Ιωάννης Βαλαχής BA, MSc, PhD i.valachis@tour.teithe.gr Τουριστική γεωγραφία Ιωάννης Βαλαχής BA, MSc, PhD i.valachis@tour.teithe.gr

Τουριστική γεωγραφία Διεθνή Τουριστικά Ρεύματα Χωρική πτυχή του τουρισμού Μεγάλα τουριστικά ρεύματα Μικρά τουριστικά ρεύματα Γεωγραφική Κατανομή των Μεγάλων Τουριστικών Περιοχών Πρόσφατες τουριστικές περιοχές

Διεθνή Τουριστικά Ρεύματα Σε όλες τις ηπείρους, το μεγαλύτερο μερίδιο των μετακινήσεων γίνεται μεταξύ χωρών της ίδια ηπείρου Κυριότερα μοτίβα τουριστικών ροών Ευρωπαϊκά (Intra-Europe) Βόρειας Αμερικής (Intra-North America) Μεξικό Η.Π.Α Καναδάς Στις μέρες μας, τι καινούριο προέκυψε? Υπερατλαντικά ταξίδια από Βόρεια Αμερική Ευρώπη Άλλα????

Ευρωπαϊκά (Intra-Europe) Δυτικής Ευρώπης Καλή υποδομή Κλιματολογική έλξη Πολιτιστικές + ιστορικές ομοιότητες Αθλητισμός Καλή υποδομή στις επικοινωνίες Υψηλό βιοτικό επίπεδο ΕΕ Οικονομική + πολιτική σταθερότητα Ανατολικής Ευρώπης Διαφορετικές πολιτικές+ οικονομικές δομές Τοπικές μετακινήσεις Ιδεολογικός έλεγχος (έως 1989) Ελλιπή στατιστικά δεδομένα

Βόρειας Αμερικής (Intra-North America) Η.Π.Α Καναδάς Καλό δίκτυο επικοινωνιών Κοινή γλώσσα* Κοινή κουλτούρα Υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα Μεγάλος αριθμός ιδιόκτητων αυτοκινήτων Εμπορικοί δεσμοί Η.Π.Α Μεξικό Καραϊβική ‘Υπέροχο’ κλίμα ‘Ξένο’ Τιμές Μεξικού Μεξικό – (όχι visa*) Αναπτυγμένο δίκτυο κρουαζιέρων στην Καραϊβική

Βόρειας Αμερικής Ευρωπαϊκά Βόρειας Αμερικής Ευρωπαϊκά Πολιτισμικές ομοιότητες VFR *** (visiting friends and relatives) ΝΑΤΟ Ανάπτυξη των μεταφορών-μετακινήσεων Υψηλό βιοτικό επίπεδο και στις δύο περιπτώσεις Χαλαροί ταξιδιωτικοί περιορισμοί

Ποιον άλλον προορισμό – ρεύμα παραλείψαμε;

Χωρική πτυχή του τουρισμού Ο χώρος διευθετείται – χρησιμοποιείται Χωρική πτυχή του τουρισμού Ο χώρος διευθετείται – χρησιμοποιείται Σύμφωνα με τον Lozato-Giotart (1996) τα τουριστικά ρεύματα αλλάζοντας κλίμακα, αναστάτωσαν και μετασχημάτισαν σημαντικά τους τόπους υποδοχής και με αυτόν τον τρόπο συνέβαλαν στη γέννηση της γεωγραφίας του τουρισμού σε παγκόσμια κλίμακα. Σε κάθε είδος τουρισμού αντιστοιχεί η αντίληψη και η χρήση του χώρου που μεταβάλλεται ανάλογα με τις εποχές και τις κοινωνίες (Lozato-Giotart, 1996).

Τουριστικά ρεύματα και περιοχές Γεωγραφική ποικιλία και αντιθέσεις των τουριστικών ρευμάτων Τεράστια αύξηση αριθμού εισερχόμενου και εξερχόμενου τουρισμού παγκοσμίως Επιπτώσεις στην κατανομή των τουριστικών ρευμάτων και περιοχών

Τρία είδη ρευμάτων προέλευσης τουριστών Ανάλογα με: τον αριθμό τον γεωγραφικό τους εντοπισμό τα γεωγραφικά και ιστορικά κίνητρα Μεγάλα τουριστικά ρεύματα Μικρά τουριστικά ρεύματα Περιθωριακά ή περιφερειακά τουριστικά ρεύματα

1.ΜΕΓΑΛΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ Α. ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ 1. Τα τουριστικά ρεύματα που κατευθύνονται προς τον ήλιο και τη θάλασσα της νότιας Ευρώπης

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ Ο μεσαίος άξονας βορρά-νότου (Ρήνος-Ροδανός-Μεσόγειος): Σκανδιναβοί, Ολλανδοί, Βέλγοι, Γερμανοί, Βρετανοί, Γάλλοι, Ελβετοί προς Ιταλία, Γαλλία και Ισπανία

Δυτικός άξονας (ή δυτικό τουριστικό ρεύμα) Στο ύψος του παρισινού σταυροδρομιού αποσπάται από τον κύριο μεσαίο τουριστικό άξονα, με κατεύθυνση προς την νοτιοδυτική Ευρώπη, μέσω της χώρας των Βάσκων και της Ιβηρικής Χερσονήσου

Ανατολικός άξονας (ή ανατολικό τουριστικό ρεύμα) Ακολουθώντας την κοιλάδα του Δούναβη και τις Αλπικές διόδους, οδηγεί τους τουρίστες προς την ιταλική Ριβιέρα και τις ακτές της Αδριατικής

2. Τα τουριστικά ρεύματα προς το «λευκό χρυσό» Μετά την δεκαετία του 60 Άλπεις = κυρίαρχες Πυρηναία, Ιούρας, Βόσγια, Σκανδιναβικές Άλπεις και Καρπάθια (περιορισμένο αριθμό τουριστών)

3. Τα τουριστικά ρεύματα προς τη βορειοδυτική Ευρώπη Ιδιαίτερα τουριστικά ρεύματα: Τα τουριστικά ρεύματα προς τα παραθαλάσσιες περιοχές της βορειοδυτικής Ευρώπης Τα τουριστικά ρεύματα προς τα αστικά κέντρα Το ρεύμα προς την κοιλάδα του Λίγηρα

4. Τα μεγάλα τουριστικά ρεύματα της ανατολικής Ευρώπης Μαύρη θάλασσα: Ουκρανία, Κριμαία, Βουλγαρία, Ρουμανία Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία

Β. ΤΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ (12 Μήνες) Β. ΤΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ (12 Μήνες) Τα ρεύματα εσωτερικού τουρισμού: προς τις μεγάλες λίμνες, προς την Καλιφόρνια, προς την Φλόριντα και ….

2. Τα μεγάλα αμερικανικά τουριστικά ρεύματα προς το εξωτερικό Προς Ευρώπη – Μέσω βοριοαντλαντικού άξονα Προς Μεξικό Στην Νότια Αμερική η γεωγραφική γειτνίαση παίζει σημαντικό ρόλο στην προέλευση των τουριστικών ρευμάτων

Τα μεγάλα αμερικανικά τουριστικά ρεύματα παρουσιάζονται λιγότερο συγκεντρωμένα στο χρόνο και το χώρο από τα αντίστοιχα της Ευρώπης, εκφράζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις διαφορετικές συνήθειες κατανομής των τουριστικών περιόδων των δύο μεταξύ σημαντικότερων ηπείρων που παράγουν τουριστικά ρεύματα (Lozato-Giotart, 1996).

Γ. Το Ιαπωνικό Τουριστικό Ρεύμα Μετά το 1990 άρχισε να εμφανίζεται σε μεγάλη κλίμακα Κυβερνητικές παρεμβάσεις Μείωση χρόνου εργασίας, Υποχρεωτική άδεια. Επιλογή περιφερειακών προορισμών: Ν.Α. Ασία, Χαβάη, Αυστραλία

Ποια άλλα πολύ σημαντικά τουριστικά ρεύματα ξεχάσαμε?

2. ΜΙΚΡΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ Απομακρυσμένοι προορισμοί Αναπτυσσόμενες χώρες

Α. Τα Τουριστικά Ρεύματα Προς Τη Νότια Μεσόγειο Νοτιοανατολικό τμήμα της Μεσογείου: Αίγυπτος-Μαρόκο Τυνησία Αλγερία Ισραήλ

Παράλληλη ανάπτυξη με τα βόρεια ρεύματα Για μια ακόμη φορά η γεωγραφική γειτνίαση σε σχέση με τις μεγάλες περιοχές προέλευσης τουριστών της Ευρώπης και το άνοιγμα στο διεθνή τουρισμό φαίνεται ότι εξηγούν τη σημαντικότητα σε μέγεθος και τη γεωγραφική κατανομή των μικρών ρευμάτων Αλλά, τι έπαιξε σημαντικό ρόλο στις περιοχές αυτές τα τελευταία χρόνια?

Β. Τα Μικρά Ασιατικά Τουριστικά Ρεύματα Τροπική ανατολική και νοτιοανατολική Ασία: Χόνγκ-Κονγκ, Σιγκαπούρη, Φιλιππίνες, Ινδονησία, Ταϊλανδή Κίνα Ινδία Από Δυτική Ευρώπη-Βόρεια Αμερική-Ιαπωνία Τελευταία χρόνια από Ανατολική Ρωσία

Γ. Τα Μικρά Αφρικανικά Τουριστικά Ρεύματα Η ‘Μαύρη Αφρική’ – Νότια της Σαχάρα Σενεγάλη, Ακτή Ελεφαντοστού, Κένυα, Ζαΐρ Νοτιοαφρικανική Ένωση (VFR Ολλανδών και Βρετανών)

Δ. Τα Μικρά Νοτιαμερικανά Τουριστικά Ρεύματα Πλειοψηφία είναι βορειοαμερικανοί Βραζιλία, Χιλή, Ουρουγουάη, Αργεντινή Καραϊβική

Ε. Τα Μικρά Τουριστικά Ρεύματα Της Βόρειας Ευρώπης Ιρλανδία Σκανδιναβικές χώρες Ισλανδία Χώρες της Βαλτικής

Στ. Τα Δευτερεύουσας Σημασίας Τουριστικά Ρεύματα Παρθένος – Τροπικός Χαρακτήρας Προσιτές τιμές Σεϋχέλλες, Μαδαγασκάρη ή Μαδαγασκάρη, νοτιοδυτική Ινδία +Νησιά της Ωκεανίας (Ταϊτή, Φίτζι, Νησιά της Κοινωνίας, Νησί του Πάσχα)

Η απόσταση κατατάσσει προορισμούς σε πρωτεύοντες και δευτερεύοντες. Η ποσοτική κατάταξη των τουριστικών ρευμάτων και η χωρική τους κατανομή ΟΔΗΓΟΥΝ ΗΔΗ ΣΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1.Τα μεγάλα τουριστικά ρεύματα προέρχονται από τις φιλελεύθερες και οικονομικά αναπτυγμένες κοινωνίες της δυτικής Ευρώπης, της Βόρειας Αμερικής και της Ασίας (Ιαπωνία). Οφείλονται σε θέματα χώρου – χρόνου και χώρου-κόστους και στις νέες επιθυμίες της μαζικής πελατείας. Η απόσταση κατατάσσει προορισμούς σε πρωτεύοντες και δευτερεύοντες.

2. Τα τουριστικά ρεύματα μεταξύ πλουσίων και αναπτυσσόμενων χωρών σπανίως είναι ισορροπημένα Η γεωγραφία των τουριστικών ρευμάτων φαίνεται αρκετά αποκαλυπτική και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης των διαφορών επιπέδου ζωής και οργάνωσης των κοινωνιών στην υφήλιο. 3. Οι επιλογές του μαζικού τουρισμού περιορίζονται τις περισσότερες φορές μόνο στην αναζήτηση του ήλιου και της θάλασσας

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Τουριστική περιοχή Ετήσιο τουριστικό φορτίο - αριθμός τουριστών Παραδοσιακών Νέων Διάφοροι άλλοι τουριστικοί τόποι Ορεινοί, παράκτιοι, αστικοί κτλ

Ι. Παραδοσιακές τουριστικές περιοχές Α. Οι μεγάλες τουριστικές περιοχές της δυτικής Ευρώπης 1. Η Μεσογειακή Ευρώπη Συγκεντρώνει τη σημαντικότερη παγκόσμια τουριστική κίνηση Ήλιος Παραλίες Ιούλιος – Αύγουστος

1. Η Μεσογειακή Ευρώπη Κυανή ακτή (Σαν Τροπέ – Κάννες- Μονακό) Αδριατική (Βενετία – Ρίμινι) Κόστα Μπράβα – Καταλονία Κόστα ντελ Σολ – Μάλαγα Ελλάδα….

Σημαντικές εσωτερικές συγκεντρώσεις τουριστών Αστικές περιοχές Ρώμη-Βενετία-Φλωρεντία Γρενάδα - Κόρδοβα – Βαρκελώνη Λισαβόνα κτλ 12 μήνες τουρισμό Γεωγραφικό πλεονέκτημα

2. Η ατλαντική και βόρεια Ευρώπη α. Οι παραθαλάσσιες τουριστικές περιοχές των ακτών του Ατλαντικού και της Μάγχης Αμόρ-Βρετάνη= Γάλλοι τουρίστες Στη Μάγχη Ντόβιλ-Νορμανδία, Μπλάκπουλ-Μπράιτον Χώρα των Βάσκων

2. Η ατλαντική και βόρεια Ευρώπη β. Αστικές περιοχές της βόρειας και βορειοδυτικής Ευρώπης Μεγάλης τουριστικής έντασης Παρίσι, Ρώμη, Λονδίνο, Άμστερνταμ, Βερολίνο

γ. Το αλπικό τόξο Γαλλικές: Γκρενόμπλ – Νάνσί Ελβετία: Βαλαίες - Βερναίες Άλπεις Ιταλία: Δολομίτες - Βαλτένινα Αυστριακές Άλπεις: Τυρόλο Πλεονεκτήματα: Φυσικό κεφάλαιο Πολύ καλή «εικόνα» Ευκολία προσπέλασης Καλές εγκαταστάσεις υποδοχής και ψυχαγωγίας Γειτνίαση με χώρες προέλευσης τουριστών

Β. Οι μεγάλες τουριστικές περιοχές της Ανατολικής Ευρώπης Μικρότερη κίνηση από τις δυτικές περιοχές 1. Περιοχές θαλάσσιων λουτρών Βουλγαρία, Ρουμανία, πρώην χώρες της Σοβ. Ένωσης στη Μαύρη Θάλασσα 2. Χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας 3. ???

2. Η τουριστική κίνηση των αστικών περιοχών Μόσχα Αγία Πετρούπολη Βαρσοβία Πράγα Βουδαπέστη

Γ. Οι μεγάλες τουριστικές περιοχές της Βόρειας Αμερικής 1. Οι παραδοσιακές παραθαλάσσιες τουριστικές περιοχές α. Ακτές του ατλαντικού Πόρτλαντ - Μέιν Νόρφολκ – Βιρτζίνια Περιοχές γύρω από την Φλόριντα, ΝΥ, Βοστώνη, Λόνγ Άιλαντ (Γειτνίαση – Γεωγραφική ασυνέχεια)

β. Ακτή του Ειρηνικού Από Σάντα Μόνικα Βορειοδυτικά του Λος Άντζελες μέχρι τα αμερικανομεξικανικά σύνορα – Σαν Ντιέγκο, Τιχουάνα

2. Οι μεγάλες παραδοσιακές αστικές περιοχές Ορισμένες πόλεις υποδέχονται μεγάλο αριθμό τουριστών ΝΥ επικεφαλής Ουάσιγκτον, Κεμπέκ

3. Οι μεγάλες τουριστικές περιοχές παρουσιάζουν ιδιαιτέρα χαρακτηριστικά α. Διάσημες τοποθεσίες και φυσικά περιβάλλοντα: Καταρράκτες Νιαγάρα Πάρκο Γιέλλοουστόουν Γκράντ Κάνυον β. Το Λάς Βέγκας – Νότια Νεβάδα Τζόγος

Λιγότερο αναπτυγμένες και περισσότερο διάσπαρτες στο χώρο από αυτές της Ευρώπης Μικρός αριθμός για την έκταση που καταλαμβάνουν Γεωγραφική θέση –μακριά από άλλες ηπείρους

Δ. Οι κυριότερες παραδοσιακές τουριστικές περιοχές των αναπτυσσόμενων χώρων Η πλειονότητα των χωρών του Τρίτου Κόσμου που εισήλθαν πρόσφατα στην Παγκόσμια αγορά του μαζικού τουρισμού διαθέτει περιορισμένο αριθμό τουριστικών περιοχών. Αν και στις περισσότερες περιοχές η ανάπτυξη του τουρισμού ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια, μπορούμε να θεωρήσουμε σήμερα ορισμένες απ’ αυτές παραδοσιακές.

Με εξαίρεση τα νησιά της Καραϊβικής, οι μόνες παραθαλάσσιες περιοχές που εμφανίζουν μεγάλη τουριστική κίνηση βρίσκονται στο Μεξικό Κεντρικό Μεξικό (Μανζανίγιο, Μαζαλτάν, Ακαπούλκο) Παραθαλασσίους (Λα Παζ Λορέτο, Ενσενάντα, Τιχουάνα) Περιοχές του Ειρηνικού περισσότερο τουριστικά διαθέσιμες

ΙΙ. Πρόσφατες τουριστικές περιοχές Α. Οι περιφερειακές τουριστικές περιοχές Οι πρόσφατες τουριστικές περιοχές της Νότιας Μεσογείου Οι ασιατικές τουριστικές περιοχές που δημιουργήθηκαν προσφάτως Β. Οι απομακρυσμένες νέες τουριστικές περιοχές Πιο μακριά – πιο φθηνά Σκληρός ανταγωνισμός μεταξύ tour operators

1. Δυτική Αφρική Σενεγάλη – Ακτή Ελεφαντοστού - Πράσινο Ακρωτήριο Τυποποιημένος τουρισμός Εξωτική εικόνα

2. Ασία και Ωκεανία Ορισμένα διεθνή τουριστικά συγκροτήματα Ταϊλάνδη, Σρι Λάνκα, Πολυνησία, Φιλιππίνες

3. Λατινική Αμερική Ελάχιστες: Ακτές τροπικής Βραζιλίας Μεγάλη τουριστική κίνηση στο Περού & νότιο Μεξικό Γαλλικές Αντίλλες & Άγιος Μαρτίνος = μητροπολιτική πελατεία Μαϊάμι – Καραϊβική

Υπάρχουν πρωτοπόρες τουριστικές περιοχές ??? Κίνητρα: Αθλητικά Επαγγελματικά Ανακάλυψης νέων εξωτικών-ασυνήθιστων τόπων Αρκτικού Ηφαιστειογενούς Ιμαλαϊακού ???