Κοινωνική Εργασία με Παιδιά και Εφήβους Αρχική Αξιολόγηση Δρ. Κωνσταντίνα Σκλάβου, M.Sc., M. Ed Κοινωνική Λειτουργός - Παιδαγωγός

Οι ρόλοι των εμπλεκόμενων στη διαδικασία Διάγνωση Ιατρικό σύνδρομο Αναπτυξιακή κατάσταση (συναισθηματική, γνωστική, κοινωνική, λόγος) Σχέσεις με οικογένεια, σχολείο, κοινωνικό περιβάλλον Θεραπεία Σωματικές Ψυχοθεραπείες Συμβουλευτική Γονείς Εκπαιδευτικούς Άλλους επαγγελματίες

Πηγές παραπομπών Η αξιολόγηση δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο σε μια ιατρική διάγνωση Σχολεία Κοινωνικές υπηρεσίες Δικαστήρια Γιατροί άλλων ειδικοτήτων Γονείς Εκπαίδευση των επαγγελματιών για τις ανάγκες των συγκεκριμένων οικογενειών

Συμπληρωματικές και προκαταρκτικές πληροφορίες Πληροφορίες από αυτούς που κάνουν την παραπομπή Προτιμότερη η άμεση επικοινωνία Πληροφορίες από το σχολείο Έχουν πιθανά μεγάλες προσδοκίες από την αξιολόγηση Μπορεί να αισθάνονται αποτυχία που δεν τα κατάφεραν και ζητούν συμβουλευτική

Οι γονείς μπορεί να έχουν ανάμικτα αντιφατικά συναισθήματα: Συνεδρία με Γονείς (1) Οι γονείς μπορεί να έχουν ανάμικτα αντιφατικά συναισθήματα: Φόβοι για τις συνέπειες, ότι θα κριθούν, ότι θα επηρεαστεί η σχέση με το παιδί Ηθικά και φιλοσοφικά ζητήματα, θρησκευτικές πεποιθήσεις Υπερβολική αισιοδοξία για γρήγορη θεραπεία και απαλλαγή από τις ενοχές τους Η γνώμη τους για τη δουλειά των ειδικών βασίζεται στην πληροφόρηση από ΜΜΕ ή στην κοινωνική προκατάληψη

Συνεδρία με Γονείς (2) Πολλές πληροφορίες από τους γονείς Παραδοσιακό ιατρικό ιστορικό (λόγος προσέλευσης, ιστορικό παρούσας νόσου κλπ) Κοινωνικό ιστορικό με χρονολογική σειρά: όχι μόνο τα δεδομένα αλλά και τις συναισθηματικές τους επιπτώσεις σε γονείς και παιδιά Αναπτυξιακό ιστορικό: πολύ καλή γνώση της φυσιολογικής ανάπτυξης (και των παραλλαγών της) και την επίδραση στην οικογένεια Οικογενειακές συνεδρίες: η οικογένεια έχει μεγάλη επίδραση στα μέλη της, οι επιπτώσεις της συμπεριφοράς του καθενός στους άλλους, ένα κλειστό παιδί νιώθει πιο άνετα

Συνεδρία με το Παιδί (1) Οι περισσότεροι κλινικοί κ.λ. αναπτύσσουν ένα προσωπικό στυλ: ψυχοδυναμικές, αλληλεπιδραστικές προσεγγίσεις, δομημένες και εμπειρικές τεχνικές Ευελιξία, αναδρομική συλλογή πληροφοριών, όχι πρότυπο συνέντευξης Παραγωγική σχέση Το παιδί έχει αμφιθυμικά συναισθήματα, φόβο, ντροπή, ελπίδα, παρανόηση Πρέπει να έχει προετοιμαστεί από τους γονείς (όχι «θα δούμε κάποιον», «έναν γιατρό») Μερικά παιδιά το βλέπουν σαν τιμωρία ή ότι είναι «τρελά», «παράξενα» ή περιμένουν να δουν τον ειδικό σαν μια απόμακρη, τιμωρητική ή περίεργη μορφή

Συνεδρία με το Παιδί (2) Αναπτυξιακά κατάλληλος τρόπος Προσχολική ηλικία Δεν μπορεί να γίνει τυπική συνέντευξη, απαντούν ενώ παίζουν ή τρέχουν, δεν έχουν σταθερότητα και ακρίβεια χρονολογική Η εκτίμηση γίνεται από την παρατήρηση και την αλληλεπίδραση Σχολική ηλικία Κάποια κατανόηση του ρόλου του ειδικού: Μπορεί να συστηθεί ως ‘Mr. or Mrs. talking person’ Αν ερωτηθούν τι προβλήματα έχουν, μπορεί να εμφανίζουν διστακτικότητα ή αποφυγή Εφηβεία Μπορούν να ερωτηθούν άμεσα για τους λόγους που προσέρχονται Δέχονται ερωτήσεις που γίνονται με λεπτότητα και τους αρέσει να μιλάνε για πράγματα που τα ενδιαφέρουν

Συνεδρία με το Παιδί (3) Η ζωγραφική μπορεί να χρησιμεύσει και ως προβλητική δοκιμασία και ως έναρξη της συζήτησης Πολλές φορές πρέπει να γίνεται γενική συζήτηση γιατί τα παιδιά δεν απαντούν σε συγκεκριμένες, άμεσες ερωτήσεις Τους ζητούν να μιλήσουν για την οικογένεια, το σχολείο, τα μαθήματα, τους φίλους: ο κ.λ. σχηματίζει μια γενική εικόνα για το παιδί καθώς και πληροφορίες για τα συμπτώματα Μερικές ερωτήσεις πρέπει να γίνονται άμεσα: συναισθηματικά συμπτώματα (αυτοκτονικό ιδεασμό και σχέδια) και ψυχωτικά συμπτώματα (ψευδαισθήσεις κλπ) Δεν ερωτώνται όλα τα παιδιά για τέτοια συμπτώματα

Συνεδρία με το Παιδί (4) Εμπιστευτικότητα: δύο συγκρουόμενες απαιτήσεις, το δικαίωμα του παιδιού για εμπιστευτικότητα και το δικαίωμα των γονιών (ή υπηρεσιών) να γνωρίζουν τις ανάγκες των παιδιών Μικρότερα παιδιά: έχουν το δικαίωμα να κρατούν μυστικά αλλά και οι γονείς τους έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν γενικά τι συμβαίνει στη ζωή τους Έφηβοι: έχουν δικαίωμα στην εμπιστευτικότητα αλλά μερικές πληροφορίες, όπως σοβαρός κίνδυνος για τους ίδιους ή άλλους πρέπει να κοινοποιούνται Φαντασία: 3 ευχές, θετική και αρνητική ταυτοποίηση με ζώο, συμπλήρωση ιστοριών κλπ, δεν αποτελούν δεδομένα αλλά τρόπος αναζήτησης πληροφοριών για συναισθηματικά προβλήματα κλπ

Περίγραμμα συνολικής εκτίμησης (1) Σωματική εμφάνιση Αποχωρισμός από τον γονιό Τρόπος «σχετίζεσθαι» Προσανατολισμός στο χρόνο, τόπο και πρόσωπα Λειτουργία ΚΝΣ Ανάγνωση και γραφή Λόγος και ομιλία Νοημοσύνη Μνήμη Περιεχόμενο σκέψης Ποιότητα σκέψης και αντίληψης

Περίγραμμα συνολικής εκτίμησης (2) Φαντασία και συγκρούσεις Συναίσθημα Αντικειμενότροπες σχέσεις Κίνητρα Αμυντικοί μηχανισμοί Κρίση και insight Αυτοπεποίθηση Προσαρμοστικότητα Θετικά γνωρίσματα Σχέδια για το μέλλον

Διεπιστημονικότητα - Σταθμισμένα εργαλεία Κυρίως για ερευνητικούς σκοπούς CBCL, Conners, WISC, WAIS κλπ Ψυχολογική και εκπαιδευτική αξιολόγηση Χρήσιμες πληροφορίες Δυνατά και αδύνατα σημεία του παιδιού Γνωστικές και μαθησιακές δεξιότητες, εκπαιδευτικές ανάγκες Προβλητικά τεστ κυρίως για αποσυρμένα ή ανεσταλμένα παιδιά

Διεπιστημονικότητα - Εργαστηριακές εξετάσεις Εξετάσεις σταδιακά: πρώτα γενική αίματος, βιοχημικές εξετάσεις, μετά πιο εξειδικευμένες Νευροαπεικονιστική εξέταση (CT, MRI) έχει γίνει ή πρέπει να γίνει: οι ειδικοί πρέπει να αναγνωρίζουν το άγχος και τα κίνητρα των γονιών υπάρχουν και περιπτώσεις που πρέπει να γίνεται τέτοιος έλεγχος

Ενημέρωση γονέων Πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη τις συναισθηματικές επιπτώσεις της ενημέρωσης στο γονιό Μερικοί γονείς χρειάζονται αρκετές συνεδρίες για να κατανοήσουν αυτό που τους λένε Πρέπει να ενημερώνεται και το παιδί με τον κατάλληλο για το αναπτυξιακό του στάδιο τρόπο Ψυχοθεραπεία: ενδείξεις, είδη, ποια ενδείκνυται, πώς βοηθάει, ο ρόλος της οικογένειας, η εκτίμηση της διάρκειας και το κόστος

Θεραπευτικός σχεδιασμός Κατάλληλος για τη διαταραχή Ρεαλιστικός για το συγκεκριμένο ασθενή και την οικογένειά του Ενημέρωση σχολείων, υπηρεσιών κλπ Με την άδεια των γονέων Μόνον όταν ζητηθεί Ιδιαίτερη προσοχή για ό,τι στέλνεται στα σχολεία Επιδόματα