Γιώργος Μπάλτας Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ευρήματα για την καταναλωτική συμπεριφορά σε συνθήκες οικονομικής κρίσης Γιώργος Μπάλτας Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Έρευνα Ποσοτική έρευνα με χρήση δομημένου ερωτηματολογίου. Ομάδα έρευνας: Σταματόπουλος Γιάννης, Στάντζας Ιορδάνης, Τασσοπούλου Αργυρούλα, Τερζούδη Μάρθα στα πλαίσια του MBA πλήρους φοίτησης Ο.Π.Α.

Οι γνώμες των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση τους

Σύγκριση της οικονομικής κατάστασης τους με ένα έτος πριν

Πρόβλεψη της οικονομικής κατάστασης τους ένα έτος μετά

Ανησυχία για την οικονομική κατάσταση τους

Το εισόδημα τους είναι σήμερα αρκετό για να διατηρήσουν τον τρόπο ζωής τους;

Ανησυχία για την ασφάλεια της εργασίας τους

Τι τους ανησυχεί περισσότερο;

Πώς αντιμετωπίζουν την ακρίβεια; (πολλαπλές επιλογές)

Αναβάλλουν μία μεγάλη αγορά;

Οι γνώμες των καταναλωτών για το οικονομικό περιβάλλον

Σε ποια κατάσταση βρίσκεται η Ελληνική οικονομία;

Ποια θα είναι η κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας σε ένα έτος;

Υπάρχει υπερχρέωση των νοικοκυριών στην Ελλάδα;

Υπάρχει υπερχρέωση των επιχειρήσεων στην Ελλάδα;

Συμπεράσματα (Ι) Η απαισιοδοξία και η ανησυχία για την εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης των καταναλωτών είναι πολύ διαδεδομένη. Σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες δεν μπορούν να διατηρήσουν τον προηγούμενο τρόπο ζωής. Τα 3 σημαντικότερα οικονομικά προβλήματα για τους πολίτες είναι α) η ακρίβεια, β) η ανεργία, και γ) η αποπληρωμή δανείων. Η ακρίβεια οδηγεί σε α) περιορισμό της κατανάλωσης, β) υποκατάσταση ακριβότερων προϊόντων και καταστημάτων με φθηνότερα. Ενισχύεται η σημασία των οικονομικών κριτηρίων στις αγοραστικές αποφάσεις των ατόμων. Σχεδόν οι μισοί από όσους προγραμμάτιζαν σημαντικές αγορές ανέβαλλαν την πραγματοποίηση τους. Ανασφάλεια για το μέλλον και ειδικά τις προοπτικές απασχόλησης και την εξέλιξη των εισοδημάτων. Κακό οικονομικό κλίμα με «ιστορικά χαμηλά» στην καταναλωτική ψυχολογία και διάθεση.

Συμπεράσματα (ΙΙ) Οι περισσότεροι θεωρούν ότι η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση και ότι θα βρεθεί σε χειρότερη κατάσταση στο προσεχές διάστημα. Αξιοσημείωτη είναι η διαδεδομένη άποψη περί υπερχρέωσης των νοικοκυριών. Περίπου το 1/5 των καταναλωτών φαίνεται να μην επηρεάζεται σημαντικά από την οικονομική κρίση. Η κρίση είναι σε εξέλιξη και οι συνέπειες της στην εγχώρια αγοραστική συμπεριφορά δεν έχουν ακόμα εκδηλωθεί πλήρως. Η έκταση τους θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις στην πραγματική οικονομική κατάσταση των ατόμων (απασχόληση, διαθέσιμο εισόδημα, ρευστότητα) και τον ψυχολογικό παράγοντα.

Προτάσεις εμπορικής πολιτικής (Ι) Δεν υπάρχουν απλές λύσεις για την αντιμετώπιση μίας οικονομικής κρίσης ιστορικών διαστάσεων. Η εμπορική επιχείρηση είναι αναγκασμένη να προσαρμοσθεί στις μακροοικονομικές συνθήκες που η ίδια μόνη της δεν μπορεί να επηρεάσει. Ανταγωνιστικότητα: ανταγωνιστικό γενικό επίπεδο τιμών, οικονομικές λύσεις σε κάθε κύρια προϊοντική κατηγορία. Αποτελεσματικότητα: μείωση λειτουργικού κόστους, έλεγχος και αιτιολόγηση δαπανών, σωστά logistics. Συλλογή προϊόντων: εξυγίανση, αναθεώρηση και κατάργηση κωδικών, προμηθευτές, επέκταση ιδιωτικής ετικέτας.

Προτάσεις εμπορικής πολιτικής (ΙΙ) Δίκτυο καταστημάτων: διατήρηση-ανάπτυξη κερδοφόρων σημείων πώλησης, απεμπλοκή από ζημιογόνες αγορές. Επικοινωνία & προώθηση: εμπειρική τεκμηρίωση αποτελεσμάτων, ανακατανομή προϋπολογισμού σε περισσότερο αποδοτικές ενέργειες. Διοίκηση: ηγεσία, ευθύνη, ικανότητα.

Τελικά σχόλια Το λιανικό εμπόριο λόγω εγγύτητας στην τελική ζήτηση των αγορών θα βρεθεί αναγκαστικά στην πρώτη γραμμή, αλλά έχει μεγαλύτερη ευελιξία και προσαρμοστικότητα από τους υπόλοιπους κλάδους. Το εμπόριο θα αναμορφωθεί σε επίπεδο κλαδικής διάρθρωσης και εμπορικής στρατηγικής. Η κρίση δημιουργεί όχι μόνο απειλές αλλά και παρουσιάζει σπάνιες ευκαιρίες σε όσους προσαρμόζονται στη νέα πραγματικότητα.