Π.Μ.Σ. ΑΫΛΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΔΙΚΑΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Ιφιγένεια Βασιλειάδη/9.1.2019 Μαρία Ιφιγένεια Βασιλειάδη/9.1.2019

ΚΑΘΕΤΕΣ ΑΝΤΙ-ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΡΑΞΕΙΣ Οι Ρήτρες του «μάλλον ευνοούμενου πελάτη» (MFN). Τζουγανάτος, Η Ρήτρα του «μάλλον ευνοούμενου πελάτη» στις διαδικτυακές ξενοδοχειακές κρατήσεις και η εφαρμογή του αρ.101§1ΣΛΕΕ, ΕΕμπΔ 2015, 769.

Ρήτρα μάλλον ευνοούμενου πελάτη/MFN Φαίνεται πώς έρχονται σε αντίθεση με την διάταξη του αρ.101ΣΛΕΕ §1: «Είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά και απαγορεύονται όλες οι συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων, όλες οι αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων και κάθε εναρμονισμένη πρακτική, που δύνανται να επηρεάσουν το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών και που έχουν ως αντικείμενο ή ως αποτέλεσμα την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού εντός της εσωτερικής αγοράς…»

Ρήτρα του «μάλλον ευνοούμενου πελάτη» /MFN Πρόκειται για Συμβατικούς Όρους σύμφωνα με τους οποίους ο πωλητής υπόσχεται στον αγοραστή ότι θα επωφεληθεί ο τελευταίος από τους ευνοϊκούς όρους που του προσφέρει ο πρώτος, ήτοι από τις χαμηλότερες τιμές (Seller - side MFNs), Ο πωλητής ουσιαστικά υπόσχεται στον αγοραστή ότι κανένας άλλος πελάτης του δεν θα έχει ευνοϊκότερη από αυτόν μεταχείριση, Ωστόσο, η εν λόγω ΡΗΤΡΑ MFN δημιουργεί οικονομικό κίνητρο στον πωλητή να μην προσφέρει εν τέλει χαμηλότερες τιμές αλλά μονομερώς να διαμορφώσει υψηλότερες τιμές διάθεσης προϊόντων/υπηρεσιών,

Σε επίπεδο αγοράς λοιπόν, οι ΡΗΤΡΕΣ MFN προέρχονται από το οικονομικά ισχυρό μέρος το οποίο χρησιμοποιεί την διαπραγματευτική του δύναμη και την οικονομική του ισχύ, ώστε να περιορίσει το αντισυμβαλλόμενο μέρος, Εκ πρώτης όψεως, φαίνεται ότι η ρήτρα MFN ευνοεί τον αγοραστή/καταναλωτή αλλά στην πραγματικότητα περιορίζεται η διαπραγματευτική ισχύς του αγοραστή καθότι ο πωλητής καθορίζει μονομερώς την τιμή διάθεσης του προϊόντος/υπηρεσίας στην αγορά, Φαίνεται ότι η ρήτρα MFN προωθεί την επίτευξη κάθετων συμφωνιών

Οι κάθετες συμφωνίες που ευνοούνται από την ρήτρα MFN έχουν ως αποτέλεσμα: Πλήττεται η οικονομική ελευθερία του αγοραστή/αντισυμβαλλόμενου καθότι τελικά δεν λαμβάνει ό,τι προσδοκούσε, Οι επιχειρήσεις που προβαίνουν σε κάθετες συμφωνίες χρησιμοποιώντας την ρήτρα MFN: 1)πλήττουν τα συμφέροντα των αγοραστών 2)εγείρουν τεχνητούς φραγμούς/εμπόδια εισόδου στην αγορά (όταν χρησιμοποιούνται από επιχειρήσεις με δεσπόζουσα θέση στην αγορά) 3)περιορίζουν υπέρμετρα την διεξαγωγή υγιούς ανταγωνισμού

Η ΡΗΤΡΑ MFN φαίνεται πως ευνοεί και την υλοποίηση ΟΡΙΖΟΝΤΙΩΝ συμφωνιών/καρτέλ, επειδή: 1)Οι επιχειρήσεις συμφωνούν από κοινού προβαίνοντας σε παράλληλη πρακτική, 2)Επιδιώκοντας να επιβάλλουν υψηλές τιμές πώλησης σε προϊόντα/υπηρεσίες, 3)Μειώνοντας παράλληλη στους αγοραστές τις εναλλακτικές πηγές πώλησης

Ρήτρα MFN συνεπώς Λειτουργεί ως δίαυλος πλήρους ελέγχου της αγοράς από τα καρτέλ, τα οποία και λειτουργούν κατεξοχήν μέσω των ΟΡΙΖΟΝΤΙΩΝ ΣΥΜΦΩΝΙΩΝ. Βέβαια θα πρέπει να τονισθεί ότι οι ΡΗΤΡΕΣ MFN δεν περιορίζουν από την φύση τους τον ανταγωνισμό αλλά συχνά βελτιώνουν την οικονομική αποτελεσματικότητα και διευκολύνουν την ανταγωνιστική διαδικασία Άρα, αξιολόγηση των ΡΗΤΡΩΝ MFN αναλόγως αποτελέσματος στην σχετική αγορά

Υπόθεση E-Books: Οριζόντιες συμπράξεις + Ρήτρες MFN = Η Apple είχε συμφωνήσει ρήτρες MFN με εκδότες ηλεκτρονικών βιβλίων για διάθεση από το ηλεκτρονικό της κατ/μα, το δικαστήριο διαπίστωσε (United States v. Apple Inc.) ότι η εισαγωγή τέτοιων ρητρών δεν συνιστά παραβατική συμπεριφορά. Ωστόσο, παράβαση συνιστά η χρήση των ρητρών αυτών για την διευκόλυνση συμπράξεων με τους εκδότες με αντικείμενο τον περιορισμό του ανταγωνισμού (άρθρο 101§1ΣΛΕΕ).

Υπόθεση παραβίασης δικαίου ανταγωνισμού μέσω ρητρών MFN: Η Competition and Markets Authority (CMA) κατόπιν έρευνας που διενήργησε σε ψηφιακά εργαλεία σύγκρισης, όπως είναι οι ιστοσελίδες σύγκρισης τιμών (π.x. ComparetheMarket) που βοηθούν τους καταναλωτές να συγκρίνουν ευκολότερα τιμές και τελικά να επιλέγουν μεταξύ διαφορετικών προϊόντων/υπηρεσιών, Εξέδωσε μία ανακοίνωση ενστάσεων για την ComparetheMarket, σύμφωνα με την οποία, η εν λόγω ιστοσελίδα (ούσα η μεγαλύτερη στο Η.Β.) είχε παραβιάσει τόσο το εθνικό (Competition Act 1998) όσο και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο Ανταγωνισμού (Art. 101 (1) TFEU) μέσω της χρήσης ρητρών MFN σε συμβάσεις με ασφαλιστές κατοικιών (ευρείες ρήτρες MFN), Η CMA εντόπισε ότι οι εν λόγω ρήτρες περιόριζαν τους ασφαλιστές κατοικιών να αναφέρουν χαμηλότερες τιμές σε αντίπαλες ιστοσελίδες, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε υπερτιμήσεις για τους καταναλωτές.

Οι Ρήτρες MFN περιορίζουν την τιμή την οποία μπορεί να προσφέρει ο προμηθευτής μέσω διαφορετικών καναλιών πώλησης, Διάκριση σε «ευρείες ρήτρες MFN» και σε «στενές ρήτρες MFN», Στενές Ρήτρες MFN(Narrow MFN clauses): οι προμηθευτές συμφωνούν να μην καθορίζουν χαμηλότερες τιμές μέσω των δικών τους ιστοσελίδων σε σχέση με τις προσφερόμενες τιμές στα διαδικτυακά εργαλεία σύγκρισης (DCTs), Ευρείες Ρήτρες MFN(Wide MFN clauses): περιορίζουν τον προμηθευτή ως προς την χρέωση χαμηλότερων τιμών στην ιστοσελίδα του, όπως και σε οποιοδήποτε άλλο κανάλι πώλησης, συμπεριλαμβανομένων των διαδικτυακών εργαλείων σύγκρισης (DCTs).

Η CMA συμπέρανε ότι, υπό προϋποθέσεις, οι στενές ρήτρες MFN δύνανται να περιορίζουν τον ανταγωνισμό, ενώ οι ευρείες ρήτρες MFN λειτουργούν αντί-ανταγωνιστικά «χαλαρώνοντας» τον ανταγωνισμό μεταξύ των διαδικτυακών εργαλείων σύγκρισης και οδηγώντας σε υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές. Η ComparetheMarket είχε παραβιάσει το δίκαιο του ανταγωνισμού αποτρέποντας τους ασφαλιστές κατοικιών να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές οπουδήποτε, εφαρμόζοντας ευρείς ρήτρες MFN,

Τα τελευταία χρόνια οι Ευρωπαϊκές Αρχές Ανταγωνισμού ερευνούν στοχευμένα τις ρήτρες MFN που εφαρμόζονται στην διαδικτυακή αγορά (π.χ. διαδικτυακές ξενοδοχειακές κρατήσεις και υπηρεσίες ταξιδίου), καθότι όπως προαναφέρθηκε, οι ΡΗΤΡΕΣ MFN δεν είναι από την φύση τους περιοριστικές του ανταγωνισμού, για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να ερευνάται ξεχωριστά η κάθε περίπτωση εφαρμογής τους στην σχετική αγορά, διότι δύνανται να βελτιώσουν την οικονομική αποτελεσματικότητα και την εν γένει ανταγωνιστική διαδικασία.

Σας ευχαριστώ θερμά!