Η ελληνική αγορά προμήθειας και η σύγκριση με την ευρωπαϊκή εμπειρία Κωνσταντίνος Αθανασιάδης – Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΣΕΠΗΕ

ESEPIE Το 2018 τα μέλη του ΕΣΕΠΗΕ διενήργησαν το 50% της Εμπορίας και πάνω από το 5% της Προμήθειας.

Χαρακτηριστικά της Αγοράς Η Δεσπόζουσα επιχείρηση έχει περίπου το 80% της αγοράς Προμήθειας (σε όγκο). Δραστηριοποιούνται περίπου 20 εναλλακτικοί Προμηθευτές από τους οποίους οι 8 έχουν σχεδόν το 19% της Αγοράς. Ο θεσμοθετημένος στόχος είναι οι Εναλλακτικοί Προμηθευτές να φτάσουν στο 50,76% στο τέλους του 2019.

Χαρακτηριστικά της Αγοράς Οι Εναλλακτικοί Προμηθευτές διαθέτουν ένα μέσο ετησιοποιημένο portfolio των 1.4GWh/h. Τα Προθεσμιακά Προϊόντα NOME ανέρχονται στα 1.8GWh/h. Η μόνη οργανωμένη αγορά αυτή τη στιγμή είναι ο ΗΕΠ.

Αγορά Προμήθειας Τιμολόγηση Στις περισσότερες αγορές οι Προμηθευτές δομούν την τιμολογιακή τους πολιτική με στόχο την κερδοφορία. Στην Ελλάδα οι Εναλλακτικοί Προμηθευτές προσπαθούν να επιτύχουν κερδοφορία στοχεύοντας ταυτόχρονα σε χαμηλότερες τιμές από τη Δεσπόζουσα Επιχείρηση. Παρότι είναι από τα πρώτα σημεία που συμπεριελήφθησαν στις συμφωνίες με τους Θεσμούς, τα τιμολόγια της Δεσπόζουσας Επιχείρησης δεν είναι ακόμα τελείως κοστοβαρή αφού καλύπτουν και άλλες ανάγκες: Κοινωνικές (αδυναμία αύξησης ακόμα και όταν αυξάνεται σημαντικά το κόστος της χονδρεμπορικής) Υλοποίηση Βιομηχανικής Πολιτικής (π.χ. “ειδικές τιμές” για βιομηχανίες, αγροτικά, κλπ..) Όλα αυτά τα σημεία θα έπρεπε να καλύπτονται από Πολιτικές του Κράτους και όχι μέσω μίας επιχείρησης. Οι υφιστάμενες πρακτικές στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό, τη λειτουργία της αγοράς και έχουν αρνητική επίπτωση στα αποτελέσματα όλων των Προμηθευτών.

Αγορά Προμήθειας Ρίσκο Στις περισσότερες αγορές οι Προμηθευτές αναλαμβάνουν το ρίσκο των: Τιμών στις Χονδρεμπορικές Αγορές (άμεσα ή έμμεσα), Επισφαλειών των Πελατών τους. Στην Ελλάδα οι Προμηθευτές αναλαμβάνουν το ρίσκο: Επισφαλειών των Πελατών τους (συμπεριλαμβανομένων των Ρυθμιζόμενων Χρεώσεων) Χρεώσεων που υπολογίζονται ex post Νέων Χρεώσεων που εισάγονται χωρίς προειδοποίηση ή/ και επαρκή τεκμηρίωση (π.χ. ΠΧΕΦΕΛ, Κανονικοποίηση Απωλειών Δικτύου), Χρεώσεις/ Κόστη που επαναϋπολογίζονται σε δεύτερο και τρίτο χρόνο., Αβεβαιότητας εφαρμογής χρεώσεων και τροποποίησης του Ρυθμιστικού πλαισίου, Χρόνου διενέργειας των αποκοπών και του σχετικού κόστους ενέργειας.

Αγορά Προμήθειας Δυνατότητες Αντιστάθμισης/ Ευελιξία Στις περισσότερες αγορές οι Προμηθευτές έχουν πρόσβαση σε οργανωμένες αγορές (Προθεσμιακά Προϊόντα, Εβδομαδιαία, Ημερήσια και Ενδοημερήσια) και σε OTC διμερή συμβόλαια τόσο φυσικής παράδοσης όσο και παραγώγων. Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχουμε μόνο τον ΗΕΠ εντός Ελλάδος και το διασυνοριακό εμπόριο. Τα Προθεσμιακά Προϊόντα ΝΟΜΕ έχουν συνεισφέρει σημαντικά τα τελευταία 2 χρόνια, αλλά τόσο το πλαίσιο όσο και η διάρκεια εφαρμογής τους είναι άγνωστα. Επίσης, οι τελευταίες τροποποιήσεις θα μειώσουν σημαντικά τόσο τη δυνατότητα διαχείρισής τους όσο και τη λειτουργία της Δευτερογενούς Αγοράς.. Ακόμα και η εφαρμογή του λεγόμενου “Target Model” δεν αναμένεται να αυξήσει επαρκώς τα διαθέσιμα εργαλεία λόγω της «semi-compulsory” φύσης του. Το Trading εντός Ελλάδας θα είναι ιδιαίτερα περιορισμένο τόσο σε εύρος όσο και σε φύση, περιορίζοντας σημαντικά και την ρευστότητα της αγοράς.

Αποτέλεσμα Χαμηλότερο μερίδιο αγοράς που μπορούν να στοχεύσουν οι Εναλλακτικοί Προμηθευτές. Χαμηλότερος ρυθμός αλλαγής Προμηθευτή, Αδυναμία μέσο-μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, Αυξημένο ρίσκο, Αυξημένα κόστη. Αυτά οδηγούν είτε στην εφαρμογή αυξημένων περιθωρίων για κάλυψη του ενδεχόμενου κινδύνου, είτε στην αποδοχή λειτουργίας με οριακή κερδοφορία.

Τι απαιτείται; Οι Προμηθευτές θα πρέπει να είναι μόνο εκτεθειμένοι στο κόστος χονδρεμπορικής τιμής, αποκλίσεων και επισφαλειών για την ενέργεια που κατανάλωσαν οι πελάτες τους. Τα υπόλοιπα κόστη Προμήθειας θα πρέπει: Να είναι ιδιαίτερα περιορισμένα και μόνο στο βαθμό που δικαιολογείται. Να εφαρμόζονται μέσω μίας σταθερής χρέωσης (€/ MWh) για το ημερολογιακό έτος που θα είναι γνωστή από πριν. Επίσης, θα πρέπει να καταργηθούν (ή έστω ελαχιστοποιηθούν) οι διορθωτικές εκκαθαρίσεις. Κόστη τα οποία δεν ελέγχονται από τους Προμηθευτές (π.χ. Απώλειες Συστήματος και Δικτύου) θα πρέπει να ενταχθούν στις σχετικές Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις. Οι Προμηθευτές δε θα πρέπει να επωμίζονται με τις επισφάλειες επί των Ρυθμιζόμενων Χρεώσεων. Επίσης οι Διαχειριστές θα πρέπει να φέρουν ουσιώδη ευθύνη για τα κόστη που ελέγχουν και τις ενέργειες που πρέπει να υλοποιήσουν.