Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου Νουκλεοτίδια (είναι τα μονομερή των νουκλεϊκών οξέων του DNA και του RNA) Αποτελούνται από: μία πεντόζη (σάκχαρο με 5 C) ένα μόριο φωσφορικού οξέος μία αζωτούχα βάση η πεντόζη μπορεί να είναι: ριβόζη στο RNA ή δεσοξυριβόζη στο DNA Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Νουκλεοτίδια (συνέχεια…) Η Αζωτούχα βάση μπορεί να είναι: στο DNA: αδενίνη θυμίνη γουανίνη κυτοσίνη και στο RNA: αδενίνη ουρακίλη (αντί για τη θυμίνη που υπάρχει στο DNA) Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Συμπύκνωση (ένωση νουκλεοτιδίων μεταξύ τους) Η πεντόζη ενός νουκλεοτιδίου ενώνεται με το φωσφορικό οξύ ενός άλλου νουκλεοτιδίου και σχηματίζετε ένα δινουκλεοτίδιο (συμπύκνωση – αφαιρείται νερό) Σε αυτό μπορεί να ενωθεί και τρίτο νουκλεοτίδιο κ.ο.κ Ο δεσμός με τον οποίο ενώνονται τα νουκλεοτίδια είναι ομοιοπολικός και ονομάζεται 3΄- 5΄ φωσφοδιεστερικός δεσμός Γιατί ονομάζεται 3΄ - 5΄ φωσφοδιεστερικός; Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα Αποτελείται από χιλιάδες νουκλεοτίδια και έχουν μεγάλο μήκος Πάντα στο πρώτο νουκλεοτίδιο υπάρχει ελεύθερη φωσφορική ομάδα συνδεδεμένη στον 5΄ άνθρακα της πεντόζης και στο τελευταίο νουκλεοτίδιο υπάρχει ελεύθερο υδροξύλιο στον 3΄ άνθρακα της πεντόζης Για το λόγο αυτό λέμε ότι ο προσανατολισμός της πολυνουκλεοτιδικής αλυσίδας είναι 5΄  3΄ Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου Διπλή έλικα του DNA Δεδομένα από την ανάλυση της σύστασης του DNA σε διαφορετικούς οργανισμούς έδειχναν ότι ο αριθμός των νουκλεοτιδίων που έχουν ως βάση την αδενίνη είναι ίσος με τον αριθμό των νουκλεοτιδίων που έχουν ως βάση τη θυμίνη, και ο αριθμός των νουκλεοτιδίων που έχουν ως βάση τη γουανίνη είναι ίσος με αυτά της κυτοσίνης Ισχύει δηλ. Επίσης βρέθηκε ότι η αναλογία διαφέρει από είδος σε είδος και σχετίζεται με τον κάθε οργανισμό Α = Τ και G = C Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου Διπλή έλικα του DNA Τα αποτελέσματα αυτά σε συνδυασμό με απεικονίσεις του μορίου του DNA με χρήση ακτίνων – Χ βοήθησαν στην ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA και απέδειξαν τις μοναδικές ιδιότητες του που το καθιστούν ιδανικό ως γενετικό υλικό. Η ανακάλυψη έγινε το 1953 από τους: Wilkins και Franklin Watson και Crick Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Δομή του DNA (μοντέλο της διπλής έλικας) αποτελείται από δύο πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες που σχηματίζουν διπλή έλικα Οι αζωτούχες βάσεις είναι κάθετες στον κύριο άξονα και προεξέχουν προς το εσωτερικό του Οι δύο κλώνοι συγκρατούνται μεταξύ τους με δεσμούς υδρογόνου, που σχηματίζονται μεταξύ των αζωτούχων βάσεων Τα ζεύγη των βάσεων είναι καθορισμένα: Αδενίνη με Θυμίνη και Γουανίνη με Κυτοσίνη Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου

Δομή του DNA (μοντέλο της διπλής έλικας) Αδενίνη με Θυμίνη συνδέονται με δύο δεσμούς υδρογόνου Γουανίνη με Κυτοσίνη συνδέονται με τρεις δεσμούς υδρογόνου Η Αδενίνη και θυμίνη είναι συμπληρωματικές βάσεις, Η γουανίνη και η κυτοσίνη επίσης είναι συμπληρωματικές Χάρη στην συμπληρωματικότητα το DNA μπορεί να αντιγράφεται με ακρίβεια αλλά και να ασκεί τον κατευθυντήριο ρόλο του στο κύτταρο. Οι δύο αλυσίδες είναι αντιπαράλληλες δηλ. το 3΄ άκρο της μιας είναι απέναντι από το 5΄ άκρο της άλλης και αντίστροφα Γαριπίδης Ιορδάνης Βιολόγος 3ο ΓΕΛ Χαϊδαρίου