Ελεύθερη διήθηση στο σπείραμα Όχι σωληναριακή έκκριση/επαναρρόφηση Εκτίμηση Ρυθμού Σπειραματικής Διήθησης(eGFR) Ελεύθερη διήθηση στο σπείραμα Όχι σωληναριακή έκκριση/επαναρρόφηση GFR = o όγκος του σπειραματικού διηθήματος ανά μονάδα χρόνου(mL/min) Δείκτης νεφρικής λειτουργίας τάκης αποστολόπουλος Επιστημονικός σύμβουλος ΜΕDISYN
Κάθαρση κρεατινίνης = GFR (σε mL / min) = (UCR × V) / (PCR × 1440) Οι διάφοροι τύποι που εφαρμόζονται χρησιμοποιούνται για την: Διαπίστωση πιθανής ύπαρξης ,εκτίμηση βαρύτητας, παρακολούθηση πορείας και εξέλιξης μιας υποκείμενης νεφρικής νόσου Καθορισμός κατάλληλου δοσολογικού σχήματος φαρμάκων με νεφρική απέκκριση Κάθαρση κρεατινίνης Επειδή η κρεατινίνη διηθείται και εν μέρει απορροφάται εκ νέου ή εκκρίνεται από τα νεφρικά σωληνάρια, τα επίπεδα της κρεατινίνης στον ορό αντικατοπτρίζουν το ρυθμό σπειραματικής διήθησης (GFR). Υποθέτοντας ότι έχουμε μια σταθερή παραγωγή της κρεατινίνης, όσο χαμηλότερος είναι ο GFR, τόσο υψηλότερη είναι η κρεατινίνη ορού. Όσο ο GFR και η παραγωγή της κρεατινίνης παραμένουν σταθερές, τα επίπεδα της κρεατινίνης στον ορό παραμένουν σταθερά. Το φαινόμενο αυτό αποτελεί τη βάση της χρήση της εξίσωσης για την κάθαρση κρεατινίνης ως εκτίμηση του GFR: Κάθαρση κρεατινίνης = GFR (σε mL / min) = (UCR × V) / (PCR × 1440) Η μέθοδος αυτή βοηθά να εξηγήσει ορισμένες από τις δυσκολίες που σχετίζονται με την ερμηνεία των επιπέδων κρεατινίνης στον ορό. Τα επίπεδα της κρεατινίνης στον ορό από μόνα τους δεν αποτελούν αξιόπιστο δείκτη της νεφρικής λειτουργίας.
Εκτίμηση GFR με την εξίσωση MDRD GFR (ml/min/1.73 m 2) = 186 × (PCR) ^-1,154 × (Ηλικία) ^-0,203 × 0.742 (εάν θήλυ)x(1,210 (αν μαύρη φυλή) Εκτίμηση GFR με την εξίσωση Cockroft-Gault Ανάμεσα στις πιο γνωστές εξισώσεις εκτίμησης του GFR είναι η εξίσωση Gault - Cockroft, η οποία υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια: MDRD GFR=186*(scr)-1.154*ηλικία -0.203*0.742♀*1.21ΑΑ GFR = {[140 - Ηλικία (έτη)] × Βάρος (kg)} / (72 × PCR) Χ (0,85 εάν θηλυκό) PCR:επίπεδα κρεατινίνης στον ορό
Εκτίμηση GFR με βάση την κυστατίνη C (CysC) Η κυστατίνη C είναι ένας κατιονικός κυστεϊνούχoς αναστολέας πρωτεάσης, η οποία συντίθεται από όλα τα εμπύρηνα κύτταρα. Το χαμηλό μοριακό της βάρος (13.3 kDa) και το υψηλό ισοηλεκτρικό σημείο της διευκολύνουν τη σπειραματική της διήθηση. Επαναρροφάται και καταβολίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά στο εγγύς εσπειραμένo. Οι συγκεντρώσεις της στο ορό είναι ανεξάρτητες από την ηλικία και το μέγεθος της μυϊκής μάζας. H μείωση στο ρυθμό της σπειραματικής διήθησης συνοδεύεται από αύξηση στα επίπεδα του ορού της Cystatin C. Μαθηματικές εξισώσεις που βασίζονται στην κυστατίνη C του ορού προτείνονται ως εναλλακτική λύση για την εκτίμηση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης. Α.Rule (RuleGFR=66,8/ κυστατίνη C^1,30) Β. Stevens (age) [StevensGFR = 127,7 / (κυστατίνη C^ 1,17) x ηλικία (έτη)^ -0,13x 0,91 (αν θήλυ)]. Εκτίμηση GFR με βάση τη νέα εξίσωση CKD-EPI Η συγκεκριμένη εξισωση παρουσιάζει μεγαλύτερη ακρίβεια στην εκτίμηση του GFR όταν είναι κοντά στις φυσιολογικές τιμές και είναι το ίδιο ακριβής με MDRD για GFR< 60 ml/min Γυναίκες :Scr≤ 0.7 mg/dl, = 144 ×(/0.7)^-0.329×(0.993)^ηλικία Scr>0.7 mg/dl, = 144 ×(/0.7)^-1.209×(0.993)^ηλικία Άνδρες : Scr≤0.9 mg/dl, = 141 ×(/0.9)^-0.411×(0.993)^ηλικία Scr>0.9 mg/dl, = 141 ×(/0.9)^-1.209×(0.993)^ηλικία Ο υπολογισμός του GFRμέσω της κάθαρσης της κρεατινίνης παρουσιάζει αρκετά μειονεκτήματα. Καταρχάς η κάθαρση της κρεατινίνης υπερεκτιμά τον GFRλόγω της σωληναριακής έκκρισης της κρεατινίνης. Αυτή η υπερεκτίμηση είναι σημαντικότερη σε χαμηλότερα επίπεδα νεφρικής λειτουργίας. Επίσης η σωστή 24ωρη συλλογή ούρων παρουσιάζει αρκετές τεχνικές δυσκολίες με αποτέλεσμα η μεταβλητότητα της τιμής της κάθαρσης της κρεατινίνης από μέρα σε μέρα στην καθημέρα κλινική πράξη να φθάνει το 27%, γεγονός που περιορίζει την ακρίβεια της μεθόδου.
Σαν συμπέρασμα μπορούμε να αναφέρουμε ότι ο eGFR αποτελεί τον καλύτερο κλινικό δείκτη εκτίμησης της λειτουργικής νεφρικής μάζας* και της διηθητικής ικανότητας του νεφρού. Δεν παρέχει επίσης πληροφορίες για τη φύση της υποκείμενης νεφρικής νόσου. * Δεν υπάρχει ακριβής και απόλυτη συσχέτιση ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1)Stevens L, PerroneRD .Assessment of kidney function: Serum creatinine; BUN; and GFR in UpToDatev.18.2 , 2010 2)LeveyAS,Stevens LA et al. A new equation to estimate glomerularfiltration rate. Ann Intern Med.2009 May 5;150(9):604 3)Fleming JS,ZivanovicMA et al. Guidelines for the measurement of glomerularfiltration rate using plasma sampling. NuclMed Commun.2004 Aug;25(8):759-69. 4)van Deventer HE,George JA,PaikerJE,Becker PJ,Katz IJ, Estimating glomerularfiltration rate in black South Africans by use of the modification of diet in renal disease and Cockcroft-Gaultequations. ClinChem.2008 Jul;54(7):1197-202.