ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΑΘΗΝΑΣ Κοινό Πρόγραμμα Υπουργείων ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ και ΠΕΧΩΔΕ

Ευρύτερη περιοχή πλατείας Μοναστηρακίου

ΕΡΓΟ : ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙΟΥ

Μοναστηράκι : η μικρή, ακανόνιστη σε σχήμα, πλατεία στη σημαντικότερη αρχαιολογική ζώνη της Αθήνας, με θέα στην Ακρόπολη, ανάμεσα στην Αρχαία Αγορά, τη Βιβλιοθήκη του Αδριανού και τη Ρωμαϊκή Αγορά. Το Μοναστηράκι ήταν από παλιά συγκοινωνιακός κόμβος. Ο σταθμός του τρένου Αθηνών – Πειραιώς κτίστηκε στο Μοναστηράκι από το 1888 έως το 1895, όταν αποφασίστηκε η επέκταση της γραμμής από το Θησείο έως την Ομόνοια. Σήμερα οι σταθμοί ΜΕΤΡΟ και ΗΣΑΠ εξυπηρετούν πλήθος πολιτών και επισκεπτών.

Μεγάλη είναι η ιστορική σημασία της πλατείας Μοναστηρακίου, όπου υπάρχουν ίχνη διαφόρων ιστορικών περιόδων της πόλης, αρχαίων αλλά και νεότερων. Ενδεικτικά σημειώνονται: - Παντάνασσα: Βυζαντινός Ναός του 10 ου αιώνα. Το 1678 δωρίζεται στη Μονή Καισαριανής και γνωρίζει μεγάλη οικονομική άνθιση ως κέντρο υφαντικής, ενώ παράλληλα εξασφάλιζε πόρους από την εκμίσθωση μικρών μαγαζιών, καθώς και από τις ελιές στην περιοχή του Ελαιώνα. Μετά την απελευθέρωση παρακμάζει οπότε υποβιβάζεται λεκτικά από μοναστήρι στο «Μοναστηράκι» των ημερών μας.

Ηριδανός: ένα από τα τρία ποτάμια της αρχαίας Αθήνας. Πήγαζε στους πρόποδες του Λυκαβηττού και κατέληγε στον Κεραμεικό. Το μεγαλύτερο τμήμα του ήταν καλυμμένο ήδη από την αρχαιότητα. Στον αρχαιολογικό χώρο Κεραμεικού σήμερα είναι εμφανής η κοίτη του.

Τμήμα της εγκιβωτισμένης κοίτης του Ηριδανού

Τζισδαράκη Τζαμί (1759): κτίστηκε από τον Τζισδαράκη, τοπικό άρχοντα επί Τουρκοκρατίας, με οικοδομικά υλικά από παλαιότερα κτίσματα. Οι τοίχοι του είναι καλυμμένοι με μαρμαροκονίαμα από υλικό που προήλθε ύστερα από την ανατίναξη ενός από τους 17 κίονες του ναού του Ολυμπιείου Διός. Σήμερα το τζαμί λειτουργεί ως παράρτημα του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης.

Η Πλατεία Μοναστηρακίου πριν την έναρξη των εργασιών

Πλατεία Μοναστηρακίου (καλοκαίρι 2007)

Πλατεία Μοναστηρακίου (πριν την έναρξη των έργων)

- Α’ Βραβείο Πανευρωπαϊκού Αρχιτ. Διαγωνισμού - Έγκριση Μελέτης Εφαρμογής (2006) - Προϋπολογισμός Μελέτης € (συμπ. ΦΠΑ) - Διενέργεια Διαγωνισμού με ανοικτή διαδικασία με την προσθήκη όρων στην Διακήρυξη (2007) - Ανάδοχος: ΕΤΒΟ ΑΤΕ (Υπογραφή Σύμβασης Σεπτ. 2007) - Προβλεπόμενη Διάρκεια Έργου : 6 μήνες ΤΟ ΕΡΓΟ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ Γ’ ΚΠΣ (ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ)

A΄ Βραβείο Πανευρωπαϊκού Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού

Στην εγκεκριμένη μελέτη προβλέπονται : - Διαμόρφωση όλης της έκτασης της πλατείας σε ενιαίο επίπεδο-λιθόστρωτο έτσι ώστε να αποτελέσει έναν ενιαίο- αδιάσπαστο ανοικτό χώρο. - Η Πλατεία οριοθετείται και αναδεικνύεται με ένα πολύχρωμο λιθόστρωτο του οποίου τα χρώματα παραπέμπουν σε μωσαϊκά και ψηφιδωτά. Για την επιλογή των πετρωμάτων ελήφθησαν υπόψη αφ’ ενός οι χρωματισμοί (ήπιοι γαιώδεις τόνοι) και αφ’ ετέρου τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους.

Δαπεδόστρωση με πολύχρωμο λιθόστρωτο

- Ανάδειξη του ναού Παντάνασσας με διαμόρφωση ενός σημαντικού χώρου γύρω από τον ναό σε χαμηλότερο επίπεδο. Ο χώρος διαμορφώθηκε σύμφωνα με τις υποδείξεις της αρμόδιας Εφορείας του ΥΠΠΟ. - Ανάδειξη του υπόγειου αρχαιολογικού χώρου από το επίπεδο της Πλατείας μέσω ενός ειδικά διαμορφωμένου ανοίγματος, μιας «αρχαιολογικής τομής». Η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου στο επίπεδο του ΜΕΤΡΟ έχει ήδη ολοκληρωθεί.

- Αναμόρφωση των αεραγωγών και μηχανολογικών απολήξεων του Μετρό σε τρισδιάστατες μεταλλικές κατασκευές με μορφή γλυπτών από ανοξείδωτο χάλυβα. Κατά τη διάρκεια της νύκτας τα γλυπτά μετατρέπονται σε φωτιστικά σώματα.

- Υγρομόνωση σήραγγας και αποβάθρας ΗΣΑΠ - Νέες ρύσεις της Πλατείας που αναπαράγουν υπαινικτικά την αρχαία τοπογραφία της περιοχής. Τα δύο κεκλιμένα επίπεδα συγκλίνουν σε μια κεντρική μεταλλική εσχάρα απορροής ομβρίων υδάτων, η οποία τοποθετείται στον άξονα ροής του Ηριδανού, ως υπόμνηση του αρχαίου ποταμού.

Πρόπλασμα αρχιτεκτονικής μελέτης

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

Οι εργασίες για τη «Διαμόρφωση της Πλατείας Μοναστηρακίου» ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο του Πραγματοποιήθηκαν εκσκαφές μικρού βάθους και στους χώρους της Πλατείας που δεν υπήρχαν υπόγειες κατασκευές αποκαλύφθηκαν αρχαιολογικά ευρήματα. Τον Οκτώβριο του 2007 υποχώρησε χωμάτινος όγκος στην περιοχή της κοίτης του Ηριδανού και ξεκίνησαν εκτεταμένες αρχαιολογικές έρευνες.

Αρχαιολογικά ευρήματα πάνω από κοίτη Ηριδανού

Οδός Άρεως

Νέοι αγωγοί ομβρίων στην Άρεως

Δίκτυα υποδομές μεταξύ Ερμού και Μητροπόλεως

Αρχαιολογικός χώρος Πλατείας Μοναστηρακίου

Πλατεία Μοναστηρακίου

Συνάντηση με καταστηματάρχες της περιοχής