Η Νευροβιολογία του Έρωτα

Πριν ξεκινήσουμε… Σχετίζεται η χημεία με τα συναισθήματά μας; Υπάρχει όντως χημεία πίσω από τον έρωτα; Αλλάζει η χημεία μας όταν ερωτευόμαστε;

«Όταν συναντούνται δύο άνθρωποι είναι όπως όταν έρχονται σε επαφή δύο χημικά στοιχεία: Αν αντιδράσουν, αλλάζουν και τα δύο.» Carl Gustav Jung

Σεξουαλική Διαθεσιμότητα Έλξη Δεσμός

Ερωτική Διαθεσιμότητα και Ορμόνες Τεστοστερόνη: Και στα δύο φύλα. Οιστρογόνα: Για τις γυναίκες απαραίτητη για το ερωτικό ενδιαφέρον – Μεταβολές ανάλογα με το στάδιο του κύκλου. Προλακτίνη: Αναστολή ερωτικής επιθυμίας την περίοδο της γαλουχίας.

Εν αρχήν ήν… Η ερωτική έλξη ξεκινάει με την οπτική, λεκτική ή σωματική επαφή.

Τι είναι ελκυστικό; Οι άνθρωποι βασιζόμαστε πολύ σε οπτικά ερεθίσματα, όπως και τα πουλιά. Πολλά ζώα επηρεάζονται κυρίως από την οσμή κι άλλα από τον ήχο.

Τι είναι ελκυστικό; Γυναίκες: Υγιής όψη-Συμμετρία χαρακτηριστικών Καθαρό, λαμπερό δέρμα Πυκνά μαλλιά Λαμπερά μάτια, με μεγάλη κόρη Κόκκινα χείλια και μάγουλα Καμπύλες σώματος

Τι είναι ελκυστικό; Στους Άντρες: Υγιής όψη-Συμμετρία χαρακτηριστικών Υψηλά στεροειδή-ανθεκτικό ανοσοποιητικό σύστημα Δυνατό μυϊκό σύστημα  τρέχω γρήγορα και αντιμετωπίζω κινδύνους Ενδιαφέρον και φροντίδα για τους απογόνους (…τα άλλα μέλη της ομάδας)

Ερωτική Έλξη και (Νορ-)Αδρεναλίνη Τα επίπεδα της αυξάνονται με την ερωτική επιθυμία και επιστρέφουν στα βασικά επίπεδα μετά την ερωτική επαφή. Συμπαθητικές αντιδράσεις Επιλεκτική (πολύ επιλεκτική!) προσοχή Συναισθηματικές εξάρσεις και μεταπτώσεις

Ερωτική Έλξη και Σεροτονίνη Υψηλά επίπεδα σχετίζονται με θετικά συναισθήματα Αίσθημα εγγύτητας Αίσθημα ότι «είμαστε ένα με τον άλλο»

Ερωτική Έλξη και Φαινυλαιθυλαμίνη (…η σοκολάτα του εγκεφάλου μας…) Αυξημένα επίπεδα τον πρώτο καιρό του έρωτα Δημιουργεί αίσθημα ευφορίας Μειώνει την αρνητική αξία γεγονότων Αυξάνει την ερωτική επιθυμία Δυστυχώς με τον καιρό αναπτύσσεται «ανοχή» στη δράση της

Ερωτική Έλξη και Ντοπαμίνη Τα επίπεδα της αυξάνονται με την ερωτική επιθυμία και επιστρέφουν στα βασικά επίπεδα μετά την ερωτική επαφή. Εκτιμά τα επίπεδα μελλοντικής ανταμοιβής

Κύκλωμα Ανταμοιβής Αξία Ανταμοιβής Ανασταλτικός Κινητοποίηση Έλεγχος Μάθηση Μνήμη

Το Σύστημα Ανταμοιβής συνδυάζει: Μάθηση των περιβαλλοντικών στοιχείων που προβλέπουν ανταμοιβή, Μάθηση της σχετικής αξίας διαφορετικών τύπων ανταμοιβής, Εστίαση της προσοχής σε στοιχεία που προβλέπουν ανταμοιβή, και Κινητοποίηση για δράση με βάση αυτά τα στοιχεία.

Το Σύστημα Ανταμοιβής: Κάνει συγκρίσεις σε μικρο-χρονική κλίμακα (όχι σε βάθος χρόνου). Ενεργοποιείται από την έκπληξη παρά από επαναλαμβανόμενη ανταμοιβή.

Έλεγχος του συστήματος ανταμοιβής Κυκλώματα σε πρόσθιες εγκεφαλικές περιοχές τροποποιούν τις παρορμήσεις γνωσιακά (π.χ. κοινωνικοί κανόνες) και συναισθηματικά (φόβος του ρίσκου). Προμετωπιαίος φλοιός

Έλεγχος του συστήματος ανταμοιβής Νοραδρενεργικός Έλεγχος Λειτουργίας Προμετωπιαίου Φλοιού mPFC Προσαρμοσμένο από Puglisi-Allegra and Ventura, Rev Neurosci, 2012

Ερωτική Έλξη και Κορτιζόλη Ορμόνη του Στρες Αύξηση με την εμφάνιση της ερωτικής έξης Ο έρωτας είναι στρεσογόνος / αγχογόνος Περίοδος «δύσκολη», επικίνδυνη για το σώμα Αν δεν ήταν η αύξηση της ντοπαμίνης μάλλον ο έρωτας θα ήταν η εξαίρεση κι όχι ο κανόνας…

Ερωτική Επαφή και Ενδορφίνες Αίσθημα ευωχίας Χαλάρωση Μειωμένη αίσθηση πόνου Ενδογενή «εξαρτησιογόνα» Neuroendocrinology Letters No.3 June Vol.26, 2005

Ο Έρωτας ως Εθισμός «Ο κόσμος μου να είσαι εσύ» Ενεργοποίηση του συστήματος της ανταμοιβής π.χ. Ντοπαμίνη και Ενδορφίνες Οι ερωτευμένοι ενδιαφέρονται υπερβολικά ο ένας για τον άλλο. Εμμονική επανάληψη πράξεων που σχετίζονται με τον ερωτικό σύντροφο Αλλάζουν οι προτεραιότητες και οι αξίες Αδιαφορία για πιθανές αρνητικές συνέπειες Αδιαφορούν για το τι γίνεται γύρω τους «Ο κόσμος μου να είσαι εσύ»

Μερικούς μήνες μετά… Ανάπτυξη «ανοχής» στα νευροχημικά του έρωτα  Η ευφορία του έρωτα δεν κρατά για πάντα (…δυστυχώς). Ο χωρισμός ισοδυναμεί με στέρηση της αναμενόμενης ανταμοιβής  «στερητικό σύνδρομο» Ενεργοποίηση εγκεφαλικών περιοχών ανίχνευσης πόνου μετά από έκθεση σε εικόνες του πρώην συντρόφου «Απεξάρτηση» μετά από μερικούς μήνες

Ή Μακροχρόνιος Δεσμός… Η ερωτική επιθυμία μετατρέπεται σε «δέσιμο». Νευροχημεία αλλά και Επιλογή. Προγραμματισμός μελλοντικών ενεργειών Αποτίμηση κόστους και ωφελειών Κοινωνικοί Κανόνες Εμπιστοσύνη και καταστολή παρορμήσεων

Ερωτικό Δέσιμο και Ωκυτοκίνη Η ορμόνη της Εμπιστοσύνης και της Αγκαλιάς Αυξάνεται με το χάδι Σχηματισμός Δεσμού – Αναγνώριση συναισθημάτων συντρόφου Αγχολυτικό Μειωμένη επιθετικότητα (ειδικά σε θηλυκά) Μονογαμικότητα (σε θηλυκά) Neuroendocrinology Letters No.3 June Vol.26, 2005

Ερωτικό Δέσιμο και Βασοπρεσίνη Σχηματισμός Δεσμού Επιλογή συντρόφου Κτητικότητα (ειδικά σε αρσενικά) Μονογαμικότητα (σε αρσενικά) Neuroendocrinology Letters No.3 June Vol.26, 2005

Έλξη Δεσμός Διαθεσιμότητα

Η χημεία του έρωτα Αύξηση στον εγκέφαλο ουσιών όπως η Νοραδρεναλίνη, η Ντοπαμίνη και η Φαινυλαιθυλαμίνη Αύξηση ενδορφινών (τα φυσικά μας οπιοειδή) – ενδογενή ηρεμιστικά Αύξηση Ωκυτοκίνης – Εμπιστοσύνη, δέσιμο Η ευωχία του έρωτα δεν κρατά για πάντα (..δυστυχώς). Συνήθως, 6-18 μήνες. Πιθανόν το σώμα να αποκτά «ανοχή» στα «βέλη του έρωτα». Ο χωρισμός πιθανόν να οδηγεί σε «σύνδρομο στέρησης» αφού χάνονται οι ενδογενείς «αμφεταμίνες» και οι ηρεμιστικές ενδορφίνες