ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Διοικητικά όργανα Ορισμός: διοικητικά όργανα των οποίων η λειτουργία διέπεται από το Δημόσιο Δίκαιο Βασικά γνωρίσματα Ένταξη σε ιεραρχική δομή Ειδική έννομη σχέση προϊσταμένου – υφισταμένου Διευθυντικό δικαίωμα – υποχρέωση υπακοής Πειθαρχικός έλεγχος Προστασία υφισταμένου Μυστικότητα διαδικασιών δράσης των οργάνων Ανάκληση των πράξεων που είναι παράνομες

Διακρίσεις διοικητικών οργάνων Άμεσα (δεν υπόκεινται σε ιεραρχία : ΠτΔ και πρωθυπουργός Κεντρικά (ΠτΔ, Πρωθυπουργός, Υπουργοί) Διοριζόμενα Μονοπρόσωπα Έμμεσα (Υπουργοί και Δ.Υ.) Περιφερειακά (ΟΤΑ, Περιφέρειες, Αποκεντρωμένη Διοίκηση) Αιρετά Συλλογικά

De facto διοικητικό όργανο «η πράξη διορισμού ή εκλογής αν και νομικά υποστατή είναι παράνομη, δημιουργεί όμως αντικειμενικά την επίφαση νομιμότητας» προστασία καλόπιστου διοικουμένου (ασφάλεια δικαίου) έγκυρες οι διοικητικές πράξεις παύση του οργάνου με ακύρωση ή ανάκληση

Ανυπόστατο διοικητικό όργανο χωρίς εκλογή χωρίς διορισμό μετά την ακύρωση εκλογής ή διορισμού μετά την ανάκληση διαθεσιμότητα ↓ Έκδοση πράξεων = νόσφιση εξουσίας Ανυπόστατες διοικητικές πράξεις

Κανόνες συγκρότησης για τα συλλογικά όργανα Κανόνες συγκρότησης για τα συλλογικά όργανα Συγκρότηση είναι ο καθορισμός, με ατομική πράξη, όλων των μελών του οργάνου. Εάν το όργανο περιλαμβάνει και μέλη λόγω ορισμένης ιδιότητας  (ex officio), αρκεί η αναφορά της υπηρεσιακής ιδιότητας που τα προσδιορίζει επακριβώς . Ο ορισμός του ίδιου προσώπου με περισσότερες από μια ιδιότητες δεν επιτρέπεται. Περιττός αριθμός μελών (συνήθως) , άνω των 3 μελών Ο πρόεδρος και ο γραμματέας του συλλογικού οργάνου, μαζί με τους αναπληρωματικούς τους, ορίζονται με την πράξη συγκρότησής του. Αν ο διορισμός μέλους συλλογικού διοικητικού οργάνου είναι παράνομος, τότε το όργανο δεν έχει νόμιμη συγκρότηση Το αναπληρωματικό μέλος μπορεί να μετέχει, για να αναπληρώσει τακτικό μέλος της ίδιας κατηγορίας (άρθρο 14 παρ. 3 ΚΔΔιαδ) μόνον όταν το τακτικό μέλος απουσιάζει ή κωλύεται όχι δε όταν ελλείπει. Συμμετοχή αναπληρωματικού μέλους, αντί του τακτικού που ελλείπει, συνεπάγεται παράνομη συγκρότηση του συλλογικού οργάνου . Δημοσίευση στο ΦΕΚ ή η προβλεπόμενη γνωστοποίηση.

Έκλειψη, αποχώρηση, απώλεια ιδιότητας μελών Το συλλογικό όργανο μπορεί να λειτουργήσει, μέχρι ένα τρίμηνο (αποκλειστική προθεσμία), αν κάποια από τα μέλη του εκλείψουν ή αποχωρήσουν για οποιονδήποτε λόγο ή απολέσουν την ιδιότητα βάσει της οποίας ορίστηκαν, εφόσον, κατά τις συνεδριάσεις του, τα λοιπά μέλη επαρκούν ώστε να υπάρχει απαρτία. Μετά την παρέλευση του τριμήνου, το συλλογικό όργανο παύει να λειτουργεί νομίμως, εφόσον δεν έχει αποκατασταθεί η πληρότητα της συγκρότησής του. Είναι δυνατή η αντικατάσταση μέλους συλλογικού οργάνου πριν από τη λήξη της θητείας του για λόγους αναγόμενους στην άσκηση των καθηκόντων του.

Αντικατάσταση μέλους Η αντικατάσταση μέλους του συλλογικού οργάνου επιτρέπεται για λόγους άσκησης καθήκοντος. Η περί αντικαταστάσεως πράξη πρέπει να είναι αιτιολογημένη. Η αιτιολογία μπορεί να προκύπτει και από τα υπόλοιπα στοιχεία του φακέλου. Δεν ισχύει για τα μονοπρόσωπα όργανα της Διοίκησης και των ν.π.δ.δ., όπως είναι ο προϊστάμενος τμήματος ΤΕΙ. Και αντίθετη άποψη.

Παράταση θητείας (α) Μετά τη λήξη της θητείας των συλλογικών οργάνων, η αντικατάστασή τους είναι υποχρεωτική. Παράταση με κανονιστική διάταξη. Π.χ. Ν. 4473/2017 (ΦΕΚ 78/τ. Α΄/30.5.2017) σύμφωνα με τον οποίο παρατείνεται η θητεία των μονομελών και συλλογικών οργάνων διοίκησης των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.), έως 30/11/2017.

Παράταση θητείας (β) ΣΕ 1098/2011 : Τα μέλη των συνταγματικώς κατοχυρωμένων ανεξάρτητων αρχών (μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται, κατά το άρθρο 15 παρ. 2 Σ., και το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης) επιλέγονται από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής, με ομόφωνη απόφαση ή, τουλάχιστον, με την αυξημένη πλειοψηφία των 4/5 των μελών του οργάνου αυτού, με συγκεκριμένη διαδικασία, εντός ορισμένων χρονικών ορίων, ορίζονται δε για «ορισμένη θητεία», είναι μεν ανεκτή η συνέχιση λειτουργίας των εν λόγω αρχών μετά τη λήξη της θητείας των μελών τους και μέχρι την επιλογή των νέων, μόνον όμως για εύλογο χρονικό διάστημα, το οποίο κρίνεται κατά τις εκάστοτε συντρέχουσες περιστάσεις. Τούτου έπεται ότι, μετά την πάροδο του ευλόγου χρόνου, το Σύνταγμα δεν ανέχεται πλέον την παράταση της θητείας των μελών της ανεξάρτητης αρχής, η δε ανεξάρτητη αρχή δεν διαθέτει, από το χρονικό αυτό σημείο και μετά, νόμιμη συγκρότηση.

Παράταση θητείας (γ) ΣΕ 4646/2015 (παραπεμπτική στην Ολομέλεια) σχετικά με τη λήξη της 5ετούς θητείας του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης και την άσκηση των αρμοδιοτήτων του μετά τη λήξη της θητείας. «Και είναι μεν ανεκτή η άσκηση της εν λόγω αρμοδιότητας από Γενικό Επιθεωρητή του οποίου έληξε η θητεία, μόνον, όμως, εφόσον συντρέχουν συνθήκες όλως εξαιρετικές, οι οποίες καθιστούν αδύνατη την έγκαιρη επιλογή νέου Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης από το Υπουργικό Συμβούλιο, και πάντως όχι πέραν ενός ευλόγου χρονικού διαστήματος, το οποίο κρίνεται κατά τις εκάστοτε συντρέχουσες περιστάσεις».

Σύνθεση Ως σύνθεση νοείται η συμμετοχή των τακτικών ή αναπληρωματικών μελών σε συγκεκριμένη συνεδρίαση του συλλογικού οργάνου. Είναι δυνατόν να είναι το όργανο νομίμως συγκροτημένο και να έχει κακή σύνθεση. έγγραφη πρόσκληση (στοιχεία συνεδρίασης, θέματα) απαρτία (κατά την έναρξη και καθ’ όλες τις συνεδριάσεις) – ελάχιστος αριθμός παρισταμένων μελών) εξαίρεση μέλους λόγω της αρχής της αμεροληψίας αναπλήρωση από αναπληρωματικά μέλη επιτρεπόμενες οι διαδοχικές συνεδριάσεις επιτρεπτή η συμμετοχή του ίδιου προσώπου σε α’ και β’ βαθμό

Εξαίρεση μέλους λόγω της αρχής της αμεροληψίας Η ικανοποίηση προσωπικού συμφέροντος συνδέεται με την έκβαση της υπόθεσης Είναι σύζυγοι ή συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, κατ’ ευθείαν μεν γραμμή απεριορίστως, εκ πλαγίου δε έως και τέταρτου βαθμού με κάποιον από τους ενδιαφερομένους Έχουν ιδιαίτερο δεσμό ή ιδιάζουσα σχέση ή εχθρότητα με τους ενδιαφερομένους. Πάντως, γενικά δεν αρκεί απλή γνωριμία ή φιλία για να δημιουργήσει υποχρέωση αποχής. Υπόνοια ότι το διοικητικό όργανο έχει ήδη σχηματισμένη και, επομένως, προκατειλημμένη γνώμη για την υπόθεση που πρόκειται να κρίνει, όχι όμως και από την προηγούμενη έκφραση γνώμης κατά την άσκηση των καθηκόντων.

Διαδικασία εξαίρεσης Αποχή η αυτοεξαίρεση Αίτηση εξαίρεσης Αυτεπάγγελτη εξαίρεση

Συλλογικά όργανα ΑΕΙ και ΤΕΙ  Γενική διάταξη: Μέλη συλλογικού οργάνου τα οποία είναι σύζυγοι ή συνδέονται μεταξύ τους με συγγένεια έως και τέταρτου βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, δεν επιτρέπεται να μετάσχουν στην ίδια συνεδρίαση (άρθρο 14 παρ. 6 του Κ.Διοικ.Διαδ) . Κατά το άρθρο 14 παρ. 41 του Ν 2817/2000, «Εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και άλλες διατάξεις», οι διατάξεις του άρθρου 14 παρ. 6 του Κ.Δ.Διαδ. δεν εφαρμόζονται προκειμένου για τα συλλογικά όργανα  ΑΕΙ ή ΤΕΙ. Όμως, σύμφωνα με το άρθρο 81 παρ.19 του Ν.4009/2011, η παρ. 41 του άρθρου 14 του Ν. 2817/2000 καταργείται με την επιφύλαξη των μεταβατικών διατάξεων των άρθρων 76 έως και 80 του αυτού νόμου. Οι μεταβατικές διατάξεις δεν προβλέπουν τίποτα συναφώς, οπότε η εισάγουσα παρέκκλιση διάταξη του άρθρου 14 παρ. 41 του Ν. 2817/2000 έχει καταργηθεί και ισχύει η γενική διάταξη του άρθρου 14 παρ. 6 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας. (Πρεβεδούρου, ανάκτηση 9.11.2017)

Λειτουργία συλλογικών οργάνων μυστικότητα Συζήτηση ψηφοφορία πρακτικό

Ημερήσια διάταξη Η ημερήσια διάταξη συντάσσεται από τον πρόεδρο του συλλογικού οργάνου. Αντικείμενο της συνεδρίασης είναι μόνο τα θέματα που περιλαμβάνονται στην ημερήσια διάταξη. Κατ’ εξαίρεση μπορούν να συζητηθούν και θέματα εκτός ημερήσιας διάταξης, εάν είναι παρόντα όλα τα τακτικά μέλη και συμφωνούν για τη συζήτησή τους. Σε περίπτωση απουσίας των μελών του συλλογικού οργάνου κατά τη συνεδρίαση, πρέπει να προκύπτει κατά τρόπο αναμφίβολο και από προγενέστερα της συνεδρίασης στοιχεία ότι έγινε εγκαίρως η γνωστοποίηση της ημερήσιας διάταξης προς τους απόντες, διότι διαφορετικά η συνεδρίαση του συλλογικού οργάνου δεν είναι νόμιμη.

Μυστικότητα Οι συνεδριάσεις είναι μυστικές, εκτός εάν στον νόμο ορίζεται διαφορετικά. Το συλλογικό όργανο μπορεί να καλέσει, προς παροχή πληροφοριών ή προσαγωγή στοιχείων, υπηρεσιακά ή άλλα πρόσωπα, τα οποία αποχωρούν πριν από την έναρξη της συζήτησης. Όταν ο νόμος προβλέπει δημόσια συνεδρίαση του συλλογικού οργάνου, ανακοινώνονται εγκαίρως και πάντως τουλάχιστον 48 ώρες πριν από τη συνεδρίαση, ο τόπος και ο χρόνος της συνεδρίασης. Τηλεδιάσκεψη. απόφαση ΔΙΑΔΠ/Α/7841, Συνεδρίαση συλλογικών οργάνων με τηλεδιάσκεψη , ΦΕΚ Β 539 της 21/4//2005.

Λήψη αποφάσεως Φανερή ψηφοφορία, εκτός αν προβλέπεται το αντίθετο ρητά. Απόλυτη πλειοψηφία. Αποχή ή λευκό δεν προσμετρείται. Ψηφοφορία από τα μέλη της τελευταίας συνεδρίασης. Σύνταξη πρακτικού με πλήρη καταγραφή των απόψεων και ψήφων. Υπογραφή πρακτικού από Πρόεδρο (και Γραμματέα).

Εσωτερικός έλεγχος της Δημόσιας Διοίκησης > διοικητικές προσφυγές 1] Απλή διοικητική προσφυγή: Υποβάλλεται είτε στο ιεραρχικά προϊστάμενο όργανο εκείνου που εξέδωσε τη διοικητική πράξη (ιεραρχική προσφυγή) είτε στο ίδιο το όργανο που την εξέδωσε (αίτηση θεραπείας ή χαριστική προσφυγή) . Δεν υπάρχει προθεσμία για την άσκηση της. Οδηγεί σε έλεγχο νομιμότητας και έλεγχο ουσίας. Επιδιώκεται η ανάκληση ή τροποποίηση διοικητικής πράξης   2] Ειδική διοικητική προσφυγή (προβλέπεται από Ειδικές διατάξεις, που καθορίζουν τόσο την αρχή ενώπιον της οποίας ασκείται όσο και την ορισμένη προθεσμία για την άσκηση της και επιτρέπει μόνο τον έλεγχο της νομιμότητας της προσβαλλόμενης πράξης) 3] Ενδικοφανής προσφυγή (η προσφυγή που προβλέπεται από Ειδικές διατάξεις που καθορίζουν τη αρχή ενώπιον της οποίας ασκείται , καθώς και ορισμένη προθεσμία για την άσκηση της και οδηγεί σε έλεγχο της νομιμότητας και της ουσίας της προσβαλλόμενης διοικητικής πράξης) η άσκηση της είναι υποχρεωτική για τον διοικούμενο αν θέλει να προσφύγει δικαστικά.

Δικαστικός έλεγχος της Δ.Δ. Βασική διάκριση των διοικητικών διαφορών Δικαστικός έλεγχος της Δ.Δ. Βασική διάκριση των διοικητικών διαφορών Ι. Ακυρωτικές διαφορές Έλεγχος νομιμότητας (δηλ. αν η πράξη είναι σύμφωνη με τη νομοθεσία) Έκδοση απόφασης που ακυρώνει ή αποδέχεται την πράξη   ΙΙ. Διαφορές ουσίας Έλεγχος νομιμότητας και έλεγχος ουσίας (δηλ. εάν η πράξη στηρίζεται σε αληθή πραγματικά περιστατικά) Έκδοση απόφασης που ακυρώνει ή τροποποιεί ή αποδέχεται την πράξη

Τα ένδικα βοηθήματα στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια Τα ένδικα βοηθήματα στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια   Προσφυγή ουσίας (προσβάλλονται διοικητικές πράξεις που πλήττουν τον πολίτη και μπορούν να ελεγχθούν τόσο ως προς τη νομιμότητα όσο και ως προς την ουσία, δηλ. είναι διοικητικές διαφορές ουσίας) Αίτηση ακυρώσεως (προσβάλλονται διοικητικές πράξεις που πλήττουν τον πολίτη και μπορούν να ελεγχθούν μόνο ως προς τη νομιμότητα τους, δηλ. είναι ακυρωτικές διαφορές) Αγωγή (επιδιώκεται η ικανοποίηση χρηματικών αξιώσεων κατά του Δημοσίου) Η υπαλληλική προσφυγή (προσβάλλονται διοικητικές πράξεις που πλήττουν τον δημόσιο υπάλληλο)

Διοικητικό Εφετείο Λάρισας 26/2013 Ενημέρωση των κηδεμόνων μαθητών για τις απουσίες με τους ατομικούς ελέγχους κάθε 4μήνου. Ευθύνη των κηδεμόνων για παρακολούθηση της φοίτησης και για ενημέρωσή τους κάθε μήνα. Χαρακτηρισμός από το σύλλογο διδα­σκόντων της φοίτησης των μαθητών ως επαρκούς, ελλιπούς ή ανεπαρκούς, βάσει του συνόλου απουσιών σε συνδυασμό με την επίδοσή τους στα μαθήματα. Δέσμια αρμοδιότητα. Η σύνταξη από το σύλλογο ειδικής περί δικαιολογημένων απουσιών πράξης δεν συνιστά ουσι­ώδη τύπο της διαδικασίας έκδοσης της πράξης χαρακτηρισμού της φοί­τησης ανεπαρκούς, ενώ δεν απαιτεί­ται κλήση των ενδιαφερομένων αφού η Διοίκηση δρα κατά δέσμια αρμοδιό­τητα και βάσει του αντικειμενικού ορί­ ου των απουσιών.

Διοικητικό Εφετείο Αθήνας 85/2012 Η διάταξη της παρ. 2 του αρ. 35 του π.δ. 60/2006, σύμφωνα με την οποία χαρακτηρίζεται ως επαρκής η φοίτηση του μαθητή, ο οποίος πραγματοποίησε από 115 έως 164 απουσίες, υπό την προϋπόθεση ότι όλες οι άνω των πενήντα είναι δικαιολογημένες και οφείλονται σε ασθένεια, δεν αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας. Ο λόγος ακυρώσεως κατά τον οποίο μη νομίμως δεν έγιναν δεκτά ως εκπροθέσμως υποβληθέντα ιατρικά πιστοποιητικά για τη δικαιολόγηση απουσιών της μαθήτριας, εκτός του ότι είναι νόμω αβάσιμος, καθ΄ όσον οι αιτούντες συνομολογούν το εκπρόθεσμο της υποβολής τους, είναι και αόριστος, καθ΄ όσον δεν προσδιορίζονται τα πιστοποιητικά αυτά, από ποιά ιατρική υπηρεσία, νοσηλευτικό ίδρυμα ή ιδιώτη ιατρό είχαν εκδοθεί, ποιά ημερομηνία προσκομίσθηκαν, ποιές απουσίες, είδος και διάρκεια ασθενείας αφορούσαν, εάν και πότε πρωτοκολλήθηκαν στο εν λόγω Σχολείο. Δεν προβλέπεται δικαιολόγηση απουσιών οφειλόμενων σε ιατρικούς λόγους με γενική περί αυτού προφορική προειδοποίηση ή προφορική ενημέρωση του σχολείου εκ μέρους των γονέων.

Διοικητικό Εφετείο Αθηνών 3/2010 Ακύρωση αποφάσεως του Συλλόγου Διδασκόντων λόγω ανεπαρκούς αιτιολογίας. Οι καθηγητές αποφάσισαν να μην κάνουν χρήση της ευεργετικής διατάξεως του άρθ. 21 πδ. 104/1979, κατά την οποία δεν λαμβάνονται υπόψη, για το χαρακτηρισμό της φοιτήσεως των μαθητών, απουσίες μέχρι τριών το πολύ ημερών κατά την κρίση του Συλλόγου Διδασκόντων, οφειλόμενες στις προβλεπόμενες κυρώσεις για παρέκκλιση από την προσήκουσα διαγωγή -, α] χωρίς επαρκή αιτιολογία που να αφορά τη συνολική συμπεριφορά του μαθητή και β] χωρίς καμία μνεία του αριθμού των μελών που μειοψήφησαν και της γνώμης που διατυπώθηκε από τα μέλη αυτά.

Συμβούλιο Επικρατείας 2722/2007 Συγκρότηση του εκλεκτορικού σώματος και αρχή της αμεροληψίας των διοικητικών οργάνων. Η πράξη συγκρότησης του εκλεκτορικού σώματος, με την οποία ορίστηκε ως αναπληρωματικό μέλος ο πνευματικός ανάδοχος της κόρης της αιτούσας, ήταν παράνομη και η συγκρότηση του οργάνου αυτού δεν ήταν νόμιμη.

Συμβούλιο της Επικρατείας 5541/1995 Μονιμοποίηση των ειδικών επιστημόνων σύμφωνα με το ν. 1268/1982. Η κρίση για μονιμοποίηση των επίκουρων καθηγητών με θητεία ανατίθεται στο Εκλεκτορικό Σώμα, όπου έχουν δικαίωμα ψήφου μόνον οι εκλέκτορες που ανήκουν στην ίδια ή ανώτερη βαθμίδα από αυτήν του κρινομένου. Στις περιπτώσεις που συλλογικό διοικητικό όργανο λαμβάνει απόφαση μετά από διαδοχικές συνεδριάσεις, την απόφαση λαμβάνουν τα μέλη που μετέχουν στην τελευταία συνεδρίαση, αρκεί να έχουν ενημερωθεί για τα λαβόντα χώρα κατά τις προηγούμενες συνεδριάσεις. Η συμμετοχή μελών στο συλλογικό όργανο δημιουργεί τεκμήριο ενημερώσεως αυτών. Η τριμελής εισηγητική επιτροπή του άρθρου 32 παρ. 2β του ν. 1268/82 λειτουργεί σύμφωνα με τα ανωτέρω. Τυχόν πλημμέλεια είτε της συγκροτήσεως της επιτροπής είτε της εκθέσεώς της δεν επιφέρει ακυρότητα της διαδικασίας κρίσεως, εκτός αν υποβλήθηκε η εισηγητική έκθεση και χρησίμευσε για τη διαφώτιση των μελών του εκλεκτορικού σώματος.

Ευχαριστώ πολύ …