ΓΡΙΖΑΝΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΑΣΤΡΟ από τα μεγαλύτερα κάστρα της ηπειρωτικής Ελλάδας παρά το μέγεθός του, το κάστρο δεν υπήρξε ποτέ κάποια αξιόλογη πόλη
Τοποθεσία και στρατηγική σημασία. επιτηρούσε τα περάσματα από την Ελασσόνα-Κάτω Όλυμπο προς το Θεσσαλικό κάμπο χώριζε τη δυτική Θεσσαλία από δυτική Μακεδονία αποτελούσε ένα από τα φυλάκια και οχυρά της μεθορίου Ελλάδας και Τουρκίας
Τοποθεσία και στρατηγική σημασία. Με την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881 το κάστρο φιλοξένησε ελληνικό φυλάκιο της μεθοριακής γραμμής Ελλάδας-Τουρκίας. Μετά τον πόλεμο του 1897 το κάστρο πέρασε στην Τουρκική πλευρά οπότε από ελληνικής πλευράς κατασκευάστηκε το οχυρό του Γριζάνου.
Ιστορία - Χρονολόγηση ΕΤΟΣ ΚΤΙΣΗΣ 6 ος αιώνας επί Ιουστινιανού Περί το 930 επί Ρωμανού Λεκαπηνού Τέλος 11 ου αι. μετά την εμφάνιση των Βλάχων ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ 1082: κατάληψη Θεσσαλίας από τον Νορμανδό Βοημούνδο ΟΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΔΕΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΑΠΟΚΛΕΙΟΝΤΑΙ
κάστρο Γριζάνου { ή κάστρο Ωριάς ή Γρίζος } Εξωτερική περίμετρος: >2Km Συνολική επιφάνεια: ≈140 στρ. Καλύτερα σωζόμενο τμήμα: Βόρειο (ύψος 7 – 8 m.) Εξωτερική περίμετρος: >2Km Συνολική επιφάνεια: ≈140 στρ. Καλύτερα σωζόμενο τμήμα: Βόρειο (ύψος 7 – 8 m.) Το τείχος αποτελείται από μικρές ακανόνιστες, ημικατεργασμένες πέτρες που συνδέονται με κονίαμα. Ενδιάμεσα παρεμβάλλονται κομμάτια από κεραμίδια (συνήθης πρακτική για την ενίσχυση του δεσίματος της λιθοδομής): Η κατασκευή δεν είναι ιδιαίτερα προσεγμένη, αλλά ήταν γερή.
Το όνομα του Κάστρου γκρίζο βράχο Κάστρο και χωριό πήραν το όνομά τους από το γκρίζο βράχο στον οποίο είναι χτισμένα τη βυζαντινή περίοδο το όνομα του κάστρου ήταν Τζιβίσκον
κάστρο της Ωριάς το κάστρο συνδέεται από την τοπική παράδοση με την ωριά (ωραία) βασιλοπούλα και τον άτυχο έρωτά της. Η βασιλοπούλα αγάπησε έναν απλό στρατιώτη, όχι αρεστό στον πατέρα της. για να αποφύγει την τιμωρία - φυλακή που της επέβαλαν έπεσε από τα τείχη του κάστρου. Οπότε το Γριζάνο είναι και αυτό ένα από τα δεκάδες «κάστρα της ωριάς» που υπάρχουν στην ελλάδα. ή ελληνική ταινία σε εποχή π.κ. (προ κινηματογράφου