Διοίκηση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων ΜΑΘΗΜΑ 9 Διοίκηση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων ΜΑΘΗΜΑ 9 Επιλογή Τοποθεσίας και Προγραμματισμός των Εγκαταστάσεων Επιμέλεια Διαφανειών Αναστασία Α. Κάτου, PhD, PgD, MBA, BA

Εισαγωγή Longenecker, Moore and Petty (2005) Σπουδαιότητα της καλής τοποθεσίας: Για τους περισσότερους επιχειρηματίες η επιλογή μιας τοποθεσίας για μια μικρομεσαία επιχείρηση είναι μια απόφαση που λαμβάνεται μόνο μια φορά – κατά την ίδρυση ή την αγορά της επιχείρησης Η σημασία της απόφασης για την τοποθεσία υπογραμμίζεται από το γεγονός ότι από τη στιγμή που ιδρύεται μια επιχείρηση, είναι δαπανηρό και συχνά καθόλου πρακτικό, εάν όχι αδύνατο, να τα «μαζέψει» και να αλλάξει τοποθεσία Βασικοί παράγοντες στην επιλογή μιας καλής τοποθεσίας:

Ευκολία Προσέγγισης Πελατών Longenecker, Moore and Petty (2005) Ο πρώτιστος παράγοντας για την επιλογή της θέσης τοποθεσίας είναι η ευκολία προσέγγισης του πελάτη. Η λιανική αγορά και οι εταιρίες υπηρεσιών αποτελούν κλασικά παραδείγματα επιχειρήσεων που πρέπει να βρίσκονται σε βολική τοποθεσία για τους πελάτες Πολλά προϊόντα, όπως τα σνακ και η βενζίνη, είναι αγαθά ανέσεως, τα οποία απαιτούν τοποθεσία λιανικής πώλησης κοντινή στους πελάτες – στόχο Εάν δεν ισχύει αυτό, οι πελάτες θα κάνουν αντικατάσταση με τις ανταγωνιστικές μάρκες Οι υπηρεσίες, όπως η επιδιόρθωση λάστιχων και στάιλινγκ των μαλλιών, ταξινομούνται επίσης σαν μονάδες άνεσης και απαιτούν τοποθεσία με εύκολη πρόσβαση πελατών Η ευκολία προσέγγισης των πελατών είναι επίσης κρίσιμης σημασίας για τις βιομηχανίες στις οποίες το κόστος αποστολής του τελικού προϊόντος είναι υψηλό σε σχέση με την αξία του προϊόντος Παραδείγματα αποτελούν ο συσκευασμένος πάγος και τα αναψυκτικά Η άνετη προσέγγιση των πελατών είναι ένας λόγος για τον οποίο οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν δημιουργήσει με επιτυχία μια τόσο ισχυρή παρουσία στο Internet

Συνθήκες Επιχειρησιακού Περιβάλλοντος Longenecker, Moore and Petty (2005) Μια μικρομεσαία επιχείρηση επηρεάζεται με μια σειρά τρόπων από το περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί Οι περιβαλλοντικές συνθήκες (π.χ., καιρικές συνθήκες, ανταγωνισμός, νομικές απαιτήσεις, φορολογία) μπορούν να εμποδίσουν ή να προάγουν την επιτυχία Κίνητρα για την τοποθεσία: Επιχειρηματικές Ζώνες: Είναι επιλεγμένες από το Κράτος περιοχές, οι οποίες καθιερώνονται για να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας σε οικονομικά υποβαθμισμένες περιοχές (π.χ., παραμεθόριες περιοχές, νησιά), μέσω ρυθμιστικών και φορολογικών κινήτρων Επιχειρηματικές Κοινότητες: Αποτελούν μια σειρά προγραμμάτων του Κράτους για να βοηθήσουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μέσω επιχορηγήσεων σε μισθούς και αγοράς κεφαλαίου, και φορολογικών εκπτώσεων Πληροφορίες: Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας / Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων http://www.ggb.gr/

Διαθεσιμότητα Πόρων Longenecker, Moore and Petty (2005) Η διαθεσιμότητα των πόρων που σχετίζονται με την παραγωγή ενός προϊόντος και τη λειτουργία μιας επιχείρησης πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Σημαντικοί Παράγοντες: Εγγύτητα στις Πρώτες Ύλες: Αν οι απαιτούμενες πρώτες ύλες δεν διατίθενται άφθονα σε όλες τις περιοχές, η περιοχή στην οποία αφθονούν προσφέρει πλεονεκτήματα τοποθεσίας Καταλληλότητα Εργατικού Δυναμικού: Η διαθεσιμότητα εργατικού, τα ημερομίσθια, η παραγωγικότητα του εργατικού δυναμικού, και το ιστορικό ειρηνικών εργασιακών σχέσεων, παίζουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο για εταιρίες που δίνουν βαρύτητα στο εργατικό δυναμικό Σε ορισμένες περιπτώσεις η ανάγκη για ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό δικαιολογεί την τοποθέτηση της επιχείρησης σε μια περιοχή με πλεονάζον προσωπικό. Άλλες εταιρίες αναζητούν ιδιαίτερα ειδικευμένο εργατικό προσωπικό Διαθεσιμότητα Μεταφορικών Μέσων: Η πρόσβαση σε ποιοτικά μεταφορικά μέσα είναι σημαντική για όλες σχεδόν τις επιχειρήσεις Επιτρέπει στους πελάτες να ταξιδεύουν στα καταστήματα λιανικής πώλησης και επιτρέπει στους κατασκευαστές να στέλνουν τα τελικά προϊόντα

Προσωπικές Προτιμήσεις του Επιχειρηματία Longenecker, Moore and Petty (2005) Πολλοί επιχειρηματίες τείνουν να απορρίπτουν την εύκολη προσέγγιση των πελατών, τις περιβαλλοντικές επιχειρησιακές συνθήκες, και τη διαθεσιμότητα των πόρων και να θεωρούν την περιφέρεια όπου διαμένουν, ως μια ικανοποιητική τοποθεσία για επιχείρηση. Πλεονεκτήματα μιας τέτοιας προσέγγισης: Ο επιχειρηματίας γνωρίζει την ατμόσφαιρα που επικρατεί στην περιφέρειά του Ο επιχειρηματίας μπορεί να αποκτήσει ευκολότερα πίστωση από τον «συμπολίτη» τραπεζίτη Άλλοι επιχειρηματίες μπορούν να προσφέρουν αξιόλογη βοήθεια όσον αφορά την εκτίμηση μιας δεδομένης ευκαιρίας Ο επιχειρηματίας γνωρίζει καλύτερα τα γούστα και τις επιθυμίες των πελατών που ανήκουν στην ίδια περιφέρεια Οι συγγενείς και οι φίλοι ενδέχεται να είναι οι πρώτοι πελάτες και να βοηθήσουν στη διαφήμιση της επιχείρησης Η προσωπική προτίμηση, δεν πρέπει να επιτρέπεται να έχει προτεραιότητα έναντι των εμφανών αδυναμιών της περιφέρειας

Διαθεσιμότητα και Κόστος Τοποθεσίας Longenecker, Moore and Petty (2005) Μόλις αποφασίσει ο επιχειρηματίας για μια συγκεκριμένη περιοχή της χώρας, πρέπει να επιλεγεί η συγκεκριμένη τοποθεσία Η διαθεσιμότητα των ενδεχόμενων τοποθεσιών και το κόστος που σχετίζεται με την απόκτησή τους πρέπει να διερευνηθούν Διαθεσιμότητα Τοποθεσίας: Εάν οι καλύτερες επιλογές του επιχειρηματία δεν είναι διαθέσιμες, πρέπει να εξεταστούν και άλλες επιλογές, όπως: Μοιραζόμενες εγκαταστάσεις (Θερμοκοιτίδες): Αποτελούν κτηριακές εγκαταστάσεις, οι οποίες ενοικιάζουν χώρους τους σε νέες επιχειρήσεις, προσφέροντας διοικητικές συμβουλές, και παρέχοντας υπαλληλική βοήθεια, πράγματα που βοηθούν στη μείωση του λειτουργικού κόστους Μοιραζόμενες εγκαταστάσεις στελεχών: Αποτελούν γραφεία εμπορικής ιδιοκτησίας, τα οποία παρέχουν στους ενοικιαστές αίθουσες συσκέψεων, υπαλλήλους υποδοχής, και εξοπλισμό γραφείων Κόστος Τοποθεσίας: Μολονότι η διαδικασία επιλογής τοποθεσίας πρέπει να βασίζεται στα σχετικά κόστη, πολλές φορές τα κόστη για την «καλύτερη» τοποθεσία είναι απαγορευτικά. Στις περιπτώσεις αυτές, συστήνεται οι νέες επιχειρήσεις να προτιμούν τη μίσθωση, για δύο λόγους: Αποφεύγεται το μεγάλο οικονομικό άνοιγμα κατά την έναρξη της επιχείρησης Μειώνεται ο κίνδυνος με την αποφυγή της μεγάλης επένδυσης, μέχρις ότου εξασφαλιστεί η επιτυχία της επιχείρησης

Παράδειγμα τοποθεσίας καταστήματος λιανικής πώλησης, χονδρικής πώλησης, ή παροχής υπηρεσιών: 1/4 Siropolis (2001) Η διαδικασία της επιλογής τοποθεσίας ποικίλλει επειδή κάθε εγχείρημα είναι μοναδικό. Έστω ότι ένας επιχειρηματίας θέλει να ανοίξει φαρμακείο. Πριν επιλέξει την τοποθεσία, ο επιχειρηματίας πρέπει να κάνει έρευνα αγοράς, υποβάλλοντας ερωτήσεις για την πόλη, την περιοχή μέσα στην πόλη, και τη συγκεκριμένη τοποθεσία, όπου προτίθεται να ανοίξει το φαρμακείο Google maps

Παράδειγμα τοποθεσίας καταστήματος λιανικής πώλησης, χονδρικής πώλησης, ή παροχής υπηρεσιών: 2/4 Siropolis (2001) Ερωτήσεις για την πόλη Η πόλη αναπτύσσετε; Αν ναι, πόσο γρήγορα; Ποια μέρη της πόλης αναπτύσσονται περισσότερο; Ποια είναι η αναλογία πληθυσμού της πόλης ανά ηλικία, εισόδημα και επάγγελμα; Πόσα φαρμακεία υπάρχουν τώρα στην πόλη; Που βρίσκονται; Πόσο καλά πάνε; Ποιο είναι το πνεύμα της κοινότητας; Η πόλη είναι προοδευτική; Ποια είναι η ποιότητα των σχολείων, των εκκλησιών, των πάρκων και του πολιτισμού της πόλης; Ποια είναι η ποιότητα και ο αριθμός των νοσοκομείων της πόλης; Ποια είναι η αναλογία πληθυσμού προς αριθμό νοσοκομείων;

Παράδειγμα τοποθεσίας καταστήματος λιανικής πώλησης, χονδρικής πώλησης, ή παροχής υπηρεσιών: 3/4 Siropolis (2001) Ερωτήσεις για μια περιοχή μέσα στην πόλη Τι αγοράζουν οι καταναλωτές της περιοχής όταν πηγαίνουν σε φαρμακείο; Ποιος είναι ο πληθυσμός της περιοχής; Αυξάνεται; Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων είναι ντόπιοι ή ξένοι; Τι δουλειά κάνουν οι κάτοικοι; Οι περισσότεροι είναι υπάλληλοι γραφείου, εργάτες ή συνταξιούχοι; Υπάρχουν κάτοικοι κάθε ηλικίας ή είναι κυρίως ηλικιωμένοι, μεσόκοποι, ή νέοι; Ποιο είναι το μέσο οικογενειακό εισόδημα; Ποια είναι η συνολική αγοραστική δύναμη; Πόσα άλλα φαρμακεία υπάρχουν στην περιοχή; Πόσο επιτυχημένα είναι; Ποια Νοσοκομεία ή Κλινικές υπάρχουν στην περιοχή;

Παράδειγμα τοποθεσίας καταστήματος λιανικής πώλησης, χονδρικής πώλησης, ή παροχής υπηρεσιών: 4/4 Siropolis (2001) Ερωτήσεις για μια συγκεκριμένη τοποθεσία μέσα στην περιοχή Οι γειτονικές επιχειρήσεις είναι εύρωστες; Σε τι απόσταση βρίσκεται το πιο κοντινό φαρμακείο; Η τοποθεσία περιστοιχίζεται από καλοδιατηρημένα σπίτια; Υπάρχει αρκετός χώρος παρκινγκ δίπλα ή κοντά στην τοποθεσία; Η τοποθεσία είναι προσβάσιμη με το λεωφορείο; Πόσο μακριά θα πρέπει να ταξιδέψουν οι πελάτες για να φτάσουν στο φαρμακείο; Υπάρχει σταθερό ρεύμα περαστικών στην τοποθεσία; Πως είναι το κτίριο; Υπάρχει χώρος επέκτασης; Μπορούν να παραδοθούν εμπορεύματα στο πίσω μέρος; Τα κοντινά καταστήματα θα προσελκύσουν πελάτες στην τοποθεσία; Πόσο κοντά βρίσκεται το πλησιέστερο Νοσοκομείο ή Κλινική;

Τοποθεσία εργοστασίου κατασκευής Siropolis (2001) Γενικοί παράγοντες: Εξισορρόπηση μεταξύ τριών παραγόντων τοποθεσίας Πιθανά έσοδα πωλήσεων, Κόστος κατασκευής, Κόστος μεταφοράς Ειδικοί παράγοντες: Ερωτήματα που πρέπει να διερευνηθούν: Εργατικό δυναμικό: Οι εργάτες της περιοχής διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις για να λειτουργήσει παραγωγικά το εργοστάσιο; Μέγεθος κοινότητας: Ο επιχειρηματίας πρέπει να διαλέξει μια μη μητροπολιτική περιοχή; Ποιο είναι το βιοτικό της επίπεδο; Η ποιότητα ζωής της; Μεταφορά: Υπάρχει πρόσβαση στη λεωφόρο ταχείας κυκλοφορίας, η οποία θα εξασφαλίσει γρηγορότερη άφιξη των προϊόντων στις αγορές; Ρύπανση νερού: Ποια είναι τα κατώτερα επίπεδα ρύπανσης νερού που πρέπει να σεβαστεί ο επιχειρηματίας; Ρύπανση αέρα: Τι είδους εξοπλισμός πρέπει να εγκατασταθεί για να ελέγχονται οι εκπομπές ρυπογόνων ουσιών; Γη: Πόση γη θα χρειαστεί για την εύρυθμη λειτουργία και/ή μελλοντική επέκταση του εργοστασίου; Καύσιμα και ενέργεια: Θα υπάρχουν επαρκείς διαθέσιμες πηγές ενέργειας για τώρα και αργότερα; Φορολογία: Ποια είναι η επίπτωση των φόρων στο κόστος κατασκευής; Ευκαιρίες χρηματοδότησης: Η κοινότητα ή το κράτος θα βοηθήσουν στην χρηματοδότηση του εργοστασίου;

Επιχειρήσεις με Έδρα το Σπίτι Longenecker, Moore and Petty (2005) Επιχείρηση με έδρα το σπίτι: Είναι η επιχείρηση η οποία διατηρεί τις βασικές της εγκαταστάσεις στην οικία του ιδιοκτήτη Λόγοι λειτουργίας μια επιχείρησης με έδρα το σπίτι: Ζητήματα οικονομικής φύσης: Όπως τα περισσότερα επιχειρησιακά εγχειρήματα, η επιχείρηση με έδρα το σπίτι έχει έναν σημαντικό στόχο – το χρηματικό κέρδος – και η εγκατάσταση στο σπίτι βοηθάει στην αύξηση των κερδών μειώνοντας τα κόστη Ζητήματα οικογενειακού στυλ διαβίωσης: Πολλοί νέοι επιχειρηματίες παραμένουν στην επιχείρηση με έδρα το σπίτι λόγω στενών οικογενειακών δεσμών Προκλήσεις στη λειτουργία μια επιχείρησης με έδρα το σπίτι Οικογενειακές και επιχειρησιακές συγκρούσεις: Οι επιχειρησιακές απαιτήσεις μπορούν να έρχονται σε σύγκρουση με τις γονικές ευθύνες, με αποτέλεσμα να έχουν προσωπικό αντίκτυπο και να δημιουργούν άγχος στα άτομα της οικογένειας, με αποτέλεσμα κάποτε να πρέπει να μεταφερθεί Επιχειρησιακή εικόνα: Εάν οι πελάτες ή οι πωλητές επισκέπτονται την επιχείρηση με έδρα το σπίτι, είναι σημαντικό να τηρείται επαγγελματισμός (π.χ., όχι μωρά να κλαίνε, γυναίκες να καθαρίζουν, σκύλοι να γαυγίζουν, κλπ) Νομικά ζητήματα: Πρέπει να αντιμετωπίζονται ζητήματα λειτουργίας, ασφάλειας, και φορολογίας σύμφωνα με το Νόμο Τεχνολογία και επιχειρήσεις με έδρα το σπίτι: Οι εξελίξεις στην τεχνολογία είναι σημαντικός καταλύτης στην ταχεία ανάπτυξη των επιχειρήσεων με έδρα το σπίτι

Σχεδιασμός των φυσικών εγκαταστάσεων Longenecker, Moore and Petty (2005) Ένα επιχειρησιακό πρόγραμμα θα πρέπει να περιγράφει τον φυσικό χώρο στον οποίο θα στεγαστεί η επιχείρηση. Θέματα που απασχολούν: Λειτουργικές απαιτήσεις: Κατά το σχεδιασμό των αρχικών οικοδομικών απαιτήσεων, ο επιχειρηματίας πρέπει να αποφύγει έναν χώρο που είναι πολύ μεγάλος ή υπερβολικά πολυτελής. Παράλληλα, ο χώρος δεν πρέπει να είναι πολύ μικρός ή πολύ λιτός, για να επιτυγχάνεται η αποδοτική λειτουργία Χωροταξική διάταξη του κτηρίου: Εξαρτάται από το είδος της επιχείρησης Χωροταξική διάταξη εργοστασίου: Χωροταξική διάταξη επεξεργασίας: Είναι σχέδιο εργοστασίου το οποίο ομαδοποιεί τα παρόμοια μηχανήματα Χωροταξική διάταξη προϊόντος: Είναι σχέδιο εργοστασίου το οποίο τοποθετεί τα μηχανήματα ανάλογα με τους ρόλους στη διαδικασία παραγωγής Χωροταξική διάταξη καταστήματος λιανικής πώλησης: Σχέδιο με βιτρίνες: Απλή, τυπική χωροταξική διάταξη που παρέχει καλύτερη παρουσίαση των προϊόντων και είναι απλή στην ασφάλεια και την καθαριότητα Σχέδιο ελεύθερης ροής: Ευπροσάρμοστη χωροταξική διάταξη που έλκει οπτικά και δίνει στους πελάτες ελευθερία κίνησης Χωροταξική διάταξη self-service: Τύπος σχεδιασμού που επιτρέπει στους πελάτες άμεση επαφή με το προϊόν

Μέθοδοι Αξιολόγησης εναλλακτικών τοποθεσιών Bird and Megginson (2009) Μέθοδος στάθμισης παραγόντων: Αποτελεί την περισσότερο συνηθισμένη μέθοδο και χρησιμοποιεί: Βαθμολόγηση (1 = χαμηλότερος βαθμός, 10 = υψηλότερος βαθμός) Στάθμιση (1 = λιγότερο σημαντική, 5 = περισσότερο σημαντική) Παράγοντες Στάθμιση Τοποθεσία Α Τοποθεσία Β Βαθμός Μερικό σύνολο Ευκολία θέσης ως προς την αγορά 5 25 7 35 Εύκολη διάθεση πρώτων υλών 3 6 18 15 Επιχειρηματικό κλίμα Δίκτυο συγκοινωνιών και κόστος εισιτηρίων 4 28 8 32 Επάρκεια υπηρεσιών (αποχέτευση, ύδρευση, κλπ) 40 Διαρρύθμιση εγκαταστάσεων 20 Ποιότητα ασφάλειας (πυρκαγιάς, αστυνόμευσης) 30 Περιβαλλοντικοί παράγοντες (π.χ. σχολεία, κλπ) 2 14 Προοπτικές επέκτασης 24 ΣΥΝΟΛΟ 217 239 επιλέγεται