ΛΥΣΣΑ Η λύσσα αποτελεί ένα ιογενές νόσημα του κεντρικού νευρικού συστήματος, είναι μια λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από διηθητό ιό. Ο ιός αυτός μεταδίδεται στον άνθρωπο και στα άλλα ζώα από δάγκωμα κι από το σάλιο ζώων που πάσχουν από λύσσα ή και με την επαφή με κάποιο σημείο του δέρματος που έχει κάποια πληγή. Ο ιός μεταναστεύει από την πύλη εισόδου του στον εγκέφαλο του θύματος. Κατά τη διάρκεια της περιόδου επώασης, η οποία στον άνθρωπο διαρκεί 20-40 ημέρες ενώ στα άλλα ζώα 15-30 ημέρες, δεν εκδηλώνονται συνήθως κλινικά συμπτώματα.

Από τη στιγμή που ο ασθενής, ο οποίος έχει προσβληθεί από τον ιό της λύσσας, παρουσιάσει κλινικά συμπτώματα δεν υπάρχει περίπτωση σωτηρίας και ο θάνατος θα επέλθει μετά από λίγες μέρες. Ο Πανελλήνιος Κτηνιατρικός Σύλλογος υπενθυμίζει ότι η λύσσα είναι μια θανατηφόρος ζωοανθρωπονόσος, που οφείλεται σε στελέχη του ραβδοϊού Lyssavirus. Ο ιός μεταδίδεται μέσω του σάλιου, συνήθως από δάγκωμα λυσσασμένου ζώου ή με την επαφή σε σημείο του δέρματος που έχει κάποια πληγή.

Παθολογική Φυσιολογία Μόλυνσης - Μετάδοση Ο ιός της Λύσσας είναι συνήθως παρών στα νεύρα και το σάλιο ενός συμπτωματικού με λύσσα ζώου. Η πορεία της λοίμωξης είναι συνήθως, αλλά όχι κατ 'ανάγκην, από ένα δάγκωμα, ή επαφή του σάλιου με τραύμα. Σε πολλές περιπτώσεις το μολυσμένο ζώο είναι εξαιρετικά επιθετικό, μπορεί να επιτεθεί χωρίς πρόκληση, και παρουσιάζει ασυνήθιστη συμπεριφορά. Κάθε επιθετικότητα ασυνήθιστη από ζώο της ανωτέρω λίστας, πρέπει να μας βάζει σε υποψία μόλυνσης από λύσσα και δεν πρέπει να το αγγίζουμε, ακόμα και νεκρό χωρίς γάντια.

Η μετάδοση της Λύσσας από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι εξαιρετικά σπάνια Η μετάδοση της Λύσσας από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι εξαιρετικά σπάνια. Έχουν αναφερθεί παλιά ορισμένες περιπτώσεις κτηνοτρόφων ή κτηνιάτρων αλλά και παλαιότερα σε άτομα που έκαναν ταρριχεύσεις αγρίων ζώων. Μετά από μια τυπική μόλυνση ανθρώπου από δάγκωμα, ή από επαφή σάλιου ζώου με τραύμα - εκδορά, ο ιός εισέρχεται στο περιφερικό νευρικό σύστημα. Ταξιδεύει στη συνέχεια κατά μήκος των νεύρων προς το κεντρικό νευρικό σύστημα. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, ο ιός δεν μπορεί να ανιχνευθεί εύκολα στο εσωτερικό της υποδοχής, και ο εμβολιασμός μπορεί να τους αναθέσει ακόμη κυτταρική ανοσία για την πρόληψη της συμπτωματικής λύσσας. Όταν ο ιός φθάνει στον εγκέφαλο, προκαλεί ραγδαία εγκεφαλίτιδα. Αυτό ονομάζεται πρόδρομη φάση, και είναι η αρχή των συμπτωμάτων. Μόλις ο ασθενής γίνεται συμπτωματικός, η θεραπεία δεν είναι σχεδόν ποτέ αποτελεσματική και η θνησιμότητα είναι σχεδόν 100%. Η λύσσα μπορεί να πυροδοτήσει και το νωτιαίο μυελό όπου προκαλείται εγκάρσια μυελίτιδα.

Ο ιός της λύσσας επιβιώνει σε ευρείες εκτάσεις της γης, κυρίως στην αγροτική και δασική πανίδα. Ωστόσο, στην Ασία, τις περιοχές της αμερικανικής ηπείρου και μεγάλα τμήματα της Αφρικής, τα σκυλιά παραμένουν το κύριο ζώο ξενιστής του ιού. Η νομοθεσία προβλέπει υποχρεωτικό εμβολιασμό των οικόσιτων ζώων συντροφιάς όπως σκυλιά, γάτες. Ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες, τα κατοικίδια ζώα δυστυχώς δεν εμβολιάζονται και η δολοφονία τους είναι απαράδεκτη.

Συμπτώματα Η λύσσα έχει μια περίοδο επώασης στην οποία ο ασθενής δεν βιώνει σχεδόν κανένα κλινικό σύμπτωμα. Αυτή η περίοδος αποτελεί τη μοναδική ευκαιρία για την επιτυχή θεραπεία της νόσου. Μόλις εμφανιστούν τα κλινικά συμπτώματα, η νόσος είναι σχεδόν πάντοτε θανατηφόρος. Στην αρχή τα συμπτώματα της λύσσας είναι παρόμοια με αυτά της γρίπης, επίσης στην αρχή μπορεί να εκδηλωθεί κνησμός, ερεθισμός και πόνος στο σημείο εισόδου του ιού ενώ όλα αυτά μπορεί να ακολουθηθούν από μελαγχολία, σωματική κατάπτωση, φαρυγγικούς σπασμούς καθώς και με διαταραχές στον ύπνο.

Κατόπιν ακολουθεί η δυσλειτουργία της καρδιάς και η διαταραχή της αναπνοής ενώ αυξάνεται και ο πυρετός ο οποίος μπορεί να φτάσει και τους 40 °C. Ο ασθενής αναπτύσσει μεγάλη ευερεθιστότητα, φωτοφοβία και υδροφοβία. Όταν η ασθένεια έχει προχωρήσει αρκετά ο ασθενής αρχίζει να βιώνει σπασμούς που συνοδεύονται από σιελόρροια και έντονη δίψα. Με το πέρασμα του χρόνου ο άρρωστος παραλύει, χάνει την ψυχική του ισορροπία καθώς και την αίσθηση του περιβάλλοντος και στην συνέχεια καταλήγει στο θάνατο.

Πρόληψη και Θεραπεία Η Πρόληψη της Λύσσας είναι πρωταρχικά η εξάλλειψη της νόσου από τα ζώα φορείς και κυρίως από τα σκυλιά και τις αλεπούδες (στην Ελλάδα) και στά σκυλιά, αλεπούδες, ρακούν, κογιότ σε άλλες χώρες. Η πρόληψη γίνεται με αντιλυσσικό εμβόλιο ζώων χορηγούμενο είτε άμεσα στο ζώο από κτηνίατρο είτε με δολώματα στη φύση. Πέραν αυτού η φροντίδα εκ μέρους των Δήμων στο θέμα των αδέσποτων σκύλων είναι πρωταρχικής σημασίας. Η νομοθεσία είναι πλέον επαρκής και σαφέστατη. προστατεύει τόσο τα δικαιώματα των σκύλων και των φιλόζωων, όσο και των άλλων πολιτών.

Η θεραπεία της Λύσσας είναι πρωτογενής και δευτερογενής: Η πρωτογενής γίνεται ΑΜΕΣΩΣ μόλις δαγκώσει το ζώο άνθρωπο. Χρειάζεται άμεσα καθαρισμός του τραύματος από το δήγμα του ζώου, και χορήγηση αντιλυσσικού εμβολίου για ανθρώπους και αντιλυσσικού ορού. Παράλληλα ελέγχεται το ζώο και παρακολουθείται.

Στην περίπτωση που ο δαγκωθείς άνθρωπος ασθενήσει, τα πράγματα είναι δύσκολα. Φάρμακο ιοστατικό που να σκοτώνει τον ιό της Λύσσας δεν είναι διαθέσιμο. Ο ασθενής χρειάζεται μονάδα εντατικής θεραπείας και άμεση έναρξη θεραπείας. Εάν υπάρξει υποψία έκθεσης στον ιό της λύσσας, ακόμα και αυτοί που έχουν εμβολιαστεί θα πρέπει, μετά την έκθεσή τους, να κάνουν μια περιορισμένη σειρά πρόσθετων ενέσεων αντιλυσσικού εμβολίου. Αυτοί που δεν έχουν εμβολιαστεί πριν από την έκθεσή τους στον ιό θα πρέπει, εφόσον εκτεθούν, να υποβληθούν σε μακρύτερης διάρκειας θεραπεία, η οποία περιλαμβάνει ενέσεις αντιλυσσικού εμβολίου και αντιλυσσικής υπεράνοσης σφαιρίνης.

ΖΩΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΣΒΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΟΣΟ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΣΒΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΟΣΟ ΖΩΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΣΒΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΟΣΟ

ΠΟΛΙΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑ Η πολιομυελίτιδα, συχνά ονομάζεται και παιδική παράλυση, είναι οξεία ιογενής μολυσματική ασθένεια που μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, κυρίως μέσω του στόματος και των κοπράνων. Ο όρος προέρχεται από τα ελληνικά πολιός, που σημαίνει "γκρίζος", και μυελός, αναφερόμενος στο "νωτιαίο μυελό", και την κατάληξη -ίτις, η οποία υποδηλώνει φλεγμονή.

Η πολιομυελίτιδα αναγνωρίστηκε αρχικά ως ξεχωριστή πάθηση από την Jakob Heine το 1840. Ο αιτιολογικός παράγοντάς της, ο ιός της πολιομυελίτιδας, προσδιορίστηκε το 1908 από τον Καρλ Λαντστάινερ. Αν και σημαντικές επιδημίες πολιομυελίτιδας ήταν άγνωστες πριν από τα τέλη του 19ου αιώνα, η πολιομυελίτιδα ήταν μια από τις επίφοβες παιδικές ασθένειες του 20ού αιώνα. Οι επιδημίες πολιομυελίτιδας έχουν αφήσει ανάπηρους χιλιάδες ανθρώπους, συνήθως μικρά παιδιά: η ασθένεια έχει προκαλέσει την παράλυση και το θάνατο για ένα μεγάλο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας. Η πολιομυελίτιδα υπήρχε εδώ και χιλιάδες έτη αθόρυβα ως ενδημικό παθογόνο μέχρι το 1880, όταν άρχισαν μεγάλες επιδημίες να εμφανίζονται στην Ευρώπη: αμέσως μετά, η εκτεταμένη επιδημία εμφανίστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες.

ΤΑΞΙΝΟΜΙΣΗ Ο όρος πολιομυελίτιδα χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει την ασθένεια που προκαλείται από οποιοδήποτε από τους τρεις οροτυπους του ιού της πολιομυελίτιδας . Δύο βασικά στάδια της λοίμωξης από πολιομυελίτιδα περιγράφονται: μια δευτερεύουσα ασθένεια που δεν περιλαμβάνει το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ), αναφερόμενη μερικές φορές ως αποτυχημένη πολιομυελίτιδα, και μια σημαντική ασθένεια που περιλαμβάνει το ΚΝΣ, και μπορεί να είναι παραλυτική ή μη- παραλυτική. Στους περισσότερους ανθρώπους με φυσιολογικό ανοσοποιητικό σύστημα, μια μόλυνση από τον ιό της πολιομυελίτιδας είναι ασυμπτωματική. Σπάνια η μόλυνση προκαλεί δευτερεύοντα συμπτώματα: αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν τη λοίμωξη της ανώτερης αναπνευστικής οδού (πονόλαιμος και πυρετός), γαστρεντερικές διαταραχές (ναυτία, εμετός, κοιλιακός πόνος, δυσκοιλιότητα ή, σπάνια, διάρροια), και γρίπη.

ΑΙΤΙΑ Η πολιομυελίτιδα προκαλείται από μόλυνση με ένα μέλος του γένους Eντεροϊό γνωστό ως ιός της πολιομυελίτιδας (PV). Αυτή η ομάδα των RNA ιών αποικίζουν το γαστρεντερικό σωλήνα - ειδικά τον στοματοφάρυγγα και το έντερο. Ο χρόνος επώασης (στα πρώτα σημάδια και συμπτώματα) κυμαίνεται από 3 έως 35 ημέρες, με μια πιο κοινή διάρκεια από 6 έως 20 ημέρες. O PV προσβάλλει και προκαλεί νόσο μόνο. στον άνθρωπο. Η δομή του είναι πολύ απλή, αποτελείται από ένα μόνο (+) γονιδίωμα RNA μέσα σε ένα περίβλημα πρωτεϊνών που ονομάζεται καψίδιο. Εκτός από την προστασία του γενετικού υλικού του ιού, το καψίδιο πρωτεϊνών επιτρέπει στον ιό της πολιομυελίτιδας να μολύνει ορισμένους τύπους κυττάρων.

ΜΕΤΑΔΟΣΗ Η πολιομυελίτιδα είναι ιδιαίτερα μεταδοτική μέσω της στοματοφαρυγγικής και της εντερικής οδού. Στις ενδημικές περιοχές, ισχυροί ιοί πολιομυελίτιδας μπορούν να μολύνουν ουσιαστικά ολόκληρο τον ανθρώπινο πληθυσμό. η πολιομυελίτιδα είναι εποχιακή στα εύκρατα κλίματα, με τη μέγιστη μετάδοση να εμφανίζεται το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Αυτές οι εποχιακές διαφορές είναι πολύ λιγότερο έντονες σε τροπικές περιοχές. Ο χρόνος μεταξύ της πρώτης έκθεσης και των πρώτων συμπτωμάτων, γνωστός ως περίοδος επώασης, είναι συνήθως 6 έως 20 ημέρες, με μέγιστο εύρος 3 έως 35 ημέρες. Τα ιικά μόρια εκκρίνονται στα κόπρανα για αρκετές εβδομάδες μετά από την αρχική μόλυνση. Η νόσος μεταδίδεται κυρίως μέσω του στόματος και των κοπράνων, από την κατάποση μολυσμένων τροφίμων και ύδατος. Διαβιβάζεται περιστασιακά μέσω της στοματικής οδού, ένας τρόπος ιδιαίτερα ορατός στις περιοχές με καλές συνθήκες υγιεινής. Η πολιομυελίτιδα είναι πιο μολυσματική μεταξύ 7-10 ημέρες πριν και 7-10 ημέρες μετά από την εμφάνιση των συμπτωμάτων, αλλά η μετάδοση είναι δυνατή εφ' όσον παραμένει ο ιός στο σάλιο ή τα περιττώματα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Δεν υπάρχει θεραπεία για την πολιομυελίτιδα. Το επίκεντρο της σημερινής ιατρικής είναι να προσφέρει ανακούφηση από τα συμπτώματα να επιταχύνει την ανάρρωση και να προλαμβάνει επιπλοκές . Στηρικτικά μέτρα περιλαμβάνουν αντιβιοτικά για να αποτρέψουν τη λοίμωξη των επηρεασμένων μυών αναλγητικά για τον πόνο μέτρια άσκηση και μια θρεπτική διατροφή. Η θεραπεία της χρειάζεται μακροχρόνια αποκατάσταση συμπεριλαμβανομένου και της φυσιοθεραπείας , τιράντες , διορθωτικά παπούτσια και σε μερικές περιπτώσεις ορθοπεδικό χειρουργείο .

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Την παραλυτική πολιομυελίτιδα μπορεί κάποιος να την υποπτευτεί κλινικά σε άτομα τα οποία είχαν αιφνίδια έναρξη χαλαρής παράλυσης σε ένα ή περισσότερα άκρα με μειωμένα ή απούσα τενόντια αντανακλαστικά στα επηρεασμένα άκρα τα οποία δεν μπορούν να αποδοθούν σε κανένα άλλο εμφανή λόγο και χωρίς αισθητική ή αντιληπτική απώλεια .

Μία εργαστηριακή διάγνωση συνήθως γίνεται βασισμένη στην ανακάλυψη του ιού της πολιομυελίτιδας σε δείγμα κοπράνων ή φαρυγγικό επίχρισμα . Αντισώματα για τον ιό της πολιομυελίτιδας μπορεί να είναι διαγνωστικά και κατά κανόνα ανιχνεύονται στο αίμα των πάσχοντων ασθενών νωρίς στην πορεία της ασθένειας . Ανάλυση του ΕΝΥ των ασθενών , το οποίο συλλέγεται με οσφυονωτιαία παρακέντηση αποκαλύπτει μία αύξηση στον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων και ειδικά των λεμφοκυττάρων και μέτρια αυξημένα επίπεδα πρωτεϊνών .Ανίχνευση του ιού στο ΕΝΥ είναι διαγνωστική για την παραλυτική πολιομυελίτιδα αλλά είναι σπάνια .

Το φωτογραφικό υλικό και τις πληροφορίες τις άντλησα από την σελίδα: www.wikipedia.org