ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ Δ
ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Οι τοπικές εκδηλώσεις των κακοήθων νεοπλασιών προκαλούνται από τον όγκο, και είναι : πόνος, απόφραξη, αιμορραγία, παθολογικά κατάγματα και λοιμώξεις. Οι συστηματικές εκδηλώσεις περιλαμβάνουν: λοιμώξεις, αναιμία, καχεξία, παρανεοπλασματικά σύνδρομα.
ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΜΑΖΑ (ΟΓΚΟΣ) Στην πράξη ο καρκίνος είναι ασυμπτωματικός μέχρι τα τελευταία στάδια. Όταν ο καρκίνος αυξηθεί σε μέγεθος ή βρίσκεται σε περιοχή που είναι ορατός ή ψηλαφητός, τότε αναγνωρίζεται σαν μάζα. Πολλές φορές μία η περισσότερες από τις τοπικές ή συστηματικές εκδηλώσεις (επιπλοκές ) μπορεί να παρουσιαστούν πριν γίνει εμφανής η μάζα.
ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΠΟΝΟΣ Ο καρκίνος προκαλεί πόνο από: Τοπική ιστική καταστροφή Διήθηση νεύρων Απόφραξη κοίλων σπλάχνων (έντερο) Φλεγμονή.
ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΑΠΟΦΡΑΞΗ Τα κοίλα σπλάχνα αποφράσονται από όγκους που αναπτύσσονται μέσα στον αυλό τους ή όγκους που ασκούν εξωτερική πίεση. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από τη θέση του όγκου (απόφραξη βρόγχου - καρκίνο πνεύμονος, ειλεός - καρκίνο παχέος εντέρου
ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Πρώιμο σύμπτωμα καρκίνου στο γαστρεντερικό σύστημα ή την ουροδόχο κύστη μπορεί να είναι η παρουσία αίματος στα κόπρανα ή τα ούρα αντίστοιχα. Καρκίνος που εντοπίζεται στις επιφάνειες των βλεννογόνων ή στο δέρμα μπορεί να εξελκωθεί και να αιμορραγήσει, οδηγώντας σε οξεία ή χρόνια απώλεια αίματος.
ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Μικροσκοπική παρουσία αίματος στα κόπρανα (μη ορατή) μπορεί να ανιχνευθεί με μία απλή χημική μέθοδο. Πρωτοπαθής καρκίνος των οστών ή μεταστατικοί καρκίνοι μπορεί να προσβάλλουν τα οστά και να τα καταστρέψουν τοπικά, μέχρι κατάγματος με την παραμικρή κάκωση.
ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ Ο καρκίνος των πνευμόνων, μαστού, και προστάτη έχουν την τάση να μεθίστανται στα οστά. Το πολλαπλό μυέλωμα, μια νεοπλασματική εξεργασία των πλασματοκυττάρων, είναι ένας πρωτοπαθής καρκίνος του μυελού των οστών που συχνά καταστρέφει τα γειτονικά οστά.
ΤΟΠΙΚΕΣ/ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΤΟΠΙΚΕΣ/ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ Ένας τρίτος μηχανισμός με τον οποίο ένα νεόπλασμα μπορεί να προκαλέσει παθολογικά κατάγματα είναι η οστεοπόρωση, από έλλειψη σωματικής δραστηριότητας ή σε όγκους που εκκρίνουν κορτικοστεροειδή ή αδρενοκορτικοποιητική ορμόνη (ΑCΤΗ).
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΛΟΙΜΩΞΗ Η λοίμωξη είναι μια συχνή επιπλοκή ασθενών με καρκίνο, και προκαλείται από μία ποικιλία επικαλυπτόμενων μηχανισμών. Σε τοπικό επίπεδο, διάβρωση και εξέλκωση των όγκων στις επιφάνειες των επιθηλίων επιτρέπει την είσοδο μικροοργανισμών μέσω της επηρεασμένης άμυνας. Η απόφραξη οδηγεί σε συσσώρευση εκκρίσεων με επακόλουθο ανάπτυξη μκροοργανισμών.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΛΟΙΜΩΞΗ Διάφοροι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την ανοσολογική απάντηση από τον οργανισμό του ασθενούς. Ανοσοανεπάρκεια εκδηλώνεται με την παρουσία μη συχνών λοιμώξεων όπως μύκητες, πρωτόζωα, ιοί, βακτήρια που δεν είναι συνήθως παθογόνα. Ανεπαρκής διατροφή και άλλοι παράγοντες στο τελευταίο στάδιο μπορεί να σχετίζονται με έκπτωση των δυνατοτήτων του ανοσοποιητικού συστήματος.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΛΟΙΜΩΞΗ Επειδή η συγκέντρωση και δράση των λευκών είναι συνήθως επηρεασμένες, η κυτταρική ανοσολογική απάντηση μπορεί να είναι εξίσου μειωμένη. Λευκοπενία μπορεί να προκληθεί από εκτεταμένη διήθηση του μυελού των οστών (λευχαιμία, λεμφώματα, κ.ά) Η χημειοθεραπεία καταστέλλει τη παραγωγή λευκοκυττάρων στο μυελό των οστών.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΘΑΝΑΤΟΣ Οποιαδήποτε και αν είναι η αρχική εστία της λοίμωξης, πολλοί ασθενείς αναπτύσσουν βακτηριαιμία, με εξάπλωση σε άλλα όργανα των μικροοργανισμών. Οι προδιαθεσικοί παράγοντες για τις λοιμώξεις είναι η έλλειψη ανοσολογικής απάντησης των λευκοκυττάρων, η παρατεταμένη κατάκλιση, η απόφραξη κοίλων σπλάχνων και η γενική κατάπτωση.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ANAIMIA Είναι από τις συχνότερες εκδηλώσεις των κακοήθων νεοπλασιών. Οι κύριοι μηχανισμοί περιλαμβάνουν: Μειωμένη ερυθροποίηση (παραγωγή ερυθρών) σαν αποτέλεσμα της δράσης της χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας στον μυελό των οστών. Διήθηση του μυελού των οστών από νεοπλασματικά κύτταρα. Απώλεια αίματος που από ελκωτικούς καρκίνους.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΚΑΧΕΞΙΑ Η καχεξία εμφανίζεται στους ασθενείς τελικού σταδίου είναι μια γενική κατάπτωση. Πιθανότατα οφείλεται σε συνδυασμό: Ανορεξίας Αυξημένων θρεπτικών αναγκών των ταχέως αναπτυσσόμενων νεοπλασμάτων Παραγωγή κυτοκινών από την φλεγμονώδη απάντηση του οργανισμού απέναντι στον όγκο.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ ΩΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Συχνά είναι πρώιμο σύμπτωμα >80% των ασθενών κάποτε θα εμφανίσουν απώλεια βάρους 20% των ασθενών θα πεθάνουν από καχεξία ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΒΑΡΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ: Many cancer patients experience weight loss. Weight loss is often the first symptom that patients have, which prompts them to see a doctor, and they then receive the diagnosis of cancer. Reportedly, up to 40% of cancer patients have unexplained weight loss at diagnosis, and up to 80% of cancer patients lose weight during their illness.. It is common medical practice to evaluate patients for the presence of malignancy when significant unintentional weight loss occurs. It has been estimated that approximately 20% of patients with cancer die from effects of malnutrition rather than direct effects of neoplastic disease. Nutritional decline is often accepted as part of cancer and its treatment, but there is something we can do to prevent/treat weight loss. 1. ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ TOY OΓKOY 2. ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ 3. ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΟΓΚΟΥ Kondrup, AJCN 2002 - De Wys et al: Am J Med 1980.- Andreyev et al: Eur J Cancer 1998
ΑΠΩΛΕΙΑ ΜΥΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ ΚΑΙ ΛΙΠΟΥΣ H ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΟΣ KINHTOΠΟΙΕΙ ΤΟ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ ΜΕΣΩ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΟΓΚΟΣ (Εισβολέας) ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΕΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ (Άμυνα - ΦΛΕΓΜΩΝΗ) ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΩΝ ΜΥΩΝ ΠΡΟΤΕΟΛΥΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΝΑΒΟΛΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΝΕΥΡΟ-ΟΡΜΟΝΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΛΗΨΗΣ ΤΡΟΦΗΣ ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ ΟΞΕΙΑΣ ΦΑΣΗΣ ΑΠΩΛΕΙΑ ΜΥΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ ΚΑΙ ΛΙΠΟΥΣ ΥΠΕΡΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ
ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ PIF Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΕΙ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΝ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΒΑΡΟΥΣ ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΩΝ IL-1, IL-6, TNF-a PIF Proteolysis Induced Factor Παράγων Προάγων τη Προτεόλυση EΛΛΑΤΩΣΗ ΟΡΕΞΕΩΣ ΕΚΛΥΣΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΟΞΕΙΑΣ ΦΑΣΗΣ CRP ΕΠΗΡΕΑΣΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ Research has revealed that tumor-induced weight loss is attributed to the release of cytokines and proteolysis inducing factors from the tumor itself. This is unlike other causes of weight loss associated with cancer, since these factors initiate metabolic abnormalities. When you’re sick or injured, the body releases substances (pro-inflammatory cytokines) into the bloodstream that promote healing. Normally, when your body has healed, these processes return to normal. Unfortunately, when a tumor is present, this response can continue indefinitely. The pro-inflammatory cytokines cause a number of changes in the body including: Decreased appetite (induced by IL-1) resulting in reduced food intake Increased production of the acute phase proteins (for example CRP), which are associated with an elevated resting metabolic rate, and Altered metabolism of the macronutrients (fat, protein, and carbohydrate), i.e. decreased protein synthesis and increased fat and protein breakdown The result is catabolism, the breakdown of muscle and other tissue. Malignant tumor cells also stimulate the release of proteolysis-inducing factor (PIF), which further complicates the situation because it also causes a breakdown in muscle tissue or lean body mass. If these metabolic problems are not addressed, eating more food or using standard nutritional supplements is rarely enough to prevent or reverse the weight and muscle loss. LBM Loss of Lean Body Mass ΑΠΩΛΕΙΑ ΖΩΤΙΚΗΣ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ REE Resting Energy Expenditure Κατανάλωση Αποθεμάτων Ενέργειας ΛΗΨΗ ΤΡΟΦΗΣ ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΟΡΜΟΝΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΟΡΜΟΝΩΝ Κάποια νεοπλάσματα εκκρίνουν ορμόνες που προκαλούν συγκεκριμένες εκδηλώσεις. Καλοήθη νεοπλάσματα των ενδοκρινών αδένων, συνήθως προκαλούν υπερέκκριση ορμονών. Συχνά κακοήθη νεοπλάσματα όπως το μικροκυτταρικό καρκίνωμα του πνεύμονος, κ.ά παράγουν ορμόνες σε ποσότητες ικανές να προκαλέσουν κλινικές εκδηλώσεις.
ΠΑΡΑΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΑΡΑΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Μερικές φορές μερικά νεοπλάσματα εκκρίνουν ορμόνες που προκαλούν συγκεκριμένες εκδηλώσεις. Η καχεξία οφείλεται σε παραγωγή κυτοκινών από την φλεγμονώδη απάντηση του οργανισμού απέναντι στον όγκο και από ουσίες που παράγει ο όγκος. Μειωμένη ερυθροποίηση οφείλεται σε παραγωγή κυτοκινών από τον οργανισμό και από ουσίες που παράγει ο όγκος. Οι εκδηλώσεις αυτές από ουσίες που παράγει ο όγκος ονομάζονται παρανεοπλασματικά σύνδρομα
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΘΑΝΑΤΟΣ Πιο συχνό αίτιο θανάτου στους καρκινοπαθείς είναι η λοίμωξη που είναι το πιο συχνό αίτιο. Στο τελικό στάδιο οι καρκινοπαθείς είναι συνήθως κατακεκλημένοι, χωρίς δραστηριότητα. Οι πνεύμονες αδυνατούν να απομακρύνουν τις εκκρίσεις, επιτρέποντας έτσι την ανάπτυξη μικροοργανισμών και την εμφάνιση πνευμονίας. Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος είναι επίσης συχνές.
ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ – ΘΑΝΑΤΟΣ Συχνές αιτίες θανάτου στους καρκινοπαθείς είναι: Καχεξία Μεταβολικές και ενδοκρινολογικές εκδηλώσεις Αιμορραγία Λοίμωξη Συχνά το άμεσο αίτιο θανάτου δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί. Βασική αιτία είναι η εμφάνιση διαφόρων επιπλοκών από την δράση του όγκου.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η διάγνωση του καρκίνου γίνεται στην εξέταση του των συμπτωμάτων του ασθενή ή σε έλεγχο ρουτίνας. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με βιοψία ή με περιφερικό αίμα ή κυτταρολογική εξέταση. Με την επιβεβαίωση της διάγνωσης ο ιατρός που αναγνωρίζει ότι τα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται σε καρκίνο, προχωρά σε κατάλληλη κλινική εξέταση και παραγγέλλει εργαστηριακές, απεικονιστικές ή και ενδοσκοπικές εξετάσεις.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η διάγνωση του καρκίνου σε ηλικιωμένους, συχνά γίνεται όταν ο ιατρός εξετάζει τον ασθενή για κάποια άλλη πάθηση. Ασυμπτωματικοί καρκίνοι μπορούν να διαγνωσθούν από τους ιατρούς για καρκίνο μαστού, προστάτη, όρχεων, μελάνωμα. Πολλοί καρκίνοι εμφανίζονται χωρίς συμπτώματα. Ιδανική είναι η διάγνωση σε πρώιμα στάδια όταν το μέγεθος είναι μικρό, γιατί σε μεγαλύτερα στάδια η πρόγνωση επιδεινώνεται
Νεοπλασματικά Κύτταρα Τριχοειδή Λεμφαγγεία Φυσιολογικά Κύτταρα Φυσιολογικά Κύτταρα Νεοπλασματικά Κύτταρα Μικρός χωρίς αγγεία όγκος Όγκος Αγγεία Μεγάλος ικανή αγγείωση Αυξητικοί παράγοντες ΥΠΟΞΙΑ Νεοπλασματικά Κύτταρα Νεοπλασματικά Κύτταρα ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ Θεμελ. Ουσία Θεμελ. Ουσία
ΔΙΑΓΝΩΣΗ Διάφορες δοκιμασίες βοηθούν στη πρώιμη διάγνωση (αρχικά στάδια, προκαρκινωματώδεις καταστάσεις ή και καρκίνο στα αρχικά στάδια) όπως: Το Τest Παπανικολάου (τράχηλο της μήτρας ) Το PSA αίματος (καρκίνο προστάτη) Η μαστογραφία (καρκίνο μαστού) Η κολονοσκόπιση (καρκίνο παχέος εντέρου)
ΠΡΟΓΝΩΣΗ Κάθε τύπος νεοπλάσματος έχει τη δική του φυσική εξέλιξη. Γενικά όσο περισσότερο έχει επεκταθεί ένας καρκίνος κατά τη διάγνωση του τόσο χειρότερη είναι η πρόγνωση. Η επέκταση επίσης στα διάφορα όργανα (μεταστάσεις) διαφέρει από καρκίνο σε καρκίνο.
ΠΡΟΓΝΩΣΗ Για να καθοριστεί η πρόγνωση και η θεραπεία θα πρέπει να γίνει σταδιοποίηση. (Σταδιοποίηση: έκταση νόσου) Σταδιοποίηση είναι το μέγεθος της επέκτασης του καρκίνου στο σώμα. Διεθνώς περιγράφεται από το σύστημα ΤΝΜ όπου το Τ (tumor) όγκος, Ν (nodes) λεμφαδενικές μεταστάσεις και το Μ (metastasis) απομακρυσμένες μεταστάσεις σε διάφορα σημεία του σώματος.
ΠΡΟΓΝΩΣΗ Το Ν και Μ αναφέρουν την παρουσία μεταστάσεων σε λεμφαδένες ή σε απομακρυσμένα όργανα αντίστοιχα. Υπάρχει περαιτέρω ανάλυση του Ν (μαστός, στόμαχος κλπ) για την ορθή σταδιοποίηση του καρκίνου. Το Τ είναι ο περισσότερο μεταβλητό διαφέρει από όργανο σε όργανο, και είναι σημαντική η επέκταση του στους γύρω ιστούς.
ΠΡΟΓΝΩΣΗ Για όλους τους καρκίνους υπάρχουν 4 στάδια Στάδιο I να αναφέρεται στις τοπικές μόνο εκδηλώσεις Στάδιο IV να δηλώνει παρουσία μεταστατικής νόσου. Ο τρόπος με τον οποίο τα κριτήρια ΤΝΜ καθορίζουν τη σταδιοποίηση, ποικίλλουν από όργανο σε όργανο.
ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΝΜ – ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΝΜ – ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΣΤΑΔΙΟ T Ν Μ Ι T1 T2 Ν0 Μ0 ΙΙΑ T3 ΙΙΒ T4 ΙΙΙΑ T3 ή Τ4 ΙΙΙΒ Ν1 ΙΙΙC Οιοδήποτε Τ IV Οιοδήποτε Ν Μ1
Κριτήρια ΤΝΜ για την Σταδιοποίηση του Καρκίνου Παχέος Εντέρου Κριτήρια ΤΝΜ για την Σταδιοποίηση του Καρκίνου Παχέος Εντέρου Χαρακτηριστικά όγκου Τ1 Όγκος διηθεί μέσω της βασικής μεμβράνης τον υποβλενογόνιο χιτώνα ή το τοίχωμα του εντέρου Τ2 Όγκος διηθεί τον υποβλενογόνιο και τον λείο μυϊκό τοίχωμα του εντέρου Τ3 Όγκος διηθεί τη μυϊκή στιβάδα και το περικολικό λίπος Τ4 Όγκος διηθεί όλες τις στιβάδες του εντέρου, με παρουσία καρκινικών κυπάρων στο περιτόναιο ή διηθεί παρακείμενα όργανα και δομές
Κριτήρια ΤΝΜ για την Σταδιοποίηση του Καρκίνου Παχέος Εντέρου Κριτήρια ΤΝΜ για την Σταδιοποίηση του Καρκίνου Παχέος Εντέρου Χαρακτηριστικά λεμφαδένων Ν0 Απουσία μεταστάσεων σε περιοχικούς λεμφαδένες Ν1 Μετάσταση σε 1 - 3 περιοχικούς λεμφαδένες Ν2 Μετάσταση σε 4 ή περισσότερους περιοχικούς λεμφαδένες Απομακρυσμένες μεταστάσεις ΜΟ Απουσία απομακρυσμένων μεταστάσεων Μ1 Παρουσία απομακρυσμένων μεταστάσεων
ΠΡΟΓΝΩΣΗ Στην πρόβλεψη χρησιμοποιείται ο όρος 5ετής ή 10ετής επιβίωση (ποσοστό ασθενών που θα είναι ακόμα ζωντανοί 5 ή 10 έτη μετά την αρχική διάγνωση). Οι προγνωστικοί παράμετροι για τον καρκίνο δεν είναι απόλυτοι (ασθενής με μεταστατική νόσο μπορεί να καταλήξει στους πρώτους μήνες ενώ άλλος με το ίδιο να ζήσει για αρκετά χρόνια). * Είναι μέγεθος που δίνει απάντηση στην αγωνία του ασθενούς πόσο θα ζήσει, και σύγκρισης στη κλινική πράξη και σε μελέτες
Η σταδιοποίηση του καρκίνου σχετίζεται και με την επιβίωση ΣΤΑΔΙΟ ΠΕΝΤΑΕΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΑΣΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Ι 100 93 ΙΙΑ 92 85 ΙΙΒ 81 83 ΙΙΙΑ 67 72 ΙΙΙΒ 54 64 ΙΙΙC ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ 44 IV 20 8
ΠΡΟΓΝΩΣΗ Ο καρκίνος σε διάφορα οργανικά συστήματα εξαπλώνεται με προβλέψιμο τρόπο. Τα καρκινώματα τείνουν να μεθίστανται αρχικά στους επιχώριους λεμφαδένες και έπειτα στο ήπαρ, τους πνεύμονες και τα οστά. Τα σαρκώματα σπάνια μεθίστανται μέσω του λεμφικού συστήματος, μεθίστανται μέσω των αιμοφόρων αγγείων στους πνεύμονες.
ΠΡΟΓΝΩΣΗ - ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Τα πρότυπα εξάπλωσης (Μεταστατικότητας) είναι ιδιοσυγκρασιακά π.χ. ο καρκίνος του προστάτη δεν μεθίσταται στον εγκέφαλο, σε αντίθεση με τον καρκίνο του μαστού και του πνεύμονα. Ο σπλήνας και οι νεφροί σπάνια αποικίζονται από μεταστατικά κύτταρα. Το λοβοειδές καρκίνωμα του μαστού συχνά προκαλεί μεταστάσεις που δεν σχηματίζουν μάζα και διαφεύγουν από τις απεικονιστικές εξετάσεις.
ΠΡΟΓΝΩΣΗ - ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Το μελάνωμα καταργεί όλους τους κανόνες με το να μεθίσταται σε ασυνήθιστα σημεία όπως ο βλεννογόνος του γαστρεντερικού συστήματος και τα επινεφρίδια. Ο καρκίνος μπορεί να γίνει κλινικά εμφανής από τις δευτερεύουσες εκδηλώσεις των μεταστατικών βλαβών. Οι μεταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν πλευριτικές συλλογές, οστικά κατάγματα, απόφραξη χοληφόρων, νευρολογικές εκδηλώσεις, οζίδια στο δέρμα.
Κατανομή μεταστάσεων καρκίνου του μαστού με λέμφο και αίμα
ΠΡΟΓΝΩΣΗ - ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ Όταν τα κύτταρα έχουν άτυπη εμφάνιση με μεγάλη ποικιλότητα στο μέγεθος και το σχήμα τους, μεγάλο κλάσμα κυτταροπλάσματος / πυρήνα, συχνές μιτώσεις, παρουσιάζουν διάχυτη ανάπτυξη καλούνται «χαμηλής ή πτωχής διαφοροποίησης» Η διαφοροποίηση σχετίζεται με το βαθμό κυτταρικής ατυπίας.
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ (Μαστός, Παχύ Εντερο, κλπ)
ΑΝΩΤΕΡΑ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ
ΚΑΤΩΤΕΡΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ
Β Α Α Φυσιολογικό με καρκίνο μέσης διαφοροποίησης, και κατωτέρας Β
ΠΡΟΓΝΩΣΗ - ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ Ο βαθμός κυτταρικής διαφοροποίησης είναι αδρή εκτίμηση της κακοήθους συμπεριφοράς ενός όγκου. Χαμηλής διαφοροποίησης όγκοι τείνουν να συμπεριφέρονται πιο επιθετικά σε σχέση με τους υψηλής διαφοροποίησης. Γενικά υψηλής κακοήθειας όγκοι (χαμηλής διαφοροποίησης), κατά τη διάγνωση είναι εκτεταμένοι διηθούν τους παρακείμενους ιστούς και μεθίστανται πρώιμα.
ΠΡΟΓΝΩΣΗ - ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ Η ιστολογική διαφοροποίηση έχει σημασία στη πρόγνωση όπως συμβαίνει και με άλλους παράγοντες. Μερικοί υψηλής κακοήθειας όγκοι εκδηλώνονται μόνο τοπικά και θεραπεύονται με περιορισμένες χειρουργικές παρεμβάσεις. Πολλοί χαμηλής κακοήθειας έχουν ήδη δώσει μεταστάσεις τη στιγμή της διάγνωσης.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ Η βασική αντιμετώπιση του καρκίνου είναι η χειρουργική εκτομή, για τους περισσότερους τύπους καρκίνου. Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι αναγκαία για την ακριβή σταδιοποίηση: χαρακτηριστικά του όγκου, παρουσία μεταστάσεων. Ακολουθεί εκτεταμένη και λεπτομερής παθολογοανατομική ανάλυση.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ Πάντως το ποσοστό του όγκου που αφαιρείται κατά την επέμβαση εξαρτάται από τη δυνατότητα χειρουργικής πρόσβασης, και την απάντηση του σε άλλες μεθόδους θεραπείας. Η λήψη βιοψίας είναι σημαντική παράδειγμα το μυελοβλάστωμα παρεγκεφαλίδας, ευαίσθητο στην Ακτινοθεραπεία, δύσκολο στη χειρουργική αφαίρεση, η λήψη βιοψίας είναι σημαντική. Επίσης ο καρκίνος Ωοθηκών.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ Στο καρκίνο του παχέος εντέρου, επιδιώκεται η ολική εξαίρεση, γιατί συνήθως είναι εύκολα προσβάσιμος από το χειρουργό, Στο καρκίνο του παχέος εντέρου ακόμα και αν έχει προκύψει μετάσταση, εκτομή της πρωτοπαθούς εστίας θα αποτρέψει πιθανό ειλεό.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Η ακτινοθεραπεία είναι γενικά περισσότερο αποτελεσματική σε όγκους με αυξημένο ρυθμό πολλαπλασιασμού. Χρησιμοποιείται: Θεραπεία τοπικών νεοπλασματικών μαζών που είναι μη χειρουργήσιμες. Καταστάσεις που η επέμβαση είναι επικίνδυνη ή απρόσφορη για τον ασθενή.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Αντιμετώπιση υπολειμματικής νόσου μετά την επέμβαση. Ακτινοβόληση λεμφαδένων που βρίσκονται στη διαδρομή πιθανών μεταστατικών οδών. Μόνο ένας μικρός αριθμός τύπων καρκίνου μπορεί να θεραπευτεί με την ακτινοβολία. Για πολλούς τύπους καρκίνου η ακτινοθεραπεία είναι παρηγορητική, προσωρινά αναστέλλει την εξέλιξη ενός καρκίνου χωρίς να τον θεραπεύει.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Η χημειοθεραπεία περιλαμβάνει μία μεγάλη ποικιλία αναστολέων του μεταβολισμού. Χρησιμοποιούνται διάφορα κυτταροτοξικά σε διάφορους συνδυασμούς, για το θάνατο ή την αναστολή της ανάπτυξης των νεοπλασματικών κυττάρων. Τα κυτταροτοξικά ή κυτταροστατικά προκαλούν ενίοτε σοβαρές παρενέργειες , από τις τοξικές επιδράσεις στους ιστούς που μεταβολίζονται και αναγεννώνται γρήγορα.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Έχει μεγάλη επιτυχία σε συγκεκριμένους τύπους λευχαιμίας, σε λεμφώματα, χοριοκαρκινώματα (γυναίκες), κ.ά. Με πλήρη ύφεση. Προκαλεί σημαντική υποστροφή σε κάποιες κακοήθειες του μαστού, και του προστάτη. Το αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με την χορήγηση ορμονών ή με την εκτομή ορμονοπαραγωγικών οργάνων (όρχεις, ωοθήκες, επινεφρίδια, υπόφυση.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΟΡΜΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Η αυξητική δράση των οιστρογόνων στον καρκίνο του μαστού μπορεί να ανασταλλεί από την χορήγηση του αντί - οιστρογόνου ταμοξιφαίνη. Όταν τα επίπεδα της τεστοστερόνης μειωθούν είτε με εκτομή των όρχεων (ευνουχισμό) ή με χορήγηση των οιστρογόνων (αντιανδρογόνων), κάποιες μορφές προστατικού καρκίνου υποστρέφονται.