ΤΜΗΜΑ:Α3 3ου Γ.Ε.Λ. ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ-ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΝΑ ΜΑΡΙΑ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ ΤΜΗΜΑ:Α3 3ου Γ.Ε.Λ. ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ-ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

Η <<ΑΚΡΟΠΟΛΗ>> ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Η λέξη ‘’Ακρόπολη’’ προέρχεται από το συνδυασμό των λέξεων άκρος και πόλις και κυριολεκτικά σημαίνει πόλη στην άκρη (ή σε ακρότατο σημείο). Για αμυντικούς σκοπούς, οι οικιστές επέλεγαν ένα υπερυψωμένο σημείο, συχνά ένα λόφο με απότομες πλευρές, που οχύρωναν με τείχη. Σε πολλά μέρη στον κόσμο, αυτοί οι πρώιμοι οχυροί οικισμοί γίνονταν ο πυρήνας μεγάλων πόλεων, που επεκτείνονταν στο επίπεδο έδαφος γύρω από την Ακρόπολη. Παρ' όλο που συνδέεται κυρίως με ελληνικές πόλεις, όπως η Αθήνα, το Άργος, η Αρχαία Θήβα και η Αρχαία Κόρινθος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί γενικά για όλους τους οχυρούς οικισμούς πάνω σε λόφους, μεταξύ αυτών στη Ρώμη, στις αρχαίες ελληνικές αποικίες-π.χ. Δωρική Λατώ, στην Ιερουσαλήμ και σε πολλές πόλεις της Μικράς Ασίας. Βέβαια, η πιο γνωστή ακρόπολη είναι αυτή της Αθήνας, όπου δεσπόζει το μνημείο του Παρθενώνα.

Ο ΙΕΡΟΣ ΒΡΑΧΟΣ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Η Ακρόπολις των Αθηνών είναι ένας από τους λόφους που ξεπετιούνται μέσα από το αττικό λεκανοπέδιο, περίπου 156 μ. πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Τοπογραφικά παρουσιάζει αναμφισβήτητη γεωλογική συγγένεια με τους γειτονικούς της λόφους. Συγκεκριμένα, αν κάποιος σταθεί στην κορυφή του Μουνιχίου, που δεσπόζει πάνω από το λιμάνι του Πειραιώς, και κοιτάξει κατά μήκος της πεδιάδας με θέα το Πεντελικόν Όρος στα βορειοανατολικά, μπορεί να διακρίνει στη σειρά τρεις μεγάλες τομές καθ’ ύψος: τον λόφο των Μουσών (Φιλοπάππου), την Ακρόπολη και τον Λυκαβηττό, που εκτείνονται απλωμένοι σε μία γραμμή που διαγράφεται προς τα νοτιοανατολικά και προς τα βορειοδυτικά. Μάλιστα, έχει διαπιστωθεί ότι αυτοί οι απομονωμένοι πλέον λόφοι αποτελούσαν αρχικά ένα ενιαίο υψίπεδο, γεγονός που καθιστά φανερό τόσο η φύση των πετρωμάτων τους, ενός κυανόγκριζου ασβεστόλιθου με κοκκινωπές ανταύγειες, όσο και το σχήμα των κοιλάδων που διαμορφώθηκαν ανάμεσά τους με την πάροδο του χρόνου. Αποθέσεις στρωμάτων πηλού μαζί με ασβέστη και σχιστολιθικά πετρώματα δείχνουν να έχουν παρασυρθεί εξαιτίας διάβρωσης, σχηματίζονταν σπήλαια και μεγάλες ρωγμές στις πλαγιές των λόφων. Ο ΙΕΡΟΣ ΒΡΑΧΟΣ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Σχετικά με το σχήμα της, η Ακρόπολις είναι ένα ακανόνιστο πολύγωνο, εκτεινόμενο από τα δυτικά προς ανατολικά σε μία απόσταση 270 μέτρων. Μαζί με την τεχνητή προέκταση της δυτικής πλευράς της επιφάνειάς της, επέμβαση που σημειώθηκε αργότερα, το μεγαλύτερο πλάτος της φθάνει περίπου τα 156 μ. Στην πρωταρχική του μορφή ο βράχος πρέπει να παρουσίαζε πολύ διαφορετική εμφάνιση και πολύ πιο ακανόνιστη διάρθρωση, με πολυάριθμες μυτερές οδοντώσεις, προεξοχές, κοιλότητες και χαραμάδες, κυρίως προς την πλευρά της ανατολικής του απόληξης που αποκολλήθηκε και επικαλύφθηκε από την γραμμή των μετέπειτα χτισμένων τειχών, τα οποία θα του έδιναν όψη πολύ πιο τραχιά και πετρώδη από εκείνη που προήλθε μέσω της επεξεργασίας του από τον άνθρωπο και, ασφαλώς, από την εικόνα που μας δίνει σήμερα. Οι ποικίλες χρήσεις του χώρου (φρούριο, ιερό, τόπος κατοίκησης, καταφύγιο σε καιρό πολέμου) από τους προϊστορικούς χρόνους έως και τον 19ο αιώνα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις κοινωνικές, πολιτικές, και οικονομικές συνθήκες μέσα στις οποίες γεννήθηκε και αναπτύχθηκε η αρχαία Αθήνα, μαρτυρώντας την ιστορική εξέλιξη του τόπου.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Οι πρώτες μαρτυρίες που αποδεικνύουν εγκατάσταση ανθρώπων χρονολογούνται από τη Νεολιθική εποχή. Λίγα θραύσματα αγγείων και μερικά απομεινάρια κατοικιών μαρτυρούν ότι η Ακρόπολη κατοικήθηκε αδιάκοπα από το 5000 π.Χ. και μετά. Γύρω στα 1400 π.Χ. με το 1000 π.Χ.(μυκηναϊκή εποχή) κτίσθηκε ένα ψηλό τείχος, με τεράστιους ογκόλιθους κι ένα παλάτι, στο σημείο όπου αργότερα ανεγέρθη το Ερεχθείο. Μέσα στο τείχος, που λεγόταν Πελασγικόν, υπήρχαν βωμοί, ιερά και μια πηγή, που ονομαζόταν Κλεψύδρα. Οι κάτοικοι της πόλης, που άρχισε να αναπτύσσεται κάτω από την Ακρόπολη, έβρισκαν καταφύγιο μέσα σ' αυτήν, όταν αντιμετώπιζαν εχθρικές επιδρομές. Ο χαρακτήρας της αρχίζει να γίνεται έντονα θρησκευτικός, καθώς οι κάτοικοι των γύρω συνοικισμών θεωρούν πως το κοινό κέντρο της λατρείας πρέπει να τοποθετηθεί σ' αυτήν. Έτσι χτίζεται ο πρώτος ναός, αφιερωμένος στο μυθικό βασιλιά Ερεχθέα, το Ερεχθείο. Ο ναός αυτός χρησιμοποιεί τον πωρόλιθο σαν πρώτη ύλη και σήμερα σώζονται τα θεμέλια του. Κατά τα μέσα του 7ου π.Χ. αι. χτίζεται το Εκατόμπεδο, που λεγόταν έτσι γιατί είχε μήκος 100 πόδια, στη θέση που αργότερα θα χτιστεί ο Παρθενώνας. Ο τύραννος Πεισίστρατος κτίζει ένα νέο Εκατόμπεδο στη θέση του παλιού, το 530, ενώ δίνει ώθηση και στη διακόσμηση της Ακροπόλεως, χτίζοντας ιερά και βωμούς σε θεούς, ημίθεους και ήρωες. Όταν οι Αθηναίοι εγκαθίδρυσαν το δημοκρατικό πολίτευμα, άρχισαν να χτίζουν καινούργιους ναούς για να λαμπρύνουν την πόλη τους κι έτσι γκρέμισαν το Εκατόμπεδο για να χτίσουν τον πρώτο Παρθενώνα. Ο ναός δεν τελείωσε, γιατί το 480 π.Χ. οι Πέρσες κατέλαβαν την Αθήνα και έκαψαν την Ακρόπολη, καταστρέφοντας τα πάντα και λεηλατώντας αξιόλογα έργα τέχνης. Σχέδιο της Ακροπόλεως κατά τους προϊστορικούς χρόνους. Σχέδιο της Ακροπόλεως κατά τους αρχαϊκούς χρόνους, προ της καταστροφής της πόλης από τους Πέρσες (480/79 π.Χ.)

Ο ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΟΣ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ

Η ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Η ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

Μετά το τέλος των Περσικών Πολέμων, οι ελληνικές πόλεις έδωσαν μεγάλη σημασία στην ανοικοδόμηση των ιερών και άλλων δημόσιων κτιρίων. Ιδιαίτερα ο Περικλής οργάνωσε στην Αθήνα ένα καλά μελετημένο πρόγραμμα για να ανοικοδομηθούν τα μεγάλα ιερά της Αθήνας και ορισμένων δήμων της. Κύριο μέλημα του Περικλή ήταν ο καλλωπισμός του Ιερού Βράχου της Ακρόπολης. Πράγματι, τα οικοδομήματα που κτίστηκαν εκεί αντιπροσωπεύουν τα εξαίρετα επιτεύγματα της αρχιτεκτονικής του 5ου αιώνα. Την εποχή αυτή δημιουργήθηκαν τόσα έργα μοναδικής πολιτισμικής αξίας και ασύγκριτης καλλιτεχνικής αρτιότητας, ώστε δίκαια να θεωρείται σήμερα η Αθήνα κοιτίδα ολόκληρου του μετέπειτα δυτικού πολιτισμού .

Στην ανοικοδόμησή της Αθήνας βοήθησαν λοιπόν, τα χρήματα των συμμάχων που προσέρεαν στην Αθήνα μετά τη δημιουργία της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Έτσι, άρχισε κατά την κλασική εποχή ένα νέο και μεγαλεπήβολο οικοδομικό πρόγραμμα στην Ακρόπολη (447-406π.Χ.) . Η νότια μεριά του βράχου επιτοιχώνεται και το έδαφος της επιφάνειας επιπεδώνεται ώστε να αντέξει τα θεμέλια του νέου Παρθενώνα. Καινούργιο τείχος χτίζεται και η είσοδος της ακρόπολης μεταμορφώνεται ριζικά με τα νέα Προπύλαια. Λίγο αργότερα χτίζεται το Ερέχθειο και διάφορα άλλα βοηθητικά κτήρια και ιερά… Ακόμη, αξίζει να αναφερθεί ότι τα ερείπια του αρχαίου ναού της Αθηνάς θα διατηρηθούν ως θύμηση των Περσικών πολέμων. Το ανατολικό μέρος του σηκού του, θα επισκευαστεί και θα λειτουργήσει ως ναός. Βέβαια, τα έργα στην Ακρόπολη θα μείνουν ημιτελή (κυρίως τα Προπύλαια) με το ξέσπασμα του Πελοποννησιακού πολέμου.

ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ

Κ. Παλαμάς, Άπαντα, τόμ. 5, Μπίρης Εσύ 'σαι, που κορόνα σου φορείς το Βράχο; Εσύ 'σαι, Βράχε, που το ναό κρατάς, κορόνα της κορόνας; Ναέ, και ποιος να σ' έχτισε μες στους ωραίους ωραίο, για την αιωνιότητα με κάθε χάρη Εσένα; Σ' εσέ αποκάλυψη ο ρυθμός, κάθε γραμμή και Μούσα· λόγος το μάρμαρο έγινε κι η ιδέα τέχνη, και ήρθες στη χώρα τη θαυματουργή, που τα στοχάζεται όλα με τη βοήθεια των Ωρών των καλομετρημένων, ήρθες απάνου απ' τους λαούς κι απάνου απ' τις θρησκείες, κυκλώπειε, λυγερόκορμε και σα ζωγραφισμένε.[…] Ναέ, τα θέμελά σου εσέ δεν είναι ριζωμένα, σα να τη 'γγίξαν τρίσβαθα την τέλειωση του κόσμου, μηδέ το μέτωπό σου εσέ πάει πέρα από τα γνέφια, σαν πυραμίδας κολοσσός απάνου σ' ερμοτόπι της Αφρικής. Ανάλαφρα κρατάν εσέ στου αέρα τη διαφανάδα τη γλαυκή των Ολυμπίων τα χέρια. Κι η αρχοντική κορφή σου εσέ δίχως θρασά να πάει για να χαθεί στ' απέραντα που μάτι δεν τη φτάνει, το Πνεύμα προς τ' απέραντα ξέρει απαλό και φέρνει. Εσένα δε σε χτίσανε τυραγνισμένων όχλοι, καματερά ανθρωπόμορφα, σπρωγμένα απ' τη βουκέντρα φαρμακερά κι αλύπητα, δυνάστη αιματοπότη. Εσένα με το λογισμό κι εσέ με το τραγούδι σε υψώσαν των ελεύθερων οι λογισμοί εκεί όπου και ο Νόμος σαν πρωτόγινε της Πολιτείας προστάτης, με το ρυθμό πρωτόγινε, κι ήταν κι αυτός τραγούδι.[…] Κι ακούστε! Πρέπει κι ο άνθρωπος, κάθε φορά που θέλει να ξαναβρεί τα νιάτα του, να 'ρχεται στο ποτάμι της Oμορφιάς να λούζεται. Σ' όλα μπροστά τα ωραία να στέκεται αδιαφόρευτα και γκαρδιακάνα σκύβει προσκυνητής, ερωτευτής, τραγουδιστής, διαβάτης. Κι αφού όλων πάει ταξίματα και μεταλάβει απ' όλα, πάλι και πάντα να γυρνά σ' εσένα μ' έναν ύμνο. Μ' εσένα το ξανάνιωμα του κόσμου ν' αρχινάει, του κόσμου το ξανάνιωμα μ' εσέ να παίρνει τέλος. Κ. Παλαμάς, Άπαντα, τόμ. 5, Μπίρης

Ο Παρθενώνας ήταν ναός αφιερωμένος στην Αθηνά Παρθένο Ο Παρθενώνας ήταν ναός αφιερωμένος στην Αθηνά Παρθένο. Η κατασκευή του άρχισε το 447 π.Χ. με διαταγή του Περικλή στα πλαίσια ενός γενικότερου οικοδομικού προγράμματος στην Ακρόπολη. Αρχιτέκτονες υπήρξαν ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης. Επιστάτης του όλου έργου και κυρίως του γλυπτικού διάκοσμου ήταν ο γλύπτης και φίλος του Περικλή, Φειδίας. Ο Παρθενώνας είναι ένας μοναδικός δωρικός ναός που εμπεριέχει με απόλυτη επιτυχία στοιχεία του ιωνικού ρυθμού,όπως η ζωφόρος, οι ιωνικοί κίονες που στήριζαν την οροφή του οπισθοδόμου κ.α., χτισμένος σύμφωνα με τη χρυσή τομή, γεγονός που του προσδίδει μία ιδιαίτερη αρμονία.

Επιπλέον, η απουσία βωμού στα ανατολικά καθώς και η εσωτερική διαίρεση του σηκού, φανερώνουν ότι η λειτουργία του κτιρίου δεν ήταν καθαρά θρησκευτική. Ακόμη, είναι γνωστό ότι στο δυτικό δωμάτιο, τον οπισθόδομο, φυλασσόταν ο θησαυρός και τα χρήματα της Αθηναϊκής Συμμαχίας, που την εποχή εκείνη βρισκόταν σε πλήρη ακμή. Επιπρόσθετα, το διάσημο χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς που βρισκόταν στον ναό ήταν επενδυμένο με το χρυσάφι των συμμαχικών πόλεων. Αυτό αποδεικνύει ότι ο Παρθενώνας λειτουργούσε περισσότερο ως θησαυροφυλάκιο της Αθηναϊκής Συμμαχίας, εμπεριέχοντας πλούτο, τον οποίο η Αθήνα είχε οικειοποιηθεί κατά μεγάλο μέρος από τους συμμάχους. Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι ο ο ναός, διαστάσεων περίπου 31Χ 70μ με αναλογία κιόνων 8 Χ17 διαιρείται σε πρόναο, σηκό και οπισθόδομο (πίσω διαμέρισμα) με θύρα προς τον οπισθόναο.

Τα αετώματα, δηλαδή οι τριγωνικοί χώροι που σχηματίζονται πάνω στη στέγη στις στενές πλευρές του ναού, ήταν τα τελευταία τμήματα που δέχθηκαν γλυπτή διακόσμηση με ολόγλυφα αγάλματα (437-432 π.Χ.) Τα θέματα ήταν παρμένα από την αττική μυθολογία. Το ανατολικό που ήταν πάνω από την είσοδο του ναού εικόνιζε τη γέννηση της θεάς Αθηνάς από το κεφάλι του πατέρα της Δία, με την παρουσία Ολύμπιων θεών. Στο δυτικό εικονιζόταν η διαμάχη μεταξύ της θεάς Αθηνάς και του θεού Ποσειδώνα για τη διεκδίκηση της αττικής γης, που κατέληξε με τη νίκη της θεάς Αθηνάς, η οποία έγινε πολιούχος της Αθήνας. ΤΑ ΑΕΤΟΜΑΤΑ

ΟΙ ΜΕΤΟΠΕΣ Οι μετόπες είναι οι ορθογώνιες πλάκες που εναλλάσσονται με τρίγλυφα στο διάζωμα του ναού πάνω από τα επιστύλια. Ήταν τα πρώτα τμήματα του ναού που διακοσμήθηκαν με ανάγλυφες μυθολογικές παραστάσεις από σπουδαίους γλύπτες της εποχής (445-440 π.Χ.). Oι 92 μετόπες του Παρθενώνα εικονίζουν: 1ο) στην ανατολική πλευρά την Γιγαντομαχία, δηλαδή τον αγώνα των Ολύμπιων θεών με τους Γίγαντες που ήθελαν να ανατρέψουν την τάξη του Ολύμπου, 2ο) στη δυτική πλευρά την Αμαζονομαχία, τον αγώνα των προϊστορικών κατοίκων της Αθήνας, εναντίον των Αμαζόνων που είχαν εισβάλει στον τόπο τους, 3ο) στη νότια πλευρά την Κενταυρομαχία, την άγρια πάλη ανάμεσα στους Κενταύρους και τους Λαπίθες, λαό της Θεσσαλίας, γιατί οι πρώτοι θέλησαν να αρπάξουν τις γυναίκες των Λαπιθών κατά την τελετή του γάμου του βασιλιά τους Πειρίθου, τέλος 4ο) στη βόρεια πλευρά σκηνές από τον Τρωικό πόλεμο.

Η ΖΩΦΟΡΟΣ H ζωφόρος του Παρθενώνα είναι μία συνεχής ζώνη με ανάγλυφες παραστάσεις, που περιέτρεχε το πάνω μέρος του σηκού, του κυρίως ναού, μέσα από την εξωτερική κιονοστοιχία του. Θέμα της ήταν η πομπή προς την Aκρόπολη που γινόταν κατά τα Μεγάλα Παναθήναια, τη γιορτή προς τιμήν της θεάς Aθηνάς. H ζωφόρος είχε συνολικό μήκος 160 μέτρα και ύψος 1.02 μέτρο. Στην πομπή εικονίζονταν περίπου 360 ανθρώπινες και θεϊκές μορφές καθώς και περισσότερα από 250 ζώα, κυρίως άλογα. Oμάδες ιππέων και αρμάτων καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της ζωφόρου. Aκολουθεί η πομπή της θυσίας, με τα ζώα και τις ομάδες ανδρών και γυναικών που φέρουν ιερά τελετουργικά σκεύη και προσφορές. Στη μέση της ανατολικής πλευράς, πάνω από την είσοδο του ναού, εικονίζεται το αποκορύφωμα του πολυήμερου εορτασμού των Παναθηναίων, στο τέλος της πομπής, η παράδοση του πέπλου, του δώρου των Aθηναίων στο λατρευτικό "διιπετές ξόανο«(σταλμένο από το Δία) της θεάς. Aριστερά και δεξιά εικονίζονται καθιστοί οι δώδεκα θεοί του Oλύμπου.

ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥ ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥ Στο εσωτερικό του Παρθενώνα δέσποζε το πελώριο, χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς Aθηνάς, ύψους πάνω από 12μ. μαζί με το βάθρο του, έργο του Φειδία. Για τη μορφή του αγάλματος παίρνουμε πληροφορίες μόνο από μικρά ρωμαϊκά αντίγραφα. H θεά, όρθια, φορούσε μακρύ πέπλο και αιγίδα(χαρακτηριστικό ένδυμα της Αθηνάς), με παράσταση της κεφαλής της Mέδουσας. Στο κεφάλι φορούσε περίτεχνο κράνος πλούσια στολισμένο με μυθολογικά ζώα. Kρατούσε στο δεξί της χέρι άγαλμα της θεάς Nίκης, με το αριστερό την ακουμπισμένη στο έδαφος ασπίδα της, ενώ το δόρυ της στηριγμένο κάτω ακουμπούσε στον αριστερό ώμο της. Γνωστοί μύθοι απεικονίζονταν σε διάφορα σημεία του αγάλματος. H ασπίδα εξωτερικά είχε ανάγλυφη παράσταση Aμαζονομαχίας και εσωτερικά ζωγραφιστή παράσταση Γιγαντομαχίας, ενώ στις παρυφές των σανδαλιών της υπήρχαν ανάγλυφες σκηνές Kενταυρομαχίας. Τέλος, στο βάθρο του αγάλματος υπήρχε ανάγλυφη παράσταση της γέννησης της Πανδώρας.

ΠΡΟΠΥΛΑΙΑ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΡΟΠΥΛΑΙΩΝ Ο αρχιτέκτονας Μνησικλής ανέλαβε την κατασκευή των Προπυλαίων το 437 π.Χ. Το κεντρικό κτήριο των προπυλαίων αποτελείται από δύο τμήματα εκ των οποίων το ανατολικό είναι πιο υπερυψωμένο. Αξιόλογο είναι το γεγονός ότι παρά την εξωτερική καθαρά δωρική εμφάνιση, οι έξι εσωτερικοί κίονες ήταν ιωνικοί. Ακόμη, μπροστά από τη νότια πτέρυγα βρίσκεται ο μικρός ιωνικός ναός της Αθηνάς Νίκης (427/6-424/3 π.Χ.), ενώ στην βόρεια πτέρυγα κυριαρχεί το ορθογώνιο κτήριο της Πινακοθήκης, όπου σύμφωνα με τον Παυσανία υπήρχαν πολλά αξιόλογα έργα ζωγραφικής, τα οποία όμως, δε μας έχουν διασωθεί.

ΕΡΕΧΘΕΙΟ

Το Ερέχθειο αποτελεί τον ιερότερο τόπο λατρείας στην Αθήνα, όπου λατρεύονταν εκτός από την Αθηνά, ο Ποσειδώνας, ο Ήφαιστος, ο Κέκροπας (ο μυθικός πρώτος βασιλιάς της Αθήνας) και οι τοπικοί ήρωες Ερεχθέας και Βούτης. Είναι γεγονός ότι όλη η ιστορία της πόλης συμπυκνωνόταν σε αυτό το σημείο. Απομεινάρια της διαμάχης μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνα για την κυριότητα της πόλης είναι η ελιά που χάρισε η θεά στην πόλη και βρίσκεται στα δυτικά του κτηρίου και τα ίχνη της τρίαινας του  Ποσειδώνα στον βράχο απ’ όπου ανέβλυσε αλμυρό νερό. Ακόμα, κάτω από την βόρεια πρόσταση του Ερεχθείου βρίκεται η τρύπα όπου σύμφωνα με τον μύθο κατοικούσε το ιερό φίδι του Εριχθόνιου. Σε ένα από τα εσωτερικά δωμάτια φυλασσόταν το πανάρχαιο ξύλινο άγαλμα της Αθηνάς. Το σημείο που χτίστηκε το Ερέχθειο δεν είναι καθόλου τυχαίο καθώς εκεί βρισκόταν και το Μυκηναϊκό ανάκτορο με όλα τα ιερά του. Το κύριο χαρακτηριστικό του Ερεχθείου, είναι η νότια πρόσταση των Καρυάτιδων, οι κίονες δηλαδή με τη μορφή γυναικών. Στον χώρο που περιέκλειαν θεωρούσαν ότι υπήρχε ο τάφος του Κέκροπα. Λίγο πιο δυτικά του Ερεχθείου βρισκόταν, στον ίδιο περίβολο, το Πανδρόσειο, μικρή στοά αφιερωμένη στη νύμφη Πάνδροσο, κόρη του Κέκροπα.

ΚΑΡΥΑΤΙΔΕΣ Έξι κόρες σε διάταξη σχήματος Π πατούν σε ένα πόδιον ύψους 1.77 μ. και στηρίζουν την οροφή της πρόστασης με το κεφάλι τους. Στην αρχή τα αγάλματα αυτά ονομάζονταν απλώς Κόρες. Η ονομασία Καρυάτιδες δόθηκε σε μεταγενέστερους χρόνους. Λέγεται ότι παρίσταναν τις γυναίκες της λακωνικής πόλης Καρυών, που είχε μηδίσει κατά τους περσικούς πολέμου και τιμωρήθηκε με φόνο των ανδρών της και αιχμαλωσία των γυναικών της. Το πιθανότερο είναι όμως, ότι οι Κόρες ταυτίστηκαν με τις Καρυάτιδες παρθένες, οι οποίες τελούσαν στην πατρίδα τους γνωστούς χορούς προς τιμή της Καρυάτιδας Αρτέμιδος. Επιπλέον, υπάρχει και η άποψη πως απεικονίζουν τις Κεκροπίδες, τις τρεις κόρες του Κέκροπα, την Έρση, την Άγραυλο και την Πάνδροσο. Οι έξι κόρες έχουν λυγισμένο το ένα πόδι και φορούν ένα δωρικό πέπλο που σχηματίζει πτυχές ανάμεσα στα στήθη κυλόντας προς τα πόδια. Τα μαλλιά τους είναι μακριά, χτενισμένα προς τα πίσω και δεμένα χαλαρά. Οι βραχίονες λείπουν από όλες. Σύμφωνα με ρωμαϊκά αντίγραφα φαίνεται ότι το ένα χέρι κρατούσε την άκρη του ρούχου και το άλλο μια φιάλη. Οι Καρυάτιδες σήμερα βρίσκονται στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, εκτός από τη δεύτερη από αριστερά, η οποία είχε απαχθεί από το λόρδο Έλγιν και βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο.

Η <<ΜΕΓΑΛΗ>> ΧΑΛΚΗ ΑΘΗΝΑ Μόλις ο αρχαίος επισκέπτης περνούσε τα Προπύλαια, έβλεπε απέναντί του το γιγαντιαίο άγαλμα της Αθηνάς Προμάχου, ενώ ο σημερινός έχει τη δυνατότητα να δει μόνο τα θεμέλια και τμήματα από την επίστεψη του μαρμάρινου βάθρου του αγάλματος. Αυτό το έργο, λοιπόν, αποθανάτιζε τη μεγάλη νίκη των Αθηναίων στον Μαραθώνα παρουσιάζοντας τη θεά με εμφάνιση πάνοπλου πολεμιστή, αλλά σε ήρεμη στάση. Το ύψος του ήταν συνολικά έντεκα περίπου μέτρα και είχε κατασκευαστεί με ορείχαλκο από το Φειδία(μεταξύ 460-450π.Χ.). Μάλιστα, σώζεται η περιγραφή του Παυσανία γι’αυτό το άγαλμα: '…υπάρχουν και δύο (έργα) που τα ανάθεσαν οι αθηναίοι από τη δεκάτη δύο πολεμικών νικών τους, ένα χάλκινο άγαλμα της Αθηνάς από τους Μήδους που είχαν αποβιβαστεί στον Μαραθώνα, έργο του Φειδία, η παράσταση της μάχης των λαπιθών κατά των κενταύρων … υπάρχει πάνω στην ασπίδα … η αιχμή τους δόρατος της Αθηνάς αυτής και ο λόφος του κράνους της είναι ορατά, όταν πλησιάζει κανείς (στον Πειραιά) πλέοντας από το Σούνιο'. (Αττικά, 28.2). Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η Αθηνά Πρόμαχος μεταφέρθηκε τον 7ο αιώνα μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη και καταστράφηκε το 1204 μ.Χ.

ΔΙΑΦΟΡΑ ΚΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ Στον ιερό βράχο της ακρόποληςβρίσκονταν και ορισμένα βοηθητικά κτήρια, ιερά και βωμοί. Τα βασικότερα αυτών είναι: Η στοά της Βραυρωνίας Αρτέμιδος, η Χαλκοθήκη, το Αρρηφόρειο ,τα ιερά του Πολιέου Διός και του Πανδίονος και ο ναός της Αθηνάς Νίκης, που είναι αφιερωμένος στη θεά Αθηνά ως θεά της Νίκης. ΔΙΑΦΟΡΑ ΚΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

Η ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ (ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ)

Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ Στην εποχή του Βυζαντίου, και συγκεκριμένα την εποχή Μ. Κωνσταντίνου, η Ακρόπολη αρχίζει να παρακμάζει, καθώς η παλιά θρησκεία χάνει την αίγλη της , διατηρώντας όμως, αναλλοίωτο το θρησκευτικό της χαρακτήρα, μια και ο Παρθενώνας μετατρέπεται σε ναό της Παναγίας, τα Προπύλαια σε ναό των Ταξιαρχών και το Ερεχθείο σε ναό της Θεοτόκου. Έπειτα, στην εποχή της Φραγκοκρατίας , ο χώρος γίνεται τόπος κατοικίας των Φράγκων ηγεμόνων, τα Προπύλαια διαμορφώνονται σε ανάκτορα, ενώ σε κάποιο μέρος τους χτίστηκε ένας ψηλός τετράγωνος πύργος. Παραταύτα, η όψη της Ακρόπολης δεν υφίσταται μεγάλες αλλαγές. Στη συνέχεια, όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Αθήνα, ο Παρθενώνας, όπως είναι φυσικό έγινε τζαμί. Οι Τούρκοι έχτισαν σπιτάκια πάνω στην Ακρόπολη και χρησιμοποίησαν διάφορα κτίρια της για αποθήκες πυρομαχικών.   Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ

H AΚΡΟΠΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ Το 1655, ένας κεραυνός τίναξε στον αέρα τα Προπύλαια, ενώ λίγο μετά γκρέμισαν το ναό της Απτέρου Νίκης για να φτιάξουν σ' αυτόν πολυβολείο. Η μεγαλύτερη καταστροφή όμως σημειώθηκε το 1687, όταν ο βενετσιάνος Μοροζίνι, πολιορκούσε την Ακρόπολη. Μια οβίδα έπεσε στον Παρθενώνα, γκρεμίζοντας ένα μεγάλο μέρος του ναού. Κι ύστερα, όταν κατόρθωσε να καταλάβει το βράχο λεηλάτησε τους θησαυρούς, όπως είχαν κάνει πριν απ' αυτόν τόσοι άλλοι κατακτητές. Εκτός αυτών, αρχίζει να καταστρέφεται και το Ερέχθειο, διότι οι Τούρκοι χρησιμοποιούσαν τα μάρμαρα για να φτιάξουν ασβέστη, που ήταν πρώτη ύλη στο χτίσιμο. Οι καταστροφές συνεχίζονται, μέχρι που το 1800 ο Άγγλος Έλγιν, δωροδοκώντας τον Τούρκο διοικητή της Ακρόπολης, έκλεψε διάφορα γλυπτά, τα οποία και μετέφερε στην πατρίδα του. Μετά την απελευθέρωση υπήρξε διεθνές ενδιαφέρον για την προστασία και την αναστήλωση αυτού του μνημείου της ανθρωπότητας. Οι Έλληνες αρχαιολόγοι άρχισαν πρώτοι τις ανασκαφές, ενώ παράλληλα ξεκαθάρισαν το τοπίο γκρεμίζοντας ότι δεν ανήκε στην κλασική εποχή και ξεκίνησε ένα πρόγραμμα αναστήλωσης, το οόίο συνεχίζεται έως σήμερα…

ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ ΣΤΟ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ ΣΤΟ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Τα γλυπτά του Παρθενώνα(«Ελγίνεια Μάρμαρα») αποτελούν μία μεγάλη συλλογή από μαρμάρινα γλυπτά που κλάπηκαν από τον Τόμας Μπρους, κόμη του Έλγιν, πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από το1799 μέχρι το 1803, για να μεταφερθούν στη Βρετανία το1806.Ο Έλγιν λοιπόν, εκμεταλλευόμενος την Οθωμανική ηγεμονία στην ελληνική επικράτεια, κατάφερε να αποκτήσει ‘’φιρμάνι’’ (διάταγμα του σουλτάνου) από τον Οθωμανό Σουλτάνο για την αποκαθήλωσή τους από τον ναό του Παρθενώνα με σκοπό την μέτρηση και την αποτύπωσή τους σε σχέδια, και στη συνέχεια προχώρησε στην αφαίρεση και φυγάδευσή τους, αποθηκεύοντας τα τελικά το 1816 στο Βρετανικό Μουσείο. Ωστόσο, το οθωμανικό φιρμάνι, που κατέχει το Βρετανικό Μουσείο "δεν φέρει την υπογραφή και τη σφραγίδα του Σουλτάνου ή τη συνήθη επίκληση στο Θεό, και χωρίς αυτά, ο Έλγιν και κατ’ επέκταση το Βρετανικό Μουσείο δεν έχουν καμία νομική απόδειξη της κυριότητας των Γλυπτών του Παρθενώνα ", σύμφωνα με έκθεση ειδικών. Γι ‘αυτό, η Ελλάδα έχει καταβάλει αρκετές προσπάθειες από το 1983, με πρωτοβουλία της τότε Υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, για να επιστρέψουν τα μάρμαρα του Παρθενώνα στη χώρα. Παράλληλα, φαίνεται ότι το Βρετανικό Μουσείο δεν επιθυμεί να επιστρέψει τα γλυπτά. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε τον Απρίλιο του 2007, καθιστά σαφές ότι δεν προτίθεται να παραχωρήσει την κυριότητα των Γλυπτών του Παρθενώνα σε ελληνικό μουσείο . Βέβαια, σε νεότερη ανακοίνωση του (2009) ανέφερε πως, λόγω των εγκαινίων του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, θα ήταν διατεθειμένο να δανείσει τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, υπό τον όρο ότι η ελληνική κυβέρνηση θα αναγνώριζε το δικαίωμα ιδιοκτησίας τους στο Βρετανικό Μουσείο, πρόταση που τελικά δεν έγινε αποδεκτή από την ελληνική πλευρά.

TA ΓΛΥΠΤΑ ΠΟΥ ΛΕΙΠΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ

Κική Δημουλά ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (Ελγίνου μάρμαρα) από τη συλλογή ΕΡΕΒΟΣ Στην ψυχρή του Μουσείου αίθουσα την κλεμμένη, ωραία, κοιτώ μοναχή Καρυάτιδα. Το σκοτεινό γλυκύ της βλέμμα επίμονα εστραμμένο έχει στο σφριγηλό του Διονύσου σώμα (σε στάση ηδυπαθείας σμιλευμένο) που δυό βήματα μόνον απέχει. Το βλέμμα το δικό του έχει πέσει στη δυνατή της κόρης μέση. Πολυετές ειδύλλιον υποπτεύομαι τους δυό αυτούς να 'χει ενώσει. Κι έτσι, όταν το βράδυ η αίθουσα αδειάζει απ' τους πολλούς, τους θορυβώδεις επισκέπτες, τον Διόνυσο φαντάζομαι προσεκτικά απ' τη θέση του να εγείρεται των διπλανών γλυπτών και αγαλμάτων την υποψία μην κινήσει, κι όλος παλμό να σύρεται τη συστολή της Καρυάτιδας με οίνον και με χάδια να λυγίσει. Δεν αποκλείεται όμως έξω να 'χω πέσει. Μιάν άλλη σχέση ίσως να τους δένει πιο δυνατή, πιο πονεμένη: Τις χειμωνιάτικες βραδιές και τις εξαίσιες του Αυγούστου νύχτες τους βλέπω, απ' τα ψηλά να κατεβαίνουν βάθρα τους, της μέρας αποβάλλοντας το τυπικό τους ύφος, με νοσταλγίας στεναγμούς και δάκρυα τους Παρθενώνες και τα Ερεχθεία που στερήθηκαν στη μνήμη τους με πάθος ν' ανεγείρουν.  

ΤΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ ΤΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ

Το Μουσείο της Ακρόπολης φιλοξενεί τα ευρήματα του αρχαιολογικού χώρου της Ακρόπολης. Το μουσείο κτίσθηκε με σκοπό να στεγάσει κάθε αντικείμενο που έχει βρεθεί πάνω στον ιερό βράχο της Ακρόπολης και στους πρόποδές του καλύπτοντας μία ευρεία χρονική περίοδο από την Μυκηναϊκή περίοδο έως την Ρωμαϊκή και Παλαιοχριστιανική Αθήνα ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται πάνω στον αρχαιολογικό χώρο Μακρυγιάννη, κατάλοιπο των Ρωμαϊκών και πρώιμων βυζαντινών Αθηνών.

Το νέο κτήριο του μουσείου θεμελιώθηκε το 2003 από τον αρχιτέκτονα Μπερνάρ Τσουμί και άνοιξε για το κοινό στις 21 Ιουνίου 2009. Στις 20 Ιουνίου του 2009 έλαβαν χώρα τα εγκαίνια του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας , με παρουσία του Προέδρου της Ε.Ε. και πλήθους ξένων ηγετών. Ο τότε υπουργός Πολιτισμού, σε μια συμβολική κίνηση, που μεταδόθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο, τοποθέτησε κομμάτι μαρμάρου που επεστράφη από το Μουσείο του Βατικανό, στη Μετώπη του Παρθενώνα. Η κίνηση αυτή συμβόλιζε το ελληνικό αίτημα για επανένωση των μαρμάρων στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Εκεί εκτίθενται περίπου 4.000 αντικείμενα σε ένα υπερσύγχρονο χώρο 14.000 τετραγωνικών μέτρων, που ελκύει ετησίως πλήθος επισκεπτών απ’ όλο τον κόσμο.

ΧΩΡΟΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΗΚΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΗΚΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ http://www.theacropolismuseum.gr http://estamou.blogspot.gr/2009/06/blog-post_30.html http://www.youtube.com/watch?v=BSGXqjeNIM4 odysseus.culture.gr/ ΒΙΒΛΙΑ ΤΑ ΚΛΕΜΕΝΑ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ(ΣΑΒΒΑΤΙΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ) Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ , ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΣΤΑΜΟΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗ(ΣΑΒΒΑΤΙΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ) ΑΚΡΟΠΟΛΗ(ΤΑ ΝΕΑ) ΜΗΧΑΝΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ