Συναισθηματίκη Ανάπτυξη και Εδραίωση Στενών Σχέσεων Ματθαίου Γιάννης Μαραγκάκης Δημήτρης

Εκδήλωση Συναισθημάτων: Η Ανάπτυξη (και ο Έλεγχος) της Έκφρασηςτων Συναισθημάτων Ο Caroll Izard και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο του Dellaware μελέτησαν τις συναισθηματικές εκδηλώσεις των βρεφών.Η μέθοδος του Izard είναι να ρωτά τους εκτιμήτες,οι οποίοι δεν γνωρίζουν τα γεγονότα που βίωσε το βρέφος,να του πουν τι συναισθήμα έχει το βρέφος απο την έκφραση του προσώπου του.Αυτές οι μελέτες δείχνουν ότι διαφορετικοί ενήλικοι εκτιμήτες,που παρατήρησαν τις ίδιες εκφράσεις είναι βέβαιοι ότι βλέπουν το ίδιο συναίσθημα στο πρόσωπο του μωρού.

Διαδοχίκη Εμφάνιση των Διάφορων Συναισθημάτων Τα συναισθήματα των βρεφών χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγοριές: Τα πρωτογενή (ή βασικά) συναισθήματα είναι τα συναισθήματα που δείχνουν απο τη στιγμή που γεννιούνται όπως ενδιαφέρον,δυσφορία,αηδία και ικανοποιήση.Στην ηλικία 2,5 εως 7 μηνών εμφανίζονται συναισθήματα όπως θυμός,χαρά,λύπη,φόβος και έκπληξη. Τα δευτερογενή (ή συνθετα) συναισθήματα είναι τα συναισθηματα που εμφανίζονται απο το δεύτερο έτος ηλικίας όπως η αμηχανία,η ντροπή,η ενοχή,η ζήλεια και η υπερηφάνεια.

Κοινωνικοποίηση των Συναισθημάτων και Συναισθηματική Αυτορύθμιση Κανόνες Εκδήλωσης συναισθημάτων Κάθε κοινωνία έχει τους δικούς της κανόνες εκδήλωσης συναισθημάτων. Τα παιδιά αρχίζουν να μαθαίνουν τους κανόνες εκδήλωσης απο την ηλικία των 7 μήνων απο τους γονείς τους με τη μητέρα να είναι αυτή που επιρεάζει περισσότερο το βρέφος/παιδί.

Ρύθμιση των Συναισθημάτων Για τα βρέφη είναι δύσκολο να μειώσουν κυρίως τα αρνητικά συναισθήματα.Τα κοντινά πρόσωπα όμως είναι αυτά που μπορούν να ηρεμήσουν τα βρέφη που είναι συναισθηματικά φορτισμένα Απο το τέλος του πρώτου έτους,τα νήπια επινοούν δικούς τρόπους αποβολής αρνητικών συναισθηματικών φορτίσεων όπως να κουνιούνται και να μασουλάνε αντικείμενα. Ήδη απο την ηλικία των 18 εως 24 μηνών προσπάθουν απο μόνα τους να θέσουν σε έλεγχο τις ενέργειες των ανθρώπων και των αντικειμένων που τα στεναχωρεί,επιπλέον αρχίζουν να αντιμετωπίζουν τις απογοήτευσεις. Στην ηλικία των 2 εως 6 ετών τα παιδιά ρυθμίζουν τα συναισθήματα τους με το διάλογο με τους γόνεις τους και τα κοντινά τους πρόσωπα για να αποβάλλουν κυρίως τα αρνητικά συναισθήματα

Εκμάθηση των Κανόνων της Εκδήλωσης Συναισθημάτων Η ικανότητα ρύθμισης συναισθημάτων είναι η πρώτη δεξίοτητα που πρέπει να αποκτίσουν τα παιδιά για να μπορέσουν να συμορφωθούν με τους κανόνες εκδήλωσης συναισθημάτων του πολιτισμικού περιβάλλοντος. Ήδη απο την ηλικία των 3 ετών τα παιδιά αρχίζουν να έχουν κάποια περιορισμένη ικανότητα να κρύβουν τα πραγματικά συναισθήματα τους. Με τη πάροδο του χρόνου τα παιδιά κρύβουν τα συναισθήματα τους καλύτερα και απο την ηλικία των 6 ετών αποκτούν καλύτερη επίγνωση των κοινωνικών κανόνων εκδήλωσης συναισθημάτων.

Ανγνώριση και Ερμηνεία των Συναισθημάτων Κοινωνική Αναφορικότητα Η ικανότητα των βρεφών να ερμηνεύουν τις συναισθηματικές εκφράσεις γίνεται εμφανείς περισσότερο στην ηλικία των 8 με 10 μηνών δηλάδη ρυθμίζουν τη συμπεριφορά τους ανάλογα με τη συμπεριφόρα των τριγύρω προσώπων στις διαφορετικές καταστάσεις που θα βρεθεί το βρέφος.Πιο συγκεκρίμενα το βρέφος αναγνωρίζει καλύτερα τις συναισθηματίκες εκφράσεις των τριγύρω ανθρώπων στην ηλικία των 12 μηνων.

Συζητήσεις Σχετικά με τα Συναισθήματα Απο την ηλικία των 18 με 24 μηνών που αρχίζουν τα νήπια να μιλούν, οι οικογενείακες συζητήσεις για τις συναισθηματικές εμπειρίες βοηθούν το παιδί να κατανοήσει καλύτερα τα συναισθήματα των άλλων Σημαντικά Επιτεύγματα στη Συνασθηματική Ανάπτυξη που Συμβαίνουν Σε Μεγαλύτερη Ηλικία Τα παιδιά παρουσιάζουν σταθερή βελτίωση στο να ερμηνεύουν τις συναισθηματικές εκφράσεις,ειδικότερα στη ηλικία μεταξύ 4 και 5 ετών μπόρουν να εξηγήσουν γιατί είναι θυμωμένοι,στεναχωρημένοι ή λυπημενοι βασιζόμενοι κυρίως στα εξωτερικά γεγονότα. Καθώς τα παιδια μεγαλώνουν αρχίζουν να βασίζονται τοσο στις εξωτερικές οσο και στις εσωτερικές πληροφορίες για την ερμηνεία των συναισθημάτων,ειδικότερα στην ηλικία μεταξύ 6 και 9 ετών κατανοούν πως τα άτομα μπορεί να έχουν διαφορετικές συναισθηματικές αντιλήψεις ως προς το ίδιο αντικείμενο ή συμβαν.Επιπλεον κατανοούν πως ένα άτομο μπορεί να αισθάνεται δύο ή παραπάνω συναισθήματα για μία περίσταση ταυτόχρονα.

Συναισθηματική Και Πρώιμη Κοινωνική Ανάπτυξη 1/1. Σύμφωνα με τον Tronick (1989) ο τρόπος που ένα μωρό εκδηλώνει τα συναισθήματά του, μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά των προσώπων που το φροντίζουν. Δημιουργώντας μεταξύ των μελών μια πρώτη επικοινωνία.

Μια συναισθηματική εκδήλωση μπορεί να είναι : Η δυσφορία στο κλάμα ενός μωρού δείχνει, ότι επιζητά την προσοχή από την οικογένεια του. Τα πρώτα χαμόγελα ή οι εκφράσεις ενδιαφέροντος (ενός μωρού) δείχνει, ότι το παιδί μπορεί να δημιουργήσει μια κοινωνική σχέση μαζί τους. Η έκφραση φόβου ή λύπης που εμφανίζεται αργότερα δείχνει, ότι το παιδί αισθάνεται ανασφάλεια και χρειάζεται προσοχή ή παρηγοριά. Ο θυμός μπορεί να σημαίνει, ότι το νήπιο θέλει από τα μέλη της οικογένειας να σταματήσουν οτιδήποτε κάνουν, που του προκαλεί δυσφορία. Ενώ με την χαρά του το μωρό θέλει από τα μέλη της οικογένειας να συνεχίσουν να το φροντίζουν. Με λίγα λόγια οι συναισθηματικές εκδηλώσεις των νηπίων βοηθούν τα ίδια και τα κοντινά τους πρόσωπα να γνωριστούν καλύτερα.

Συναισθηματική Και Πρώιμη Κοινωνική Ανάπτυξη 1/2. Μια σημαντική ικανότητα που αρχίζει να αποκτά το νήπιο είναι το να μπορεί να αναγνωρίζει και να ερμηνεύει τα συναισθήματα των άλλων.Mε δεδομένη τη συχνότητα, με την οποία τα πρόσωπα που το φροντίζουν το παιδί, κατορθώνουν : Nα κατευθύνουν την προσοχή του μωρού σε συγκεκριμένα αντικείμενα και γεγονότα που εκείνη θέλουν. Nα επηρεάσουν το μωρό με τα δικά τους συναισθήματα, σχετικά με τα γεγονότα και τα αντικείμενα που υπάρχουν στο περιβάλλον τους. Όλα τα προαναφερόμενα, έχουν τον απώτερο σκοπό να βοηθήσουν το παιδί να κατανοήσει τον κόσμο μέσα στον οποίο ζει.

Ιδιοσυγκρασία Και Ανάπτυξη2/1 Σε μια προσπάθεια να περιγράψουν την βρεφική προσωπικότητά πολλοί ερευνητές μίλησαν για τα χαρακτηριστικά της ιδιοσυγκρασίας. Ποιο συγκεκριμένα, η ιδιοσυγκρασία είναι η τάση του ατόμου να αντιδρά με προβλέψιμους τρόπους στα συμβάντα του περιβάλλοντος. Αναλυτικότερα, είναι χαρακτηριστικοί οι τρόποι με τους οποίους αντιδρά συναισθηματικά και συμπεριφοριστικά ένα άτομο σε γεγονότα του περιβάλλοντος και στους οποίους περιλαμβάνονται ιδιότητες, όπως η ενεργητικότητα, η ευερεθιστότητα, ο φόβος και η κοινωνικότητα.

Πέντε Είναι Τα Χαρακτηριστικά Που Αποτελούν Τα Βασικά Συστατικά Της Ιδιοσυγκρασίας 2/2. 1. Επίπεδο δραστηριότητας – ο συνηθισμένος ρυθμός τον δραστηριοτήτων ενός ατόμου, η ενεργητικότητα του . 2. Ευερεθιστότητα / αρνητικά συναισθήματα - πόσο εύκολα η πόσο έντονα αναστατώνετε κανείς από αρνητικά συμβάντα . 3. Κατευναστική ικανότητα - πόσο εύκολα ηρεμεί κανείς αφού αναστατωθεί . 4. Φόβος - ανησυχία που προκαλείτε από έντονα η ασυνήθιστα ερεθίσματα. 5. Κοινωνικότητα - δεκτικότητα και κοινωνικά ερεθίσματα .

Κληρονομικές Και Περιβαλλοντικές Επιδράσεις Στην Ιδιοσυγκρασία 3. Από βιολογική πλευρά ο όρος ιδιοσυγκρασία υποστηρίζει ότι η ατομικές διάφορες της συμπεριφοράς επηρεάζονται γενετικά και παραμένει σταθερή όσο κι αν αλλάζει η ηλικία του ανθρώπου (Buss & Plomin, 1984). Ερεύνα που πραγματοποιήθηκε σε μονοωογενή δίδυμα έδειξε ότι έχουν περισσότερες ομοιότητες σε ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά, όπως είναι το επίπεδο δραστηριότητας, οι απαιτήσεις τους για προσοχή , η ευερεθιστότητα και η κοινωνικότητα από όσες τα διωογενή δίδυμα (Braungart et al., 1992). Ωστόσο, η κληρονομικότητα δεν παίζει απόλυτα καθοριστικό ρόλο στη διάρκεια της βρεφικής και προσχολικής εφηβείας διότι φαίνεται ότι η ιδιοσυγκρασία επηρεάζετε και γεννητικά.

Περιβαλλοντικές Επιδράσεις 4. Μελέτη των Goldsmith&Plomin (κ.α.,1997) αναφέρει ότι το οικογενειακό περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνουν μαζί τα αδέλφια επηρεάζει σαφώς ένα χαρακτηριστικό της ιδιοσυγκρασίας. Ωστόσο, το κοινό περιβάλλον δεν παίζει μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση άλλων ιδιοσυγκρασιακών χαρακτηριστικών.

Σταθερότητα Της Ιδιοσυγκρασία 5. Μελέτες που πραγματοποιήθηκαν έδειξαν ότι πολλά από τα στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας - δηλαδή το επίπεδο δραστηριότητας η ευερεθιστικότητα , η κοινωνικότητα και η συστολή - μένουν σχετικά σταθερά σε όλη την βρεφική και παιδική ηλικία. Ο Jerome Kagan μίλησε για την συμπεριφορική αναστολή : Ένα ιδιοσυγκρασιακό χαρακτηριστικό που αντιμετωπίζει την τάση να αποτραβιέται κανείς από μη οικείους ανθρώπους η κατάστασης

Πρώιμοι Ιδιοσυγκρασιακοί Τύποι και Ύστερη Ανάπτυξη 6. Ορισμένα χαρακτηριστικά ομαδοποιούνται με προβλέψιμους τρόπους, διαμορφώνοντας έτσι γενικότερους ιδιοσυγκρασιακούς τύπους. 1 .Εύκολη ιδιοσυγκρασία: ιδιοσυγκρασιακός τύπος παιδιού, που αποκτά εύκολα τακτικές συνήθεις, είναι γενικά καλόβολος και προσαρμόζεται εύκολα σε νέες καταστάσεις. 2. Δύσκολη ιδιοσυγκρασία : ιδιοσυγκρασιακός τύπος παιδιού , που δεν έχει τακτικές συνήθειες και αργεί να προσαρμοστεί στις νέες εμπειρίες, αντιδρώντας συχνά αρνητικά και έντονα. 3. Ιδιοσυγκρασία αργή στο ” ζέσταμα ”: ιδιοσυγκρασιακός τύπος παιδιού, το οποίο είναι αδρανές, κυκλοθυμικό και εκδηλώνει ήπια παθητική αντίσταση σε νέες συνήθειες και εμπειρίες. Τα υπόλοιπα παιδιά δεν ταιριάζουν σε κανένα από τους παραπάνω τύπους, έχοντας το καθένα τα δικά του ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά.

Ιδιοσυγκρασιακοί Τύποι Και Προσαρμογή τον Παιδιών: Ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά μπορεί να εξακολουθούν να υπάρχουν με την πρόοδο της ηλικίας και να επηρεάζουν την προσαρμογή του παιδιού σε διάφορα περιβάλλοντα αργότερα στη διάρκεια της ζωής του.

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας