ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Οικονομικό Δίκαιο της ΕΕ 2019 Υπεύθυνοι καθηγητές: Μ.Κουσκουνά, Ρ.Ε.Παπαδοπούλου Άννα Λουκά Χαρά-Κωνσταντίνα Πιερή

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εσωτερική αγορά Ελεύθερη κυκλοφορία υπηρεσιών Φορείς Έννοια «υπηρεσία» και χαρακτηριστικά Σχέση με ελευθερία εγκατάστασης Περιορισμοί Οδηγία 2006/123ΕΚ

Εσωτερική Αγορά (26 ΣΛΕΕ) Η ένωση θεσπίζει μέτρα για την εγκαθίδρυση και τη διασφάλιση της εσωτερικής αγοράς. Η εσωτερική αγορά είναι χώρος χωρίς εσωτερικά σύνορα εντός του οποίου εμφανίζονται οι 4 θεμελιώδεις οικονομικές ελευθερίες της ένωσης : ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων προσώπων κεφαλαίων υπηρεσιών

Ελεύθερη κυκλοφορία υπηρεσιών Νομική βάση: 56-62 ΣΛΕΕ και Οδηγία 2006/123/ΕΚ Απαγόρευση των περιορισμών στο εσωτερικό της ένωσης κατά την παροχή υπηρεσιών. Ratio: διευκόλυνση των κοινοτικών υπηκόων στην άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας στο σύνολο του εδάφους της κοινότητας. Βασίστηκε στην αρχή της αμοιβαίας αναγνώρισης.

Φορείς (56 ΣΛΕΕ) Φυσικά πρόσωπα (πολίτες κράτους-μέλους) είτε νομικά πρόσωπα (εγκατάσταση εντός ΕΕ): α) Παρέχων την υπηρεσία β) Αποδέκτες (Cowan 186/87) Δυνατότητα επέκτασης και σε άτομα τρίτων κρατών που είναι εγκατεστημένα στο εσωτερικό της Ένωσης. Βλ. C-369/90 Micheletti, C-43/93 Vander Elst Συνθήκη του Πόρτο (1992) : επέκταση και σε Ισλανδία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία

Τι είναι οι υπηρεσίες; (57 ΣΛΕΕ) «ως υπηρεσίες νοούνται οι παροχές που κατά κανόνα προσφέρονται αντί αμοιβής, εφόσον δεν διέπονται από τις διατάξεις τις σχετικές με την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, των κεφαλαίων και των προσώπων». Μη ενσώματος χαρακτήρας (≠ εμπορεύματα)

Χαρακτηριστικά 1) Παροχή έναντι ανταλλάγματος 3)Προσωρινός χαρακτήρας Μόνο οικονομικές δραστηριότητες Αποτιμητή σε χρήμα Αδιάφορος ο προορισμός των εσόδων 2) Διασυνοριακός χαρακτήρας Υπηρεσία πρέπει να παρέχεται σε άλλο κράτος-μέλος ,διαφορετικό από αυτό της εγκατάστασης. Μπορεί όμως και η ίδια η υπηρεσία να διακινείται ενώ ο αποδέκτης και παρέχων να παραμένουν στα κράτη-μέλη τους. 3)Προσωρινός χαρακτήρας Παροδική ή ευκαιριακή δραστηριότητα Δεν αίρεται από την την ύπαρξη μιας στοιχειώδους υποδομής ( Επιτροπή/Γαλλία C145/99)

Σχέση με ελευθερία εγκατάστασης Σχέση επικουρικότητας Διαφορά: ελευθερία εγκατάστασης προϋποθέτει μόνιμη και σταθερή επιχειρηματική βάση. παροχή υπηρεσιών προσωρινός χαρακτήρας.

Περιορισμοί Απαγόρευση (56 ΣΛΕΕ) άμεσων : λόγω ιθαγένειας ή διαφορετικού τόπου εγκατάστασης. έμμεσων: εθνικά μέτρα που εφαρμόζονται τόσο σε ημεδαπούς και αλλοδαπούς, ωστόσο αποβαίνουν σε βάρος, κατά κύριο λόγο, των αλλοδαπών . Παράδειγμα: εθνικό μέτρο όταν παρέχει ένα ιδιαίτερο πλεονέκτημα μόνο στην εθνική αγορά παροχής υπηρεσιών. Βλ. C-18/93 Corisca Ferries, 154/89 Επιτροπή/Γαλλία. Η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις των εθνικών νομοθεσιών δεν συνιστά απαραίτητα περιορισμό.

C-384/93 Alpine Investments Διάδικοι: Alpine Inv. BV(Ολλανδικού Δ. εταιρία με έδρα τις Κάτω Χώρες)/ Υπουργού Οικονομικών. Πραγματικά περιστατικά: απαγόρευση ,από τον Υπουργό Οικονομικών ,της τηλεφωνικής προσέγγιση ς για διαφημιστικούς λόγους χωρίς έγγραφη συναίνεση εκτός της Ολλανδίας (cold calling) Προδικαστικό ερώτημα για το αν: Η διαφήμιση (στάδιο προσφοράς υπηρεσίας) εμπίπτει στο 59 ΣυνθΕΟΚ αποτελεί η απαγόρευση αυτή περιορισμό;

C-384/93 Alpine Investments Απόφαση: Δεν μπορεί η εφαρμογή του άρθρου να εξαρτάται από την ύπαρξη προκαθορισμένου αποδέκτη. Η απαγόρευση συνιστά περιορισμό (στερεί από μία μέθοδο προσέγγισης πελατών από άλλα κράτη-μέλη) Όμως, ο περιορισμός δικαιολογείται από λόγους δημοσίου συμφέροντος: διατήρηση της καλής φήμης του εθνικού χρηματιστηριακού τομέα Απαγόρευση ανάλογη και αναγκαία προς τον επιδιωκόμενο σκοπό

C-58/08 Vodafone Προσφυγή Vodafone κατά κανονισμού για επιβολή ανώτατων ορίων χρεώσεις για υπηρεσίες περιαγωγής. Προδικαστικό : αρχή αναλογικότητας και επικουρικότητας. Απόφαση: θεμιτός περιορισμός διότι έχει ως στόχο την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς μέσω ενός εναρμονισμένου νομικού πλαισίου και τη διατήρηση του ανταγωνισμού και συνεπώς την προστασία των καταναλωτών από υπέρογκα ποσά-Ανάλογο προς τον επιδιωκόμενο σκοπό Ο σκοπός μπορεί να επιτευχτεί καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο- πληρούται η αρχή της επικουρικότητας

Οδηγία 2006/123ΕΚ- Λόγοι που οδήγησαν στη δημιουργία της. Η εξάλειψη των εμποδίων στην αγορά των υπηρεσιών επιβάλλεται από τα άρθρα 43 και 49 ΣΛΕΕ Οι υπηρεσίες καταλαμβάνουν το 70% του ΑΕΠ και των θέσεων εργασίας στα περισσότερα κράτη μέλη Οι επαχθείς διοικητικές διαπιστώσεις ,η νομική ασάφεια που διέπει τις διασυνοριακές δραστηριότητες και η έλλειψη αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών οδήγησαν στην Οδηγία 2006/123ΕΚ

Ιστορικό πλαίσιο Αρχική πρόταση της οδηγίας υποβλήθηκε από την Επιτροπή στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο . Συνάντησε σφοδρές αντιδράσεις νομικές , κοινωνικές και πολιτικές λόγω κυρίως του ότι καθιέρωνε την αρχή του κράτους  καταγωγής . Πλέον , η αρχή αυτή δεν ισχύει . Ισχύει η αρχή της αμοιβαιότητας.

Οδηγία 2006/123ΕΚ 3 άξονες απλοποίηση της διαδικασίας (πχ όχι επαχθή συστήματα αδειοδότησης) διαμόρφωση πεδίου εφαρμογής ενδεικτικός κατάλογος των υπηρεσιών και ρητές εξαιρέσεις(κυρίως χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, μεταφορών, ενέργειας) διοικητική συνεργασία των κρατών-μελών Αλληλοβοήθεια ,ανταλλαγή πληροφοριών και αμοιβαίοι έλεγχοι.

Συμβολή της Οδηγίας Κωδικοποίησε τη νομολογία του δικαστηρίου σχετικά με την εγκατάσταση και παροχή υπηρεσιών.  Ενσωμάτωσε τις αρχές τις διαφάνειας και της ασφάλειας . Απλούστευσε τις διαδικασίες που εφαρμόζονται στους παρόχους τουριστικών υπηρεσιών και κατήργησε νομικά και διοικητικά εμπόδια.

C-33/74 Van Binsbergen Διάδικοι: Maria van Binsbergen/Κεντρική Ένωση Επαγγελματιών Μεταλλουργίας Ολλανδίας Πραγματικά Περιστατικά: o δικηγόρος της μετέφερε, ενώ εκκρεμούσε η δίκη, την κατοικία του στο Βέλγιο. αμφισβητήθηκε η ικανότητά του προς εκπροσώπηση βάσει της ολλανδικής νομοθεσίας. Προδικαστικό ερώτημα για ερμηνεία 59 και 60 ΣυνθΕΟΚ ως προς την ουσιαστική ισχύ και άμεσο αποτέλεσμα.

C-33/74 Van Binsbergen Απόφαση : 59 και 60:ερμηνεύονται υπό την έννοια ότι εθνική νομοθεσία που απαιτεί μόνιμη κατοικία στο έδαφός της δεν καθιστά αδύνατη την παροχή υπηρεσιών από πρόσωπα εγκατεστημένα στο έδαφος άλλου κράτους μέλους, εφόσον η παροχή υπηρεσιών δεν υπόκειται σε καμία ιδιαίτερη προϋπόθεση κατά την ισχύουσα εθνική νομοθεσία έχουν άμεσο αποτέλεσμα και, συνεπώς, μπορεί να γίνει επίκλησή τους ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, εν πάση περιπτώσει καθόσον έχουν ως σκοπό την κατάργηση όλων των διακρίσεων σε βάρος του παρέχοντος υπηρεσίες λόγω της ιθαγενείας του ή λόγω του ότι κατοικεί σε άλλο κράτος μέλος από εκείνο, στο οποίο πρέπει να παρασχεθεί η υπηρεσία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΓΙΑ Χριστιανός Β.,Κουσκουνά Μ. , Παπαδόπουλου Ρ.Ε., Περάκης Μ. (2011). ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ μέσα από τη νομολογία . Εκδόσεις ΣΑΚΚΟΥΛΑ Χριστιανός Β. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. Νομική βιβλιοθήκη  Κουσκουνά Μ. Η οδηγία 2006/123/ΕΚ για τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά και η σημασία της για την τουριστική βιομηχανία Gormley, Laurence W. (1953) . EU law of free movement of goods and customs union. New York, Oxford university press Van Binsbergen, 03.12.1974, C-33/74 Alpine Investmens, 10.05.1995, C-384/93 Vodafone, 08.06.2010, C-58/08

Ευχαριστούμε πολύ!