Εισηγητής: Ερρίκος Βασιλικός Ευφυΐα Εισηγητής: Ερρίκος Βασιλικός

Ευφυΐα Βασικά ζητήματα: Είναι μονιστικό το IQ (δηλ. αφορά μία γενική ικανότητα) ή πολυσχιδές (δηλ. αφορά πολλές διαφορετικές ικανότητες); Προβλέπει το IQ την ακαδημαϊκή επιτυχία και σημαντικά αποτελέσματα στη ζωή;

Ιεραρχικά Μοντέλα Ευφυΐας Μοντέλα ευφυΐας όπου ένας παράγοντας γενικής ικανότητα (g) θεωρείται υπερκείμενος σε σύγκριση με διάφορους παράγοντες ειδικών ικανοτήτων Το g του Spearman Μια εγχειρηματοποίηση της ευφυΐας εκπορευόμενη από τις δυνατότητες που παρέχει η παραγοντική ανάλυση Binet Εστίαση στη «νοητική ηλικία»: μετρήσεις νοητικής ανάπτυξης που αντικατοπτρίζουν το επίπεδο των προβλημάτων που μπορεί να λύσει ένα παιδί με αντιστοίχηση στην ηλικία

Ιεραρχικά Μοντέλα Ευφυΐας Cattell et al. (π.χ. 1966; 1978) Ρέουσα ευφυΐα Καθαρή ικανότητα συλλογισμού (ανεξάρτητη από εκπαίδευση) Απόκτηση νέων πληροφοριών/ κατανόηση νέων σχέσεων Αποκρυσταλλωμένη ευφυΐα Συσσώρευση γνώσεων κατά τη διάρκεια της ζωής Ανάσυρση (παραγωγή δημιουργικών ιδεών) Νοερή απεικόνιση (αντίληψη χώρου, νοερή περιστροφή) Αντιληπτική ταχύτητα (ικανότητα για συγκρίσεις) Μνήμη

Τυποποιημένο τεστ με αναφορές σε νόρμες: Τεστ ευφυΐας WAIS-III

Τυποποιημένο τεστ με αναφορές σε νόρμες: Τεστ ευφυΐας WAIS-IV (2008) Λεκτικές δοκιμασίες Λεξιλόγιο Ομοιότητες Αριθμητική Μνήμη αριθμών Πληροφορίες Κατανόηση Διαδοχή Γραμμάτων – Αριθμών

Τυποποιημένο τεστ με αναφορές σε νόρμες: Τεστ ευφυΐας WAIS-IV (2008) Πρακτικές δοκιμασίες Συμπλήρωση εικόνων Σειροθέτηση (Ταξινόμηση) εικόνων Πλέγμα Συλλογισμών Κωδικοποίηση (σύνδεση μεταξύ συμβόλων και σχημάτων/αριθμών) Σχέδια με Κύβους (αναπαράσταση εικόνων με κύβους) Συναρμολόγηση αντικειμένων Αναζήτηση συμβόλων (ομοιότητα)

Τεστ ευφυΐας WAIS-IV (παράδειγμα Πλέγματος Συλλογισμών)

H Tριαρχική Θεωρία Ευφυΐας (Sternberg, 1985) Παραδοσιακές κατανοήσεις της ευφυΐας έναντι πρακτικών κατανοήσεων Διαισθητικές κατανοήσεις (π.χ. κοινωνική ευφυΐα) Η ευφυΐα κατά τον Sternberg Η ικανότητα να εντασσόμαστε, να διαμορφώνουμε και να επιλέγουμε περιβάλλοντα που εκπληρώνουν με τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες/επιθυμίες μας και τις απαιτήσεις της κοινωνίας στην οποία μετέχουμε 3 προαπαιτούμενες ικανότητες: Αναλυτική (παραδοσιακές κατανοήσεις ευφυΐας) Δημιουργική (νέοι τρόποι θέασης ζητημάτων και προβλημάτων – π.χ. καλλιτεχνική δραστηριότητα) Πρακτική (άρρητη γνώση – η κλίση ενός μουσικού σε σχέση με την παραγωγή και πρόσληψη ήχων)

H Tριαρχική Θεωρία Ευφυΐας (Sternberg, 1985) Υποθεωρία των συστατικών στοιχείων Δεξιότητες επεξεργασίας πληροφοριών (μηχανισμοί) Ικανότητα (από)κωδικοποίησης, εστίασης προσοχής, μνήμη & μετασυστατικά (Π.χ. Αναφορικά με το σχεδιασμό λύσεων σε προβλήματα) Υποθεωρία πλαισίου Ικανότητα να προσαρμοστεί, να ρυθμίσει και να διαμορφώσει κανείς τη συμπεριφορά του σύμφωνα με τις απαιτήσεις του πλαισίου Μεταβίβαση δεξιοτήτων που αφορούν ένα πεδίο, σε ένα άλλο (Π.χ. διεπαγγελματική μεταβίβαση ικανοτήτων) Εμπειρική Υποθεωρία Ο συγκερασμός προηγούμενων εμπειριών με τα δεδομένα ενός προβλήματος για να βρεθεί μια καινοτόμα λύση Έκθεση σε νέες δοκιμασίες/καταστάσεις και ανταπόκριση βάσει προσαρμογής παρελθοντικών συναφών εμπειριών

Η θεωρία του Gardner για τις Πολλαπλές Ευφυΐες Παραδοχή σχετικά διακριτών νοητικών δυνατοτήτων, με αδρές και μη προβλέψιμες σχέσεις μεταξύ τους Ευφυΐες που ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες ικανότητες Γλωσσική Λογικο-μαθηματική Χωρική Μουσική Σωματική κιναισθητική Ενδοατομική Διατομική Νατουραλιστική Υπαρξιακή

Η θεωρία του Gardner για τις Πολλαπλές Ευφυΐες Προεκτάσεις για την αντιδιαστολή εγκεφαλικής βλάβης και συγκεκριμένων δεξιοτήτων Ευρωκεντρική μεροληψία των παραδοσιακών τεστ IQ Πολυμορφία της ευφυΐας Κριτική Ευφυΐες ή ικανότητες; Δυσκολία μέτρησης / Χαμηλή εγκυρότητα Διάψευση της μη συσχέτισης των επιμέρους ευφυϊών Εξελιγκτικά ζητήματα Είναι εξελιγκτικά αναγκαίες οι επιμέρους ευφυΐες;

Μια μικρή μνεία στη Συναισθηματική Νοημοσύνη Σημείο αφετηρίας η κοινωνική ευφυΐα Η ικανότητα να: Αναγνωρίζει κανείς συναισθήματα στον εαυτό του/στους άλλους Διακρίνει μεταξύ τους Τις ρυθμίζει και να τις χρησιμοποιεί για καθοδήγηση σκέψεων και συμπεριφοράς

Μια μικρή μνεία στη Συναισθηματική Νοημοσύνη 4-μερές μοντέλο (Mayer, Salovey & Sluyter, 1997) Ακριβής πρόσληψη συναισθημάτων στον εαυτό και τους άλλους Χρήση συναισθημάτων για τη διευκόλυνση της σκέψης Κατανόηση συναισθημάτων, συναισθηματικής γλώσσας και μηνυμάτων που μεταδίδονται από τα συναισθήματα Διαχείριση συναισθημάτων για την επίτευξη ορισμένων στόχων Βασίζεται: Στις πολλαπλές ευφυΐες του Gardner Στην έννοια της ροής (flow) (Csikszentmihalyi, 1975; 1990) Στην έννοια της αναβολής ικανοποίησης (Mischel et al., 1989)

Μια μικρή μνεία στη Συναισθηματική Νοημοσύνη Διττή σύλληψη EI ως ικανότητα Αναγνώριση & ρύθμιση συναισθημάτων στον εαυτό και τους άλλους, μη λεκτική συναισθηματική έκφραση, ενσυναίσθηση, διαίσθηση, δημιουργική σκέψη, ανασκευή διαθέσεων (ανασκευή αρνητικών συναισθημάτων), παρακίνηση. Εργαλείο: Mayer-Salovey-Caruso EI Test (MSCEIT) EI ως χαρακτηριστικό Οι διαστάσεις του Bar-On: Δια-/Ενδοατομική EI, Προσαρμογή, Διαχείριση άγχους , Γενική διάθεση (Εργαλείο: Emotional Quotient Inventory a.k.a. EQ-i) Το ερωτηματολόγιο των Petrides & Furnham (2003) για την EI ως χαρακτηριστικό (TEIQue): Ψυχολογικό καλώς-έχειν, αυτο-έλεγχος, συναισθηματικότητα & κοινωνικότητα

Μια μικρή μνεία στη Συναισθηματική Νοημοσύνη Μια μικρή μνεία στη Συναισθηματική Νοημοσύνη  Κριτική Χαρακτηριστικό ή ικανότητα; Υπάρχει; Αν ναι, τι περιέχει και πόσο χρήσιμη είναι ως έννοια; Σύλληψη & μεθοδολογία ενημερωμένη από την εμπορευματοποίηση της έννοιας Αμφιλεγόμενη παραδοχή της περιβαλλοντικά αναπτυσσόμενης EI μέσα από συγκεκριμένες τακτικές (Goleman) Δυσκολία μέτρησης / Χαμηλή εγκυρότητα Π.χ. Συναινετική βαθμολόγηση έναντι βαθμολόγηση από ειδικούς Χαμηλή προβλεπτική ισχύς Μόνο 2% βελτίωση της πρόβλεψης από την πρόσθετη χρήση τεστ EI μαζί με IQ τεστ Έλλειψη ακαδημαϊκά αξιολογούμενων ερευνών και μετρήσεων Έλλειψη ενοποίησης με τη βιβλιογραφία της προσωπικότητας /ευφυΐας