Η εκκλησιαστική τέχνη στη Δύση - αρχιτεκτονική -

Ιστορικό – κοινωνικό πλαίσιο Συγκρατείστε το έτος 1000μ.Χ .Υπήρξε σημαντικό για τη Δ. Ευρώπη γιατί: Σταμάτησαν οι βαρβαρικές επιδρομές Βελτιώθηκε σημαντικά η οικονομία Δημιουργήθηκαν αστικά κέντρα Είχε ολοκληρωθεί ο εκχριστιανισμός των βαρβαρικών φύλων και είχε ισχυροποιηθεί ο μοναχισμός

… ποιος νομίζετε ότι ήταν ο μεγαλύτερος εργοδότης αυτή την εποχή; … ποιος νομίζετε ότι ήταν ο μεγαλύτερος εργοδότης αυτή την εποχή; Η Εκκλησία!!! Δημιουργούσε θέσεις εργασίας (χτίσιμο ναών και μοναστηριών) Κατείχε σπουδαία θέση στην κοινωνική ζωή Επίσης εξαιτίας της πίστης τους οι άνθρωποι ταξίδευαν σε τόπους ιερούς ή σε μέρη όπου θα μπορούσαν να προσκυνήσουν ιερά λείψανα (προσκυνήματα)

Και μέσα σ΄αυτές τις αλλαγές γεννιέται ένας νέος αρχιτεκτονικός ρυθμός Ο ΡΟΜΑΝΙΚΟΣ ΡΥΘΜΟΣ Που αφήνει πίσω του την παλαιοχριστιανική βασιλική (αν και κρατά αρκετά στοιχεία) και με τον επιβλητικό του όγκο γεμίζει με δέος τους ανθρώπους…. μιας και ήταν το μόνο ατόφιο πέτρινο κτίσμα σε ακτίνα πολλών χιλιομέτρων.

Παράδειγμα ναού ρομανικού ρυθμού με στοιχεία βυζαντινά, ο Άγιος Μάρκος στη Βενετία.

Προσέξτε τα παράθυρα, δε διαφέρουν από τα παράθυρα των βυζαντινών εκκλησιών

Αγία Σοφία

Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη, 5ος αι Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη, 5ος αι. Βασιλική με εγκάρσιο κλίτος.  Σχεδιαστική αναπαράσταση από το  Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού ο ναός αριστερά ανήκει στο ρομανικό ρυθμό. Ποια είναι η πρώτη διαφορά που εντοπίζετε σε σχέση με αντίστοιχο ναό στην Ανατολική Εκκλησία;

Χαρακτηριστικά ρυθμού Συμπαγές και ογκώδες οικοδόμημα Μεγάλο πάχος των τοίχων και βάρος κιόνων και πεσσών Πύργοι και καμπαναριά ξεπερνούν το ύψος της στέγης Αψίδες και ημικυκλικά τόξα

Χρησιμοποιείται η ημικυκλική ασπίδα στην είσοδο του ναού Χρησιμοποιείται η ημικυκλική ασπίδα στην είσοδο του ναού . Στην εικόνα διακρίνεται το επικλινές σαμαρωτό σχήμα της στέγης

Ο τύπος του ναού είναι παραλλαγή της βασιλικής, με ένα ή τρία κλίτη που τέμνονται από ένα εγκάρσιο, δημιουργώντας σταυρό.

διακρίνεται σταυρός στη στέγη

Ο πυλώνας της εισόδου περιλαμβάνει ένα ημικυκλικό τύμπανο με γλυπτές παραστάσεις Οι οποίες προέρχονται είτε από Την Αγία γραφή Τη μυθολογία Τις μεσαιωνικές παραδόσεις

η εκδίωξη από τον επίγειο Παράδεισο, γλυπτή διακόσμηση χάλκινης θύρας του Σαν Τζένο στη Βερόνα της Ιταλίας

Δε λείπουν, από τον γλυπτό διάκοσμό οι τερατόμορφες και διαβολικές φιγούρες, οι οποίες όμως μένουν εκτός της Εκκλησίας εσωτερικά υπάρχουν εικόνες που θυμίζουν τη βυζαντινή τέχνη.

Pisa, Italy Δείγμα ρομανικού ρυθμού ο περίφημος ναός. Ο κεκλιμένος πύργος είναι το κωδωνοστάσιο. Η Πίζα θεωρείται ένα από τα ωραιότερα έργα τέχνης.

Σύνοψη Ο ρομανικός ρυθμός κυριαρχεί στη Δ.Ευρώπη και κρατά στοιχεία από τη βυζαντινή αρχιτεκτονική και εικονογραφία σε μεγάλο βαθμό. Στην Ιταλία ονομάζεται συνήθως λομβαρδικός και στην Αγγλία νορμανδικός Την ονομασία ρομανικός τη χρωστά στους Γάλλους. Είναι στην Ευρώπη, ο πρόδρομος του Γοτθικού ρυθμού . Τα τεράστια οικοδομήματα, εκτός από την οικονομική ανάπτυξη, συμβόλιζαν επίσης τη δύναμη και το μεγαλείο της παπικής Εκκλησίας.

ο γοτθικός ρυθμός Πρόσοψη καθεδρικού ναού του Canterbrury, Αγγλία

Θυμάστε τη χρονολογία 1000μ. Χ και τι αυτή σηματοδοτούσε; Η οικονομική ανάπτυξη συνεχίστηκε στους επόμενους αιώνες γεννήθηκε το τραπεζικό σύστημα Δημιουργήθηκαν συντεχνίες Οργανώθηκαν οι κοινότητες στα αστικά κέντρα της εποχής Οι κοινότητες επίσης φροντίζουν από το 13ο αι την ανέγερση των ναών, που δεν είναι πια απομακρυσμένοι, αλλά στο κέντρο της πόλης ( καθεδρικοί) και γίνονται κέντρα της κοινωνικής ζωής ( ναοί, σχολεία, αίθουσες μουσικής, μουσεία)

Τι κρατούν οι αρχιτέκτονες από τον ρομανικό ρυθμό: Ένας νέος ρυθμός εμφανίζεται στη ναοδομία και, όπως κι ο ρομανικός έχει πατρίδα τη Γαλλία. Τι κρατούν οι αρχιτέκτονες από τον ρομανικό ρυθμό: Τον πέτρινο βαρύ σκελετό, όμως κατόρθωσαν να του δώσουν πιο ανάλαφρο ύφος Με ποιον τρόπο; Με τα πολλά ανοίγματα στο φως και την ισορροπία των όγκων

Τα βιτρώ ή υαλογραφήματα είναι κύριο χαρακτηριστικό του γοτθικού ρυθμού

Στη γοτθική τέχνη οι μεγάλοι πέτρινοι τοίχοι του ρομανικού ρυθμού αντικαθίστανται με υαλογραφήματα, που επιτρέπουν στο φως να περνά, να δημιουργεί πολλές οπτικές εικόνες και να δίνει την αίσθηση του ανάλαφρου και του απεριόριστου.

Τα τόξα είναι οξυκόρυφα Τα τόξα είναι οξυκόρυφα. Πετυχαίνουν έτσι να δημιουργήσουν ανάταση εξωτερικά, ενώ εσωτερικά οι κορφές τους διασταυρώνονται και στηρίζουν το θόλο

Οι αντηρίδες (στηρίγματα) χρησιμοποιήθηκαν ως εξωτερικά στηρίγματα των τοίχων

Εξωτερικά οι ναοί ήταν στολισμένοι με αγάλματα, όπως και στο εσωτερικό τους. Στη γλυπτική σημειώνεται η μεγάλη καινοτομία της γοτθικής τέχνης( φυσική κίνηση μορφών, ψυχική έκφραση)

Η ΝΟΤΡ ΝΤΑΜ, γνωστή ως Παναγία των Παρισίων σε μας Η ΝΟΤΡ ΝΤΑΜ, γνωστή ως Παναγία των Παρισίων σε μας. Ανήκει στην γοτθική αρχιτεκτονική, συνδέεται με τη γαλλική ιστορία, εκεί στέφθηκε αυτοκράτορας ο Ναπολέων και συνδέεται με το έργο του Βίκτωρα Ουγκώ «Οι άθλιοι»

Καθεδρικός ναός( Duomo) στο Μιλάνο ο β ΄μεγαλύτερος γοτθικός ναός στον κόσμο ,αφιερωμένος στην Παναγία, χτισμένος με ολόλευκο μάρμαρο και στολισμένος με περίτεχνα βιτρό.

Και τώρα…. λίγες ερωτήσεις !!! Για ποιους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς μιλήσαμε; Που γεννήθηκαν και ποιο χαρακτηριστικό τους εντυπώνεται περισσότερο στη μνήμη; Τι είναι τα βιτρό και τι εξυπηρετούν; Ποια είναι, για σας, η βασική διαφορά των ρυθμών μεταξύ τους από τη μια, κι από την άλλη με έναν ναό της ορθόδοξης ανατολής; Ποιοι λόγοι ευνόησαν τη γέννηση των δυο ρυθμών Ποιος υπήρξε ο ρόλος της Εκκλησίας; Θυμάστε αντιπροσωπευτικούς ναούς;