USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI Dr. Alvin Fox

Fjalët kyçe Glikoliza Fermentimi Frymëmarrja anaerobe Frymëmarrja aerobe Fakultativ anaerob Obligativ aerob Obligativ anaerob Anaerob aerotolerant Mikroaerofil Siderofore Mezofile Termofile Psikrofile  Koha e gjenerimit Cikli i Krebsit Rruga glioksilate Ubikuinone

Kërkesat e baktereve për rritje Oksigjeni (ose mungesa e tij) Energjia Materiet ushqyese Temperatura optimale pH optimale

Aerobet obligative nuk bëjnë fermentim fosforilimi oksidativ rriten në prani të oksigjenit nuk bëjnë fermentim fosforilimi oksidativ

Anaerobet obligative nuk kanë fosforilim oksidativ fermentimi shkatërrohen nga oksigjeni iu mungojnë disa enzime superoksid dismutaza O2-+2H+ H2O2 katalaza H2O2 H20 + O2 peroksidaza H2O2 H20 /NAD NADH

Anaerobet aerotolerante Frymëmarrje anaerobe Nuk i shkatërron oksigjeni

Fakultative anaerobe fermentimi frymëmarrje aerobe mbijetojnë në prani të oksigjenit

Mikroaerofilet Rriten në përqëndrime të ulëta të oksigjenit Shkatërrohen në përqëndrime të larta

Temperatura optimale e rritjes Mezofilet: Temperatura trupore e njeriut patogjenët oportunët psikrofilet afër temperaturës së ngrirjes termofilet afër temperaturës së vlimit

pH Shumica rriten në pH neutrale Disa mund të mbijetojnë/rriten edhe në mjedis: - acidik - bazik

Kërkesat për ushqim Karboni Azoti Fosfori Sulfuri Jonet metalike (p.sh. Fe)

Sideroforet (S) Receptori Fe 2+/S Fe 2+/S

Matja e masës së baktereve (të gjalla e të vdekura) në kulturat e lëngëta Turbiditeti (turbullimi)

Matja e baktereve të gjalla Njësitë koloni formuese (colony forming units) Kolonia bakterore

Lakorja e rritjes Stacionare Njësitë koloni formuese Vdekja Log Lag KOHA

Lakorja e rritjes Stacionare Turbiditeti Autoliza Log Lag KOHA

Koha e gjenerimit Koha e nevojshme për dyfishimin e popullacionit të baktereve shembull 100 baktere janë në kohën 0 Nëse koha e gjenerimit është 2 orë - pas 8 orësh numri i tyre = 100 x 24

KATABOLIZMI I SHEQERNAVE Glikoliza Rruga e Embden Meyerhof Parnasit Shumica e baktereve Po ashtu shtazët dhe bimët

Rrugët tjera të katabolizmit të sheqernave Rruga pentozë fosfate ( shanti heksozë monofosfat) krijon NADPH e shpeshtë te bimët dhe kafshët Rruga e Entner Doudorofit Disa shtame bakterore

Glikoliza NAD NADH Glukoza Piruvati C6 C3 ADP ATP

Fermentimi Alkoolet me vargje të shkurta, acidet e ngopura NADH NAD Piruvati Alkoolet me vargje të shkurta, acidet e ngopura (C3) (C2-C4)

Frymëmarrja anaerobe = Glikoliza + Fermentimi NAD NADH ATP NADH NAD

Cikli i Krebsit (komponimet intermediare C4-C6 NAD NADH Piruvati 3CO2 (C3) (C1) Fosforilimi oksidativ NADH NAD O2 H2O ADP ATP

Frymëmarrja aerobe = Glikoliza + cikli i Krebsit/fosforilimi oksidativ Piruvati në CO2 NAD në NADH glikoliza cikli i Krebsit Fosforilimi oksidativ NADH në NAD ADP në ATP

Fosforilimi oksidativ shndërron O2 në H20 (oksidativ) shndërron ADP në ATP (fosforilimi) vargu i transportit të elektroneve ubikuinonet/ intermediarët e citokromeve

x X Cikli i Krebsit + Acetat C2 Izocitrat C Piruvat C6 Citrat ά-keto -CO2 X Izocitrat C + Piruvat -CO2 NADH C6 Citrat ά-keto glutarat Oksaloacetat C4 -CO2 NADH x C Malat Sukcinat Fumarat

Cikli i Krebsit – sheqeri si burim i vetëm i karbonit Acetat Cikli i Krebsit + -CO2 Oksalo acetat Piruvat C2 Citrat C4 C C6 C3 -2CO2 BIOSINTEZA DEPONIMI ENERGJISË X Oxalo acetat Acidi aspartik + CO2 Piruvat Oksaloacetat C3 C C4

Cikli i Krebsit – acidet e ngopura si burime të vetme të karbonit ENERGJIA Acetat Cikli i Krebsit + Acidet e ngopura Oksalo acetat Citrat BIOSITEZA x -2CO2 Oksalo acetat Acidi aspartik C2 Izocitrat Glioksalat Sukcinat + C2 -2CO2 + Acetat C6 C4 Malat C4

Ciklet Glioksilat dhe i Krebsit Izocitrat Citrat 1 Alfa-keto glutarat Glioksilat Oksaloacetat 2 Acetat Malat Sukcinat Fumarat

Cikli i Krebsit biosintetik deponim i energjisë heqja e intermediarëve duhet të kompensohet. rrugë unike enzimatike të kompensimit sheqernat acidet e ngopura