Μυκητιασικές νόσοι υπάρχουν ένα εκατομμύριο είδη μυκήτων. Περίπου 400 από αυτούς προκαλούν νόσο στον άνθρωπο. Αυτή η ανομοιογενής ομάδα οργανισμών βρίσκεται σε πολλά μέρη. Χρησιμοποιειούνται από τον άνθρωπο σε σημαντικές εργασίες, όπως η ζύμωση του ψωμιού, του τυριού, του κρασιού και της μπύρας, αλλά και για την παρασκευή της πενικιλίνης, του πρότυπου αντιβιοτικού.

Τα προϊόντα των μυκήτων μπορεί να είναι τοξικά, καρκινογόνα ή ακόμη (όπως στην περίπτωση ορισμένων προϊόντων μανιταριών) παραισθησιογόνα. Η πρώτη νόσος στον άνθρωπο που δείχθηκε ότι ήταν μυκητιασικής αιτιολογίας ήταν η δερματοφυτίαση

ταξινομούνται ανάλογα με: Την εντόπιση της μόλυνσης: επιπολής, ενδοδερμική, υποδόρια ή εν τω βάθει και συστηματική. Την οδό προσβολής: ενδογενής ή εξωγενής. Τη λοιμογονικότητα: πρωτοπαθής ή ευκαιριακή. Αυτές οι κατηγορίες δεν αναιρούν η μία την άλλη. Για παράδειγμα, μια λοίμωξη, όπως η κοκκιδιοειδομύκωση (μόλυνση με τον παθογόνο μύκητα Coccidioides immitis, ένα σπορογόνο μύκητα, ο οποίος ευρίσκεται στο έδαφος) μπορεί να εξελιχθεί από μια δερματική βλάβη σε μια συστηματική εν τω βάθει προσβολή των πνευμόνων

Οι δερματικές μολύνεις περιλαμβάνουν προσβολή του δέρματος, των τριχών και των νυχιών. Παραδείγματα τέτοιων μολύνσεων είναι η δερματοφυτίαση, η οποία προκαλείται από τα είδη Trichophyton tonsurans και Microsporum audounii, καθώς και η μυκητίαση των ποδιών και των μηρογεννητικών πτυχών οι οποίες συχνότερα προκαλούνται από το Trichophyton mentagrophytes. Οι υποδόριες μολύνσεις συνήθως προκαλούνται από τραυματισμό και συνοδεύονται από φλεγμονή. Αν η φλεγμονή είναι χρόνια, μπορεί να προκληθεί σημαντική ιστική βλάβη. Οι εν των βάθει μυκητιάσεις προσβάλλουν τους πνεύμονες, το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, τα οστά και τα κοιλιακά σπλάχνα. Η μόλυνση μπορεί να προκληθεί μέσω λήψης από το στόμα, εισπνοής ή ενοφθαλμισμού στην αιματική κυκλοφορία.

Με βάση τη λοιμογονικότητα οι μυκητιάσεις ταξινομούνται σε πρωτοπαθείς, οι οποίες προκαλούνται από παράγοντες με προκαλούνται από παράγοντες με αυξημένη λοιμογονικότητα και σε ευκαιριακές, οι οποίες προκαλούνται από οργανισμούς με ασθενή λοιμογονικότητα που προσβάλλουν άτομα με μειωμένη ανοσία.

Οι συχνότεροι και καλύτερα μελετημένοι παθογόνοι για τον άνθρωπο μύκητες είναι οι Cryptococcus neoformans, Aspergillus fumigatus, Coccidioides immitis, Histoplasma capsulatum και Blastomyces dermatitidis. Τα νοσήματα που προκαλούνται από τους μύκητες αυτούς ονομάζονται με βάση τον παθογόνο οργανισμό. Για παράδειγμα, ο A. fumigatus προκαλεί την ασπεργίλλωση, ενώ ο B. dermatitidis προκαλεί τη βλαστομύκωση Σε κάθε περίπτωση, η μόλυνση από αυτούς τους παράγοντες που υπάρχουν στο περιβάλλον επιτείνεται από την παρουσία προδιαθεσικών συνθηκών, όπως π.χ. το ΑΙDS, η χρήση ανοσοκατασταλτικών και ο υποσιτισμός.

Η Έμφυτη ανοσία περιορίζει τις περισσότερες μυκητιασικές μολύνσεις Η Έμφυτη ανοσία περιορίζει τις περισσότερες μυκητιασικές μολύνσεις Οι φραγμοί της έμφυτης ανοσίας αντιμετωπίζουν τους περισσότερους μύκητες. Επίσης, οι οργανισμοί της φυσιολογικής χλωρίδας περιορίζουν την ανάπτυξη πολλών δυνητικών παθογόνων, όπως φαίνεται από τις περιπτώσεις μακροχρόνιας χορήγησης αντιβιοτικών ευρέος φάσματος, που καταστρέφουν τη φυσιολογική χλωρίδα των βλεννογόνων, η οποία οδηγεί συχνά στην ανάπτυξη στοματικής ή αιδοιοκολπικής μόλυνσης από το ευκαιριακό παθογόνο Candida albicans

Φαγοκυττάρωση-οδός του συμπληρώματος Η φαγοκυττάρωση από τα ουδετερόφιλα είναι ένας σημαντικός μηχανισμός άμυνας έναντι των περισσοτέρων μυκήτων και, έτσι, οι ασθενείς με ουδετεροπενία (χαμηλό αριθμό ουδετερόφιλων) είναι ευπαθείς σε μυκητιάσεις Η εναλλακτική οδός του συμπληρώματος και η οδός της λεκτίνης πυροδοτούνται από ενώσεις που υπάρχουν στα κυτταρικά τοιχώματα των περισσοτέρων μυκήτων και η υποχώρηση της μόλυνσης σε φυσιολογικά και υγιή άτομα είναι γρήγορη Η πρωτεΐνη που δεσμεύει μαννόζη (mannose binding protein) αναγνωρίζει ορισμένους σημαντικούς παθογόνους μύκητες, όπως την C. albicans, και ορισμένα στελέχη της C. neoformans και του A. fumigatus. Η ενεργοποίηση του συμπληρώματος, είτε μέσω της εναλλακτικής οδού είτε μέσω της οδού της λεκτίνης, επιτρέπει τη σύνδεσή του με ορισμένα συστατικά του οργανισμού και στη συνέχεια τη φαγοκυττάρωση του οργανισμού αυτού και την ενδοκυτταρική καταστροφή του, μέσω εξαρτώμενων ή ανεξάρτητων από το οξυγόνο μηχανισμών

οι υποδοχείς του συμπληρώματος CR1, CR3 και CR4 , όπως επίσης και ορισμένοι PRRs συνδέονται με τις πρωτεΐνες των μυκήτων και είτε επάγουν τη φαγοκυττάρωση ή πυροδοτούν την παραγωγή κυτταροκινών, οι οποίες προσελκύουν τα ανοσοκύτταρα. Ο ρόλος του CR3 επιβεβαιώθηκε από το γεγονός ότι η θνητότητα πειραματικών μολύνσεων ποντικών με κρυπτόκοκκο ήταν αυξημένη όταν χορηγείτο αντίσωμα έναντι του CR3. Σε πρόσφατες μελέτες, σχετικές με το ρόλο των TLRs στην αντιμετώπιση των μυκητιασικών λοιμώξεων, φάνηκε η ύπαρξη απόκρισης των TLR2 και TLR4 στα C. neoformans, C. albicans, και A. fumigatus

Η ανοσία έναντι των παθογόνων μυκήτων μπορεί να είναι επίκτητη Aπόδειξη της ύπαρξης επίκτητης ανοσίας έναντι των μυκητιάσεων είναι η προστασία από επόμενες προσβολές που ακολουθεί τη μόλυνση. Αυτή η προστασία έχει δειχθεί για πολλά βακτήρια και ιούς, αλλά είναι λιγότερο εμφανής στις περιπτώσεις των μυκητιασικών λοιμώξεων, λόγω του ότι η πρωτογενής μόλυνση περνά συνήθως απαρατήρητη. Οι θετικές δερματικές αντιδράσεις έναντι των μυκήτων αποτελούν έναν καλό δείκτη προηγηθείσας μόλυνσης και ύπαρξης κυτταρικής ανοσίας. Στις περιπτώσεις ιστικής προσβολής, μια κοκκιωματώδης φλεγμονή περιορίζει την εξάπλωση του C. neoformans και του H. capsulatum, κάτι που είναι ενδεικτικό της ύπαρξης επίκτητης κυτταρικής ανοσίας. Ο οργανισμός μπορεί να παραμείνει σε λανθάνουσα μορφή μέσα στο κοκκίωμα και να αναζωπυρωθεί μόνον αν ο ξενιστής ανοσοκατασταλεί.

Η παρουσία αντισωμάτων συνήθως σημαίνει ότι η μόλυνση έχει υποχωρήσει και ότι υπάρχει μακροχρόνια ανοσία Για παράδειγμα, τα αντισώματα έναντι του C. neoformans ανευρίσκονται συχνά σε υγιή άτομα, υποδηλώνοντας ότι έχει συμβεί μόλυνση ένα εμβόλιο που βασίζεται σε έναν κοινό πολυσακχαρίτη της κυτταρικής επιφάνειας, μπορεί να προσφέρει προστασία έναντι αρκετών κοινών μυκήτων. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η χορήγηση αντισωμάτων έχει παρόμοιο αποτέλεσμα.

τα πιο αξιόπιστα δεδομένα σχετικά με τον τύπο της ανοσίας που είναι πιο αποτελεσματικός για παθογόνους μύκητες … προέρχονται από την προσεκτική παρακολούθηση φυσιολογικά σπάνιων νοσημάτων σε ασθενείς με διαταραγμένη ανοσία. Παρόλο που οι ασθενείς με AIDS εμφανίζουν συχνά καντιντίαση, ιστοπλάσμωση, κοκκιδιοειδομύκωση και μολύνσεις από κρυπτόκοκκο, υπάρχουν όρια ως προς το εύρος και την έκταση της νόσου.

Η μελέτη της ανοσίας έναντι των μυκήτων είναι λιγότερο ανεπτυγμένη σε σχέση με άλλους τομείς της ανοσολογίας Η στοματοφαρυγγική καντιντίαση είναι συχνή στις γυναίκες με AIDS, αλλά η αιδοιοκολπική και η συστηματική λοίμωξη από C. albicans είναι σπάνιες. Οι παρατηρήσεις αυτές σε ασθενείς με AIDS με διαταραχές της Τ-κυτταρικής ανοσίας, σε συνδυασμό με δεδομένα που δείχνουν ότι ποντίκια με Β-κυτταρική ανεπάρκεια δεν έχουν αυξημένη ευπάθεια σε μυκητιασικές λοιμώξεις, υποδηλώνουν ότι υπάρχουν και άλλοι μηχανισμοί για τον έλεγχο της ανοσίας έναντι των παθογόνων μυκήτων.