Οργάνωση, Διοίκηση και Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Α.Σ.ΠΑΙ.ΤΕ Ιανουάριος 2018 Παρασκευή Δεληκάρη pdelikar@sch.gr
Μελέτη περίπτωσης
Οργάνωση και Διοίκηση στην εκπαίδευση Η οργανωσιακή κουλτούρα μιας ομάδας/ οργανισμού εξαρτάται από τους παρακάτω παράγοντες για τη δημιουργία και εξέλιξή της: Δημιουργία κοινής γλώσσας Ορισμός των ορίων της ομάδας/οργανισμού και κριτηρίων ένταξης και αποκλεισμού Κατανομή δύναμης και θέσεων Καλλιέργεια κανόνων οικειότητας Συστήματα αμοιβών και ποινών Κατανόηση της ιδεολογίας
Ιδιαιτερότητες της εκπαιδευτικής οργάνωσης παροχή γνώσεων • ανάπτυξη δεξιοτήτων • μετάδοση ηθικών αξιών • εξασφάλιση της πνευματικής και σωματικής ανάπτυξης των εκπαιδευομένων • κοινωνικοποίηση • δημιουργία κατάλληλου δυναμικού για τις ανάγκες της κοινωνίας
Κουλτούρα Οργάνωσης και Διοίκησης στο σχολείο Η σχολική κοινότητα μάθησης προάγει και αξιολογεί την οργάνωση στο πλαίσιο της οργανωσιακής μάθησης ως συνεχή ενεργητική συνεργατική διαδικασία που στηρίζεται στο δυναμικό διάλογο μεταξύ των εκπαιδευτικών, των μαθητών/μαθητριών, του προσωπικού, του διευθυντή/της διευθύντριας και των γονέων και έχει στόχο τη βελτίωση της ποιότητας μάθησης και ζωής μέσα στο σχολείο
Κουλτούρα Οργάνωσης και Διοίκησης στο σχολείο Διαρθρωτικές προϋποθέσεις για τη σχολική κοινότητα μάθησης Χρόνος για συναντήσεις και συνομιλίες Φυσική εγγύτητα Αλληλοεξαρτώμενοι ρόλοι Επικοινωνιακές δομές Αυτονομία
Κοινωνικοί και Ανθρώπινοι πόροι Ανοικτότητα στην βελτίωση Εμπιστοσύνη και σεβασμός Βάση γνώσεων και δεξιοτήτων Υποστηρικτική ηγεσία Κοινωνικοποίηση
Η έννοια της Σχολικής Μονάδας Η Σχολική Μονάδα θεωρείται σήμερα ως δημόσια υπηρεσία, με την έννοια ότι διαχειρίζεται την παροχή εκπαίδευσης, που είναι δημόσιο αγαθό, διαδικασία στην οποία εμπλέκονται, και έχουν επίσης λόγο, πολλοί φορείς, και, ιδιαίτερα, η πολιτεία με τα θεσμοθετημένα της όργανα(Προϊστάμενοι Διευθύνσεων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Δημοτική Επιτροπή Παιδείας, Σύλλογος Γονέων, κ.λπ.) Αυτό δεν σημαίνει ότι το σχολείο δεν έχει και άλλες λειτουργίες και άλλους σκοπούς όχι μόνο με τη λειτουργική αλλά και με την οργανική - οργανωτική έννοια του όρου, καθώς συνιστά και πολιτισμική οντότητα
Ο ρόλος των Διευθυντών/Διευθυντριών Ο Διευθυντής/η Διευθύντρια καλείται να: εκπαιδευτεί, να ασκηθεί και να επιμορφωθεί στην τεχνική της Οργάνωσης, της Διοίκησης της Σχολικής Μονάδας, στο χειρισμό προβληματικών καταστάσεων κλπ., ώστε να μπορέσει στη συνέχεια να βοηθήσει και να βοηθηθεί στην υπερνίκηση των προβλημάτων που ενδεχομένως θα συναντήσει Οφείλει να αποκτήσει συγκεκριμένες παιδαγωγικές, κοινωνικές, διδακτικές και τεχνολογικές δεξιότητες, πρέπει να έχει ενημερωθεί, και να γνωρίζει επίσης, ότι η συμμετοχικότητα των εκπαιδευτικών στη λήψη αποφάσεων, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση της σχολικής διδασκαλίας και μάθησης, παίζει σημαντικό και σπουδαίο ρόλο στη λήψη αποφάσεων, σχετικά με τη λειτουργία της Σχολικής Μονάδας.
Το «κλίμα» στις εκπαιδευτικές μονάδες α) Ανοιχτό (open climate): Η ατμόσφαιρα του σχολείου φτιάχνεται από εκπαιδευτικούς που διακρίνονται από συνεργατικότητα, επαγγελματική στάση, οικειότητα και χαμηλό βαθμό απάθειας και αποφυγής του καθήκοντος. Οι Διευθυντές/Διευθύντριες διακρίνονται από υψηλό βαθμό υποστήριξης και χαμηλό βαθμό κατευθυντικής στάσης και περιορισμού β) Κλειστό (closed climate): Η συμπεριφορά όλων είναι μη αυθεντική γ) Κλίμα συμμετοχής/αφοσίωσης (engaged climate) Οι εκπαιδευτικοί έχουν ανοιχτή συμπεριφορά και οι Διευθυντές κλειστή. Δηλαδή οι πρώτοι είναι ενωμένοι, αφοσιωμένοι και ανοιχτοί μεταξύ τους, αγνοώντας το Διευθυντή/τη Διευθύντρια που τείνει να ελέγχει, να επιβλέπει και να περιορίζει, δ) Κλίμα αποχής/αποφυγής (disengaged climate): Οι Διευθυντές/Διευθύντριες είναι ανοιχτοί και οι εκπαιδευτικοί κλειστοί. Οι πρώτοι διακρίνονται από υψηλό βαθμό υποστήριξης, ενώ οι δεύτεροι από χαμηλό βαθμό συνεργατικότητας, οικειότητας και επαγγελματικής στάσης. (Παν. Καβούρη, «Το σχολικό κλίμα στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση: ένας σημαντικός παράγοντας της αξιολόγησης της σχολικής μονάδας», ό. π., σσ. 183-184. και R. L. Neagly, Ν. Dean Evans, Hanbook for Effective Supervision of Instruction, ό. π., σσ. 100-123).
Ο/η Διευθυντής/ντρια στην κορυφή της πυραμίδας Ο/η Διευθυντής/ντρια στην κορυφή της πυραμίδας Διευθυντής/Διευθύντρια
στην κορυφή της πυραμίδας της εκπαιδευτικής μονάδας ? Μαθητές Γονείς Σύλλογος Γονέων Σχολικός Τροχονόμος Σχολική Επιτροπή Προσωπικό καθαριότητας Αξιολόγηση Απουσίες Προγραμματισμός Εκπαιδευτικό έργο Διευθυντής/Διευθύντρια στην κορυφή της πυραμίδας της εκπαιδευτικής μονάδας ? Εκπαιδευτικοί Π.Π.
Δομή εκπαιδευτικού συστήματος Οι Διευθυντές/Διευθύντριες είναι διοικητικά και επιστημονικά-παιδαγωγικά υπεύθυνοι Συντονίζουν και καθοδηγούν τους/τις εκπαιδευτικούς στο έργο τους, φροντίζοντας και για την επιμόρφωσή τους Οι Σύλλογοι των Διδασκόντων/Διδασκουσών είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή του προγράμματος, τη φοίτηση και την πειθαρχία των μαθητών/μαθητριών Οι Σχολικές Επιτροπές, στις οποίες συμμετέχουν εκπρόσωποι γονέων και τοπικών φορέων, είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση του προϋπολογισμού, για τη θέρμανση, το φωτισμό, καθώς και τις επισκευές ή τον εξοπλισμό του σχολείου Οι κατά τόπους Διευθύνσεις Εκπαίδευσης έχουν τη γενική ευθύνη του ελέγχου της λειτουργίας των σχολικών μονάδων της περιοχής τους
Σχολείο: διοικητικός και κοινωνικός θεσμός Ασαφής προσδιορισμός του σκοπού του (παιδεία, εκπαίδευση, μόρφωση) Αδυναμία προσδιορισμού του αποτελέσματος- προϊόντος και των εξυπηρετούμενων (γονείς, μαθητές/μαθήτριες, κοινωνία) Έλλειψη διοικητικής αυτοδυναμίας Διοικητικός και ταυτόχρονα κοινωνικός θεσμός (παραδείγματα) Υπόκειται σε έντονες επιρροές από ομάδες πίεσης
1η Ομάδα Εργασίας (31/1/2018) Αγάπη Αγρογιάννη, Μαρία Κεφαλωνίτη, Κωνσταντίνος Κυριαζής, Αναστασία Σταυρουλάκη Κριτική παρουσίαση της μελέτης της Χρονάκη, Άννας (2009) «Φύλο και Μαθηματικά», Φυλο-Παιδεία, http://www.fylopedia.uoa.gr/index.php/%CE%A6%CF%8D%CE%BB%CE%BF_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%BC%CE%B1%CE%B8%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC