Kλινική διατροφή

Τι είναι διατροφή? Διατροφή είναι η διαδικασία με την οποία προμηθεύουμε το σώμα μας με τα απαραίτητα συστατικά για τη ΖΩΗ

Θρεπτική κατάσταση Είναι η επάρκεια του οργανισμού στα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά : Ενέργεια (λίπος και υδατάνθρακες), πρωτεΐνη, νερό, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Κακή θρέψη είναι το αποτέλεσμα της παρατεταμένης έλλειψης του οργανισμού στα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, και παρουσιάζεται με σταδιακή απώλεια σε λιπώδη και μυϊκό ιστό.

Διατροφική πυραμίδα

Χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται προς όφελος του οργανισμού: Θρεπτικά συστατικά Χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται προς όφελος του οργανισμού: Υδατάνθρακες Πρωτεΐνες Μακροσυστατικά Λίπη ΝΕΡΟ Βιταμίνες Μέταλλα Μικροσυστατικά ιχνοστοιχεία

Θρεπτικά συστατικά Το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται 40 διαφορετικά συστατικά κάθε μέρα. Η τροφή είναι η κύρια πηγή όλων των συστατικών που έχει ανάγκη το σώμα μας

Κρέας Ψάρια Ρύζι Φρούτα Λαχανικά Κέικ Κρασί Λάδι Πρωτεΐνες Ζάχαρη Λίπος Ύδωρ Ιχνοστοιχεία Βιταμίνες Διατροφή Διατροφή είναι η προσφορά των απαραίτητων συστατικών που χρειάζονται τα κύτταρα του οργανισμού για : Την παραγωγή ενέργειας Τον σχηματισμό πρωτεϊνών, γενετικού υλικού και άλλων κυτταρικών δομών Τις απαραίτητες λειτουργίες για την διατήρηση, επιδιόρθωση και ανανέωση των ιστών Αμινοξέα Υδατάνθρακες Λιπαρά οξέα Ύδωρ Ιχνοστοιχεία Βιταμίνες

Γλυκόζη : Δομικό συστατικό Θρεπτικά συστατικά Υδατάνθρακες: Πολυσακχαρίτες: Άμυλο , αμυλοπεκτίνη: (αλεύρι, ζυμαρικά, ρύζι, δημητριακά, φρούτα) Ολιγοσακχαρίτες: Μαλτοδεξτρίνη Δισακχαρίτες: σακχαρόζη, λακτόζη κλτ. Μονοσακχαρίτες: Γλυκόζη, φρουκτόζη Γλυκόζη : Δομικό συστατικό C6H12O6 + 6 O2 6 CO2 + 6 H2O + ενέργεια

Υδατάνθρακες Αποτελούν την κύρια πηγή ενέργειας 1 gr Υ.Α. προσφέρει 4 kcal Περιέχονται στις πατάτες το ρύζι το ψωμί κ.τ.λ. Συντίθενται στα φυτά κατά τη διάρκεια της φωτοσύνθεσης 6 CO2 + 6 H2O + ενέργεια (από το φως του ήλιου) C6H12O6 + 6 O2  

Nutritional classification of carbohydrates computing Presentation copyright © 2002 David A Bender and some images copyright © 2002 Taylor & Francis Ltd Διατροφική ταξινόμηση Υ.Α. Nutritional classification of carbohydrates πολυσακχαρίδια ολιγοσακχαρίδια Σάκχαρα Μονοσακχαρίδια δισακχαρίδια Ενδογενή σάκχαρα άμυλο δεξτρίνες Εξωγενή σάκχαρα Μη αμυλούχα πολυσακχαρίδια Τρισακχαρίδια τετρασακχαρίδια Λακτόζη γάλακτος Όχι από γάλα 

Απλοί Υ.Α. Οι Υ.Α. που περιέχουν μία μονάδα σακχάρου – μονοσακχαρίδια ή δύο – δισακχαρίδια- Διασπώνται γρήγορα για απελευθέρωση ενέργειας Οι δύο πιο κοινοί απλοί Υ.Α. είναι η γλυκόζη και η φρουκτόζη

Απλοί Υ.Α. δισακχαρίδια

Σύνθετοι Υ.Α. Πολυμερή απλών σακχάρων –πολυσακχαρίδια Τα πιο ενδιαφέροντα από διατροφικής πλευράς : Άμυλο και γλυκογόνο Άπεπτο πολυμερές ή φυτική ίνα: Κυτταρίνη

Μη αμυλούχα πολυσακχαρίδια

Λιπαρό οξύ : Δομικό συστατικό Θρεπτικά συστατικά Λίπος: Κορεσμένα λιπαρά οξέα: Ζωικά λίπη (κρέας, βούτυρο, τυρί) Μονοακόρεστα: Ελαιόλαδο Πολυακόρεστα: Φυτικά λίπη και μερικά ζωικά λίπη (Σογιέλαιο, ηλιέλαιο, αραβοσιτέλαιο, EPA + DHA ιχθυέλαια) MCT Λιπαρό οξύ : Δομικό συστατικό

Λίπος Ετερογενείς ενώσεις οι οποίες ταξινομούνται σε μια ομάδα γιατί εμφανίζουν κοινές ιδιότητες: Αδιάλυτες στο νερό «υδροφοβικές» Αδιάλυτες σε οργανικά διαλύματα – αιθέρα, χλωροφόρμιο Χρησιμοποιούνται ως πηγή ενέργειας – σε περιόδους μειωμένης πρόσληψης τροφής Μονωτικό υλικό για διατήρηση σωματικής θερμότητας και προστασία ευαίσθητων εσωτερικών οργάνων Δομικό υλικό της κυτταρικής μεμβράνης 1 gr λίπους παρέχει 9kcal

Λίπος Κατασκευή ορμονών και στεροειδών που ρυθμίζουν την ανάπτυξη & διατήρηση των ιστών στο σώμα

γλυκερόλη 3 λιπαρά οξέα (όπου R μακρά C-C-C άλυσος) Λίπος (τριγλυκερίδιο) (όπου R, R' & R" είναι ή δεν είναι ίδια)

Αμινοξύ : Δομικό συστατικό Θρεπτικά συστατικά Πρωτεΐνη: Πολυπεπτίδια: Δομικές πρωτεϊνες (π.χ. ακτίνη και μυοσίνη του μυικού ιστού, κερατίνη του δέρματος) Ένζυμα (π.χ. αμυλάση και λιπάση του παγκρέατος) Πρωτεΐνες για μεταφορά (π.χ. αιμοσφαιρίνη) Ρυθμιστικές πρωτεΐνες: π.χ. ινσουλίνη, γλουκαγόνο, αδρεναλίνη Νευρομεταβιβαστές: Σεροτονίνη, ντοπαμίνη κτλ. Ολιγοπεπτίδια Αμινοξέα Αμινοξύ : Δομικό συστατικό

Πρωτεΐνη Τα Α.Ο. συνδέονται μεταξύ τους με πεπτιδικούς δεσμούς και σχηματίζουν πρωτεΐνες. Η καρβοξυλική ομάδα του ενός συνδέεται με την αμινομάδα του άλλου και μετά την απελευθέρωση ενός μορίου νερού σχηματίζεται ένα διπεπτίδιο Οι πρωτεΐνες είναι μεγάλα μόρια που μπορεί να αποτελούνται από εκατοντάδες ή ακόμη και χιλιάδες αμινοξέα

Πρωτεΐνη Χρήση για αποκατάσταση φθοράς των ιστών – αναβολική δράση. Δόμηση νέου ιστού – αναβολική δράση. Συνεισφορά συστατικών σε πολλά εκκρίματα και υγρά του οργανισμού. Τα ένζυμα είναι πρωτεΐνες και ορισμένες ορμόνες έχουν ως συστατικό τους τα αμινοξέα. Μεταφορά λιπιδίων με τη μορφή λιποπρωτεινών, μεταφορά λιποδιαλυτών βιταμινών, σιδήρου, ασβεστίου, λιπαρών οξέων και χολερυθρίνης. Σημαντικός ρόλος στην αντίσταση του οργανισμού ενάντια στις ασθένειες με τη μορφή ανοσοσφαιρινών Χορήγηση Α.Ο. για ποικιλία μεταβολικών λειτουργιών. 1 gr πρωτεΐνης παρέχει 4 kcal Κατέχουν άζωτο ίσο με το 16% του βάρους τους – 100 gr πρωτεΐνης =16gr N ή 1 gr N = 6.25gr πρωτείνης

Παρουσιάζεται με διαφορετικά χρώματα Δομή - Αναδίπλωση πρωτεΐνης Ακολουθία Α.Ο. Παρουσιάζεται με διαφορετικά χρώματα Δομή - Αναδίπλωση πρωτεΐνης Δομή - ελικοειδής μορφή

Ημερήσιες ανάγκες 25 1.0-1.2 3-4 0.7-1.0 30 1.2-1.5 1.0-1.5 Συνολικές Θερμίδες kcal/kgbw Πρωτεΐνες gr/kg bw Υδατάνθρακες Λίπη Βασικές ανάγκες 25 1.0-1.2 3-4 0.7-1.0 Αυξημένες 30 1.2-1.5 1.0-1.5

Το σώμα μετατρέπει ορισμένα θρεπτικά στοιχεία σε άλλα Υ.Α.σε λίπη στο ήπαρ & στο λιπώδη ιστό – λιπονεογέννεση Πρωτεΐνες σε Υ.Α. στο ήπαρ – γλυκονεογέννεση Λίπη σε Υ.Α. από τη γλυκερόλη των τριγλυκεριδίων στο ήπαρ – γλυκονεογέννεση Υ.Α. σε γλυκογόνο στο ήπαρ & στους μύες - γλυκογονογέννεση

Ιχνοστοιχεία: (Cu, Cr, Fe, Mn, I, F, Mo, Se, Zn) Θρεπτικά συστατικά Βιταμίνες: Υδατοδιαλυτές: Β1, Β2, Β6, Β12, Νιασίνη, Παντοθενικό όξύ, Βιοτίνη, Φυλλικό οξύ, Βιτ. C, Λιποδιαλυτές (A,D,E,K) Μέταλλα: Νάτριο,Κάλιο, Μαγνήσιο, Ασβέστιο, Φωσφόρος Ιχνοστοιχεία: (Cu, Cr, Fe, Mn, I, F, Mo, Se, Zn)

Σύσταση του σώματος