Oργανικό ψυχοσύνδρομο Διαταραχή προσανατολισμού Διαταραχη προσοχής Διαταραχή του κύκλου ύπνου εγρήγορσης Διαταραχές της σκέψης και του λόγου ΠΡΟΔΡΟΜΗ ΦΑΣΗ 2-3 ΗΜΕΡΩΝ Αδιαθεσία Ανησυχία συγκέντρωσης Άγχος Ευερεθιστότητα Διαταραχές ύπνου Εφιάλτες

Παράγοντες κινδύνου-ενδογενεις Εκφυλιστικές (φλεγμονώδεις:μηνιγγοεγκεφαλίτιδα, αγγειίτιδα,ΗΙV) Τραυματικές Αγγειακές (Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο,αιμορραγία). Νεοπλάσματα Επιληψία Αισθητηριακή αποστέρηση(οπτική, ακουστική εξασθένηση) Μεταβολικές(υποξία, αναιμία, υπογλυκαιμία, αφυδάτωση, οξείδωση) Ενδοκρινικές διαταραχές (υπο και υπερθυρεοειδισμός) Αβιταμινώσεις (Β1,Β2, φυλλικό οξύ) Ανεπάρκεια καρδιακή, αναπνευστική, νεφρική, ηπατική Συστηματικές φλεγμονές:πνευμονία, περιτονίτιδα, σηψαιμία)

Παράγοντες κινδύνου-εξωγενείς Φαρμακευτική αγωγή Ψυχοδραστικές ουσίες:κατασταλτικά, υπνωτικά,αντισπασμικά, αντιπαρκινσονικά, λίθιο, αναισθητικά Αλλα:αντιχολινεργικά,διγοξίνη,στεροειδή,σιμετιδίνη,αναλγητικά,αντιισταμινικά,αντιβιοτικά,αντιυπερτασικά, ιντερφερόνη,ινσουλίνη,σαλικυλικά Κατάχρηση ουσιών(τοξίκωση ή διακοπή): αλκοόλ, οπιοειδή, κοκαίνη, αμφεταμίνες,ινδική κάνναβη,LSD) Τοξικές ουσίες:οργανοφωσφορικά, μονοξείδιο άνθρακα, καυσιμές ύλες, εντομοκτόνα, υδράργυρος, μόλυβδος) Διακοπή ψυχοδραστικών ουσιών: αλκοόλ,βενζοδιαζεπίνες, βαρβιτουρικά, οπιοειδή.

Παράγοντες κινδύνου Ηλικία: ηλικιωμένους ασθενείς(15-56%) και στους νεότερους ασθενείς (10-40%) Φύλο : ηλικιωμένοι άνδρες > Ηλικιωμένες γυναίκες Προυπάρχουσα παθολογική κατάσταση του εγκεφάλου(Ν.Parkinson) Μείζονες χειρουργικές επεμβάσεις (2η ή 3η μετεγχειρητική ημέρα σε ποσοστό 32-37%

ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ(Ι) ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ Αποπροσανατολισμένοι στο χώρο και χρόνο Ελαττωμένη προσοχή Σύγχυση Διαταραγμένη αφαιρετική σκέψη Διαταραγμένη ικανότητα ροής λόγου Διαταραγμένη μνήμη Χάλαση συνειρμού Αδυναμία κατανόησης προφορικού και γραπτού λόγου Στερεότυπες κινήσεις

ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ(ΙΙ) ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ Παραισθήσεις Ψευδαισθήσεις (οπτικές κυρίως) ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ θυμός Οργή Αδικαιολόγητος φόβος Απάθεια Κατάθλιψη Ευφορία

Κλινικά χαρακτηριστικά (ΙΙΙ) Ψυχοκινητικές διαταραχές Διαταραχές του κύκλου ύπνου εγρήγορσης Νευρολογικές εκδηλώσεις (τρόμος, μυοκλονίες, νυσταγμό, αταξία, αδυναμία, ακράτεια ούρων,εστιακά νευρολογικά συμπτώματα) Εκδηλώσεις από το αυτόνομο νευρικό σύστημα(υπερθερμία, ταχυκαρδία,υπέρταση,ναυτία, διάρροια, δυσκοιλιότητα).

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Άνοια Σχιζοφρένεια Συναισθηματικές διαταραχές (με ψυχωσικά στοιχεία)

ΠΟΡΕΙΑ-ΠΡΟΓΝΩΣΗ Πλήρη ύφεση Εξέλιξη προς ένα χρόνιο εγκεφαλικό σύνδρομο Εξέλιξη προς μία λειτουργική ψύχωση Υφεση ενός οξέος επεισοδίου που επικάθεται σε προυπάρχουσα άνοια Θάνατο

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΚΟΥ ΨΥΧΟΣΥΝΔΡΟΜΟΥ H προεγχειρητικη ενημέρωση Προληπτική θεραπεία Καθορισμός του αιτίου

Φαρμακευτική θεραπεία(Ι) Χρησιμοποίηση ενός φαρμάκου κάθε φορά Η δόση η μικρότερη δυνατή Προσαρμογή των δόσεων Διακοπή της θεραπείας 7-10 ημέρες

Μορφές Aνοιας Άνοια επί νόσου Alzheimer Aγγειακή άνοια Άνοια μη καθοριζόμενη Άνοια επί νόσων που ταξινομούνται αλλού

Διαγνωστικά κριτήρια Νόσου Alzxeimer Άνοια που διαγιγνώσκεται βάσει κλινικών κριτηρίων και τεκμηριώνεται από το Mini-Mental Stage ή ανάλογα τεστ. Έλλειμα δύο ή περισσοτέρων γνωσιακών λειτουργιών Προοδευτική επιδείνωση της μνήμης και των άλλων γνωσιακών λειτουργιών. Απουσία μεταβολών της συνείδησης. Έναρξη μεταξύ συχνότερα πριν το 65ο έτος. Απουσία συστηματικών νόσων ή άλλων εγκεφαλικών νόσων που μπορεί να προκαλέσουν έλλειμμα της μνήμης και των γνωσιακών λειτουργιών.

Πρώιμα συμπτώματα άνοιας τύπου Alzxeimer Προβλήματα πρόσφατης μνήμης Δυσκολίες σε συνηθισμένες ασχολίες στην ολοκλήρωση τους Προβλήματα λόγου και προφορικής έκφρασης Μειωμένη κρίση Προβλήματα στην αφαιρετική κρίση Μεταβολές της διάθεσης Απώλεια πρωτοβουλιών Τοποθέτηση αντικειμένων σε λάθος θέση

Διαγνωστικά κριτήρια άνοιας Α. Ανάπτυξη γνωσιακών ελλειμμάτων που εκδηλώνονται: 1. με έκπτωση της μνήμης 2. Με: αφασία, απραξία, αγνωσία, διαταραχή στην εκτελεστική λειτουργία Β. Τα γνωσιακά ελλείματα δημιουργούν σημαντική έκπτωση στη κοινωνική ή επαγγελματική λειτουργικότητα Γ. Η πορεία χαρακτηρίζεται από βαθμιαία έναρξη και συνεχιζόμενη γνωσιακή έκπτωση Δ. Τα γνωσιακά ελλείματα στα κριτήρια Α1και Α2 δεν οφείλονται σε άλλες καταστάσεις του ΚΝΣ ή σε συστηματικές νόσους Ε. Τα ελλείματα δεν συμβαίνουν κατά τη πορεία ενός παραληρήματος Στ. Η διαταραχή δεν εξηγείται καλύτερα από κάποια άλλη διαταραχή του Αξονα Ι (π.χ. μείζων καταθλιπτική διαταραχή ή σχιζοφρένεια)

Άνοια σε άλλους νόσους Η νόσος του Huntington H νόσος του Parkinson H νόσος του Creutzfeldt-Jacob H νόσος των τρελών αγελάδων Η άνοια οφειλόμενη σε ΑΙDS H άνοια σε αγγειακή νόσο

ΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΕΣ ΣΕ ΧΡΗΣΗ ΟΥΣΙΩΝ Οι διαταραχές αυτές προέρχονται από τη δράση μιας σειράς ψυχοδραστικών ουσιών στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα οι οποίες προκαλούν συμπτώματα και συμπεριφορές που αποτελούν μία δυσάρεστη εμπειρία για το χρήστη και το περιβάλλον του ενώ από άποψη θεραπευτική συνιστούν ένα πρόβλημα βιολογικό, ψυχοκοινωνικό, νομικό και ψυχολογικό.

Ψυχικές διαταραχές οφειλόμενες στη χρήση ψυχοδραστικών ουσιών Ψυχικές διαταραχές οφειλόμενες στη χρήση: Oινοπνευματωδών Οπιοειδών Κανναβινοειδών Κοκαΐνης Καφείνης Ψευδαισθησιογόνων Χρήση καπνού Πτητικών και διαλυτικών ουσιών

Κλινικές καταστάσεις από τη χρήση Οξεία τοξίκωση Σύνδρομο εξάρτησης Κατάσταση απόσυρσης(στέρησης) Ψυχωσική διαταραχή Αμνησιακό σύνδρομο Υπολειμματική και όψιμη εγκατάσταση ψυχωσικής διαταραχής

Κριτήρια για τη παθολογική τοξίκωση Α. Πληρούνται τα γενικά κριτήρια για την οξεία τοξίκωση και η παθολογική τοξίκωση εμφανίζεται με τη κατανάλωση ποσότητας ποτών , η οποία όμως δεν είναι αρκετή για να προκαλέσει τοξίκωση στα περισσότερα άτομα Β. Υπάρχει λεκτικά επιθετική συμπεριφορά ή φυσική βία που δεν είναι τυπική για το άτομο όταν είναι ξεμέθυστο Γ. Η τοξίκωση εμφανίζεται λίγα λεπτά μετά τη κατανάλωση οινοπνεύματος Δ. Δεν υπάρχει απόδειξη για οργανική εγκεφαλική διαταραχή ή άλλη ψυχική διαταραχή

Τα κριτήρια για τη διάγνωση διαταραχής από χρήση ουσιών (Ι) 1. Λήψη συνεχώς αυξανόμενων ποσοτήτων κάποιας ουσίας ή για μεγαλύτερο διάστημα σε σχέση με την πρόθεση του ατόμου 2. Αποτυχημένες προσπάθειες διακοπής ή τροποποίησης της λήψης κάποιας ψυχοδραστικής ουσίας 3. Σπατάλη σημαντικού χρόνου για την απόκτηση, τη χρήση ή την ανάρρωση από την επίδραση της χρήσης 4. Έντονη επιθυμία ή καταναγκασμός για λήψη κάποιας ψυχοδραστικής ουσίας 5. Αδυναμία εκπλήρωσης υποχρεώσεων στην εργασία, στο σπίτι ή στο σχολείο εξαιτίας της χρήσης

Τα κριτήρια για τη διάγνωση διαταραχής από χρήση ουσιών (ΙΙ) 6. Εξακολούθηση της χρήσης παρά τα προβλήματα που δημιουργεί στις σχέσεις με τους άλλους 7. Διακοπή σημαντικών κοινωνικών, επαγγελματικών ή ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων εξαιτίας της χρήσης 8. Επαναλαμβανόμενη χρήση ουσιών παρά τους κινδύνους που αυτή συνεπάγεται 9. Εξακολούθηση της χρήσης παρά τη γνώση ύπαρξης σωματικού ή ψυχολογικού προβλήματος που προκλήθηκε η επιδεινώθηκε από τη χρήση κάποιας ουσίας 10. Ανάγκη χρήσης αυξανόμενων ποσοτήτων ουσίας για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος (ανοχή) 11. Εκδήλωση συμπτωμάτων στέρησης τα οποία ανακουφίζονται με τη λήψη μεγαλύτερης ποσότητας κάποιας ουσίας . Δύο ή τρία από τα παραπάνω συμπτώματα αποτελούν ένδειξη ήπιας διαταραχής χρήσης ουσιών, τέσσερα ή πέντε συμπτώματα υποδηλώνουν μέτρια διαταραχή χρήσης ουσιών και έξι ή περισσότερα συμπτώματα οδηγούν στη διάγνωση σοβαρής διαταραχής χρήσης ουσιών.

Διαγνωστικά κριτήρια για τη στέρηση ουσιών Α. Η ανάπτυξη ενός ειδικού για την ουσία συνδρόμου, οφειλόμενη στη διακοπή (ή μείωση) της χρήσης της ουσίας, η οποία προηγουμένως ήταν βαριά και παρατεταμένη Β. Το ειδικό για την ουσία σύνδρομο προκαλεί κλινικά σημαντική ενόχληση ή έκπτωση της κοινωνικής, επαγγελματικής ή άλλων σημαντικών περιοχών της λειτουργικότητας Γ. Τα συμπτώματα δεν οφείλονται σε γενική σωματική κατάσταση και δεν εξηγούνται καλύτερα με άλλη ψυχική διαταραχή.

Χρήση οινοπνευματωδών(αλκοόλ) Τα άτομα τα οποία καταναλώνουν αλκοόλ έχουν κατηγοριοποιηθεί σε τέσσερις τύπους: 1. στους κοινωνικούς πότες 2. στους επεισοδιακά υπερβολικούς πότες 3. στους προοδευτικά υπερβολικούς πότες 4. στους χρόνιους αλκοολικούς

Επιδημιολογία Η πανελλήνια συγχρονική έρευνα σε 4.300 νοικοκυριά της χώρας μας το 1984 έδειξε: Το 25% των ενηλίκων 18-64 ετών και το 12,8% των εφήβων 12-17 ετών ανέφεραν μία συστηματική χρήση Στην ομάδα ηλικιών 18-24% το 14%.

ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΤΟΞΙΚΩΣΗ =αλκοολική μέθη: Διαταραχές συμπεριφοράς: άρση αναστολών, ευφορία,διαχυτικότητα,μείωση της κρίσης, διέγερση,επιθετικότητα) Nευρολογικές διαταραχές:δυσαρθρία,αταξία, αστάθεια στο βάδισμα, νυσταγμός Σωματικές:εξέρυθρο πρόσωπο,ταχυκαρδία,υπέρταση

Διάγνωστικά κριτήρια της εξάρτησης από το αλκοόλ Διάγνωστικά κριτήρια της εξάρτησης από το αλκοόλ 1. Παρουσία ανοχής, δηλαδή ανάγκης να αυξάνεται η καταναλούμενη ποσότητα αλκοόλ ώστε να επιτυγχάνονται τα ίδια αποτελέσματα. Ή επίσης, μειωμένα κλινικά αποτελέσματα με την χρήση της ίδιας ποσότητας αλκοόλ. 2. Συμπτώματα στέρησης (αδρός τρόμος χειρών, γλώσσας και βλεφάρων, εφίδρωση, ναυτία και έμετος, διέγερση αυτόνομου νευρικού συστήματος, άγχος, ευερεθιστότητα, κεφαλαλγία, αϋπνία, γενικευμένοι επιληπτοειδείς σπασμοί κλπ) και λήψη της ουσίας –αλκοόλ- ώστε να μειωθούν τα συμπτώματα αυτά. 3. Λήψη της ουσίας είτε για μεγαλύτερη χρονική περίοδο είτε σε μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές που προέβλεπε το άτομο. 4. Συνεχής επιθυμία για διακοπή ή ελάττωση της κατανάλωσης με επανειλημμένες αποτυχίες. 5. Μεγάλο μέρος του χρόνου αφιερώνεται από το άτομο στο να βρεί την ουσία (αλκοόλ), να την καταναλώσει και να συνέλθει από τις συνέπειες της κατανάλωσης. 6. Μείωση ή και ελάττωση σημαντικών κοινωνικών, εργασιακών και δραστηριοτήτων αναψυχής λόγω της χρήσης αλκοόλ. 7. Συνεχής κατανάλωση αλκοόλ παρά το ότι είναι γνωστό ότι υπάρχει φυσικό ή ψυχολογικό πρόβλημα, συνεχές ή υποτροπιάζον, το οποίο προκαλείται ή επιδεινώνεται από το αλκοόλ.

Διαγνωστικά κριτήρια για αλκοολική τοξίκωση Α. Πρόσφατη λήψη αλκοόλ Β. Κλινικά σημαντικές δυσπροσαρμοστικές συμπεριφεριολογικές ή ψυχολογικές αλλαγέ (π.χ. απρόσφορη σεξουαλική ή επιθετική συμπεροφορά, αστάθεια της διάθεσης, έκπτωση της κρίσης, έκπτωση της κοινωνικής ή επαγγελματικής λειτουργικότητας ) οι οποίες αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά τη λήψη αλκοόλ Γ. Ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα σημεία , τα οποία αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά μετά τη χρήση του αλκοόλ: 1.δυσαθρική ομιλία 2. ασυνέργεια 3. ασταθής βάδιση 4. νυσταγμός 5. έκπτωση της προσοχής ή της μνήμης 6. εμβροντησία ή κώμα Δ. Τα συμπτώματα δεν οφείλονται σε γενική σωματική κατάσταση και δεν εξηγούνται καλύτερα με άλλη ψυχική διαταραχή

Διαγνωστικά κριτήρια για την αλκοολική στέρηση Α. Διακοπή (ή μείωση) της χρήσης αλκοόλ, η οποία ήταν βαριά και παρατεταμένη Β. Δύο (ή περισσότερα) από τα ακόλουθα τα οποία αναπτύσσονται μερικές ώρες έως λίγες ημέρες μετά το κριτήριο Α: 1. αυτόνομη υπερδραστηριότητα 2. αυξημένος τρόμος χεριών 3. αυπνία 4. ναυτία ή έμετος 5. παροδικές οπτικές , απτικές ή ακουστικές ψευδαισήσεις ή παραισθήσεις 6. ψυχοκινητική ανησυχία 7. άγχος 8. σπασμοί τύπου grand mal Γ. Τα συμπτώματα του κριτηρίου Β προκαλούν κλινικά σημαντική ενόχληση ή έκπτωση της κοινωνικής , επαγγελματικής ή άλλων σημαντικών περιοχών της λειτουργικότητας. Δ. Τα συμπτώματα δεν οφείλονται σε γενική σωματική κατάσταση και δεν εξηγούνται καλύτερα με άλλη ψυχική διαταραχή

Αιτιοπαθογενετικοί μηχανισμοί αλκοολισμού Ψυχαναλυτικές θεωρίες: ο Freud θεωρούσε ότι το αλκοόλ παλινδρομεί τη σκέψη μέσα σε ένα πλαίσιο διαφυγής από τη πραγματικότητα Μαθησιακές θεωρίες: βασίζονται στην εγκατάσταση ενός αντανακλαστικού ενίσχυσης της δράσης του αλκοόλ ως αγχολυτικού Κοινωνιολογικές θεωρίες: το πρόβλημα σχετίζεται με την κοινωνική οργάνωση , το πολιτισμό και τις περιαβλλοντικές συνθήκες όπως το κλίμα

Νευροψυχιατρικές επιπλοκές Τρομώδες παραλήρημα λόγω τοξίκωσης Αμνησιακή διαταραχή Ψυχωσική διαταραχή Συναισθηματική διαταραχή Περιφερική νευροπάθεια Ανοια Σεξουαλική δυσλειτουργία

Άλλες διαταραχές από οινόπνευμα Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο Καρκίνος στοματικής κοιλότητας Καρκίνος οισοφάγου Καρκίνος ήπατος Παγκρεατίτιδα Οστεπόρωση Κίρρωση ήπατος Ατυχήματα-τραυματισμοί