Σχολική Πρακτική Ι Α΄ΑΞΟΝΑΣ: Οργάνωση και Λειτουργία του Σχολείου Ονομασία σχολείου, Σχολική Περιφέρεια, Οργανικότητα – Λειτουργικότητα σχολείου, Ο σύλλογος διδασκόντων, Προσβασιμότητα διδακτηρίου, Παιδαγωγική ποιότητα αύλειου χώρου, Αίθουσες-Εργαστήρια- Εναλλακτικά Περιβάλλοντα Μάθησης, Το Ωρολόγιο Πρόγραμμα, Ολοήμερο Πρόγραμμα, Ευέλικτη Ζώνη, Τμήμα Ένταξης, Παράλληλη Στήριξη, Ενισχυτική Διδασκαλία, Τάξεις Υποδοχής, Η επικοινωνία και η συνεργασία του Σχολείου με την οικογένεια και την κοινότητα
1. Ονομασία του σχολείου Άρθρο 2 (Προεδρικό Διάταγμα 201/98) Επωνυμία σχολείων 1. Τα δημοτικά σχολεία φέρουν την επωνυμία του δήμου ή της κοινότητας στα όρια των οποίων λειτουργούν. 2. Όταν σε ένα δήμο ή κοινότητα λειτουργούν περισσότερα από ένα σχολεία, η επωνυμία συμπληρώνεται με αύξοντα αριθμό κατά τη σειρά της ίδρυσής τους. 3. Στις περιπτώσεις που δημοτικά σχολεία λειτουργούν σε οικισμούς δήμων ή κοινοτήτων μπορούν να φέρουν την επωνυμία του οικισμού ή τον αύξοντα αριθμό που αναφέρεται στην προηγούμενη παράγραφο. 4. Στην επωνυμία μπορεί να προστεθεί προσωνυμία δηλωτική της ιστορικής και πολιτιστικής παράδοσης του τόπου ή αναφερόμενη στο όνομα ευεργετών και προσωπικοτήτων των γραμμάτων και τεχνών και γενικότερα προσώπων που πρόσφεραν αναγνωρισμένες και αξιόλογες υπηρεσίες στον τόπο και στο έθνος γενικότερα. 5. Οι επωνυμίες και προσωνυμίες καθορίζονται με την ιδρυτική πράξη κάθε σχολείου ή και με μεταγενέστερη απόφαση του ΥΠ.Ε.Π.Θ., ύστερα από εισήγηση των αρμόδιων για την ίδρυση οργάνων. Οι προσωνυμίες δεν πρέπει να συμπίπτουν για σχολεία του ίδιου Δήμου ή Κοινότητας.
2. Σχολική Περιφέρεια Άρθρο 1 (Προεδρικό Διάταγμα 201/98) 2. Σχολική Περιφέρεια Άρθρο 1 (Προεδρικό Διάταγμα 201/98) 1. Κάθε δημόσιο δημοτικό σχολείο έχει δική του σχολική Περιφέρεια και σ' αυτό φοιτούν οι μαθητές που διαμένουν στην περιφέρειά του. Σε δήμους ή κοινότητες που λειτουργούν περισσότερα από ένα σχολεία τη σχολική περιφέρεια ορίζει ο αρμόδιος Προϊστάμενος της Δ/νσης ή του Γραφείου Εκπ/σης, αφού λάβει υπόψη του την πρόταση της Δημοτικής ή Κοινοτικής Επιτροπής Παιδείας και των διευθυντών των σχολικών μονάδων. Με την ίδια διαδικασία γίνεται η μετατόπιση και ο επαναπροσδιορισμός των ορίων, όταν παραστεί ανάγκη. 2. Τα συστεγαζόμενα σχολεία έχουν ενιαία σχολική περιφέρεια και η κατανομή των μαθητών που εγγράφονται στην πρώτη τάξη και όσων έρχονται με μετεγγραφή γίνεται σε ισοπληθή τμήματα, ανάλογα με την οργανικότητα των σχολείων, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 12 αυτού του Π.Δ. 3. Τα πειραματικά σχολεία δεν έχουν δική τους σχολική περιφέρεια και για τις εγγραφές των μαθητών σ' αυτά ισχύουν ειδικές ρυθμίσεις. 4. Τη σχολική περιφέρεια των σχολείων Ειδικής Αγωγής ορίζει η Δ/νση Ειδικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας, σε συνεργασία με τη Δ/νση Σπουδών Α/θμιας Εκπ/σης. Για τη φοίτηση σε μονάδες Ειδικής Αγωγής καμιά σχολική περιφέρεια δε λαμβάνεται υπόψη. 5. Εγγραφή μαθητή ο οποίος διαμένει σε περιοχή που δεν ανήκει στη σχολική περιφέρεια του σχολείου μπορεί να γίνει σε εξαιρετικές περιπτώσεις με απόφαση του αρμόδιου Προϊσταμένου της Δ/νσης ή του Γραφείου Π. Ε. Οι εξαιρετικές αυτές περιπτώσεις αφορούν θέματα υγείας, σοβαρούς οικογενειακούς λόγους, περιπτώσεις αλλαγής περιβάλλοντος μαθητού σύμφωνα με το εδάφιο δ. της παρ. 8 του άρ. 13 του παρόντος Προεδρικού Διατάγματος.
3. Aριθμός μαθητών, 4. Αριθμός εκπαιδευτικών 5 Η οργανικότητα των ∆ημοτικών Σχολείων προσδιορίζεται από την αναλογία δεκαπέντε (15) μαθητών προς ένα (1) δάσκαλο για τα μονοθέσια, διθέσια και τριθέσια και για τα λοιπά είκοσι πέντε (25) μαθητώνπρος ένα (1) δάσκαλο ως εξής (Φ.3/897/97652/Γ1/ 25.9, 2006, Υπουργική Απόφαση): ΜΑΘΗΤΕΣ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΟΡΓΑΝΙΚΟΤΗΤΑ 10-15 1 Μονοθέσιο 16-30 2 Διθέσιο 31-45 3 Τριθέσιο 46-100 4 Τετραθέσιο 101-125 5 Πενταθέσιο 126-150 6 Εξαθέσιο 151-175 7 Επταθέσιο 176-200 8 Οκταθέσιο 201-225 9 Εννιαθέσιο 226-250 10 Δεκαθέσιο 251-275 11 Ενδεκαθέσιο 276-300 12 Δωδεκαθέσιο
Για τον προσδιορισμό των οργανικών θέσεων στα 6/θέσια σχολεία και άνω, υπολογίζεται και μία θέση επιπλέον(Κλάδου Π.Ε. 70). Στα ολιγοθέσια (3/θέσια, 2/θέσια και 1/θέσια) σχολεία δεν υπολογίζεται θέση ειδικότητας.
Ωράριο εκπαιδευτικών Το εβδομαδιαίο υποχρεωτικό ωράριο διδασκαλίας, που υπηρετούν στα δημοτικά σχολεία, ορίζεται από 1/9/1997 ως εξής: Διευθυντές 4θεσίων και 5θεσίων δημοτικών σχολείων, ώρες 20. Διευθυντές 6θεσίων μέχρι και 9θεσίων δημοτικών σχολείων, ώρες 12. Διευθυντές 10θεσίων και 11θεσίων δημοτικών σχολείων, ώρες 10. Διευθυντές 12θεσίων και πάνω δημοτικών σχολείων, ώρες 8. Εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε 1θέσια, 2θέσια και 3θέσια δημοτικά σχολεία, ανεξάρτητα από βαθμό και το χρόνο υπηρεσίας τους, ώρες 25. Εκπαιδευτικοί 4θεσίων και πάνω δημοτικών σχολείων, ώρες 24, αν έχουν μέχρι 10 έτη υπηρεσίας, ώρες 23, αν έχουν από 10 μέχρι 15 έτη υπηρεσίας, ώρες 22, αν έχουν από 15 μέχρι 20 έτη υπηρεσίας και 21 ώρες, αν έχουν πάνω από 20 έτη υπηρεσίας.
6.Ο Σύλλογος Διδασκόντων ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ - ΣΎΛΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ (Απόσπασμα από το ΦΕΚ 1340/2002 - Φ.353.1/324/105657/Δ1/2002) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄ -ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (Δ.Π.) ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ (Σ.Δ.) Άρθρο 38 -Καθήκοντα και αρμοδιότητες των εκπαιδευτικών διδασκόντων 6.Ο Σύλλογος Διδασκόντων α) Η καλλιέργεια και ανάπτυξη των γνωστικών και των νοητικών ικανοτήτων των μαθητών. β) Η συναισθηματική καλλιέργεια για την αποδοχή αρχών που θα στηρίξουν τις αξίες τους και θα επηρεάσουν τη συμπεριφορά τους, ώστε να διαμορφώσουν θετική στάση για τη ζωή και την κοινωνία. γ) Η καλλιέργεια και διεύρυνση των ψυχοκινητικών ικανοτήτων του μαθητή για την απόκτηση δεξιοτήτων και την ομαλή ένταξή του στην κοινωνία. Ο Σύλλογος των Διδασκόντων κάθε σχολικής μονάδας έχει την ευθύνη να υλοποιεί τους σκοπούς και τους στόχους της εκπαίδευσης με συγκεκριμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Στο έργο του σχολείου περιλαμβάνονται τρεις κυρίως εκπαιδευτικοί σκοποί.
6.Ο Σύλλογος Διδασκόντων Ο Σύλλογος των Διδασκόντων πρέπει: α) Να προγραμματίζει και να οργανώνει το έργο του, να το παρακολουθεί και να το αξιολογεί. β) Να εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις, ώστε τα μέλη του να επιμορφώνονται διαρκώς, να ανανεώνουν τις γνώσεις τους στον επιστημονικό τους τομέα και στις επιστήμες της αγωγής (ψυχοπαιδαγωγική και διδακτική κατάρτιση), για να είναι πιο αποτελεσματικοί στο έργο τους. γ) Να παρεμβαίνει σε περιπτώσεις φαινομένων σχολικής αποτυχίας και διαρροής των μαθητών, εφαρμόζοντας κατάλληλα αντισταθμιστικά εκπαιδευτικά προγράμματα για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους. δ) Να ανανεώνει και να αξιοποιεί τα διατιθέμενα εποπτικά μέσα και τη σύγχρονη τεχνολογία στη διδακτική πράξη για την αποτελεσματικότερη άσκηση του εκπαιδευτικού έργου.
Καθήκοντα και αρμοδιότητες του Συλλόγου Διδασκόντων 7. Ενημερώνει, σε συνεργασία με το Διευθυντή, τους γονείς και κηδεμόνες, τουλάχιστον κάθε τρίμηνο ή τετράμηνο, σχετικά με τη φοίτηση, την πρόοδο και τη συμπεριφορά των μαθητών. Η ενημέρωση γίνεται εκτός των ωρών εργασίας του σχολείου. 1. Σε τακτική συνεδρίαση πριν από την έναρξη των μαθημάτων προγραμματίζει τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες για όλο το σχολικό έτος. 6. Αποφασίζει για την πραγματοποίηση εκδρομών, περιπάτων ή επισκέψεων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. 5. Οργανώνει τον καταμερισμό των εργασιών στα μέλη του, ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή, έτσι ώστε να αξιοποιούνται οι δυνατότητες όλων των μελών του και να εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και η ομαλή λειτουργία της σχολικής μονάδας. 2. Παρακολουθεί και εφαρμόζει τον αρχικό προγραμματισμό και, εφόσον χρειασθεί, παρεμβαίνει διορθωτικά. Καθήκοντα και αρμοδιότητες του Συλλόγου Διδασκόντων Άρθρο 39, ΦΕΚ 1340/2002 - Φ.353.1/324/105657/Δ1/2002 3. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς γίνεται η αυτοαξιολόγηση, κατά την οποία αξιολογείται ο βαθμός επίτευξης των στόχων που τέθηκαν κατά τον προγραμματισμό και η αποτελεσματικότητα των προγραμματισμένων ενεργειών. 4. Αποφασίζει, ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή του σχολείου, την ανάθεση στο διδακτικό προσωπικό της διδασκαλίας των μαθημάτων στις τάξεις και τα τμήματα.
7. Το διδακτήριο
Το διδακτήριο Κτιριολογικό πρόγραμμα Νηπιαγωγεία σε ισόγεια κτίρια Νηπιαγωγεία σε ισόγεια κτίρια Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια μέχρι και τρεις ορόφους. Προσανατολισμός: Ο ανατολικός και ο δυτικός προσανατολισμός αποφεύγεται, ώστε να εξασφαλίζεται καλός φωτισμός των αιθουσών. Ο αύλειος χώρος είναι προστατευμένος από τον βορρά. Άμεση πρόσβαση και διασύνδεση με τον αύλειο χώρο. Προσβασιμότητα Δυνατότητα προσέγγισης όλων των επιμέρους χώρων του διδακτηρίου καθώς και του αυλείου χώρου για άτομα με κινητικά προβλήματα, με ράμπες και ανελκυστήρες. Δυνατότητα εισόδου/εξόδου στον αύλειο χώρο από δύο σημεία.
Μελέτη Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (Ο.Σ.Κ.) Ο σχεδιασμός σχολικών μονάδων (προσανατολισμός, φωτισμός, χρωματικοί συνδυασμοί, ακουστική, ευλιξία χώρων) επηρεάζει θετικά ή αρνητικά την ανάπτυξη των μαθητών κατά 25% σε μία σχολική χρονιά. Στόχοι: α. Η δημιουργία μικροκλίμακας φιλικής προς τους μαθητές. β. Η διευκόλυνση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. γ. Η βελτίωση της κοινωνικής συμπεριφοράς των μαθητών. δ. Επιδίωξη πλούτου οπτικών εντυπώσεων, για την αποφυγή της μονοτονίας και την αισθητική καλλιέργειά τους. ε. Διάκριση ρόλων, μεγεθών και ποιοτήτων των υπαίθριων χώρων και συσχέτισή τους με τους κλειστούς και με το άμεσο περιβάλλον για την εξυπηρέτηση πολλαπλών δραστηριοτήτων.
Ένα «ανοιχτό», χωρίς τοίχους σχολείο Vittra Τelephonplan, Σουηδία
Rosan Boschin, αρχιτέκτονας του Vittra -Telephonplan: «Οι διαφοροποιημένες θέσεις επιτρέπουν τα παιδιά να μάθουν με τους δικούς τους όρους, δημιουργώντας διαφορετικούς τύπους εκπαιδευτικών σεναρίων. Με τον τρόπο αυτό, ο σχεδιασμός του σχολείου του επιτρέπει σε κάθε παιδί να ξεδιπλώσει τις δυνατότητές του.»
Γυμνάσιο Ørestad, Δανία
Δημοτικό Σχολείο Barvaux-Condroz, Βέλγιο «Ηοuse of Light», (Φωτεινό σπίτι), Νηπιαγωγείο Leimondo, Ιαπωνία
Γυάλινες επενδύσεις στα παράθυρα αντανακλούν το φυσικό περιβάλλον Δημοτικό Σχολείο “Sra Pou”, Καμπότζη «Πολύχρωμο Σχολείο», Ισπανία Χρώματα, σε όλους τους χώρους του σχολείου, άριστη εναρμόνιση με το φυσικό περιβάλλον. Γυάλινες επενδύσεις στα παράθυρα αντανακλούν το φυσικό περιβάλλον
Σύγχρονα διδακτήρια στην Ελλάδα Πράσινο δωμάτιο σε ταράτσα σχολείου Ελκυστικοί χρωματισμοί Σύνδεση κτιρίου με πράσινο αύλειο χώρο
Το αειφόρο διδακτήριο Σχεδιασμός χώρων που επιδιώκουν την αρμονική σχέση με το φυσικό και δομημένο περιβάλλον, το διάλογο με τον τόπο, τα υλικά, τους φυσικούς πόρους και τις φυσικές πηγές ενέργειας. Η παραγωγή χώρων κατάλληλων να καλύψουν την πολλαπλότητα των δραστηριοτήτων που συμβαίνουν -ή θα συμβούν μελλοντικά. (πολυλειτουργικότητα χώρων). Οι χώροι του σχολικού κτιρίου εξυπηρετούν τους σκοπούς των σχολικών αναλυτικών προγραμμάτων και τις ανάγκες της τοπικής κοινότητας.
8. Η παιδαγωγική ποιότητα του αύλειου χώρου Η παιδαγωγική αυτή ποιότητα του αύλειου χώρου ορίζεται από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: εγγύτητα δημιουργία προκλήσεων δυνατότητες παιχνιδιού, άθλησης και κινητικών δραστηριοτήτων αλλά και δυνατότητες ανάπτυξης συνεργασίας (Μπότσογλου, 2001) Στα ελληνικά σχολεία οι αύλειοι χώροι δεν έχουν σχεδιαστεί ως τόποι μάθησης και δεν προσφέρουν ερεθίσματα μάθησης. Σχεδιάστηκαν κυρίως προς υποστήριξη των κινητικών δραστηριοτήτων των μαθητών και εκτόνωση της έντασης τους από τα σχολικά μαθήματα. (Γερμανός, 2004)
Κερκίδες σχολείου Παιχνίδια στην αυλή
9. Αίθουσες, Εργαστήρια, Εναλλακτικά περιβάλλοντα μάθησης Ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος των μαθητών Υποστήριξη της διερευνητικής και ανακαλυπτικής μάθησης Ενθάρρυνση της βιωματικής μάθησης και της ενεργητικής συμμετοχής Αξιοποίηση των ιδιαίτερων κλίσεων και ικανοτήτων των παιδιών Ενθάρρυνση της δημιουργικότητας των παιδιών Ανάπτυξη ψυχοκινητικών ικανοτήτων Ανάπτυξη στάσεων και αξιών Ενίσχυση της ομαδικότητας και της συνεργασίας μεταξύ των μαθητών
Εργαστήριο Πληροφορικής Εργαστήριο Ρομποτικής
Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων Αίθουσα χορού Βιβλιοθήκη Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων
Ενιαίος Τύπος Δημοτικού Σχολείου (ΦΕΚ 1324, 11-3-2015) 10. Το ωρολόγιο πρόγραμμα Ενιαίος Τύπος Δημοτικού Σχολείου (ΦΕΚ 1324, 11-3-2015)
Τρόπος σύνταξης Ωρολογίου Προγράμματος Το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα Διδασκαλίας (ΕΩΠΔ) συντάσσεται το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου (εφόσων δεν υπάχουν ελλείψεις δασκάλων και ειδικοτήτων) από τον/την Δ/ντή−Δ/ντρια του σχολείου σε συνεργασία με το Σύλλογο Διδασκόντων και τον Σχολικό Σύμβουλο. Το ΕΩΠΔ βασίζεται σε παιδαγωγικά κριτήρια και στο πλαίσιο αυτό αξιοποιείται το υποχρεωτικό διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών και οι διδακτικές ώρες για τις οποίες έχουν τοποθετηθεί στη σχολική μονάδα. Στη συνέχεια το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα Διδασκαλίας υποβάλλεται σε τρία αντίγραφα στον αρμόδιο Σχολικό Σύμβουλο για θεώρηση, ο οποίος επιστρέφει ένα θεωρημένο αντίγραφο στο σχολείο και ένα στέλνει για ενημέρωση στον οικείο Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Ωράριο εκπαιδευτικών Το εβδομαδιαίο υποχρεωτικό ωράριο διδασκαλίας, που υπηρετούν στα δημοτικά σχολεία, ορίζεται από 1/9/1997 ως εξής: Διευθυντές 4θεσίων και 5θεσίων δημοτικών σχολείων, ώρες 20. Διευθυντές 6θεσίων μέχρι και 9θεσίων δημοτικών σχολείων, ώρες 12. Διευθυντές 10θεσίων και 11θεσίων δημοτικών σχολείων, ώρες 10. Διευθυντές 12θεσίων και πάνω δημοτικών σχολείων, ώρες 8. Εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε 1θέσια, 2θέσια και 3θέσια δημοτικά σχολεία, ανεξάρτητα από βαθμό και το χρόνο υπηρεσίας τους, ώρες 25. Εκπαιδευτικοί 4θεσίων και πάνω δημοτικών σχολείων, ώρες 24, αν έχουν μέχρι 10 έτη υπηρεσίας, ώρες 23, αν έχουν από 10 μέχρι 15 έτη υπηρεσίας, ώρες 22, αν έχουν από 15 μέχρι 20 έτη υπηρεσίας και 21 ώρες, αν έχουν πάνω από 20 έτη υπηρεσίας.
11. Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο Το Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο: Εξυπηρετεί παιδαγωγικούς και κοινωνικούς στόχους. Έχει έντονο υποστηρικτικό ρόλο. Επιδιώκεται η πολύπλευρη μόρφωση των μαθητών. Στοχεύει στη στήριξη των εργαζόμενων γονέων.
Η λειτουργία των Ολοήμερων Σχολείων αποσκοπεί: Στην βέλτιστη αξιοποίηση του Αναλυτικού Προγράμματος με επίκεντρο τις ανάγκες των μαθητών. Στην αξιοποίηση των θετικών στοιχείων των ισχυόντων ΔΕΠΠΣ και ΑΠΣ όπως: α) της ενιαίας αντιμετώπισης της γνώσης β) της διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης Στην ανανέωση των μεθόδων διδασκαλίας, οι οποίες πρέπει να μετατραπούν σε μαθητοκεντρικές συνεργατικές, διερευνητικές, βιωματικές, διαθεματικές.
Προϋποθέσεις λειτουργίας Ολοήμερων Στα 6/θ και άνω Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία: ελάχιστος απαιτούμενος αριθμός εγγεγραμμένων/φοιτούντων μαθητών δεκατέσσερις (14). Προϋπόθεση εγγραφής των μαθητών: η εργασιακή κατάσταση των γονέων/κηδεμόνων: εργαζόμενοι γονείς (βεβαίωση εργασίας), άνεργοι γονείς ( κάρτα ανεργίας) ή να ανήκουν σε ειδικές κοινωνικές ομάδες ((μαθητές πολύτεκνων/μονογονεϊκών οικογενειών, μαθητές με γονείς με χρόνιες παθήσεις/ενταγμένους σε πρόγραμμα απεξάρτησης/φυλακισμένους). Λειτουργία της Πρωινής Προαιρετικής Ζώνης (07:00-08:00), ο ελάχιστος αριθμός εγγραφέντων/φοιτούντων μαθητών που απαιτείται, είναι δέκα (10) για 9/θέσια και άνω, ενώ επτά (7) έως 8/θέσια σχολεία.
Ολοήμερο Πρόγραμμα- Διδακτικό ωράριο
Ολοήμερο σχολείο-Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά • Στον Ενιαίο Τύπο Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου δεν προβλέπεται ορισμός ενός εκπαιδευτικού ως υπεύθυνου ολοήμερου, αλλά ορίζεται ανά ημέρα ο εκπαιδευτικός που θα φέρει την ευθύνη λειτουργίας του ολοήμερου προ− γράμματος. Η ημερήσια ευθύνη λειτουργίας του Ολοή− μερου Προγράμματος δύναται να ανατίθεται στο σύνολο των ειδικοτήτων καθώς και στον/στην Δ/ντή−Δ/ντρια του σχολείου. Στους εκπαιδευτικούς που φέρουν την ευθύνη λειτουργίας στο Ολοήμερο Πρόγραμμα δεν προβλέπεται χορήγηση επιδόματος. • Στο Ολοήμερο Πρόγραμμα καθημερινά και για 1 διδα− κτική ώρα εντάσσεται το γνωστικό αντικείμενο της Μελέτης−Προετοιμασίας το οποίο ανατίθεται σε εκπαιδευτικούς του κλάδου ΠΕ70. • Στο Ολοήμερο Πρόγραμμα καθημερινά και για 1 διδα− κτική ώρα εντάσσεται επιλεγόμενο διδακτικό αντικείμενο από τα αναφερόμενα: Τ.Π.Ε., Αγγλικά, Αθλητισμός, Εικαστικά, Μουσική, θεατρική Αγωγή και Πολιτιστικοί Όμιλοι Δραστηριοτήτων. Το διδακτικό αντικείμενο των Πολιτιστικών Ομίλων Δραστηριοτήτων δύναται να ανατίθεται στο σύνολο των ειδικοτήτων για συμπλήρωση του υποχρεωτικού διδακτικού ωραρίου. • Με απόφαση και σχετική πράξη του Συλλόγου Διδα− σκόντων, ύστερα από εισήγηση του/της Δ/ντή−Δ/ντριας του σχολείου, ορίζονται: α) οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι δι− δάσκουν και συμπληρώνουν το υποχρεωτικό διδακτικό τους ωράριο στο Ολοήμερο Πρόγραμμα και β) ανά ημέρα, ο εκπαιδευτικός που θα φέρει την ευθύνη λειτουργίας του Ολοήμερου Προγράμματος.
12. ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ Υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων και προγραμμάτων που θα καλύπτουν τις σύγχρονες εκπαιδευτικές ανάγκες. Η θεματολογία θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τους στόχους που περιγράφονται στα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών και στα Δ.Ε.Π.Π.Σ. Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση των Προγραμμάτων είναι χρήσιμο οι εκπαιδευτικοί να ενσωματώνουν κατά το δυνατόν τις Τ.Π.Ε. στην εκπαιδευτική διαδικασία.
12. ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ - Στόχοι Η διαθεματική προσέγγιση της γνώσης και η διασύνδεση των διδασκόμενων αντικειμένων Η σύνδεση της σχολικής γνώσης με τα ενδιαφέροντα των μαθητών Η ενεργοποίηση της κριτικής σκέψης και της δημιουργικότητας των μαθητών Η ενίσχυση της ομαδικότητας και της συνεργασίας Η ανάπτυξη στάσεων και αξιών Η ενθάρρυνση της ατομικής έκφρασης Η ανάπτυξη διαύλων επικοινωνίας μεταξύ σχολείου, οικογένειας και τοπικής κοινότητας.
Στην Ευέλικτη Ζώνη αναπτύσσονται διαθεματικά προγράμματα με πρωτοβουλία του κάθε εκπαιδευτικού: Στην Α΄ τάξη : Η μία διδακτική ώρα της ΕΖ (3 συνολικά) θα διατίθεται για δραστηριότητες που αφορούν σε θέματα Αγωγής Υγείας. Στην Β΄ τάξη: Η μία διδακτική ώρα της ΕΖ (3 συνολικά) θα διατίθεται για δραστηριότητες που αφορούν σε θέματα Διατροφικών Συνηθειών. Στην Γ΄ τάξη: Η μία διδακτική ώρα της ΕΖ (2 συνολικά) θα διατίθεται για δραστηριότητες που αφορούν σε θέματα Κυκλοφοριακής Αγωγής. Στην Δ΄ τάξη: Η μία διδακτική ώρα της ΕΖ (2 συνολικά) θα διατίθεται για δραστηριότητες που αφορούν σε θέματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ- Ενδεικτικά Θέματα Ματσαγγούρας, Η., 2003, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο
13. Τμήμα Ένταξης Ν.3699/2008 Άρθρο 3 Μαθητές με αναπηρία και με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες 1. Μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες θεωρούνται όσοι για ολόκληρη ή ορισμένη περίοδο της σχολικής τους ζωής εμφανίζουν σημαντικές δυσκολίες μάθησης εξαιτίας αισθητηριακών, νοητικών, γνωστικών, αναπτυξιακών προβλημάτων, ψυχικών και νευροψυχικών διαταραχών οι οποίες, σύμφωνα με τη διεπιστημονική αξιολόγηση, επηρεάζουν τη διαδικασία της σχολικής προσαρμογής και μάθησης. Στους μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες συγκαταλέγονται ιδίως όσοι παρουσιάζουν: νοητική αναπηρία αισθητηριακές αναπηρίες όρασης (τυφλοί, αμβλύωπες με χαμηλή όραση), αισθητηριακές αναπηρίες ακοής (κωφοί, βαρήκοοι), κινητικές αναπηρίες, χρόνια μη ιάσιμα νοσήματα, διαταραχές ομιλίας-λόγου, ειδικές μαθησιακές δυσκολίες όπως δυσλεξία, δυσγραφία, δυσαριθμησία, δυσαναγνωσία, δυσορθογραφία, σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα, διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (φάσμα αυτισμού), ψυχικές διαταραχές και πολλαπλές αναπηρίες. Στην κατηγορία μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες δεν εμπίπτουν οι μαθητές με χαμηλή σχολική επίδοση που συνδέεται αιτιωδώς με εξωγενείς παράγοντες, όπως γλωσσικές ή πολιτισμικές ιδιαιτερότητες.
2. Οι μαθητές με σύνθετες γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές δυσκολίες, παραβατική συμπεριφορά λόγω κακοποίησης, γονεϊκής παραμέλησης και εγκατάλειψης ή λόγω ενδοοικογενειακής βίας, ανήκουν στα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. 3. Μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είναι και οι μαθητές που έχουν μία ή περισσότερες νοητικές ικανότητες και ταλέντα ανεπτυγμένα σε βαθμό που υπερβαίνει κατά πολύ τα προσδοκώμενα για την ηλικιακή τους ομάδα.
Τμήμα Ένταξης – Αρχική Αξιολόγηση
14. Παράλληλη Στήριξη (Αρ. Εγκ 14. Παράλληλη Στήριξη (Αρ. Εγκ.:61660/Γ6/31-5-2011 Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής) Ένας δάσκαλος – ένας μαθητής. Περιπτώσεις: αυτισμός, όραση, ακοή.
Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό – Στήριξη μαθητών που δεν αυτοεξυπηρετούνται Προϋποθέσεις – Δικαιολογητικά: Αίτηση γονέα και γνωμάτευση ΚΕΔΔΥ έως 31 Ιουλίου Διεύθυνση Σχολείου – Περιφερειακή Διεύθυνση – Διεύθυνση Ειδικής Αγωγής
Παράλληλη στήριξη αυτιστικών μαθητών – Ειδικοί Βοηθοί (Αρ. Πρ.:66606/Γ6/14-06-2011) Εάν δεν υπάρχει εκπαιδευτικός για Παράλληλη Στήριξη, τότε ο γονέας δικαιούται με δική του ευθύνη να απευθυνθεί σε ιδιώτες (ειδικοί βοηθοί). Προϋποθέσεις πρόσληψης ειδικού βοηθού: Μόνο για περιπτώσεις αυτισμού Γνωμάτευση ΚΕΔΔΥ για παράλληλη στήριξη Βιογραφικό και ποινικό μητρώο του ενδιαφερόμενου Σύμφωνη γνώμη συλλόγου διδασκόντων και Διευθυντή/ντριας – ενημέρωση Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
15. Ενισχυτική διδασκαλία Συγκρότηση Τμημάτων από το Σύλλογο Διδασκόντων ύστερα από εισήγηση του διευθυντή του σχολείου, στηριζόμενη στις προτάσεις των δασκάλων των τάξεων, από τις οποίες προέρχονται οι µαθητές που έχουν ανάγκη ενισχυτικής διδασκαλίας. Κάλυψη του ημερήσιου προγράμματος ενισχυτικής διδασκαλίας ανάλογα με τις ανάγκες και τον αριθμό των μαθητών που το παρακολουθούν, 1-2 διδακτικές ώρες την ημέρα και μέχρι 6 ώρες την εβδομάδα. Παρέχεται κατά ή μετά τη λήξη του ημερήσιου ωρολογίου προγράμματος. Στη δεύτερη περίπτωση απαιτείται η έγγραφη σύμφωνη γνώμη του γονέα ή του κηδεμόνα του μαθητή.
Ενισχυτική διδασκαλία Με τον όρο «ενισχυτική διδασκαλία» θεωρείται η παρακολούθηση από τον μαθητή ιδιαίτερου προγράμματος διδασκαλίας στα μαθήματα της Νεοελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών, όταν κρίνεται από τους διδάσκοντες ότι χρειάζεται επιπλέον διδακτική βοήθεια. Κατά προτεραιότητα παρέχονται προγράμματα ενισχυτικής διδασκαλίας σε μαθητές των τάξεων Α΄ (από τον Δεκέμβριο και έπειτα) και Β΄, που δεν κατέκτησαν τους βασικούς μηχανισμούς ανάγνωσης, γραφής και αριθμητικού υπολογισμού. Τα τμήματα της ενισχυτικής διδασκαλίας μπορούν να λειτουργούν σε όλη τη διάρκεια του διδακτικού έτους ή για ορισμένο χρονικό διάστημα, ανάλογα µε τις ανάγκες και την πρόοδο των μαθητών που τα παρακολουθούν, και γίνονται σε χώρο του σχολείου.
16. Τάξεις Υποδοχής (Ι, ΙΙ) Ζ.Ε.Π. (Φ.10/20/Γ1/708/7-9-1999/ΥΠΕΠΘ) Νόμος 3879/2010, (163Α/21.09.2010), άρθ. 26, παρ. 1α και 1β, εισάγει το θεσμό των Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας. «…Στόχος των Ζ.Ε.Π. είναι η ισότιμη ένταξη όλων των μαθητών στο εκπαιδευτικό σύστημα μέσω της λειτουργίας υποστηρικτικών δράσεων για τη βελτίωση της μαθησιακής επίδοσης, όπως ιδίως η λειτουργία τάξεων υποδοχής Υ.Π.Ε.Θ. Εγκύκλιος 152029/Δ1/ 19-9-2016 Οι Τάξεις Υποδοχής συνιστούν «ένα ευέλικτο σχήμα θεσμικής και διδακτικής παρέμβασης, το οποίο επιτρέπει στη σχολική μονάδα, αφού σταθμίσει τις πραγματικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών που δεν έχουν την απαιτούμενη γνώση της ελληνικής γλώσσας (Ρομά, Αλλοδαπών, Παλιννοστούντων, Προσφύγων, Ευάλωτων Κοινωνικών Ομάδων κτλ.) και τις δυνατότητές της, να επιλέξει εκείνο το σχήμα που μπορεί να τους παρέχει επιπλέον διδακτική υποστήριξη, με σκοπό να τους βοηθήσει να προσαρμοστούν και να ενταχθούν πλήρως στις κανονικές τάξεις στις οποίες είναι εγγεγραμμένοι, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία».
Προϋποθέσεις λειτουργίας των Τμημάτων Υποδοχής Ζ.Ε.Π.: Ο μικρότερος αριθμός μαθητών με τον οποίο δημιουργούνται ΤΥ Ι και ΙΙ ΖΕΠ είναι 9. (9-17 μαθητές σε κάθε τμήμα) 1. Διεξαγωγή διαπιστωτικών τεστ, με τα οποία ανιχνεύεται το επίπεδο ελληνομάθειας του μαθητή. 2. Ενυπόγραφη δήλωση του γονέα ή κηδεμόνα ότι επιθυμεί να παρακολουθήσει το παιδί του την ΤΥ ΖΕΠ. 3. Απόφαση του Συλλόγου διδασκόντων για την φοίτηση των μαθητών σε ΤΥΙ ΖΕΠ ή/και ΤΥ ΙΙ ΖΕΠ . 4. Ο Σύλλογος των Διδασκόντων, υπό την καθοδήγηση του οικείου Σχολικού Συμβούλου, καταρτίζει το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα των ΤΥ ΖΕΠ, λαμβάνοντας υπόψη και την εισήγηση των εκπαιδευτικών που διδάσκουν στις τάξεις αυτές. 5. Το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα των Τάξεων αυτών υποβάλλεται για έγκριση και θεώρηση στον οικείο Σχολικό Σύμβουλο.
Το πρόγραμμα των Τάξεων Υποδοχής ΖΕΠ (Ζωνών Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας) περιλαμβάνει δύο κύκλους που εντάσσονται μέσα στο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου: • Τάξεις Υποδοχής (ΤΥ) Ι ΖΕΠ • Τάξεις Υποδοχής (ΤΥ) ΙΙ ΖΕΠ Στις ΤΥ Ι ΖΕΠ φοιτούν μαθητές με ελάχιστη ή μηδενική γνώση της ελληνικής γλώσσας. Ακολουθείται εντατικό πρόγραμμα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας. Οι μαθητές που φοιτούν σε ΤΥ Ι ΖΕΠ παρακολουθούν μερικά μαθήματα στην κανονική τους τάξη, όπως : - Φυσική Αγωγή - Εικαστικά - Μουσική Αγωγή - Ξένη Γλώσσα ή και άλλο μάθημα, σύμφωνα με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων, σε συνεργασία με τον οικείο Σχολικό Σύμβουλο. Η φοίτηση στην ΤΥ Ι ΖΕΠ διαρκεί ένα διδακτικό έτος με δυνατότητα επέκτασης. Β. Στις ΤΥ ΙΙ ΖΕΠ φοιτούν μαθητές με μέτριο επίπεδο ελληνομάθειας, το οποίο δύναται να δημιουργεί δυσκολίες στην παρακολούθηση των μαθημάτων στην κανονική τάξη. Για τους μαθητές που φοιτούν στις ΤΥ ΙΙ ΖΕΠ, πραγματοποιείται υποστήριξη στην ελληνική γλώσσα ή και σε περισσότερα μαθήματα: - είτε εντός της κανονικής τάξης με παράλληλη διδασκαλία (δεύτερος εκπαιδευτικός στην τάξη) - είτε εκτός κανονικής τάξης. Η φοίτηση διαρκεί έως τρία διδακτικά έτη. Μαθητές που έχουν ολοκληρώσει τη φοίτηση στις ΤΥ ΙΙ ΖΕΠ, δεν μπορούν να επιστρέψουν σε Τάξεις Υποδοχής ΖΕΠ.
Δομές Υποδοχής και Εκπαίδευσης Προσφύγων (ΔΥΕΠ) (152360/ΓΔ4/19-9-2016) Για την παροχή εκπαίδευσης στα παιδιά πολιτών τρίτων χωρών ιδρύονται δομές υποδοχής για την εκπαίδευση των προσφύγων (ΔΥΕΠ), οι οποίες θα λειτουργούν, πλην των περιπτώσεων των παραγράφων 2 και 3 του παρόντος άρθρου, εντός των σχολικών μονάδων εκείνων των Περιφερειακών Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας, στα όρια των οποίων υφίστανται κέντρα φιλοξενίας. Σε κάθε σχολική μονάδα αντιστοιχεί μία αυτοτελής ΔΥΕΠ, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα τμήματα, αναλόγως του αριθμού των μαθητών. Ειδικά στις περιπτώσεις που δεν συντρέχουν τα κριτήρια της παρ. 1 του άρθρου 2 μπορούν να ιδρύονται για την εκπαίδευση παιδιών ηλικίας 6-12 ετών (Δημοτικό) και 13-15 ετών (Γυμνάσιο) ΔΥΕΠ ως Παραρτήματα σχολικών μονάδων οι οποίες θα λειτουργούν εντός των κέντρων φιλοξενίας. … Ο κατώτερος αριθμός μαθητών για τον οποίο δημιουργείται ένα τμήμα ΔΥΕΠ ορίζεται στους 10 μαθητές και ο ανώτερος στους 20 μαθητές. Απόκλιση από τον προαναφερόμενο αριθμό μαθητών εγκρίνεται με απόφαση του Περιφερειακού Διευθυντή Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, κατόπιν εισήγησης του Συντονιστή Εκπαίδευσης Προσφύγων (ΣΕΠ).
Οι ΔΥΕΠ που ιδρύονται σύμφωνα με την παρ Οι ΔΥΕΠ που ιδρύονται σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 1 ως παραρτήματα Δημοτικών και Γυμνασίων εντός των κέντρων φιλοξενίας ακολουθούν το κάτωθι πρωινό ωρολόγιο πρόγραμμα: 8:30-8:45 15’ Υποδοχή μαθητών 8:45-9:30 45’ 1η διδακτική περίοδος 9:30- 9:45 Διάλειμμα 9:45-10:30 2η διδακτική περίοδος 10:30-10:45 10:45-11:30 3η διδακτική περίοδος 11:30-11:45 11:45-12:30 4η διδακτική περίοδος
Οι ΔΥΕΠ που ιδρύονται σύμφωνα με την παρ Οι ΔΥΕΠ που ιδρύονται σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 1 εντός των σχολικών μονάδων ακολουθούν το κάτωθι απογευματινό ωρολόγιο πρόγραμμα: 14:00-14:15 15’ Υποδοχή μαθητών 14:15- 15:00 45’ 1η διδακτική περίοδος 15:00- 15:15 Διάλειμμα 15:15-16:00 2η διδακτική περίοδος 16:00- 16:15 16:15-17:00 3η διδακτική περίοδος 17:00-17:15 17:15-18:00 4η διδακτική περίοδος
Διδακτικό αντικείμενο/Μάθημα Ώρες ανά εβδομάδα Ελληνική Γλώσσα 6 Αγγλικά 4 Μαθηματικά 3 Φυσική Αγωγή ΤΠΕ 2 Αισθητική Αγωγή (Εικαστικά, Μουσική, Θεατρική Αγωγή)
17. Η επικοινωνία και η συνεργασία του σχολείου με την οικογένεια και την κοινότητα
Από τον ιστότοπο του 7ου Δ.Σ. Αγίας Παρασκευής
Βασικα θεωρητικά μοντέλα που περιγράφουν τη συνεργασία σχολείου-οικογένειας α. Οικοσυστημικό μοντέλο του Bronfenbrenner To άτομο συμμετέχει σε διαφορετικά συστήματα που βρίσκονται μεταξύ τους σε αλληλεπίδραση. Ειδικότερα: Μικροσυστήματα όπως η οικογένεια, το σχολείο, το Μεσοσύστημα (σύστημα αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στα μικροσυστήματα), Το Εξωσύστημα (κρατικοί και επαγγελματικοί φορείς, Μ.Μ.Ε, κοινωνικές οργανώσεις), το Μακροσύστημα (πολιτικό σύστημα, νομοθεσία, κοινωνικές και πολιτισμικές αξίες), το Χρονοσύστημα (χρονική συνιστώσα των υποσυστημάτων που αφορά την εξέλιξη). Β. Το σφαιρικό μοντέλο ή το μοντέλο των επικαλυπτόμενων σφαιρών επιρροής της Epstein Oι μαθητές μαθαίνουν και εξελίσσονται σε τρία πλαίσια, την οικογένεια, το σχολείο και την κοινότητα, τα οποία είναι σημαντικό να συνυπάρχουν και να συλλειτουργούν αρμονικά.
Γ. Το μοντέλο των σχέσεων οικογένειας-σχολείου των Ryan και Adams Ιδιαίτερη σημασία για την επιτυχία των παιδιών στο σχολικό και κοινωνικό πλαίσιο έχουν οι διαπροσωπικές τους σχέσεις στο άμεσο οικογενειακό και κοινωνικό τους περιβάλλον. Δ. Το μοντέλο της γονεϊκής εμπλοκής των Hoover – Dempsey και Sandler Ψυχολογικές παράμετροι επηρεάζουν τις σχέσεις των γονέων με το σχολείο (προσωπικά κίνητρα, προσκλήσεις για συνεργασία από το σχολείο, η ενθάρρυνση της θετικής συμπεριφοράς των παιδιών, η ανάπτυξη εσωτερικών κινήτρων μάθησης. Δ. Το μοντέλο της συνεκπαίδευσης των Μυλωνάκου και Μυλωνάκου-Κέκε Απόκτηση κοινής εκπαιδευτικής εμπειρίας από άτομα διαφορετικής ηλικίας, γνώσεων, ενδιαφερόντων, κοινωνικής ή πολιτισμικής καταγωγής.
Πρακτικές επικοινωνίας και συνεργασίας σχολείου-οικογένειας Συνάντηση γνωριμίας εκπαιδευτικού-γονέων στην αρχή της σχολικής χρονιάς Ενημέρωση για θέματα που αφορούν την πρόοδο των παιδιών και το σχολικό πρόγραμμα στο τέλος κάθε τριμήνου αλλά και μία φορά την εβδομάδα δυνατότητα ατομικών συναντήσεων Τήρηση ημερολογίου-τετραδίου επικοινωνίας Κοινές δραστηριότητες σχολείου και συλλόγου γονέων (πολιτιστικές, εθελοντισμού, επιμορφώσεις) Ιστοσελίδα σχολείου Συμμετοχή γονέων στη λήψη αποφάσεων (π.χ. Εκδρομές, εξωσχολικές δραστηριότητες) Εξατομικευμένες παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών και προβλημάτων συμπεριφοράς.
Δεξιότητες αποτελεσματικής επικοινωνίας εκπαιδευτικού Ενσυναίσθηση, κατανόηση της κατάστασης του συνομιλητή Αποδοχή του άλλου χωρίς την άσκηση κριτικής Γνησιότητα: αποδοχή από το άτομο των θετικών και αρνητικών πλευρών της προσωπικότητάς του (εσωτερική διάσταση γνησιότητας) έκφραση συναισθημάτων με ειλικρίνεια στον συνομιλητή (εξωτερική διάσταση γνησιότητας) Ενεργητική ακρόαση: εστίαση στα συναισθήματα, στα μη λεκτικά μηνύματα και όχι μόνο στο περιεχόμενο των λεγομένων του συνομιλητή.
Το κοινωνικό σχολείο http://socialschool.gr/page/about Δράσεις με την ενεργό συμμετοχή μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων Αθλητικές δραστηριότητες Δράσεις για τη διατροφή, την καταπολέμηση του ρατσισμού, τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, την πρόληψη για μολυσματικές ασθένειες, την πρόληψη του εθισμού στον καπνό, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά και το διαδίκτυο Σχολή Γονέων στο 3ο Διαπολιτισμικό Δ.Σ.Μενεμένης Γυναίκες Ρομά, μητέρες μαθητών ενημερώνονται για τη σημασία του παιδικού εμβολιασμού.