ΚΑΤΑΔΥΤΙΚΟ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟ: Ορίζεται ένα σύνολο αντιδράσεων στο καρδιαγγειακό και αναπνευστικό σύστημα, σε όλα τα θηλαστικά κυρίως στα θαλάσσια, απ΄ την στιγμή όπου το σώμα τους αλλά κυρίως το πρόσωπο εμβυθισθεί στο νερό.

Έχει δε κύριο σκοπό την μείωση της κατανάλωσης του οξυγόνου Έχει δε κύριο σκοπό την μείωση της κατανάλωσης του οξυγόνου. Οι αντιδράσεις είναι: 1) Μείωση της καρδιακής συχνότητας (Βραδυκαρδία) 2) Περιφερική αγγειοσυστολή και συγκέντρωση του αίματος σε ορισμένα όργανα 3) Μικρή αύξηση της αρτηριακής πίεσης

Μέχρι το 1950 υπήρχαν πολλοί που υπεστήριζαν ότι ο ανθρώπινος οργανισμός δεν μπορούσε να ξεπεράσει τα 50 μ. γιατί θα συνθλιβόταν από τις μεγάλες πιέσεις. Πολλοί αθλητές μετά το 1970 καταδύθηκαν πλέον των 100μ. χωρίς κανένα πρόβλημα.

Μπαίνουμε στο νερό, είμαστε στην θάλασσα ή στην πισίνα, δηλ Μπαίνουμε στο νερό, είμαστε στην θάλασσα ή στην πισίνα, δηλ. σε περιβάλλον με θερμοκρασία χαμηλότερη του σώματός μας.. Ο οργανισμός μας στην στιγμή της κατάδυσης, θα προσπαθήσει να μειώσει στο ελάχιστο την διαφυγή θερμότητας.

Αυτό επιτυγχάνεται με μία περιφερική αγγειοσύσπαση, που επιδρά στην διάμετρο των επιφανειακών αιμοφόρων αγγείων, με αποτέλεσμα την μείωση του αιματικού όγκου που τα διαπερνά. Μ’ αυτό τον τρόπο περιορίζεται η πτώση της θερμοκρασίας του αίματος και ως εκ τούτου όλου του οργανισμού.

Η διαδικασία της προσαρμογής συνεχίζεται ενεργοποιώντας ένα άλλο προστατευτικό παράγοντα, την αντανακλαστική βραδυκαρδία δηλ. την πτώση της καρδιακής συχνότητας που οφείλεται στην εμβύθιση του σώματος αλλά κυρίως του προσώπου στο νερό.

Αυτό κυρίως προέρχεται από την επαφή του προσώπου με το νερό που δημιουργεί διέγερση του τριδύμου νεύρου και μέσω του πνευμονογαστρικού έχουμε ως αποτέλεσμα την εμφανή πτώση του καρδιακού παλμού.

Το αντανακλαστικό τριδύμου λειτουργεί καλύτερα όση μεγαλύτερη είναι η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ του νερού και του περιβάλλοντος, αυξάνει δε την άπνοια στους μεν απροπόνητους κατά 15-20% και στους προπονημένους κατά 30-40%

Μέχρι στιγμής μιλήσαμε, για το όταν είμαστε μέσα στο νερό Μέχρι στιγμής μιλήσαμε, για το όταν είμαστε μέσα στο νερό. Τι συμβαίνει όμως όταν εμείς αρχίσουμε να καταδυόμεθα??? Ποια φαινόμενα παρουσιάζονται???

Για να γίνει ποιο αντιληπτό θα κάνουμε το εξής παράδειγμα Για να γίνει ποιο αντιληπτό θα κάνουμε το εξής παράδειγμα. Παίρνουμε ένα απνειστή ο οποίος έχει Ζωτική Χωρητικότητα 5 λίτρα και 1 λίτρο υπολειπόμενο όγκο + βρογχο-τραχειακό νεκρό διάστημα. Αυτός ο απνεϊστής, μετά από μια μέγιστη αναπνοή θα έχει 6 λίτρα αέρος δηλ. τα 5+1.

Δηλ. ο ελάχιστος όγκος αέρα που μπορεί να έχει το άτομο αυτό στους πνεύμονές του, είναι 1 λίτρο. Αυτό το 1 λίτρο δεν μπορεί με τίποτα να βγει, να φύγει απ’ τους πνεύμονές του, δεδομένου ότι η θωρακική κοιλότητα δεν συμπιέζεται ολοσχερώς.

Λέγαμε προηγουμένως όμως, ότι μέχρι το 1950, υπεστήριζαν ότι κανένας δεν μπορούσε να αντέξει μια κατάδυση βαθύτερη των 50 μ. ΓΙΑΤΙ??????

Ο απνεϊστής μας έχει μια μέγιστη εισπνοή των 6 λίτρων Ο απνεϊστής μας έχει μια μέγιστη εισπνοή των 6 λίτρων. Αρχινάει λοιπόν να καταδύεται. Ο νόμος του Boylle μας λέει: Σε σταθερή θερμοκρασία, ο όγκος ενός αερίου είναι αντιστρόφως ανάλογος με την πίεση.

Όταν λοιπόν ο αθλητής αυτός φτάσει στα -10 μ. (2 ατμ Όταν λοιπόν ο αθλητής αυτός φτάσει στα -10 μ. (2 ατμ. απόλυτης πίεσης), ο όγκος του αέρα στους πνεύμονές του θα είναι ο μισός, δηλ. 3 λίτρα.

Όταν θα φτάσει στα -20 μέτρα (3 ατμ. ), ο όγκος θα είναι στα 2 λίτρα κ Όταν θα φτάσει στα -20 μέτρα (3 ατμ.), ο όγκος θα είναι στα 2 λίτρα κ.λ.π. Όταν θα φτάσει στα -50 μέτρα, η πίεση θα είναι 6 ατμόσφαιρες, ο όγκος του αέρα θα είναι το 1/6 του αρχικού δηλ. 1 λίτρο.

Ο αθλητής πλέον θα βρίσκεται σε κατάσταση ακριβώς όπως εκείνης της μέγιστης εκπνοής και η θωρακική κοιλότητα δεν συμπιέζεται άλλο, δεν είναι δυνατή πλέον μια περαιτέρω μείωση του όγκου του αέρα των πνευμόνων, ως εκ τούτου δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 50 μ. γιατί οι πνεύμονες θα εκραγούν και ο αθλητής θα συνθλιβεί.

Όλα αυτά μέχρι που ο Enzo Majorca, έφτασε τα -51 μ

Πως λοιπόν αυτοί οι άνθρωποι επιβίωσαν και πάνω απ’ τα -50μ Πως λοιπόν αυτοί οι άνθρωποι επιβίωσαν και πάνω απ’ τα -50μ.????? Αυξάνοντας το βάθος, εκτός απ’ τα φυσιολογικά φαινόμενα που περιγράψαμε προηγουμένως, παρουσιάζονται και άλλα τα οποία είναι αποτελέσματα της αύξησης της συνεχιζόμενης πίεσης.

Είναι λογικό ότι, όσο αυξάνει η εξωτερική πίεση αυξάνει και η ενδοοργανική, η οποία όμως πρέπει να είναι σε ισορροπία με την εξωτερική. Αυτό το φαινόμενο επιφέρει ένα μεγαλύτερο έργο στην καρδιά στο να στείλει το αίμα στην περιφέρεια , μεγάλη κυκλοφορία, παρά στην μικρή κυκλοφορία.

Επομένως ο όγκος αίματος στην μεγάλη κυκλοφορία ελαττώνεται και χάριν της βραδυκαρδίας και της περιφερικής αγγειοσύσπασης, ο αιματικός όγκος στην μικρή κυκλοφορία αυξάνει με αποτέλεσμα να αυξηθεί και η ενδοθωρακική πίεση.

Πράγματι, στον θώρακά του θα υπάρχει μεγαλύτερη ποσότητα αίματος απ΄ την κανονική, οπότε ο αέρας είναι δυνατόν να ελαττώνει τον όγκο του, δίχως αυτό να οδηγεί τον θώρακα και το διάφραγμα σε οριακές καταστάσεις και να συνθλιβούν.

Μπορούμε να πούμε ότι το αίμα αντικατέστησε τον αέρα, υπό την προϋπόθεση ότι ο αέρας παραμένει στις κυψελίδες και το αίμα στα αιμοφόρα αγγεία.

Αυτό είναι το φαινόμενο της αιματικής πνευμονικής υπερφόρτισης ή blood shift δηλ. η μετατόπιση αιματικής ποσότητας απ΄ την μεγάλη κυκλοφορία στην μικρή κυρίως δε απ΄ τα άκρα προς τον θώρακα.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο οργανισμός εξοικονομεί περισσότερη ποσότητα αίματος για τις ανάγκες του, σε στιγμές υποξίας, κυρίως για τα ευγενή όργανα ( καρδιά, πνεύμονες, εγκέφαλο) και προστατεύει με τους ποιο πάνω μηχανισμούς τον θώρακα από τυχόν υπερσυμπίεση και σύνθλιψη.

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που η αιματική πνευμονική υπερφόρτιση ή blood shift δεν ανταποκρίνεται στον ρόλο του, και αυτές είναι: 1) Κατάδυση με μέγιστη εκπνοή 2) Ανάδυση από μεγάλα βάθη δίχως διαφυγή μικρής ποσότητας αέρα, στα τελευταία μέτρα

Πως αντιδρά ο οργανισμός σ’ αυτά τα φαινόμενα? Με ποια λειτουργία? Πως αντιδρά ο οργανισμός σ’ αυτά τα φαινόμενα? Με ποια λειτουργία?

Προσπαθεί να μειώσει τον όγκο του αίματος. Πως το επιτυγχάνει? Προσπαθεί να μειώσει τον όγκο του αίματος. Πως το επιτυγχάνει?

Η καρδιά περιέχει τους « υποδοχείς όγκου» οι οποίοι καταγράφουν συνεχώς τον όγκο αίματος ο οποίος διέρχεται τους κόλπους (κολπικοί ογκοϋποδοχείς).

Εάν ο όγκος αυτός ξεπεράσει τον επιτρεπόμενο, αυτοί υποδοχείς παράγουν μια ορμόνη, το νατριοδιουριτικό πεπτίδιο, το οποίον επιδρά στα νευρικά κύτταρα, στο καρδιοαγγειακό σύστημα και στον φλοιό των επινεφριδίων με αποτέλεσμα την αύξηση της ούρησης.

Προσπαθεί να αυξήσει όχι μόνο την συχνότητα της ούρησης, αλλά και την ποσότητα των παραγομένων ούρων. Γι’ αυτό κατά την διάρκεια της κατάδυσης μας ουρούμε τακτικά πολλές φορές και σε μεγάλες ποσότητες( εξαρτάται από το βάθος, όσο ποιο βαθιά, τόσο συχνότερα)

Επειδή ακριβώς, η ούρηση αυτή προέρχεται από έναν εντελώς διαφορετικό μηχανισμό από εκείνον της κανονικής ούρησης, η σύνθεση των ούρων είναι διαφορετική, περιέχει νάτριο, μικρή ποσότητα καλίου και μαγνησίου, δηλ. νερό. Το χρώμα τους είναι κυριολεκτικά καθαρό, διαυγές και είναι άοσμα.

Καλό είναι να αναπληρώνουμε τα χαμένα υγρά, γιατί έχει βρεθεί ότι εάν η ποσότητα τους φθάσει το 2-3% και δεν αναπληρώνεται μπορεί να προκαλέσει νευροδιαβιβαστικές βλάβες και πιθανώς να ευθύνεται για την εμφάνιση υποξιών

Η λήψη υγρών κατά την διάρκεια της κατάδυσης έχει ευεργετικά αποτελέσματα:

Δεν υπάρχει μεγάλη κούραση μετά την κατάδυση, έχουμε καλύτερη αναπνοή, εξισώνουμε καλύτερα, έχουμε σε πολύ καλό επίπεδο τις νευροδιαβιβαστικές αντιδράσεις αλλά γενικά ο ανθρώπινος οργανισμός δεν διαταράσσει βασικές και απαραίτητες λειτουργίες του σ’ ένα περιβάλλον που πολλές φορές δεν είναι και τόσο φιλικό με τον ίδιο.