ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 1 Διαμόρφωση στρατηγικού πλαισίου Έρευνας Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας Ε. ΣΟΦΟΥΛΗ
Κατάταξη της Ελλάδας ως προς την ανταγωνιστικότητα για την περίοδο 2001 – Επιμέρους ΔείκτεςΚατάταξη χώρας (2012) Μακροοικονομικό Περιβάλλον144 η Ανάπτυξη χρηματοοικονομικής αγοράς132 η Αξιοποίηση εναλλακτικών εργαλείων χρηματοδότησης των επιχειρήσεων 90 η Ευελιξία στην πρόσβαση των επιχειρήσεων σε κεφάλαια138 η Δυνατότητα ανάπτυξης καινοτομιών109 η
3 Θέση της Ελλάδας σε σχέση με τις χώρες Ο.Ο.Σ.Α. σε Επιλεγμένους Δείκτες Ε & Τ και Καινοτομίας Πηγή: OECD Science, Technology and Industry Outlook 2012
Σύμφωνα με στοιχεία του Global Competitiveness Report ( ) η Ελλάδα βρίσκεται στην 90 η θέση μεταξύ 142 χωρών. Ειδικά στον τομέα της Έρευνας η Ελλάδα βρίσκεται στην 129 η θέση (μεταξύ 142 χωρών). Υπάρχουν όμως κάποιες ενδείξεις ότι η τάση αυτή αρχίζει να αναστρέφεται. Ως θετικές αξιολογούνται οι επιδόσεις του Ελληνικού ερευνητικού συστήματος στον τομέα των δημοσιεύσεων, με τους σχετικούς δείκτες να είναι ανώτεροι του κοινοτικού μέσου όρου, ένεκα «νησίδων αριστείας». Παρόλα αυτά οι αντίστοιχοι δείκτες ετερο-αναφορών είναι σημαντικά χαμηλότεροι. Όλες οι σχετικές μελέτες τονίζουν ότι απαιτείται ο σχεδιασμός και η συνεπής εφαρμογή μιας μακρόπνοης στρατηγικής για την έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία, βελτίωση του θεσμικού πλαισίου, επένδυση στην εκπαίδευση, σύνδεση της έρευνας με την εκπαίδευση και την παραγωγή, την επιχειρηματική καινοτομία και ενδυνάμωση του ερευνητικού ιστού της χώρας με καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων. Προβλήματα, δυνατότητες, προοπτικές 6 Νοεμβρίου,
Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο για την Έρευνα Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία (Ε.Σ.Π.Ε.Κ.) / Στόχοι 5 Θα προσδιορίσει: Σε στρατηγικό επίπεδο τους στόχους και τις προτεραιότητες της πολιτικής ΕΤΑΚ με βάση την Smart Specialization Strategy (S3) ανά περιφέρεια και συνολικά Τα μέτρα πολιτικής, τα εύχρηστα χρηματοδοτικά εργαλεία, τις δράσεις και τις συνέργιες διαρθρωτικών ταμείων & προγράμματος Η2020 με προτεραιότητα την αντιμετώπιση της μετανάστευσης νέων επιστημόνων (brain drain) Tην σχεδιασμένη ενίσχυση του ερευνητικού ιστού και ερευνητικών υποδομών (εξειδίκευση ανθρώπινου δυναμικού, ηλεκτρονικές υποδομές – ψηφιακό περιεχόμενο, περιφερειακές εγκαταστάσεις για έρευνα και σύνδεση με παραγωγή, υποδομές ESFRI…) Το σταθερό θεσμικό πλαίσιο για Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ, PPP) σε δράσεις Ε.ΤΑ.Κ. Τους δείκτες επίδοσης για την συνεχή αποτίμηση του βαθμού επίτευξης στόχων και αιρεσιμοτήτων (conditionalities) του ΕΣΠΕΚ
Στρατηγικοί Στόχοι της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) 6 Ενδυνάμωση ελληνικού ερευνητικού ιστού με στόχο την εξωστρέφεια Ενίσχυση της καινοτομίας σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο Σχεδιασμός/ Προγραμματισμός ΓΓΕΤ
ΑΞΟΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 7 • Ενίσχυση Ανθρωπινού Δυναμικού • Αξιοποίηση υφιστάμενων ερευνητικών υποδομών και δημιουργία νέων όπου αυτό απαιτείται στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής για τις ερευνητικές υποδομές Ενδυνάμωση ερευνητικού ιστού με στόχο την εξωστρέφεια • Διασύνδεση της έρευνας και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με τον παραγωγικό ιστό της οικονομίας για την προαγωγή της καινοτομίας • Σύνδεση της Έρευνας Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας με την Κοινωνία Ενίσχυση της καινοτομίας σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο
Τα πέντε βασικά σημεία της στρατηγικής για έξυπνη εξειδίκευση 1.Εστίαση της πολιτικής και της χρηματοδότησης σε προτεραιότητες –κλειδιά σε εθνικό επίπεδο, καθώς και στις ανάγκες μια ανάπτυξης βασισμένης στη Γνώση 2.Οικοδόμηση πάνω στα δυνατά σημεία της χώρας,τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και το δυναμικό αριστεία 3.Υποστήριξη της τεχνολογικής καινοτομίας αλλά και της καινοτομίας που βασίζεται σε επιτυχημένες πρακτικές με σκοπό την κινητοποίηση του ιδιωτικού τομέα για επενδύσεις 4.Κινητοποίηση και συμμετοχή όλων ενδιαφερομένων και υποστήριξη της καινοτομίας και του πειραματισμού 5.Χρήση μεθόδων τεκμηρίωσης και ορθών συστημάτων παρακολούθησης και αποτίμησης 8
Σχεδιασμός για την επίτευξη των στόχων Εκδήλωση ΣΕΒ «Παραγωγική Ανασυγκρότηση & Τεχνολογικές Προτεραιότητες Επιχειρηματικότητα και Έρευνα – μια νέα εταιρική σχέση για μια ανταγωνιστική οικονομία », 6 Νοεμβρίου 2012 Επιμέρους συναντήσεις με εκπροσώπους των επιχειρήσεων Συνάντηση ΕΣΕΤ / ΓΓΕΤ με προσκεκλημένους από το χώρο των επιχειρήσεων, 31 Ιουλίου 2012 Συνάντηση Εργασίας ΓΓΕΤ με Περιφέρειες και Ερευνητικά Κέντρα, 4 Σεπτεμβρίου 2012 Συμμετοχή ΓΓΕΤ σε Ημερίδες των Περιφερειών για την νέα Προγραμματική Περίοδο, Σεπτ., Οκτ., Νοεμ Ερωτηματολόγιο προς τους Ερευνητικούς Φορείς Οκτώβριος 2012 Ερωτηματολόγιο προς Περιφέρειες Οκτώβριος 2012 Ευρεία Διαβούλευση σχετικά με τομείς προτεραιότητας Μάρτιος 2012 Συμμετοχή ΓΓΕΤ σε Ομαδες Εργασίας Υπουργείων
10 Ενδεικτικά αναφέρονται οι τομείς: Τρόφιμα & Βιο-αγροδιατροφή Ενεργειακές Τεχνολογίες & Υλικά Περιβαλλοντική Τεχνολογία & Διαχείριση Αποβλήτων Συμβολή στην «μπλε οικονομία» (θαλάσσιο περιβάλλον, ναυτιλία, τουρισμός κ.α.) Υγεία & Φαρμακευτική Βιομηχανία Πληροφορική & επικοινωνίες (συμπεριλαμβανομένων και των εφαρμογών τους στον πολιτισμό, τον τουρισμό, τη ναυτιλία, την εκπαίδευση κ.α.) Τομείς Προτεραιότητας (υπό επεξεργασία)
Ενδεικτικά Χρηματοδοτικά εργαλεία (υπό επεξεργασία) ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ • Ενίσχυση της Αριστείας μέσω μηχανισμών επιβράβευσης των καταξιωμένων, αλλά και των νέων ερευνητών (starting grants) - Δράσεις ανάλογες με τα τρέχοντα Προγράμματα της Αριστείας • Εξειδίκευση του ανθρώπινου δυναμικού έτσι ώστε να ανταποκρίνεται περισσότερο στις ανάγκες του ιδιωτικού τομέα (ενίσχυση προγραμμάτων πρακτικής εξάσκησης μεταπτυχιακών φοιτητών στις επιχειρήσεις, κ.α) • επικαιροποίηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων των Ελληνικών ΑΕΙ και ΤΕΙ, την εισαγωγή νέων ειδικοτήτων για την βέλτιστη χρήση καινοτομικών εργαλείων στην έρευνα, καθώς και διαχείριση της έρευνας και καινοτομίας. • Προώθηση δράσεων mentoring στα ΑΕΙ και ΤΕΙ με τη συνδρομή έμπειρων επιχειρηματιών με σκοπό την ωρίμανση καινοτομικών ιδεών υποψηφίων διδακτόρων, μεταπτυχιακών και προπτυχιακών φοιτητών. • Διοργάνωση διαγωνισμών καινοτομίας ή workshops όπου θα παρουσιάζονται οι ερευνητικές εργασίες και τα επιτεύγματα των διδακτορικών και μεταπτυχιακών φοιτητών. 11
Ενδεικτικά Χρηματοδοτικά εργαλεία (υπό επεξεργασία) ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ Ενίσχυση Ερευνητικών Υποδομ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ • Συμμετοχή επιλεγμένων υποδομών στην κατασκευαστική φάση του επικαιροποιημένου Οδικού Χάρτη ESFRI (European Strategy Forum on Research Infrastructures) • Αναβάθμιση ερευνητικών υποδομών που χρηματοδοτήθηκαν από προηγούμενα επιχειρησιακά προγράμματα με ιεράρχηση προτεραιοτήτων & διεθνή κριτήρια αξιολόγησης. Στόχος είναι να αποτελέσουν εργαλεία ανάπτυξης της έρευνας και πόλους έλξης για τη διεθνή ερευνητική κοινότητα, ως περιφερειακές ερευνητικές υποδομές ή δορυφορικές ESFRI υποδομές. • Κίνητρα για από κοινού αξιοποίηση των υφιστάμενων ερευνητικών υποδομών, μέσω της δημιουργίας δικτύων εργαστηρίων ΕΚ, ΑΕΙ, ΤΕΙ, με δυνατότητα πρόσβασης σε αυτές και του παραγωγικού τομέα • Ανάπτυξη νέων και αξιοποίηση υφιστάμενων δικτύων σύνδεσης των εθνικών με τις διεθνείς ερευνητικές υποδομές 12
Ενδεικτικά Χρηματοδοτικά εργαλεία (υπό επεξεργασία) ΣΥΝΔΕΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Ενίσχυση των Συνεργασιών του Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα – ΣΔΙΤ (Public Private Partnerships - PPP) μεταξύ ερευνητικών φορέων, ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και επιχειρήσεων, ιδιαίτερα όσον αφορά στην ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών, τη μεταφορά τεχνολογίας, την κοινωνική καινοτομία, όπως, για παράδειγμα, με δράσεις τύπου Joint Technology Initiatives (JΤΙs). Clusters Ισχυρά κίνητρα για θεαματική στροφή του ιδιωτικού τομέα στην έρευνα και καινοτομία. ενώ προτείνεται η δημιουργία ειδικών ταμείων για τα ΣΔΙΤ (PPPs) με βάση την επέκταση ρυθμιστικών πλαισίων. Προγράμματα εφαρμοσμένης έρευνας Βελτίωση της εμπορικής εκμετάλλευσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων μέσω της δημιουργίας spin off εταιρειών από ΑΕΙ και ερευνητικά κέντρα, ενώ παράλληλα προγραμματίζεται η ίδρυση spin-out και επιστημονικών και τεχνολογικών πάρκων. 13
Ενδεικτικά Χρηματοδοτικά εργαλεία (υπό επεξεργασία) ΕξΩΣΤΡΕΦΕΙΑ • Ανάπτυξη της διασύνδεσης και των συνεργειών με το Πρόγραμμα Ορίζοντα 2020-Ευρωπαϊκός χώρος έρευνας, ιδιαίτερα σε τομείς όπου εντοπίζονται πυρήνες αριστείας για την Ελλάδα • Υποστήριξη ερευνητικών φορέων ή clusters αριστείας για τη συμμετοχή τους στα Knowledge Innovation Communities (KICs) του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Καινοτομία και Τεχνολογία (European Institute of Technology - EIT). • Υποστήριξη των ερευνητών για συμμετοχή σε διεθνή δίκτυα • Φιλοξενία υψηλού επιπέδου προγραμμάτων κινητικότητας ερευνητών με συγχρηματοδότηση από το Marie Curie Actions • Δημιουργία δεσμών με ευρωπαϊκά και διεθνή clusters • Ενίσχυση της συμμετοχής σε δραστηριότητες Διεθνών Ερευνητικών Οργανισμών και της πρόσβασης Ελλήνων ερευνητών στις Ευρωπαϊκές Υποδομές ESFRI • Αξιοποίηση των μηχανισμών του Ενιαίου Χώρου Έρευνας (ERA-net και ERA-net-plus, JTIs κτλ) για τον συντονισμό των εθνικών πολιτικών και την από κοινού χρηματοδότηση προγραμμάτων σε επιλεγμένα πεδία • Πρωτοβουλίες Κοινού Προγραμματισμού • Twinnng, Teaming and ERA Chairs • Δράσεις Διακρατικών και Πολυμερών Συνεργασιών • Ενίσχυση της συμμετοχής στο πρόγραμμα (Ορίζοντας 2020) της ΕΕ • Υποστήριξη κοινού μηχανισμού πληροφόρησης μεταξύ ευρωπαϊκής και περιφερειακής πολιτικής Ε.ΤΑ.Κ 14
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας 15