Μετεπαναστατική Ελληνική Ζωγραφική
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ Η ζωγραφική ως εικονική αναπαράσταση πρωτοεμφανίστηκε στη ζωή του ανθρώπου στο τροφοσυλλεκτικό στάδιο, στην τελευταία φάση της παγετωνικής εποχής και αποτελεί το εκπληκτικό δείγμα ενός κορυφαίου πολιτισμού. Εντυπωσιάζει μέχρι σήμερα με τα έργα που σώθηκαν. Η ζωγραφική αυτή είναι οι περίφημες σπηλαιογραφίες της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Β.Δ. Αφρικής..Τα σπήλαια όπου βρέθηκαν σπηλαιογραφίες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Τα πολύ λίγα έχουν χρησιμοποιηθεί για κατοικία. Συχνά τα ιερά αυτά σπήλαια ήταν πολύ βαθιά, έπρεπε να διαβεί κανένας υπόγεια ποτάμια για να φτάσει στο χώρο της σπηλαιογραφίας ή να υπερπηδήσει τρομερά βάραθρα ή να περάσει σχεδόν έρποντας από δύσκολες διόδους.
Η γενική αίσθηση των σπηλαίων με τις σπηλαιογραφίες είναι ότι διαλέγονταν επίτηδες σε απρόσιτα μέρη, πράγμα που σημαίνει ότι οι σπηλαιογραφίες δεν είναι διακοσμητικές. Οι σπηλαιογραφίες παριστάνουν μόνο άγρια ζώα. Και οι ανώτερες και καθαρές σκηνές κυνηγιού, όπου ο άνθρωπος σημαδεύεται απλώς σαν φιγούρα που εκτελεί την κίνηση του κυνηγού με τόξο, ενώ αντίθετα τα ζώα αναπαριστάνονται με φυσικότητα στην κίνησή τους. Τέλος, οι σπηλαιογραφίες είναι γνώση, είναι μέσα απομνημόνευσης και μετάδοσης γνώσης. Για αυτό και τα θέματά τους περιορίζονται στα ζώα, τα οποία αποτελούν το βασικό αντικείμενο της γνώσης, που ενδιαφέρουν τις ομάδες.
Αναγεννησιακή Τέχνη Ξεκίνησε κατά τον 15ο αιώνα, στη Φλωρεντία. Τα έργα έχουν θέματα κυρίως από τη Βίβλο, την Ελληνική και Ρωμαϊκή μυθολογία, την ιστορία, αλλά και τη σύγχρονη ζωή. Στην ουσία αποτελεί την απελευθέρωση από τις προκαταλήψεις και τις νοοτροπίες του Μεσαίωνα. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Botticelli, Michelangelo, Leonardo da Vinci, El Greco, Hieronymus Bosch, Jan van Eyck, Albrecht Dürer ‘’Μόνα Λίζα’’
Μανιερισμός Αναπτύχθηκε κατά την τελευταία περίοδο της Αναγέννησης στην Ιταλία και ειδικότερα από το 1520. Ο όρος προέρχεται από το λατινικό “manierus” που σημαίνει τρόπος. Σε αντίθεση με τα Aναγεννησιακά ιδεώδη, τα οποία αναζητούσαν τη ρεαλιστική απεικόνιση των φυσικών αναλογιών, οι εκφραστές του μανιερισμού απεικονίζουν υπερβολικά παραμορφωμένες φιγούρες, κυρίως μέσω της επιμήκυνσης των ανθρώπινων χαρακτηριστικών ή με τη χρήση εξεζητημένων στάσεων, προκειμένου να καλλιεργηθεί μία συναισθηματική ένταση. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Parmigianino, Bronzino, Michelangelo, El Greco “Το όραμα του Αγίου Ιωάννη”
Κλασικισμός Καλλιτεχνικό ρεύμα που ξεκίνησε γύρω στα 1550 ως αντίδραση στον εξεζητημένο μανιερισμό και θεωρεί ως ιδανικό την ελληνο-ρωμαϊκή αρχαιότητα. Οι καλλιτέχνες κάνουν στροφή στα αρχαία πρότυπα και ιδανικά. Η λογική κυριαρχεί πάνω στο συναίσθημα και τη φαντασία. Επιδιώκεται η τελειότητα, η αρμονία και η ισορροπία. Εκφράζει την επιστροφή στο ρετρό, προτείνοντας συγκροτημένη κίνηση, απαλές αντιθέσεις και αυστηρά περιγράμματα. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Nicolas Poussin, Annibale Carracci, Claude Lorrain “Ντιάνα και Ενδυμίων”
Μπαρόκ Ξεκίνησε στις αρχές του 1600 στη Ρώμη. Ο όρος προέρχεται πιθανότατα από την πορτογαλική λέξη “barocco”, που σημαίνει το ακανόνιστο μαργαριτάρι και δηλώνει γενικά την έννοια του ασυνήθιστου ή παράδοξου σχήματος. Το μπαρόκ επιδιώκει να θαμπώσει με τον όγκο, τα πολύπλοκα σχέδια και τη φορτική πολυτέλεια της διακόσμησης, το στήσιμο του έργου και το θεατρικό ύφος. Η επιτυχία του οφείλεται σε ένα μεγάλο βαθμό και στη στήριξη της καθολικής εκκλησίας. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Rubens, Anton van Dyck, Caravaggio, Velázquez, Rembrandt, Pietro da Cortona ‘’Βάκχος’’
Ροκοκό Γεννήθηκε στη Γαλλία στις αρχές του 1700. Ο όρος προέρχεται από τη Γαλλική λέξη “rocaille” που σημαίνει όστρακο. Τα έργα προσπαθούν να αποτυπώσουν τις ευχάριστες καθημερινές σκηνές, με ειδυλλιακά τοπία και πρόσωπα από την αριστοκρατία σε διάφορες ασχολίες, ξεφεύγοντας από τα αυστηρά όρια που επέβαλλε η εκκλησία. Προσπαθούν να προσδώσουν στα έργα έναν τόνο χαριτωμένο, ανάλαφρο και μια κομψότητα. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Jean-Antoine Watteau, Boucher, Canaletto, Hogarth, Fragonard ‘’Η κούνια’’
Νεοκλασικισμός Γεννήθηκε ως αντίδραση στο μπαρόκ και στο ροκοκό, στα 1760, στη Ρώμη. Στα νεοκλασικά έργα παρατηρείται η υπεροχή του σχήματος αντί του χρώματος, τα κλειστά περιγράμματα, το ευδιάκριτο σχέδιο και η αποφυγή των βίαιων χρωματικών αντιθέσεων. Είναι πίνακες αυστηρών και συντηρητικών κανόνων και αναλογιών. Τα θέματα είναι παρμένα κυρίως από την αρχαία Ρώμη και την Ελλάδα, με εξιδανίκευση του γυμνού ανθρώπινου σώματος, κυρίως σε παγερές στάσεις. Είναι μια απόπειρα επιστροφής στην αρχαιότητα. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Anton Raphael Mengs, Jacques-Louis David, Ingres ‘’Η μεγάλη λουόμενη’’
Ρομαντισμός Καλλιτεχνικό ρεύμα που ξεκίνησε στη Γερμανία γύρω στο 1800. Χαρακτηρίζεται από έργα που έχουν πλούσια χρώματα, αντιθετικά χρώματα και αδρές πινελιές που δεν ακολουθούν πιστά τα περιγράμματα. Αυτή η ελευθερία, σε συνδυασμό με τα γεμάτα κίνηση και ενέργεια θέματα, προκαλούν στον θεατή όμορφα συναισθήματα και του διεγείρουν τη φαντασία. Οι ζωγράφοι αντλούν τα θέματά τους από τη σύγχρονη εποχή και το περιβάλλον με μια ιδιαίτερη αγάπη για τα εξωτικά θέματα και για τους αγώνες των λαών για την ελευθερία. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Goya, Delacroix, Turner, David Friedric, Théodore Gericault ‘’Οδοιπόρος στην ομίχλη’’
Ρεαλισμός Γεννήθηκε στη Γαλλία γύρω στα 1840. Είναι η ζωγραφική της πραγματικότητας. Ζωγραφίζω αυτό που βλέπω, ό,τι είναι αληθινό. Τα έργα χαρακτηρίζονται από την έλλειψη καλλωπισμού, καθώς παρουσιάζουν το θέμα όπως πραγματικά είναι χωρίς να το ωραιοποιούν. Επίσης δίνουν θέση πρωταγωνιστή ακόμη και στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, εμφανίζοντας με ειλικρίνεια τη σκληρή καθημερινότητά τους. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Gustave Courbet, Édouard Manet, Edgar Degas, Daumier, Mille ΄΄Plum Brandy ‘’
Νατουραλισμός ‘’Mare et lisiere de bois’’ Ξεκίνησε στη Γαλλία γύρω στα 1860 από μια ομάδα ζωγράφων, της σχολής της Μπαρμπιζόν, που προσπαθούσαν να έρθουν σε μια πιο κοντινή επαφή με τη φύση. Ο όρος προέρχεται από τη λατινική λέξη “natura” που σημαίνει η φύση. Οι νατουραλιστές ζωγραφίζουν κυρίως τοπία αλλά και ανθρώπους ψυχρά, αμέτοχα, όπως ένα αντικείμενο. Έχει περιγραφικό χαρακτήρα και καταγράφει τα πράγματα πιστά, με συνθέσεις και χρωματικούς τόνους καλοδουλεμένους. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Théodore Rousseau, Camille Corot ‘’Mare et lisiere de bois’’
Ιμπρεσιονισμός Αναπτύχθηκε γύρω στα 1870, στη Γαλλία και προέρχεται από τη λέξη “Impressionism” που σημαίνει “εντύπωση”. Χαρακτηρίζει την καμπή στη ζωγραφική και την μετάβαση από το αντικειμενικό στο υποκειμενικό. Ο καλλιτέχνης αποτυπώνει υποκειμενικά το θέμα, σύμφωνα με την εντύπωση που του προκαλεί εκείνη τη στιγμή. Κύρια χαρακτηριστικά του ιμπρεσιονισμού είναι τα ζωντανά χρώματα, κυρίως με χρήση των βασικών χρωμάτων, έμφαση στην αναπαράσταση του φωτός, μικρές και συχνά εμφανείς πινελιές. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Corot, Monet, Sisley, Renoir, Pissarro, Hokusai, Gustave Caillebotte, Toulouse-Lautrec
Μεταϊμπρεσσιονισμός Αποτελείται από διάφορα καλλιτεχνικά ρεύματα που ξεκίνησαν γύρω στα 1880 και αποτελούν επέκταση του ιμπρεσιονισμού. Οι μετα-ϊμπρεσιονιστές ζωγράφοι εξακολουθούν να διατηρούν τα χαρακτηριστικά του ιμπρεσιονισμού, ωστόσο επιδιώκουν να προσδώσουν μεγαλύτερο συναισθηματισμό στα έργα τους, χωρίς όμως να αποτελούν μια ομάδα με κοινά χαρακτηριστικά. Έτσι εμφανίζονται μεμονωμένοι καλλιτέχνες με δικό τους στυλ ζωγραφικής. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Paul Cézanne, Paul Gauguin, Vincent van Gogh
Ντιβιζιονισμός ή Πουαντιγισμός Καλλιτεχνικό ρεύμα που ξεκίνησε γύρω στα 1885, στη Γαλλία, από το ζωγράφο Seurat ο οποίος θέλησε να μελετήσει το χρώμα και εφαρμόσει επιστημονικά τον ιμπρεσιονισμό. Δημιούργησε ένα είδος ζωγραφικής με το οποίο μικρές κουκίδες καθαρού χρώματος αναμειγνύονται για να δώσουν ένα συγκεκριμένο χρώμα, π.χ. κουκίδες κίτρινου και μπλε δίνουν πράσινο χρώμα. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Georges Seurat, Paul Signac
Συμβολισμός Εμφανίστηκε γύρω στα 1885. Ο όρος προέρχεται από τη λέξη “σύμβολο”. Στα έργα αυτά κυριαρχεί η σύνθεση και η προσπάθεια της έκφρασης ιδεών μέσω σχημάτων. Μέσα από τα μάτια της ψυχής και της φαντασίας ζωγραφίζουν θέματα με συμβατικό χαρακτήρα. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Gustave Moreau, Puvis de Chavannes, Klimt, Giorgio de Chirico
ΑΡ ΝΟΥΒΩ Δημιουργήθηκε γύρω στα 1890. Το κίνημα προέρχεται από το Γαλλικό “Art Nouveau”, που σημαίνει “Νέα Τέχνη”. Ένα βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα των έργων είναι η επιτήδευση της μορφής. Οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν συχνά διακοσμητικά σχήματα, μοτίβα λουλουδιών, αραβικά και γραμμικά ελικοειδή σχήματα. Σημαντικός καλλιτέχνης της Αρ Νουβό, είναι ο καταλανός αρχιτέκτονας Antoniο Gaudí. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Alfons Mucha, Gustav Klimt
Εξπρεσσιονισμός Καλλιτεχνικό κίνημα που αναπτύχτηκε το 1900. Ο όρος εξπρεσιονισμός προέρχεται από τον λατινικό όρο “expressio” που σημαίνει “έκφραση”. Πρόκειται για μια τέχνη που εκφράζει τις εσωτερικές αναζητήσεις και τις ψυχικές αγωνίες των καλλιτεχνών μέσα από έντονα χρώματα, επιθετικές φόρμες, περίπλοκες συνθέσεις και την παραμόρφωση του ανθρώπινου σώματος και του προσώπου. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Wassily Kandinsky, Edvard Munch, Kirchner, Georges Rouault
Φωβισμός Εμφανίστηκε γύρω στο 1905 στη Γαλλία και είχε πολύ μικρή διάρκεια ζωής. Η έννοια φωβισμός προέρχεται από τη γαλλική λέξη “fauve” που σημαίνει αγρίμι και δεν θα πρέπει να συγχέεται με την ελληνική λέξη “φόβος”. Η ονομασία δόθηκε σε μια ομάδα καλλιτεχνών της εποχής που ζωγράφιζαν με μια αγριότητα. Τα έργα χαρακτηρίζονται από την απλότητα στις μορφές και στα έντονα χρώματα που απλώνονται πλακάτα, με ελεύθερη πινελιά στον καμβά. Συνθέσεις συχνά με έντονα περιγράμματα και έλλειψη προοπτικής. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Matisse, Derain
Κυβισμός Αναπτύχθηκε λίγο πριν το 1910 στο Παρίσι. Οι ζωγράφοι προσπαθούσαν να αποτυπώσουν απόψεις του θέματος από διαφορετικές γωνίες, με διαιρέσεις και επανασυνθέσεις αντικειμένων σε πιο αφηρημένες μορφές. Είναι από τα πιο δυσνόητα έργα και χρειάζεται εμπειρία και προσοχή για να αξιολογηθούν. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Georges Braque, Pablo Picasso
Υπερρεαλισμός ή Σουρεαλισμός Γεννήθηκε γύρω στο 1920 στο Παρίσι ως αντίδραση στην καταστροφικότητα του Ντανταϊσμού. Ήταν ένα ευρύτερο καλλιτεχνικό και πολιτικό ρεύμα, σαν επαναστατικό κίνημα, με μια ευρύτερη αναθεώρηση των αξιών της ανθρώπινης ζωής με ιδρυτή τον ποιητή André Breton. Ονειρικές καταστάσεις ζωγραφισμένες με συμβατικό τρόπο. Πραγματικά και ρεαλιστικά στοιχεία συνυπάρχουν σε συνθέσεις που είναι πέρα από τη λογική και τη φαντασία. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Giorgio de Chirico, Salvador Dalí, Joan Miró ‘’The garden ‘’
Μπαουχάους Δημιουργήθηκε γύρω στα 1925 στο Βερολίνο.Το ύφος της σχολής Μπαουχάους επέδρασε καταλυτικά στην εξέλιξη της σύγχρονης τέχνης, ειδικότερα στους τομείς της αρχιτεκτονικής και του βιομηχανικού σχεδιασμού. Βασικά χαρακτηριστικά του Μπαουχάους ήταν η απλότητα, με ιδιαίτερη έμφαση στις γεωμετρικές φόρμες και στο χρώμα. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Paul Klee, Wassily Kandinsky “Black and Violet”
Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός Καλλιτεχνικό ρεύμα που γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη γύρω στα 1940. Τα έργα χαρακτηρίζονται από την απόλυτη ελευθερία τόσο στο χρώμα, όσο στη θεματολογία, στις μορφές και στα σχήματα. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Paul Jackson Pollock, Mark Rothko, Willem de Kooning “Γυναίκα V”
Ποπ Αρτ Αναπτύχθηκε γύρω στα 1950. Γεννήθηκε κυρίως ως αντίδραση στο αυστηρό κίνημα του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. Χαρακτηριστικά γνωρίζει άνθηση μαζί με την έξαρση της ποπ μουσικής. Τα έργα δανείζονται θέματα από κόμικς και διαφημίσεις, συνοδευόμενα από αυθορμητισμό και ανάλαφρη διάθεση. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Andy Warhol
Oπ Αρτ Εμφανίστηκε γύρω στα 1960. Ο όρος Οπ Αρτ προέρχεται από το “Optical Art” και σκοπός της είναι η πρόκληση του θεατή μέσω φαινομένων οπτικής απάτης και οπτικών ψευδαισθήσεων. Από τους κύριους εκφραστές είναι: Bridget Riley, Victor Vasarely, M. C. Escher
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ, Η ΜΕΤΑΛΑΜΠΑΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ ΠΡΟΩΘΗΣΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ , ΕΝΩ ΑΝΤΙΘΕΤΑ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ,ΠΟΥ ΠΑΡΕΜΕΙΝΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ ΣΕ ΔΟΥΛΕΙΑ , ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΗΚΕ ΣΕ ΑΣΦΥΚΤΙΚΗ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ. ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΝΙΧΝΕΥΕΤΑΙ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ Η ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΚΑΙ Η ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ ΝΕΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ , ΠΟΥ ΣΥΝΗΘΩΣ ΔΙΑΔΙΔΟΝΤΑΝ ΜΕΣΩ ΧΑΡΑΚΤΙΚΩΝ ΦΥΛΛΩΝ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΩΝ ΩΣ ΤΙΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ.ΕΝΤΥΠΩΣΗ ΠΡΟΞΕΝΕΙ Η ΑΦΟΜΟΙΩΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ , ΠΟΥ ΚΑΤΟΡΘΩΝΕ ΝΑ ΣΥΝΔΥΑΖΕΙ ΑΝΟΜΟΙΟΓΕΝΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ.
ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΛΙΓΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΤΙΛΗΠΤΟ,ΟΤΙ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΜΕΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΠΙΡΡΟΕΣ ΣΥΝΘΕΤΟΥΝ ΕΝΑ ΠΟΛΥΠΛΕΥΡΟ ΜΩΣΑΪΚΟ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ ΠΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ. ΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΕΦΟΣΟΝ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ Η ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΟΝΤΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΔΡΟΥΝ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ.ΑΚΟΜΗ ΓΟΗΤΕΥΟΥΝ ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ, ΝΑΥΑΡΧΟΙ ΠΟΥ ΕΠΑΙΞΑΝ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ.
ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1880 ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ, ΑΛΛΑΓΕΣ ΥΦΟΥΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ.ΑΝΤΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΣΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ, ΤΟ ΠΡΟΒΑΔΙΣΜΑ ΔΙΝΕΤΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΡΩΜΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΣΑΡΚΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΑΝΤΟΣ. ΟΙ ΝΕΟΙ ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΟΝΤΑΙ ΟΜΩΣ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ ΑΠΟ ΕΡΓΟ ΣΕ ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΑΠΟ ΖΩΓΡΑΦΟ ΣΕ ΖΩΓΡΑΦΟ. ΑΛΛΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΛΥΤΑ ΕΥΚΡΙΝΕΙΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟΤΕ ΠΑΡΑΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ.ΥΠΕΡΤΕΡΟΥΝ ΟΙ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΕΣ ΑΡΧΕΣ. ΣΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΑΥΤΕΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ.
Η ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΟΝΑΧΟ Η ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΖΩΓΡΑΦΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΟΥ 19ου ΑΙΩΝΑ. Ο ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΒΡΥΖΑΚΗΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥΣ, Ο ΟΠΟΙΟΣ ΣΠΟΥΔΑΖΕΙ ΣΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ. ΕΧΟΝΤΑΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΟ ΔΑΣΚΑΛΟ ΤΟΥ PETER von HESS ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ ΜΕ ΘΕΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ. ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΣΑ , ΟΜΩΣ, ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 1860 ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟΤΕ ΤΕΧΝΟΤΡΟΠΙΑ.ΤΟ ΠΡΟΒΑΔΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΕΠΙΣΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΕΙ ΕΚΕΙ ΚΑΙ ΕΠΗΡΕΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΝΕΑ ΡΕΥΜΑΤΑ.
Η ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΝΑΧΟ ΕΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ ΘΑ ΖΗΣΟΥΝ , ΘΑ ΣΠΟΥΔΑΣΟΥΝ ΚΑΙ ΘΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΝ ΕΡΓΟ , ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ.ΑΚΟΜΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΛΤΑΜΟΥΡΑΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΣΠΟΥΔΑΣΕ ΣΤΗ ΔΑΝΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΕΦΡΑΣΕ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΤΟΥ ΤΑ ΙΜΠΡΕΣΣΙΟΝΙΣΤΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΧΤΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΑΥΤΗΣ.
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΛΥΤΡΑΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Γεννήθηκε στον Πύργο της Τήνου, το 1832 και ήταν ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ζωγράφους και δασκάλους της ζωγραφικής κατά τον 19ο αιώνα. Σπούδασε ζωγραφική με δασκάλους τον Γερμανό διευθυντή της Σχολής, Λούντβιχ Τιρς , τους αδερφούς Μαργαρίτη και τον Ιταλό Ραφαέλο Τσεκόλι . Το 1860 πήγε στο Μόναχο για να σπουδάσει στη Βασιλική Ακαδημία των Καλών Τεχνών και έτσι βρέθηκε στην καρδιά της ευρωπαϊκής καλλιτεχνικής ζωής . Πέθανε στην Αθήνα, στις 13 Ιουνίου του 1904, σε ηλικία 72 ετών.
ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Η καλλιτεχνική δύναμη του Νικηφόρου Λύτρα βρίσκεται μέσα στους ηθογραφικούς του πίνακες, στις εκπληκτικές εκείνες συνθέσεις, με θέματα της ζωής στο χωριό και την πόλη, που ακτινοβολούν ολόκληρη τη θέρμη και τη φωτεινή του αγάπη για την ελληνική ζωή και το αγνό ελληνικό σπίτι. Έργα του: Ψαριανό μοιρολόι, Παιδί που στρίβει τσιγάρο, Η αναμονή, Ο κακός εγγονός, Η κλεμμένη, το Μετά την πειρατεία, Η αρραβωνιασμένη. Οι ηθογραφίες του Λύτρα, είδος στο οποίο θεωρείται εισηγητής, ανταποκρίνονται στην κυρίαρχη ιδεολογία της αστικής τάξης της εποχής και στο γενικό αίτημα για την απόδειξη της ιστορικής συνέχειας των Ελλήνων.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Γεννήθηκε την 1η Μαρτίου 1842, στο Σκλαβοχώρι της Τήνου . Ήταν από τους πιο σημαντικούς Έλληνες ζωγράφους του 19ου αιώνα της λεγόμενης «Σχολής του Μονάχου». Τον Ιούνιο του 1865, ο Γύζης έφθασε στο Μόναχο. Πρώτοι του δάσκαλοί του στο Μόναχο ήταν ο Χέρμαν Άνσουτς και ο Αλεξάντερ Βάγκνερ. Το 1871 τέλειωσε τις σπουδές του. Με τον πίνακα Η Τέχνη και τα πνεύματά της αρχίζει η ιδεαλιστική περίοδος της ζωγραφικής του. Μετά το θάνατό του, στο Μόναχο, το 1901 τιμήθηκε με έκθεση έργων του στην 8η Διεθνή Καλλιτεχνική Έκθεση του Γκλασπαλάστ (Glaspalast).
ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ακαδημαϊκού ρεαλισμού του ύστερου 19ου αιώνα, του συντηρητικού εικαστικού κινήματος που είναι γνωστό ως «Σχολή του Μονάχου», τόσο σε ελληνικό όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι εμφανέστατα επηρεασμένος από τη γερμανική τεχνοτροπία της εποχής και ενστερνίσθηκε όλες τις αρχές των γερμανών δασκάλων του φτιάχνοντας έργα σπάνιας επιδεξιότητας μέσα στα όρια του ιστορικού ρεαλισμού και της ηθογραφίας. Δείχνει στα έργα αυτά μια ευαισθησία, λυρικότητα και ποιητική διάθεση.
Στράφηκε σε μορφές έκφρασης που εμπεριείχαν πρωτοπόρες ιδέες και ενσάρκωναν νέα ρεύματα. Τα λεγόμενα «θρησκευτικά» του έργα, με πλέον χαρακτηριστικό τον πίνακα Ιδού ο Νυμφίος έρχεται αντιπροσωπεύουν τα οράματα του ώριμου πλέον καλλιτέχνη και δηλώνουν απερίφραστα τις υπαρξιακές του αγωνίες. Φιλοτέχνησε επίσης αφίσες και εικονογράφησε βιβλία.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΟΛΟΝΑΚΗΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Γεννήθηκε το 1837 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Σπούδασε στο Γυμνάσιο της Σύρου, απ' όπου αποφοίτησε το 1856. Το 1860 πήγε στην Τεργέστη για να δουλέψει ως λογιστής στον Αφεντούλη, ο οποίος εκτίμησε τις καλλιτεχνικές ικανότητες του νεαρού Βολανάκη και ανέλαβε να τον στείλει στη Βαυαρία για να σπουδάσει ζωγραφική στην Ακαδημία του Μονάχου κοντά στον Καρλ φον Πιλότυ (Karl von Piloty) .
ΕΡΓΑ ΤΟΥ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Γεννήθηκε το 1853 στα Χίδηρα της Λέσβου. Σε ηλικία 13 ετών πήγε στη Σμύρνη. Το 1868 ,αποφάσισε να σπουδάσει γλυπτική στην Αθήνα, το 1870 εγγράφηκε στο Σχολείο των Τεχνών της Αθήνας (την μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών). Δάσκαλοί του στην Αθήνα ήταν ο ζωγράφος Νικηφόρος Λύτρας και ο γλύπτης Λεωνίδας Δρόσης. Τον Νοέμβριο του 1877 έλαβε υποτροφία από το ελληνικό κράτος και αναχώρησε για το Μόναχο με σκοπό να συνεχίσει τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της πόλης. Δάσκαλοί του εκεί ήταν ο Λούντβιχ φον Λεφτς (Ludwig νοn Löfftz), ο Βίλχελμ φον Λίντενσμιτ (Wilhelm νοn Lindenschmidt) και ο Γκάμπριελ φον Μαξ (Gabriel νοn Max).Το 1883 αποφοίτησε από την Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου. Το 1878 δημιούργησε στο Μόναχο δικό του εργαστήριο και σχολή ζωγραφικής θηλέων που λειτούργησε μέχρι το 1898. Οι διακρίσεις άρχισαν να διαδέχονται η μία την άλλη. Πέθανε το 1932, λίγο καιρό πριν κλείσει τα ογδόντα του.
ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Τα θέματά του, παρότι ζωντανά και γεμάτα ελληνικό φως, διακατέχονται από την θεατρικότητα και την αυστηρότητα που επέβαλε ο ακαδημαϊσμός στην Ελλάδα. Υπήρξε ένας από τους πιο σπουδαίους Έλληνες προσωπογράφους.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΡΘΕΝΗΣ
ΒΙΟΡΑΦΙΑ Γεννήθηκε στις 10 Μαΐου 1878 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, από πατέρα Έλληνα και μητέρα Ιταλίδα. Από το 1895 έως το 1903, σπούδασε ζωγραφική στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης κοντά στον γερμανό ζωγράφο Καρλ Ντίφφενμπαχ (γερμ., Karl Dieffenbach). Από το 1909 έως το 1914, έζησε στο Παρίσι, όπου μυήθηκε στον μεταϊμπρεσσιονισμό για να διαμορφώσει τελικά το δικό του προσωπικό ύφος. Το 1917, μαζί με άλλους ζωγράφους, ίδρυσε την Ομάδα «Τέχνη», με στόχο την ανατροπή του συντηρητικού ακαδημαϊσμού που τότε εξακολουθούσε να επικρατεί στην αθηναϊκή καλλιτεχνική ζωή. Πέθανε στην Αθήνα στις 25 Ιουλίου του 1967
ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση στη σύγχρονη ελληνική ζωγραφική. Είχε το δικό του προσωπικό ύφος και χρησιμοποιούσε λαμπερά και εξαϋλωμένα χρώματα προκειμένου α παρουσιάσει μια εξιδανικευμένη Ελλάδα. Έργα του Παρθένη βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη, στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων και σε πολλές άλλες δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Το πραγματικό του όνομα ήταν Φώτιος Αποστολέλης και γεννήθηκε στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας, στις 8 Νοεμβρίου 1895. Μετά την αποφοίτησή του, γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, από την οποία δεν αποφοίτησε ποτέ. Το 1914 εγκατέλειψε τη σχολή του και πήγε στο Παρίσι, όπου μελέτησε το έργο διαφόρων σχολών ζωγραφικής.
ΕΡΓΑ ΤΟΥ
Θεόδωρος Βρυζάκης
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ‘Eζησε τα σκληρά χρόνια της Επανάστασης του 1821 μέχρι την ίδρυση του ελεύθερου ελληνικού κράτους. Το 1844 έγινε δεκτός στην Ακαδημία τουΜονάχου, λαμβάνοντας από την ίδια χρονιά και μέχρι το 1855 την υποτροφία της ελληνικής παροικίας της πόλης Το 1855 συμμετείχε στην Διεθνή Έκθεση του Παρισιού με το έργο του Η Έξοδος του Μεσολογγίου. Κατά την τριετία 1861–1863, αγιογράφησε την ελληνική εκκλησία του Ευαγγελισμού στο Μάντσεστερ της Αγγλίας. Το 1867 πήρε μέρος στην έκθεση του Del Vecchio στην Λειψία με τους πίνακες Η Έξοδος του Μεσολογγίου, Γιωργάκης Ολύμπιος, Ο Λόρδος Βύρωνας στο Μεσολόγγι και Ο Όρκος της Αγίας Λαύρας. Πέθανε στο Μόναχο το 1878 και κηδεύτηκε στο τότε Α' Νεκροταφείο της πόλης.
ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Τα έργα του Βρυζάκη θεωρούνται ως τα κατεξοχήν δείγματα των ελλήνων ρομαντικών ζωγράφων του 19ου αιώνα, οι οποίοι σπούδασαν στην Γερμανία και δημιούργησαν την λεγόμενη «Σχολή του Μονάχου». Οι ελαιογραφίες του — όλες σχεδόν με θέματα ελληνικά — χαρακτηρίζονται από το πομπώδες και νοσταλγικό ύφος τωνρομαντικών ζωγράφων του 19ου αιώνα.
Η ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ Η Σχολή του Μονάχου, ή αλλιώς ακαδημαϊκός ρεαλισμός, αποτελεί ένα από σημαντικότερα εικαστικά κινήματα στην Ευρώπη του 19ου αιώνα και ταυτίζεται με την Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου (Münchner Akademie der Bildenden Künste). Στην Γερμανία παρουσιάζεται ως πρωτοπόρα σχολή καλλιτεχνίας, ενώ παίζει σπουδαίο ρόλο στην ελληνική ζωγραφική στην εποχή μετά την δημιουργία του Ελληνικού κράτους.
Το έργο των ζωγράφων της Σχολής του Μονάχου διακρίνεται για την άριστη τεχνική στην χρήση των χρωμάτων σε βάρος της εκφραστικότητας. Οι σκηνές που απεικονίζουν οι ζωγράφοι του ακαδημαϊκού ρεαλισμού έχουν κάτι το πομπώδες και θεατρικό, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει την παντελή έλλειψη συναισθημάτων.
Στον ακαδημαϊκό ρεαλισμό προέχει η ηθογραφία, δηλαδή η απεικόνιση του βίου των αστικών κέντρων και, κυρίως, της υπαίθρου, με ιδιαίτερη έμφαση στην απόδοση του αρχιτεκτονήματος, της τοπικής φορεσιάς και των αντικειμένων. Ακολουθεί η προσωπογραφία, η τοπιογραφία και τέλος η νεκρή φύση.