ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Οργάνωση- Προγραμματισμός ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Οργάνωση- Προγραμματισμός

Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο Οι Ερευνητικές Εργασίες θεσμοθετούνται από τον Σεπτέμβριο του 2011 ως διακριτή ενότητα του υποχρεωτικού προγράμματος του Νέου Λυκείου (ΥΠΔΜΘ 2011:13, ΦΕΚ 1213, τχ. Β/2011). Σχετικές εγκύκλιοι: 97364/Γ2/ 30-08-2011 (ΓΕΛ) 113182 /Γ2 / 113182 /Γ2 (ΕΠΑΛ) 47143/Γ2/ 27-04-2012 (τελευταία για 2012-13 – ΓΕΛ και ΕΠΑΛ)

Κλασσική τάξη ΜΑΘΗΤΗΣ 1 ΜΑΘΗΤΗΣ 2 ΜΑΘΗΤΗΣ 9 ΜΑΘΗΤΗΣ 10 ΜΑΘΗΤΗΣ 3 ΜΑΘΗΤΗΣ 4 ΜΑΘΗΤΗΣ 11 ΜΑΘΗΤΗΣ 12 ΜΑΘΗΤΗΣ 14 ΜΑΘΗΤΗΣ 13 ΜΑΘΗΤΗΣ 6 ΜΑΘΗΤΗΣ 5 ΜΑΘΗΤΗΣ 8 ΜΑΘΗΤΗΣ 7 ΜΑΘΗΤΗΣ 16 ΜΑΘΗΤΗΣ 15

Σύγχρονη τάξη ΟΜΑΔΑ Α ΟΜΑΔΑ Γ ΟΜΑΔΑ Β ΟΜΑΔΑ Δ

Ερευνητική εργασία (Χαρακτηριστικά) ατομικιστική - ανταγωνιστική εργασία ομαδική προσπάθεια – συνεργασία διακριτή ενότητα του προγράμματος σπουδών υποχρεωτικό μάθημα για όλους τους μαθητές αυτόνομη αξιολόγηση (ισότιμη βαθμολόγηση με τα υπόλοιπα μαθήματα) συνεκτίμηση διαδικασίας και αποτελέσματος εργασίας επιλογή θέματος από μαθητές με βάση ιδιαίτερες προτιμήσεις - κλίσεις

Επιστημονική ταυτότητα του θέματος Τέσσερα γνωστικά πεδία: Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες Φυσικές Επιστήμες, Μαθηματικά και Τεχνολογία Τέχνες και Πολιτισμός Περιβάλλον και Αειφορία) Για τα ΕΠΑΛ : επαγγελματικοί τομείς

Διεπιστημονικά Θέματα Διαμόρφωση διεπιστημονικού θέματος από 2 εκπαιδευτικούς – συνδιδασκαλία (διαφορετικά μαθήματα διαφορετικών πεδίων) Τουλάχιστον μια από τις προτεινόμενες εργασίες θα πρέπει να ανατίθεται (συμπεριλαμβάνεται η περίπτωση της συν-επίβλεψης) σε εκπαιδευτικούς από τους κλάδους ΠΕ02, ή ΠΕ03, ή ΠΕ04. Για τα ΕΠΑΛ ο ένας από τους δύο εκπαιδευτικούς θα είναι απαραίτητα καθηγητής μαθημάτων ειδικότητας, κλάδου αντίστοιχου των τομέων ή ειδικοτήτων Οι ερευνητικές εργασίας ανατίθενται κατά προτεραιότητα στους εκπαιδευτικούς που έχουν παρακολουθήσει το επιμορφωτικό πρόγραμμα για τις «Ερευνητικές εργασίες (project)» του ΟΕΠΕΚ και σε όσους έχουν υλοποιήσει Προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων (Περιβαλλοντικά προγράμματα, Αγωγή υγείας/αγωγή καταναλωτή, πολιτιστικά προγράμματα). (Αναφέρεται στις; Οδηγίες για τα ΕΠΑΛ)

Θέμα Η ειδικότητα έχει συνάφεια με το θέμα Θέματα: συνδυασμός τομέων μαθημάτων με ενδιαφέροντα μαθητών και εκπαιδευτικών, τοπικό ενδιαφέρον, πραγματικό πρόβλημα Με βάση: υποδομές, διαθέσιμους πόρους σχολείου, φορέων και κοινότητας.

Έγκριση Διεπιστημονικών Θεμάτων Μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου ή το αργότερο την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου (και εντός του Δεκεμβρίου για το 2ο τετράμηνο) : Απόφαση –Προγραμματισμός : Σύλλογος Διδασκόντων Υποβολή θέματος από Εκπαιδευτικούς στο σύλλογο (τίτλος, σκοποί, μεθοδολογία, αναμενόμενα αποτελέσματα, απαιτούμενα) Έγκριση από Σύλλογο τόσων θεμάτων ώστε να δημιουργηθούν τμήματα ενδιαφέροντος με 16-20 μαθητές ή 12-20 μαθητές για τα ΕΠΑΛ Ενημέρωση μαθητών – δημιουργία τμημάτων ενδιαφέροντος Ορισμός από Σύλλογο υποδιευθυντή ή άλλου εκπαιδευτικού συντονιστή, ο οποίος απαλλάσσεται από άλλες εξωδιδακτικές εργασίες

Προσέχουμε Δημιουργία ισοδύναμων τμημάτων μέσω επιλογών και κληρώσεων Δημιουργία ισοδύναμων τμημάτων μέσω επιλογών και κληρώσεων Όσοι μαθητές δεν ενταχθούν σε πρώτη τους επιλογή προηγούνται στις επιλογές το επόμενο τετράμηνο

Διαδικαστικά… Στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα συνεχές εβδομαδιαίο δίωρο. Οι μαθητές θα εργάζονται κατά βάση εντός του σχολείου Για τις πιθανές εκτός σχολείου επισκέψεις των ερευνητικών μαθητικών ομάδων, κατά τις ώρες λειτουργίας του σχολείου, ισχύουν οι σχετικές με τις υπόλοιπες επισκέψεις προϋποθέσεις.

Την εποπτεία και την καθοδήγηση των εργασιών θα την έχουν οι εμπλεκόμενοι εκπαιδευτικοί, Ώρες που διατίθενται στους εκπαιδευτικούς: Από 2 ώρες (συνδιδασκαλία) Η ρύθμιση των ζωνών κατά τη διάρκεια των οποίων υλοποιείται η ερευνητική εργασία εναπόκειται στο Σύλλογο Διδασκόντων.

Στο τέλος του τετραμήνου ή με την ολοκλήρωση της Ε.Ε: - οι ομάδες υποβάλουν το φάκελο της εργασίας που περιλαμβάνει την ερευνητική έκθεση, το τέχνημα , τις προτάσεις κλπ. - οι ομάδες παρουσιάζουν δημόσια στο πλαίσιο ειδικών παράλληλων ημερίδων τις εργασίες τους στη σχολική κοινότητα και απαντούν σε σχετικές ερωτήσεις, κατά τη διάρκεια σύντομης συζήτησης που θα ακολουθεί κάθε παρουσίαση. - οι μαθητές υποβάλουν ατομικό φάκελο με όλα τα αποδεικτικά της εργασίας που έκαναν, ημερολόγιο, δελτία αξιολόγησης κλπ. Ταυτόχρονα, γίνεται υποχρεωτικά κοινοποίηση όλων των Ερευνητικών Εργασιών και στην ευρύτερη εκπαιδευτική και τοπική κοινότητα μέσω του διαδικτύου και άλλων πρόσφορων τρόπων.

Οι εμπλεκόμενοι εκπαιδευτικοί βαθμολογούν τους μαθητές με βάση: - το αποτέλεσμα της όλης Ερευνητικής Εργασίας, - τη συμμετοχή τους σε όλες τις διαδικασίες ολοκλήρωσης της έρευνας, συγγραφής της Ερευνητικής Έκθεσης και σύνθεσης του τεχνήματος και - τη συγκρότηση και την πληρότητα της δημόσιας παρουσίασης και υποστήριξης της εργασίας τους. Οι διαδικασίες παρουσίασης και υποστήριξης αποβλέπουν στην εξοικείωση των μαθητών με την έκθεση των μαθητών στο δημόσιο χώρο και τη διαχείριση του δημόσιου λόγου, αλλά και στη διασφάλιση της ποιότητας και, κυρίως, της γνησιότητας των εργασιών.

Η γενική βαθμολογία του κάθε μαθητή στο μάθημα της «Ερευνητικής Εργασίας» προκύπτει ως ο μέσος όρος της αντίστοιχης βαθμολογίας του στα δυο τετράμηνα. Σε περίπτωση που κάποιος μαθητής δεν προάγεται στην επόμενη τάξη και δεν έχει προβιβάσιμο βαθμό στην ερευνητική εργασία, επιλέγεται το θέμα στο οποίο υστέρησε περισσότερο (από τα δυο με τα οποία ασχολήθηκε συνολικά κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς) και ο επιβλέπων εκπαιδευτικός του ορίζει τμήματα της ερευνητικής εργασίας που κρίνει ότι πρέπει να επεξεργαστεί εκ νέου. Το Σεπτέμβριο υποβάλλει διορθωμένη την εργασία του μαζί με το προσωπικό του ημερολόγιο και τον ατομικό του φάκελο προς επανα-αξιολόγηση.

Χρονοδιάγραμμα Υπολογίζεται ότι είναι διαθέσιμα: 10-12 δίωρα έως το τέλος κάθε τετραμήνου ή περίπου 20 δίωρα για όλο το σχολικό έτος. Καλό είναι να προβλεφθεί η ημέρα που θα υλοποιείται η ερευνητική εργασία (κοινή για όλα τα τμήματα ενδιαφέροντος) να μη συμπίπτει με αργίες.

Ενδεικτική κατανομή διώρων 1. Για τετραμηνιαία εφαρμογή 1ο δίωρο: Ενημέρωση τμήματος – δημιουργία ομάδων – σύνταξη συμβολαίου τάξης. 2ο δίωρο: Οριοθέτηση του θέματος – υποθέματα – ανάθεση υποθεμάτων στις ομάδες. 3ο δίωρο – 4ο δίωρο: Ερευνητικά ερωτήματα – πηγές πληροφόρησης –μεθοδολογία – ερευνητικά εργαλεία. 5οδίωρο – 10ο δίωρο: Συλλογή στοιχείων και δεδομένων – επεξεργασία στοιχείων – σύνθεση και σύνταξη ερευνητικής έκθεσης, κατασκευή τεχνήματος κλπ. 11ο δίωρο: Προετοιμασία παρουσίασης – δοκιμαστική παρουσίαση στην τάξη. 12ο δίωρο: Τελική παρουσίαση.

Ενδεικτική κατανομή διώρων 2. Για ετήσια εφαρμογή 1ο δίωρο: Ενημέρωση τμήματος 2ο δίωρο: δημιουργία ομάδων 3ο δίωρο: σύνταξη συμβολαίου τάξης. 4ο δίωρο: Οριοθέτηση του θέματος – υποθέματα – ανάθεση υποθεμάτων στις ομάδες. 5ο δίωρο – 8ο δίωρο: Ερευνητικά ερωτήματα – πηγές πληροφόρησης –μεθοδολογία – ερευνητικά εργαλεία. 9οδίωρο – 14ο δίωρο: Συλλογή στοιχείων και δεδομένων – επεξεργασία στοιχείων 15ο δίωρο – 17ο δίωρο: Σύνθεση και σύνταξη ερευνητικής έκθεσης, κατασκευή τεχνήματος κλπ. 18ο δίωρο -19ο δίωρο: Προετοιμασία παρουσίασης – δοκιμαστική παρουσίαση στην τάξη. 2οο δίωρο: Τελική παρουσίαση.

Πραγματοποίηση εργασιών Οι εργασίες γίνονται κυρίως στην τάξη από τις ομάδες και συζητιούνται στην ολομέλεια.

Σημαντικές παρατηρήσεις Σε καμία περίπτωση η ερευνητική εργασία δεν είναι απλά συλλογή πληροφοριών. Δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στα ερευνητικά ερωτήματα. Αυτά να είναι λίγα σε αριθμό (2-3 σε κάθε ομάδα) και σαφή. Τα θέματα να μην είναι θεωρητικά, γενικής φύσης, τα οποία φυσικά στερούνται ερευνητικής διαδικασίας. Να μην κυριαρχεί η βιβλιογραφική εργασία, η οποία στο επίπεδο των παιδιών του Λυκείου θα καταλήξει σε συρραφή κειμένων.  Πρέπει να τονισθεί ιδιαίτερα η εμπειρική έρευνα και η συλλογή πρωτογενών δεδομένων.

Μας ενδιαφέρει περισσότερο η διαδικασία που θα ακολουθήσουν οι μαθητές και η αιτιολόγηση από μέρους τους των επιλογών τους και λιγότερο το απόλυτα σωστό (υπάρχει άραγε;) αποτέλεσμα. Μας ενδιαφέρει να μάθουν να δικαιολογούν τα συμπεράσματα και τις αποφάσεις τους. Δεν περιμένουμε το τέλειο αποτέλεσμα. Τα παιδιά δεν κάνουν διδακτορική διατριβή, ούτε έρευνα πανεπιστημιακού επιπέδου.

Δεν διορθώνουμε την τελική τους εργασία, ούτε τη συντάσσουμε εμείς, ώστε να έχουμε την τέλεια παρουσίαση. Πρόκειται για μάθημα που αξιολογείται και η παρουσίαση έχει σκοπό να δούμε κατά πόσο οι μαθητές κατανόησαν αυτό που έκαναν και αν το έκαναν μόνοι τους. Φυσικά, οφείλουμε να επισημάνουμε στα παιδιά πιθανές αδυναμίες που πρέπει να προσέξουν, αλλά οι διορθώσεις γίνονται από τους ίδιους τους μαθητές και εφόσον το θέλουν.

Να βεβαιώνεστε ότι τηρείται το προσωπικό ημερολόγιο από τους μαθητές Να βεβαιώνεστε ότι τηρείται το προσωπικό ημερολόγιο από τους μαθητές. Καλό είναι η συμπλήρωσή του να γίνεται στην τάξη, αφήνοντας δέκα λεπτά στο τέλος του τρίωρου. Το ημερολόγιο της ομάδας δεν είναι υποχρεωτικό. Αλλά η σύνταξή του θα διευκολύνει τα παιδιά στη σύνθεση της εργασίας. Καλό είναι να τηρούν και οι εκπαιδευτικοί ημερολόγιο εργασιών Να ενημερώσετε τα παιδιά για τον τρόπο αξιολόγησής τους.

Οργάνωση Ομάδων, Κατανομή Θεμάτων

Α. Ομάδες Κοινού Θέματος Χαλαρής Συνεργασίας Α. Ομάδες Κοινού Θέματος Χαλαρής Συνεργασίας Θέμα κοινό 1η Ομάδα & Υποομάδες Υποδομή 1 2 3 4 Θέμα κοινό 2η Ομάδα &Υποομάδες Θέμα κοινό 3η Ομάδα & Υποομάδες Θέμα κοινό 4η Ομάδα & Υποομάδες χαλαρές σχέσεις Υποβολή: Μία εργασία ανά ομάδα

Β. Επιμερισμός Διαστάσεων Θέματος σε Ομάδες 1ο Υπο-θέμα 1η Ομάδα & Υποομάδες 1 2 3 4 2ο Υπο-θέμα 2η Ομάδα & Υποομάδες 3ο Υπο-θέμα 3η Ομάδα & Υποομάδες 4ο Υπο-θέμα 4η Ομάδα & Υποομάδες χαλαρές σχέσεις Υποβολή: Μία εργασία ανά ομάδα

Γ. Επιμερισμός σε δύο Υπο-θέματα σε Συνεργαζόμενο Ζεύγος Ομάδων Γ. Επιμερισμός σε δύο Υπο-θέματα σε Συνεργαζόμενο Ζεύγος Ομάδων 1ο Υπο-θέμα 1η Ομάδα & Υποομάδες 1 2 3 4 2ο Υπο-θέμα 2η Ομάδα & Υποομάδες 1ο Υπο-θέμα 3η Ομάδα & Υποομάδες 2ο Υπο-θέμα 4η Ομάδα & Υποομάδες Υποβολή: Μία εργασία ανά ομάδα

Δ. Κοινό Θέμα σε Τρεις Ομάδες και Ολομέλεια Δ. Κοινό Θέμα σε Τρεις Ομάδες και Ολομέλεια Τέσσερις φάσεις: Εμείς Η πόλη, ο πολίτης Η πολιτική Κριτική, αυτοκριτική, προτάσεις, δράσεις Υποβολή: Μία εργασία τμήματος

Ευχαριστώ για την προσοχή σας !!