιασμένοι με τις απαραίτητες εισόδους και εξόδους για video και ήχο • Σύγχρονα λειτουργικά συστήματα και εφαρμογές επεξεργασίας • Συνεργασία με δύο ή και τρεις οθόνες (μία για επεξεργασία και μία -ή δύο- για προεπισκόπηση) • Εξειδικευμένα πληκτρολόγια και καταδεικτικές συσκευές (ποντίκια, trackballs, shuttle/jog controls)

Α.Π.Θ. 24 Πλεονεκτήματα • Δυνατότητες άμεσης αναβάθμισης τόσο του υλικού (H/W) όσο και του λειτουργικού – εφαρμογών (S/W) • Κοινή πλατφόρμα και τρόπος εργασίας με τους καθημερινούς υπολογιστές γραφείου • Άμεση υιοθέτηση νέων προτύπων και τεχνολογιών • Πρακτικά απεριόριστες δυνατότητες • Κόστος

Α.Π.Θ. 25 Μειονεκτήματα • Όγκος / βάρος / μεταφερσιμότητα • Προβλήματα ασυμβατότητας τόσο στο υλικό όσο και στις εφαρμογές • Πολλαπλοί προμηθευτές / δυσκολία εντοπισμού αιτιών και λύσεων προβλημάτων • Δυσκολία εύρεσης εξειδικευμένων περιφερειακών στην Ελληνική αγορά • Υψηλό κόστος σε κάρτες επεξεργασίας και συμπίεσης ψηφιακού video στο υλικό (Digital Signal Processors / H/W Encoders)

Α.Π.Θ. 26 Σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής • Μητρική • Επεξεργαστής • Μνήμη • Σκληρός δίσκος • Τρόπος σύλληψης video • Κάρτα απεικόνισης • Δίκτυο • Κάμερα

Α.Π.Θ. 27 Μητρική • Εύρος διαύλου μεταξύ του ολοκληρωμένου ελέγχου μνήμης (northbridge), του ολοκληρωμένου ελέγχου περιφερειακών και διαύλου επέκτασης (southbridge) και του κεντρικού επεξεργαστή • Μεγάλο εύρος διαύλου μεγάλη ταχύτητα ρολογιού συστήματος (≥ 800 MHz) • Επικοινωνία μεταξύ κεντρικού επεξεργαστή και μνήμης χωρίς την ανάγκη προσθήκης σταδίων αναμονής (wait stages)  ίδιο εύρος διαύλου, άρα διπλά κανάλια πρόσβασης στη μνήμη  Διαφύλλωση (interleaving) μνήμης

Α.Π.Θ. 28 Διαφορά ενός και δύο καναλιών πρόσβασης στη μνήμη

Α.Π.Θ. 29 Επεξεργαστής • Υψηλή ταχύτητα πυρήνα (≥ 2.8 GHz) • Υψηλή ταχύτητα επικοινωνίας με «τον έξω κόσμο» (Front Side Bus) (≥ 800 MHz) • Διακριτή λανθάνουσα μνήμη 1 ου επιπέδου (L1 Cache memory) μεταξύ εντολών και δεδομένων (Instruction cache / Data cache) • Μεγάλου μεγέθους λανθάνουσα μνήμη 2 ου επιπέδου (L2 Cache memory) (≥ 512 ΚΒ) ίδιας ταχύτητας με τον πυρήνα • Υποστήριξη ειδικών εντολών επιτάχυνση διαδικασιών πολυμέσων (π.χ. Intel MMX) • Δυνατότητα εφαρμογής μιας εντολής σε πολλά σετς δεδομένων (Single Instruction Multiple Data) • Δυνατότητα πλήρους και συνεχούς «εκμετάλλευσης» του συνόλου των διαθέσιμων πόρων του επεξεργαστή (π.χ. Intel Hyper-Threading) • Dual-Core

Α.Π.Θ. 30 Hyper-Threading

Α.Π.Θ. 31 Παράδειγμα απόδοσης

Α.Π.Θ. 32 Μνήμη • Μεγάλο μέγεθος (≥ 1 GB) • Υψηλή ταχύτητα επικοινωνίας με την μητρική (≥ 400 MHz) • Δυνατότητα ανίχνευσης και επιδιόρθωσης λαθών (ECC) • Επώνυμος κατασκευαστής / εγγύηση • Σωστή τοποθέτηση μνήμης DDR σε μητρικές με διπλό κανάλι

Α.Π.Θ. 33 Σκληρός δίσκος • Πολλαπλοί σκληροί δίσκοι  ανεξάρτητος για το Λ/Σ  ανεξάρτητος για προεπισκόπηση  ανεξάρτητος για τελικό αποτέλεσμα • Μεγάλες χωρητικότητες (≥ 80 GB) • Υψηλές ταχύτητες περιστροφής (≥ 7200 rpm) • Μεγάλο μέγεθος μνήμης προσωρινής αποθήκευσης (buffer) (≥ 8 MB) • Parallel ATA vs. Serial ATA • SCSI • RAID

Α.Π.Θ. 34 Παράδειγμα τοποθέτησης

Α.Π.Θ. 35 Τρόπος σύλληψης video • IEEE 1394a (Το πρότυπο σήμερα)  400 Mbps  συμβατότητα / υποστήριξη από όλους • USB 2.0  480 Mbps  συμβατότητα με USB 1.1  υποστήριξη από χαμηλού κόστους συσκευές, κυρίως ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές • IEEE 1394b (Αύριο)  800 Mbps  64 bit • Αναλογικός τρόπος  Κάρτες σε όλο το «εύρος» τιμών  PCI άρα σχετικά χαμηλής απόδοσης χωρίς συμπίεση στο υλικό  Υψηλή τιμή όταν υπάρχει συμπίεση στο υλικό

Α.Π.Θ. 36 Κάρτα απεικόνισης • AGP x4 τουλάχιστον (> 1 GB/s) • AGP x8 καλύτερα (> 2 GB/s) • 128 MB μνήμη (DDR) • Υποστήριξη DirectX 8 ή καλύτερο • Υποστήριξη 2 οθονών ταυτόχρονα ή 3 ακόμα καλύτερα • Αποφυγή χρήσης ενσωματωμένων κυκλωμάτων σύλληψης video (για σοβαρή χρήση)

Α.Π.Θ. 37 Δίκτυο • Streaming • DVTS • Ethernet 100 Mbps switched • Gigabit on the M/B • CSA

Α.Π.Θ. 38 Intel® Communications Streaming Architecture (CSA)

Α.Π.Θ. 39 Κάμερα • Επιτραπέζιες USB ή IEEE1394a μη αποδεκτές για σύλληψη και επεξεργασία • IEEE1394a κάμερες χειρός αρκετά έως πολύ καλές (ανάλογα την μάρκα και το μοντέλο) • Παρέχουν πλήρη δυνατότητα ελέγχου όλων των λειτουργιών από το πρόγραμμα επεξεργασίας (play, stop, ff, rew, rec etc) • Χρήση μόνο του οπτικού zoom (συνήθως μέχρι x16) λόγω μεγάλης παραμόρφωσης εικόνας στο ψηφιακό (φτάνει μέχρι και x480!!!) • Φακοί Carl-Zeiss επιβεβλημένοι! • Δυνατότητα άμεσης εγγραφής του τελικού αποτελέσματος σε κασέτα DV ή miniDV χωρίς απώλεια ποιότητας • Νέας γενιάς κάμερες με ενσωματωμένο DVD Recorder πολύ καινούριες και μάλλον αδοκίμαστες..... • DV και miniDV τα standards που επικρατούν σήμερα • Memory sticks, Flash memories etc proprietary τεχνολογίες για ειδικές χρήσεις

Α.Π.Θ. 40 Παράδειγμα «κλειστού» συστήματος • ViewCast Niagara MAXPAC  NiagaraMAX (Το H/W)  Niagara SCX (Το control S/W)  SimulStream (Το streaming S/W)  Focus Enhancements MXProDV Mixer Kit (Η κονσόλα των εφέ)  Accordent PresenterPRO (S/W για δημιουργία παρουσιάσεων) max_propac.html

Α.Π.Θ. 41 Παράδειγμα ανοικτού συστήματος • Μητρική  Intel D865PERL (Audio, Gigabit LAN, IEEE1394a) • CPU  Intel 3 GHz (H/T) 800 MHz FSB • Μνήμη  1 GB (4 x 256 MB) DDR400 • Δίσκοι  3 x Seagate Barracuda (80 GB) SATA • VGA  Matrox Parhelia 128 MB (triple head) • Κάρτα σύλληψης video  Matrox RT.X100 Extreme

Α.Π.Θ. 42 Διάκριση είδους επεξεργασίας • Τηλεοπτικές παραγωγές και εφαρμογή εφέ ζωντανά  ανεξάρτητο κεφάλαιο, ΠΟΛΥ ακριβός εξοπλισμός • Γραμμική επεξεργασία (Linear Editing)  επεξεργασία ΠΑΝΩ στο μέσο (κασέτα, DV) που περιέχει την αρχική έκδοση • Μη γραμμική επεξεργασία (non-Linear Editing)  επεξεργασία με ενδιάμεση μεταφορά της αρχικής έκδοσης σε άλλο μέσο (συνήθως σκληρό δίσκο) και επαναφορά της στο αρχικό μετά την ολοκλήρωση της επεξεργασίας

Α.Π.Θ. 43 Γραμμική επεξεργασία • Η επεξεργασία γίνεται χωρίς ενδιάμεση μεταφορά της «πηγής» σε κάποιο ενδιάμεσο μέσο. • Η επεξεργασία γίνεται με εξειδικευμένο, ακριβό, εξοπλισμό που αποτελείται από:  video (beta, vhs, s-vhs, DV)  editing / effects / mixing console (video + audio)  video controller • Standards κυρίως τηλεοπτικά (CMX, SONY) • Αποθήκευση ΜΟΝΟ των διαδικασιών παρεμβάσεων (edit number, edit mode, effect type, source data, etc.) σε EDL format σε floppy ή εξωτερικό σκληρό δίσκο • Διαδικασίες και format βασικά ασύμβατα με τα χρησιμοποιούμενα στους υπολογιστές • Παλιότερα υπήρχαν κάρτες επέκτασης για υπολογιστές (π.χ. AV-FAST) που παρείχαν τον έλεγχο της διαδικασίας από υπολογιστή

Α.Π.Θ. 44 Μη γραμμική επεξεργασία • Σύλληψη video • Βασικά formats • Επεξεργασία video • Συμπίεση video • Εξαγωγή video • Εφαρμογές επεξεργασίας

Α.Π.Θ. 45 Σύλληψη video Συνδέσεις • Αναλογικά  s-video connector  composite video connector  USB 1.1, USB 2.0 • Ψηφιακά  IEEE 1394a (IEEE 1394b) [Firewire, i-Link]  SDI (BNC type connector) επαγγελματικές λύσεις Σύλληψη • Ασυμπίεστη (ΠΟΛΥ μεγάλος όγκος) πρακτικά χωρίς χρήση • Συμπιεσμένη είτε στο υλικό (H/W encoding) είτε με προγράμματα (codecs)

Α.Π.Θ. 46 Αναλογικός τρόπος • Κυρίως παλιότερος τρόπος • Σχετικά αξιόπιστος (σχετίζεται άμεσα με την ποιότητα της κάρτας σύλληψης και τις δυνατότητες του υπολογιστή) • Δεδομένη η μείωση ποιότητας (σε ακριβούς συνδυασμούς υπολογιστή / κάρτας πολύ περιορισμένη) • Κυρίως για οικιακή ή εισαγωγική χρήση • Video for Windows, Video for Linux, Mac • Ειδικές κάρτες (Osprey, Pinnacle, Matrox, Winnov) • Μάλλον μπήκε στο περιθώριο.....

Α.Π.Θ. 47 Ψηφιακός τρόπος • Σύγχρονος • Αποδοτικός • Αποδεκτός από όλους (συμβατότητα μεταξύ του κόσμου των υπολογιστών και του κόσμου του video) • Υψηλή ποιότητα • Χαμηλές απαιτήσεις από τον υπολογιστή • Έλεγχος της «πηγής» εξ ολοκλήρου από τον υπολογιστή • Συμβατότητα formats με τα τηλεοπτικά

Α.Π.Θ. 48 Βασικά formats • Τηλεοπτικά (PAL, NTSC)  PAL 720 x 576 pixels x 25 fps (Ευρώπη)  NTSC 720 x 486 pixels x 30 fps (ΗΠΑ) • Υπολογιστών (CIF, VCD, SVCD, DVD)  CIF 352 x 288 pixels  VCD 352 x 576 pixels  SVCD 704 x 576 pixels  DVD 720 x 576 pixels  Τα fps εξαρτώνται από το format του «τελικού» προϊόντος  υπάρχουν και χαμηλότερα formats αλλά είναι μη αποδεκτά  Τα εξ ορισμού formats αρχείων είναι.AVI για PC και.MOV για Mac χωρίς να είναι δεσμευτικά!

Α.Π.Θ. 49 Επεξεργασία video • Πρώτα επιλογή «τύπου» εργασίας (project type) π.χ. πηγή, format, συμπίεση, προορισμός • Δύο τρόποι μεταφοράς στο δίσκο  ολόκληρη την πηγή με έναρξη εγγραφής και έλεγχο από τον χειριστή του υπολογιστή για την λήξη  μαρκάρισμα περιοχών στην πηγή για έναρξη και λήξη εγγραφής αυτοματοποιημένα από τον υπολογιστή  ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΧΩΡΟ!!! – 1 sec. ασυμπίεστο 25 fps, CD audio ≈ 7.5 MB

Α.Π.Θ. 50 Επεξεργασία video • Γραμμή χρονικής αλληλουχίας (timeline)

Α.Π.Θ. 51 Επεξεργασία video • Παράθυρο (ή ανεξάρτητη οθόνη) προεπισκόπησης (monitor window)

Α.Π.Θ. 52 Επεξεργασία video • Story board • Project window / bins

Α.Π.Θ. 53 Επεξεργασία video • Αντικείμενα  «κόψε ράψε»

Α.Π.Θ. 54 Επεξεργασία video – Εργαλεία μετάβασης εφέ ήχου εφέ video

Α.Π.Θ. 55 Επεξεργασία video «φωτογραφική»

Α.Π.Θ. 56 Επεξεργασία video Τίτλοι

Α.Π.Θ. 57 Συμπίεση video • Στο υλικό, μικρή καθυστέρηση, καλύτερη ποιότητα • Με πρόγραμμα (codec) καθυστέρηση, συνήθως χαμηλή ποιότητα • Formats  M-JPEG (βασίζεται ο DV που χρησιμοποιείται σε Digital8, DV, miniDV)  MPEG1 (VCD, Internet)  MPEG2 (SVCD, DVD, SatTV)  MPEG4 (Internet, Multimedia)  DivX (open source MPEG4 στην αρχή, ανεξάρτητο σήμερα)

Α.Π.Θ. 58 Εξαγωγή video • Αναλογικά μέσω s-video ή composite video σε VHS ή SVHS • Ψηφιακά μέσω IEEE 1394a σε DV ή miniDV • Ψηφιακά μέσω του υπολογιστή σε CD, VideoCD, DVD, αρχείο • Επιλογή κατάλληλης συμπίεσης και format

Α.Π.Θ. 59 Εφαρμογές επεξεργασίας • Για αρχή  Windows Movie Maker  Apple iMovie • Για λίγο καλύτερα  Ulead VideoStudio  Pinnacle Studio  Roxio VideoWave • Οι άρχοντες  Adobe Premiere (PC ή Mac)  Apple Final Cut Pro  Pinnacle Edition DV  Ulead MediaStudio Pro • Οι επαγγελματίες  AVVID  Sonic Foundry  Sony

Α.Π.Θ. 60 Στούντιο παραγωγής βίντεο (Ίδρυμα)  Κάθε ίδρυμα έχει δημιουργήσει μία αίθουσα τηλεκπαίδευσης.  Συμπλήρωση του εξοπλισμού της αίθουσας τηλεκπαίδευσης ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως στούντιο βιντεοσκόπησης.

Α.Π.Θ. 61 Στούντιο παραγωγής βίντεο (GUnet) • Απευθύνεται στα μέλη ΔΕΠ • Ψηφιακό βίντεο από διαλέξεις, οι οποίες αφορούν είτε  σε κάποιο(α) μάθημά(τα) στα πλαίσια του προπτυχιακού ή μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών,  είτε σε διαλέξεις εκτός προγράμματος σπουδών στα πλαίσια κάποιας δράσης κατάρτισης ή διάχυσης αποτελεσμάτων. • Δεν είναι ελεύθερης χρήσης λόγω του υψηλού κόστους της. • Εκπαίδευση: Τεχνικά, σκηνοθετικά θέματα εικονοληψίας και φωτισμού.

Α.Π.Θ. 62 Στούντιο παραγωγής βίντεο (Προσωπικό / Ιδιωτικό) Στον ιστότοπο του ΚΥηΜΑ/GUnet ( μπορείτε να βρείτε οδηγίες σχετικά με το πως μπορείτε εσείς ή οι συνεργάτες σας να ψηφιοποιήσετε και να πραγματοποιήσετε μοντάζ στο βίντεο της διάλεξης σας.

Α.Π.Θ. 63 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ / ΣΗΖΗΤΗΣΗ

Α.Π.Θ. 64 Τέλος WHAT DO YOU WANT TO DIGITIZE TODAY? Δρ. Σάββας Θ. Αναστασιάδης Κέντρο Λειτουργίας Δικτύου Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης