ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ο τουρισμός είναι ένας πολύ διαδεδομένος τρόπος ψυχαγωγίας, ειδικά στον Δυτικό Κόσμο, ενώ παράλληλα αποτελεί μια πολύ μεγάλη βιομηχανία και σημαντικότατη πηγή εσόδων για παραδοσιακά τουριστικές χώρες όπως την Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία και την Ελλάδα. Πρόσφατα χάρη στην μεγάλη μείωση του κόστους ταξιδιού και της πτώσης του Τείχους, υπάρχουν ανερχόμενοι τουριστικοί προορισμοί όπως Τσεχία, Ουγγαρία, Κροατία, Τουρκία, Αίγυπτος, που προσελκύουν κάθε χρόνο και περισσότερους τουρίστες με όπλο τις χαμηλές τιμές και την καλή εξυπηρέτηση.
Πολλές είναι οι προσπάθειες που έχουν γίνει για να δοθεί ένας επακριβής ορισμός του Τουρισμού. Από τα κύρια χαρακτηριστικά του, πέντε μπορούν να εξακριβωθούν εννοιολογικά και συγκεκριμένα τα εξής: Ο τουρισμός είναι αποτέλεσμα μεμονωμένης ή ομαδικής μετακίνησης ανθρώπων σε διάφορους τουριστικούς προορισμούς και η διαμονή τους σε αυτούς επί τουλάχιστον ένα 24ωρο με σκοπό την ικανοποίηση των ψυχαγωγικών τους αναγκών. Οι διάφορες μορφές του τουρισμού περιλαμβάνουν απαραίτητα δύο βασικά στοιχεία: Το ταξίδι στον τουριστικό προορισμό και τη διαμονή σε αυτόν, συμπεριλαμβανομένου της διατροφής.
Το ταξίδι και η διαμονή λαμβάνουν χώρα εκτός του τόπου της μόνιμης διαμονής των ανθρώπων που αποφασίζουν να μετακινηθούν για τουριστικούς λόγους. Η μετακίνηση ανθρώπων σε διάφορους τουριστικούς προορισμούς είναι προσωρινού και βραχυχρόνιου χαρακτήρα, που σημαίνει ότι πρόθεσή τους είναι να επιστρέψουν στον τόπο της μόνιμης κατοικίας τους μέσα σε λίγες, μέρες βδομάδες ή μήνες.
Οι άνθρωποι επισκέπτονται τουριστικούς προορισμούς για τουριστικούς λόγους, δηλαδή για λόγους άλλους από εκείνους της μόνιμης διαμονής τους ή της επαγγελματικής απασχόλησής τους.
ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Ακούμε τα τελευταία χρόνια για την ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού στον τόπο μας, όπως π.χ. οικολογικός τουρισμός, ιαματικός - θεραπευτικός, θρησκευτικός, συνεδριακός, αγροτουρισμός κλπ. Ειδικές μορφές τουρισμού οι οποίες σκοπό έχουν και μπορούν, αφενός να συμβάλουν στην τουριστική ανάπτυξη της Κρήτης και της Ελλάδας γενικότερα και αφετέρου να επιμηκύνουν την τουριστική σαιζόν. Το υπάρχον σχέδιο ανάπτυξης αγροτουρισμού είναι βέβαια ιδανικό για την Κρήτη, αλλά πιστεύω ότι είναι ακόμα ευκαιριακό.
Στον αντίποδα όλων αυτών στέκεται ένα μοντέλο που διασφαλίζει τη φυσική ομορφιά, την πολιτιστική κληρονομιά, τα παραδοσιακά επαγγέλματα και ασχολίες, ενώ προσφέρει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στον φιλοξενούμενο. Ένα πρόβλημα είναι οι πτήσεις κατά την διάρκεια του χειμώνα. Είναι σε όλους γνωστό ότι αρκετές αγροτικές καλλιέργειες όπως το μάζεμα της ελιάς, των πορτοκαλιών, η οινοποίηση κλπ γίνονται τους χειμερινούς μήνες πράγμα το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πόλος έλξης επισκεπτών τους μήνες αυτούς. Δυστυχώς όμως, δεν υπάρχουν πτήσεις τσάρτερ κατά την διάρκεια του χειμώνα.
ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Συμμετοχή στο ΑΕΠ 18,5% [WTTC] Συμμετοχή στην απασχόληση 23,1% της συνολικής απασχόλησης [WTTC] Συνολική Απασχόληση 821.900 [WTTC] Έσοδα 13,6 δισ. € (δεν περιλαμβάνονται τα έσοδα από κρουαζιέρα) [ΤτΕ] Αφίξεις Αλλοδαπών 23,6 εκατ. (δεν περιλαμβάνονται οι αφίξεις από κρουαζιέρα) Μέση κατά κεφαλή δαπάνη 580 € (δεν περιλαμβάνονται τα ποσά κρουαζιέρας)
9.757 ξενοδοχεία / 784.315 κλίνες [ΞΕΕ] Μερίδιο Αγοράς 2% Παγκόσμια, 3,1% Ευρώπη Εποχικότητα 55% των αφίξεων αλλοδαπών πραγματοποιείται Ιούλιο - Αύγουστο - Σεπτέμβριο Συγκέντρωση Προσφοράς 69% των ξενοδοχειακών κλινών συγκεντρώνονται σε 4 περιοχές της Ελλάδας [ΞΕΕ] Ξενοδοχειακή Υποδομή 9.757 ξενοδοχεία / 784.315 κλίνες [ΞΕΕ] Top 5 αγορές Γερμανία (2.810.350), Ην. Βασίλειο (2.397.169), Γαλλία (1.522.100),Ιταλία (1.355.327), Ρωσία (512.789), [ΤτΕ] Top 5 αεροδρόμια (σε αφίξεις αλλοδαπών Αθήνα (4.158.330), Ηράκλειο (2.559.805), Ρόδος (1.902.051), Θεσσαλονίκη (1.569.224), Κέρκυρα (1.092.647) [ΔΑΑ & ΥΠΑ.]
Ο τουρισμός στην Ελλάδα είναι ο πιο δυναμικά αναπτυσσόμενος τομέας Ο τουρισμός στην Ελλάδα είναι ο πιο δυναμικά αναπτυσσόμενος τομέας. Η αυξημένη ζήτηση των τελευταίων χρόνων οδήγησε σε σημαντικές επενδύσεις σε ξενοδοχειακές μονάδες, με αποτέλεσμα την ποσοτική και ποιοτική αναβάθμιση της ξενοδοχειακής υποδομής. Υπάρχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, σε άμβλυνση της εποχικότητας, και σε προσέλκυση πιο ποιοτικών επισκεπτών. Χαρακτηριστικά, οι σύγχρονες τουριστικές υποδομές, η τεχνογνωσία, η υψηλή ποιότητα στις παρεχόμενες υπηρεσίες, το εκπαιδευόμενο και τουριστικά ευσυνείδητο ανθρώπινο δυναμικό, ο μοναδικός ιστορικός και πολιτιστικός πλούτος, καθώς και οι φυσικές ομορφιές της Ελλάδας την αναδεικνύουν ως τόπο κλασικού προορισμού, ταυτισμένο με το όνειρο εκατομμυρίων ανθρώπων.
Για μας, οι πλήρεις επιπτώσεις της κρίσης στην πραγματική οικονομία, δεν έχουν ακόμα εκδηλωθεί. Ο πανικός και η απαισιόδοξη ψυχολογία που έχει δημιουργηθεί, συμβάλλει σε σημαντική μείωση της κατανάλωσης, μείωση των δημόσιων εσόδων από ΦΠΑ και φορολογητέα ύλη, μείωση της παραγωγής και της απασχόλησης. Και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται. Κάτω από αυτές τις δυσμενείς συνθήκες, κατά τη γνώμη μας, μόνη πιθανή οδός διαφυγής, είναι η προσέλκυση τουριστών πολύ υψηλών προδιαγραφών και εισοδημάτων που δεν πλήττονται ιδιαίτερα από την κρίση.
Επείγει, επομένως, η επανατοποθέτησή μας στη διεθνή και στην εγχώρια τουριστική αγορά, με μια πιο σύνθετη και ποιοτικά αναβαθμισμένη τουριστική προσφορά, που θα απευθύνεται σε πιο ενήμερους, πιο εκλεκτικούς, πιο απαιτητικούς και πιο εύπορους τουρίστες και μάλιστα για 12 μήνες το χρόνο. Για τον σκοπό αυτό, η Κρήτη διαθέτει πλούσιους τουριστικούς πόρους: Φυσικό περιβάλλον, πολιτιστικό απόθεμα, πλούσια παραγωγή τοπικών προϊόντων, το κρητικό διατροφικό πρότυπο, ποιοτικές μονάδες φιλοξενίας και καλές υπηρεσίες από ορισμένες κατηγορίες επαγγελματιών.
Πρέπει όλοι να κατανοήσουμε ότι η τουριστική ανάπτυξη και η προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος, της πολιτιστικής μας κληρονομιάς αλλά και της σύγχρονης πολιτιστικής παραγωγής, αποτελούν στόχους που όχι μόνο δεν αποκλείονται αμοιβαίως, αλλά αντιθέτως, δρουν συμπληρωματικά και αλληλοενισχύονται. Στην πράξη, ο πολιτισμός μας, οι ανθρώπινες αξίες, ο τρόπος ζωής του λαού μας, το περιβάλλον και η προστατευμένη φύση, αποτελούν τους βασικούς πόρους πάνω στους οποίους στηρίζεται ο τουρισμός για την μακροπρόθεσμη οικονομική του ανάπτυξη.
Το κρητικό διατροφικό πρότυπο που απολαμβάνει παγκόσμιας αναγνώρισης, είναι ένας πολύτιμος τουριστικός πόρος που, δυστυχώς, παραμένει σχετικά ανεκμετάλλευτος. Είναι γνωστό ότι μεταξύ των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, κορυφαίο ρόλο έχει ο γαστρονομικός τουρισμός. Πράγματι, η γεύση αποτελεί πολύτιμο στοιχείο του πολιτισμού μιας χώρας ή μιας περιοχής. Ιδιαίτερα, η παραδοσιακή κουζίνα, και η οινική παράδοση ως μείζον συνθετικό της τουριστικής προσφοράς, μπορεί να είναι σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και μπορεί να συμβάλει στην απορρόφηση και προβολή των προϊόντων της κρητικής παραγωγής.
Στα προϊόντα αυτά περιλαμβάνονται: Τα προϊόντα ελιάς (ελαιόλαδο, ελιές, πολτός ελιάς, κ.λπ.) Κρητικές ποικιλίες κρασιών και τσικουδιά Φρούτα και λαχανικά Γαλακτοκομικά και τυροκομικά προϊόντα (ποικιλίες τυριών, ανθόγαλο, γιαούρτι, κ.λπ.) Παξιμάδια και άλλα αρτοσκευάσματα (καλιτσούνια, μυζηθρόπιτες, χορτόπιτες, μουστοκούλουρα κ.λπ.) Μέλι Αρωματικά φυτά, κ.ο.κ.
Σ’ αυτήν την προσπάθεια, ο πολιτισμός της γεύσης και του οίνου, μαζί με τις άλλες εναλλακτικές μορφές τουρισμού, μπορεί να έχει πρωταρχικό ρόλο. Το κρητικό διατροφικό πρότυπο, η κρητική κουζίνα, σε αρμονική σύνδεση με τον κρητικό αμπελώνα, αποτελούν πολύτιμους αν και παραμελημένους τουριστικούς πόρους. Πρέπει, παράλληλα, να ανατρέψουμε την παραπλανητική τακτική αυτών που ισχυρίζονται ότι Κρητική Διατροφή και Μεσογειακή Διατροφή είναι το ίδιο πράγμα. Η αλήθεια είναι ότι βάση της Μεσογειακής Διατροφής είναι η κρητική διατροφή. Δε συμβαίνει όμως και το αντίθετο. Η «Μεσογειακή» όπως εφαρμόζεται (βεβαρημένη με πολλά ζωικά λίπη) είναι μια παραποιημένη και ίσως επικίνδυνη αντιγραφή της κρητικής.
Ας μην ξεχνάμε όμως ότι ο ξένος και Έλληνας επισκέπτης της Κρήτης, εκτός από τα αξιοθέατα, έρχεται να γνωρίσει τους ανθρώπους της και να μοιραστεί τον τρόπο ζωής μας. Αυτό προφανώς σημαίνει επαφή με τους ανθρώπους και τον πολιτισμό τους, τη λαογραφία και, βεβαίως, την αυθεντική κουζίνα τους. Σημαίνει, επίσης, αξιοποίηση του μεγάλου πλεονεκτήματός μας: της απλόχερης, αρχοντικής Κρητικής φιλοξενίας αλλά και μεγάλης δόσης επαγγελματισμού.
Για να ανακάμψει ο τουρισμός και να αποκτήσει τη χαμένη ανταγωνιστικότητά του, ο μοναδικός δρόμος που μας προσφέρεται είναι ο εμπλουτισμός και η ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού μας προϊόντος και αυτό προϋποθέτει την ύπαρξη υψηλού επιπέδου στελεχών και καλά εκπαιδευμένων υπαλλήλων σε σύνδεση με την αγορά εργασίας.
Η προσφορά μιας προσιτής και καλής κουζίνας στους επισκέπτες ωφελεί τον προορισμό ποιοτικά και ποσοτικά. Η δοκιμή της τοπικής κουζίνας συνεπάγεται ταυτόχρονα δοκιμή του διαφορετικού, μύηση σε έναν άλλο τρόπο ζωής. Μέσα από τη γαστρονομία, η τουριστική εμπειρία εμπλουτίζεται με την ανάδειξη ενός τοπικού «lifestyle» δίνοντας στον προορισμό ένα σημαντικό στοιχείο διαφοροποίησης.
Το καλό φαγητό επίσης, αποτελεί κριτήριο για το χαρακτηρισμό ενός προορισμού ως ποιοτικού. Είναι ευνόητο ότι η αντίληψη του τουρίστα για τους ποιοτικούς προορισμούς συγκαταλέγει -μεταξύ άλλων- γενικές υποδομές, καλά ξενοδοχεία, καθαρό περιβάλλον, εξυπηρέτηση και μέρη όπου μπορεί κανείς να απολαύσει καλής ποιότητας φαγητό.
Αναμφίβολα, η ποιότητα επιβραβεύεται Αναμφίβολα, η ποιότητα επιβραβεύεται. Όταν ο τουρίστας διαπιστώσει ότι ένας προορισμός έχει καλό φαγητό, είναι πρόθυμος να δαπανήσει μεγαλύτερα ποσά π.χ. με το να δοκιμάζει περισσότερα εδέσματα στους χώρους εστίασης, με το να αγοράζει γαστρονομικά δώρα κ.ο.κ. Το καλό φαγητό λοιπόν, υποκινεί υψηλότερη τουριστική δαπάνη. Τέλος, έχει διαπιστωθεί ότι η φήμη ενός προορισμού για την καλή κουζίνα του, προσελκύει νέες κατηγορίες τουριστών που έχουν ειδικό ενδιαφέρον για γαστρονομικές δραστηριότητες.
Η Τουριστική απασχόληση στην Ελλάδα σήμερα χαρακτηρίζεται από: 1) Ευκαιριακή απασχόληση 2) Χαμηλό επίπεδο απαιτήσεων σε γνώσεις και δεξιότητες. 3) Μεγάλο μέρος του ανθρώπινου δυναμικού είναι ανειδίκευτο. 4) Μεγάλος Αριθμός αυτοαπασχολουμένων. 5) Μεγάλο μέρος της Τουριστικής ζήτησης εξυπηρετείται από επιχειρήσεις μικρού μεγέθους. 6) Δημιουργεί θέσεις κάθε είδους (υψηλής και χαμηλής Εξειδίκευσης / Προσόντων).
Ο Ελληνικός Τουρισμός χρειάζεται: Στελέχη Διοίκησης Ξενοδοχείων με υψηλά τυπικά προσόντα. Ειδικούς στους τομείς Μαγειρικής Ζαχαροπλαστικής (σύγχρονες τάσεις). Στελέχη τουριστικού μάρκετινγκ. Ειδικούς στην ηλεκτρονική προώθηση διανομή και τις πωλήσεις. Στελέχη για την ανάπτυξη και διαχείριση των αγορών SIT (Special Interest Tourism). Ειδικούς στην περιβαλλοντική διαχείριση επιχειρήσεων και προορισμών. Στελέχη για Destination Management/Marketing. Ειδικούς στην Τουριστική ανάπτυξη και Χωρική διαχείριση.
Σας ευχαριστώ!