στ. 369-529 Ο Έκτορας στην Τροία – Ο Έκτορας συναντά την Ανδρομάχη Ραψωδία Ζ στ. 369-529 Ο Έκτορας στην Τροία – Ο Έκτορας συναντά την Ανδρομάχη

Η συνάντηση του Έκτορα και της Ανδρομάχης πραγματοποιείται πάνω στα τείχη της Τροίας, στις Σκαιές Πύλες. Εξελίσσεται ανάμεσα στους δύο κόσμους που συγκροτούν το σύμπαν της Ιλιάδας: - το πεδίο της μάχης - την πολιορκημένη πόλη δηλαδή τους πολεμιστές και τον άμαχο πληθυσμό. Τα τείχη της Τροίας από διαχωριστικό σύνορο γίνονται σημείο επαφής. Από εδώ και πέρα καθετί που θα συμβαίνει στο πεδίο της μάχης θα συνδέει τις σκέψεις μας με τις αγωνίες και τους φόβους της Ανδρομάχης, αλλά και με τους θρήνους όλων των γυναικών της Τροίας.

Το επεισόδιο διαρθρώνεται σε τρεις σκηνές: Α σκηνή (Ζ 369-393): Η αναζήτηση (Ο΄Έκτορας αναζητά την Ανδρομάχη) Β σκηνή (Ζ 393-493): Η συνάντηση (Οι δύο σύζυγοι συναντιούνται) Γ σκηνή (Ζ 494-529): Ο αποχωρισμός (Η Ανδρομάχη γυρίζει στο σπίτι της και ο Έκτορας φεύγει για τη μάχη μαζί με τον Πάρη ).

Α σκηνή: Η αναζήτηση Σύντομη σκηνή, γεμάτη κίνηση και δράση. Φτάνοντας ο Έκτορας στο σπίτι του δε βρίσκει την Ανδρομάχη. Εσκεμμένα ο Όμηρος απομάκρυνε την Ανδρομάχη από την ασφάλεια του σπιτιού της. Δεν την έστειλε όμως σε κάποιο συγγενικό της πρόσωπο, ούτε στη λιτανεία προς τιμήν της Αθηνάς, όπου συμμετείχαν οι υπόλοιπες Τρωαδίτισσες. Την έστειλε στα τείχη, κάτω από τα οποία λυσσομανούσε ο πόλεμος, εκεί όπου τα συναισθήματα γίνονται πιο έντονα και ο αποχωρισμός κλείνει μέσα του όλη την αγωνία του επικείμενου θανάτου. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η Ανδρομάχη έχει μαζί της και τον μικρό γιο της, στοιχείο καθοριστικό για την πλοκή της επόμενης σκηνής.

Β σκηνή: Η συνάντηση Στη συνάντηση αυτή οδηγεί ένα δυσοίωνο προαίσθημα ότι θα είναι και τελευταία του ζευγαριού. Η Ανδρομάχη προαισθάνεται έντονα το επερχόμενο κακό. Στη σκηνή παρευρίσκονται 4 πρόσωπα: - οι 2 πρωταγωνιστές, ο Έκτορας και η Ανδρομάχη - και 2 βουβά πρόσωπα: ο μικρός γιος του ζευγαριού, ο Αστυάνακτας, και η τροφός που τον κρατά στην αγκαλιά της. Η σκηνή διαθέτει έντονη εσωτερική κίνηση, καθώς στη διάρκειά της ξεδιπλώνεται ένα πλήθος έντονων συναισθημάτων. Η Ανδρομάχη από την αρχή κρεμιέται από το χέρι του Έκτορα και κλαίει απελπισμένα.

Δομή της Β σκηνής Η συνομιλία Έκτορα και Ανδρομάχης (Ζ 393-465) Ο Έκτορας και ο γιος του (Ζ 466-481) Ο αποχαιρετισμός (Ζ 482-493) Συνομιλία Έκτορα και Ανδρομάχης Πρώτη παίρνει το λόγο η Ανδρομάχη, βαθιά πονεμένη και απελπισμένη, βέβαιη ότι ο σύζυγός της δε θα αργήσει να βρει το θάνατο εξαιτίας της ασυγκράτητης πολεμικής ορμής του. Αν χάσει τον Έκτορα, θα απομείνει πεντάρφανη, γιατί οι δικοί της έχουν όλοι χαθεί. Ο Έκτορας είναι γι’ αυτήν και μάνα και πατέρας και αδέλφια και σύζυγος – δηλαδή το παν στη ζωή. Τελειώνει το λόγο της με μια έκκληση στον Έκτορα: να μείνει με το στρατό του κοντά στο τείχος και από εκεί να υπερασπιστεί το ευάλωτο αυτό μέρος του κάστρου που αποπειράθηκαν τρεις φορές να παραβιάσουν οι Αχαιοί.

Η απάντηση του Έκτορα δείχνει ότι: Είναι άνθρωπος με κατανόηση και ευαισθησία και ο μακροχρόνιος πόλεμος δεν τον έχει καθόλου αποξενώσει από τους οικείους του, ούτε του έχει στεγνώσει τα θερμά συναισθήματα προς αυτούς. Είναι ήρωας απλός, ανοιχτόκαρδος, αφού αυθόρμητα εξομολογείται ότι συμμερίζεται τα αισθήματα και τις σκέψεις της συζύγου του, δεν μπορεί όμως να ενδώσει στις εκκλήσεις της, γιατί - ντρέπεται τους συμπατριώτες του και - το κυριότερο, έμαθε πάντοτε να ακούει τη φωνή του χρέους του και της συνείδησής του. Αγαπάει και νοιάζεται για τη γυναίκα του, αφού τη βάζει πάνω και από τους γονείς του και από τα αδέλφια του και τον κυριεύει η αγωνία για την τύχη της καθώς και για τη δική του υστεροφημία, στη σκέψη ότι μπορεί να πέσει στα χέρια των εχθρών. Διακατέχεται από έντονο προαίσθημα ότι η Τροία κάποια μέρα θα πέσει στα χέρια των Αχαιών και οι κάτοικοί της θα εξολοθρευτούν.

Ο Έκτορας και ο γιος του Ο Έκτορας προσπαθεί να πάρει το γιο του στην αγκαλιά του, ο μικρός όμως τρομάζει στη θέα της πανοπλίας και κρύβεται στην αγκαλιά της τροφού. Οι δύο γονείς βάζουν τα γέλια. Διασκορπίζεται έτσι η πένθιμη ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί και το κλίμα αλλάζει εντελώς. (Η ανθρώπινη φύση βρίσκει πάντα τρόπους να αμύνεται στη μεγάλη δυστυχία) Ο Έκτορας βγάζει την περικεφαλαία του και είναι σαν να διώχνει μακριά του τον πόλεμο και την επικείμενη καταστροφή. Μεταμορφώνεται σε έναν τρυφερό και στοργικό πατέρα. Παίρνει το παιδί του στην αγκαλιά του και δέεται στον Δία να κάνει το γιο του πολύ καλύτερο σε όλα από το γονιό του. Ο Έκτορας οραματίζεται ένα ελπιδοφόρο μέλλον για το γιο του.

Ηθικά στοιχεία Η κλίμακα των αξιών φωτίζεται ιδιαίτερα από τη στάση του Έκτορα τούτες τις ώρες. Ο ήρωας με το λόγο και τις πράξεις του διαχωρίζει τις αξίες σε δύο κατηγορίες. ΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ Όσες δίνουν τιμή Όσες ατιμάζουν τον στον αγωνιστή άνθρωπο και του δίνουν το χαρακτηρισμό του Η τέλεση του πολεμικού δειλού καθήκοντος με την πολεμική αρετή

δειλία τιμή φυγή πόλεμος ζωή θάνατος οικογένεια ελευθερία Η ζωή και η οικογένεια είναι αξίες πανάκριβες. - Αν αποκτηθούν με τιμή και δόξα είναι θετικές. - Αν αποκτηθούν με ντροπή είναι αρνητικές. Ο Έκτορας παρά την ηθική πίεση που ασκεί πάνω του η τρυφερή εικόνα της οικογένειάς του δεν δίστασε. Επιλέγει την τιμή και την ηθική ελευθερία που περνούν όμως μέσα από το θάνατο.

Ο αποχαιρετισμός Ο Έκτορας βάζει το παιδί στην αγκαλιά της Ανδρομάχης και με έναν σύντομο παρηγορητικό λόγο την αποχαιρετά, αποκαθιστώντς την ισορροπία ανάμεσα στη λογική και το συναίσθημα. Της λέει ότι είναι κουτό να αγωνιά για τη ζωή του, γιατί αφού είναι θνητός, κάποτε θα πεθάνει. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η ώρα του θανάτου είναι γραμμένη από τη μοίρα και κανείς δεν πεθαίνει πριν από αυτήν. Τελειώνοντας, της λέει να γυρίσει στο σπίτι και να ασχοληθεί με τις γυναικείες εργασίες. Τα έργα του πολέμου είναι αρμοδιότητα των αντρών και σε καμία γυναίκα δεν επιτρέπεται να αναμειγνύεται σ΄αυτά.

Γ σκηνή: Ο αποχωρισμός Ο Έκτορας φορά την περικεφαλαία του και έτσι υποδύεται και πάλι την προσωπικότητα του πολεμιστή. Η Ανδρομάχη με το παιδί της και την τροφό γυρίζει στον κόσμο του σπιτιού της. Σε όλη τη διαδρομή κλαίει και κοιτάει προς τα πίσω, για να τον ξαναδεί. Μόλις φτάνει στο σπίτι ξεσπά σε ένα γοερό θρήνο θανάτου, λες και ο άντρας της είναι ήδη νεκρός. (Εδώ ο ποιητής σαφώς προοικονομεί το τέλος του Έκτορα). Ο Έκτορας έχει μείνει στα τείχη. Εκεί τον συναντά ο Πάρης, όμορφος και αστραφτερός, αποπνέοντας μια απίστευτη πολεμική ορμή. Οι δυο τους θα κατεβούν στη μάχη με την ελπίδα ότι όλα θα διορθωθούν και, αν το θελήσει ο Δίας, θα διώξουν τελικά τους Αχαιούς από την Τροία.

Το επεισόδιο είναι όαση ειρήνης, ευαισθησίας, τρυφερότητας και ανθρωπιάς μέσα στην καταθλιπτική ατμόσφαιρα του πολέμου. Ο Όμηρος ανακουφίζει το ακροατήριό του και το προετοιμάζει για τις επόμενες πολεμικές φάσεις. Από τη συνάντηση Έκτορα και Ανδρομάχης διαπιστώνουμε ότι οι ομηρικοί ήρωες νιώθουν μεγάλη πίστη και αφοσίωση στα οικογενειακά τους πρόσωπα, κυρίως στη σύζυγο και στα παιδιά τους. Γι΄αυτούς φοβούνται πολύ, μήπως καταντήσουν σκλάβοι στα χέρια των εχθρών τους, όταν οι ίδιοι σκοτωθούν και υποδουλωθεί η πατρίδα τους. Στο επεισόδιο αυτό ο όμηρος φωτίζει την προσωπικότητα του Έκτορα, όχι μόνο ως πολεμιστή αλλά και ως ανθρώπου.