Επούλωση μετεξακτικού φατνίου Κων/νος Ι. Τόσιος Επίκουρος Καθηγητής Εργαστήριο Στοματολογίας Επούλωση μετεξακτικού φατνίου

επούλωση σύνολο πολύπλοκων και δυναμικών βιολογικών διεργασιών σύνολο πολύπλοκων και δυναμικών βιολογικών διεργασιών εξάλειψη ή περιορισμό της δράσης του βλαπτικού παράγοντα αντικατάσταση των ιστών που έχουν υποστεί βλάβη αποκατάσταση της δομής και της λειτουργίας των ιστών

επούλωση φυσιολογική διαδικασία ιστική ομοιόσταση παραβλάπτεται σε παθολογικές καταστάσεις

επούλωση νέα κύτταρα όμοια με τα προϋπάρχοντα νέα κύτταρα διαφορετικά και απλούστερα από τα προϋπάρχοντα ιστική αναγέννηση tissue regeneration ψευδοαναγέννηση ιστική επανόρθωση tissue repair

μορφές επούλωσης μικρό ιστικό έλλειμμα εφαπτόμενα χείλη τραύματος ταχεία επούλωση ò α' σκοπό μεγάλο ιστικό έλλειμμα ανάγκη νέου «ιστού αναπλήρωσης» αργή επούλωση ò β' σκοπό

μορφές επούλωσης ò ò κατά α' σκοπό ελάχιστος ουλώδης ιστός δεν επηρεάζεται η δομή και η λειτουργία κατά β' σκοπό ò ουλώδης ιστός απώλεια ή περιορισμός λειτουργικότητας

οστική επούλωση κατά α’ σκοπό ή «άμεση» κατά β’ σκοπό ή «έμμεση»

επούλωση μετεξακτικού φατνίου επούλωση κατά β’ σκοπό σχηματισμός οστίτη ιστού που δεν διαφέρει από το φυσιολογικό πλήρης αποκατάσταση δομής και λειτουργικότητας του οστού «ιστική αναγέννηση»

στάδια επούλωσης αιμοστατική (άμεση) αιμόσταση και φλεγμονή ή φλεγμονώδης φάση ή «καταστροφή» βλαστική φάση ή ιστική πλάση επιθηλιοποίηση κοκκιώδης ιστός αγγειογένεση φάση ωρίμανσης αιμόσταση και φλεγμονή πολλαπλασιασμός ανάπλαση

στάδια επούλωσης Witte & Barbul. Surg. Clin. North Am. 77: 509, 1997.

ε π ο ύ λ ω σ η βιοενεργές ουσίες κύτταρα επιχώριων κύτταρα ιστών αίματος εξωκυττάρια ουσία 12

γνάθος

φατνίο

μετεξακτικό φατνίο

αιμοστατική φάση αγγειοσύσπαση θρόμβος αιμοπεταλιακός ινικής αιμοστατικό έμβολο «αποθήκη» βιοενεργών παραγόντων ινικής προσωρινό υπόστρωμα

διαταραχές αγγειοσύσπαση θρόμβος αιμοπεταλιακός ινικής ελαττωμένη παραγωγή PTT αυξημένη καταστροφή PTT διαταραχή λειτουργίας αποκόλληση ινικής διαταραχή σχηματισμού

φλεγμονώδης φάση δημιουργία περιβάλλοντος ευνοϊκού για την επούλωση δημιουργία περιβάλλοντος ευνοϊκού για την επούλωση εξάλειψη του βλαπτικού παράγοντα απομάκρυνση κατεστραμμένων ιστών επαγωγή της βλαστικής φάσης

φλεγμονώδης φάση αγγειακό στοιχείο (ακέραια αγγεία) κυτταρικό στοιχείο αγγειοσύσπαση αγγειοδιαστολή και αυξημένη διαπερατότητα κύτταρα αίματος εξίδρωμα κυτταρικό στοιχείο

φλεγμονώδη κύτταρα

φλεγμονώδη κύτταρα ουδετερόφιλα φαγοκυττάρωση ενεργοποίηση συμπληρώματος απελευθέρωση βιοενεργών ουσιών (IL-1α, IL-1β, TNF-1) απολύμανση του τραύματος (υπεροξειδάση+Cl)

φλεγμονώδη κύτταρα μονοκύτταρα μακροφάγα βιοενεργοί παράγοντες (PDGF, TNF-a, VEGF) απολύμανση του τραύματος (ΝΟ) CD68+ μακροφάγα

φλεγμονώδης φάση επαγωγή της βλαστικής φάσης παραβλάπτεται στην ανοσοκαταστολή

βλαστική φάση κυτταρικές αντιδράσεις πολλαπλασιασμός μετανάστευση διαφοροποίηση σύνθεση νέας εξωκυττάριας ουσίας αναδιαμόρφωση εξωκυττάριας ουσίας κολλαγονοποίηση και ενίσχυση

επιθηλιοποίηση αποκατάσταση προστατευτικής λειτουργίας επιθηλίου ανάσχεση εισόδου μικροβίων ανάσχεση απώλειας ιστικών υγρών αύξηση της αντίστασης του τραύματος στην απομάκρυνση ή τον αποχωρισμό των χειλέων του

κοκκιωματώδης ιστός κοκκιώδης ιστός φλεγμονώδη κύτταρα ινοβλάστες νεόπλαστη εξωκυττάρια ουσία πρώιμη: πρωτεογλυκάνες όψιμη: κολλαγόνο νεαρά τριχοειδή αγγεία κοκκιώδης ιστός

κοκκιώδης ιστός

κοκκιώδης ιστός

αγγειογένεση επαγωγή αναστολή πολλαπλασιασμός μετανάστευση διαφοροποίηση αναστολή ανασταλτικοί παράγοντες απόπτωση

μετεξακτικό κοκκίωμα

προσωρινό υπόστρωμα κυτταροβριθής ινώδης συνδετικός ιστός

οστεοπρογονικά κύτταρα «καθορισμένα» (determined) από το περιόστεο / ενδόστεο περιφερικό αίμα διαφοροποιούνται σε ινοβλάστες, χονδροβλάστες, οστεοβλάστες «επαγόμενα» (inducible) από αγγειακά περικύτταρα και αδιαφοροποίητα μεσεγχυματικά κύτταρα διαφοροποιούνται σε οστεοβλάστες

οστεοβλάστες

υμενογενής οστεογένεση

υμενογενής οστεογένεση

υμενογενής οστεογένεση

αναδιάπλαση αποκατάσταση μορφής και λειτουργίας οστού αποκατάσταση μορφής και λειτουργίας οστού αντικατάσταση ινώδους από πεταλιώδες οστό αναπροσανατολισμός οστικών δοκίδων ενίσχυση οστικών δοκίδων αποκατάσταση περιοστέου

αναδιάπλαση

νεόπλαστος ή αναπτυσσόμενος οστεώνας

πεταλιώδες οστό

lamina dura

απορρόφηση lamina dura

οστεκλάστες

απορρόφηση lamina dura

επούλωση μετεξακτικού φατνίου

οστεονέκρωση από αντιοστεολυτικά

φάσης επούλωσης

χρόνοι επούλωσης μικρά φατνία μεγαλύτερα φατνία με την ολοκλήρωση της επιθηλιοποίησης μεγαλύτερα φατνία 3-4 εβδομάδες ανακατασκευή της lamina dura 4-6 μήνες πλήρης επούλωση 1 έτος

κύρια σημεία επούλωση στάδια επούλωσης ιδιαιτερότητες επούλωσης μετεξακτικού φατνίου οστεοπρογονικά κύτταρα φάση αναδιάπλασης νεόπλαστος ή αναπτυσσόμενος οστεώνας