Αναζητώντας / Δημιουργώντας συστηματικότητα ΕΠΑΝΑΣΥΝΘΕΣΗ ΙΙ Language is the armoury of the human mind, and at once contains the trophies of its past and the weapons of its future conquests. (Samuel Taylor Coleridge) Αναζητώντας / Δημιουργώντας συστηματικότητα
Στόχος της επανασύνθεσης Η επανασύνθεση στοχεύει να περάσει από την συγχρονική (ή διαγλωσσική) ποικιλία σε προγενέστερα (προϊστορικά) στάδια έλλειψης ποικιλίας. Η διαγλωσσική ποικιλία αφορά την εξωτερική επανασύνθεση, ενώ η συγχρονική την εσωτερική
Εξωτερική: τελευταίο παράδειγμα Σανσκριτική Αβεστική Ελληνική Λατινική Γοτθική Yugam Zugon Iugum Juk ‘yoke’ Idam - Idem Ita ‘it, that’ Rikta- Rixta- Lipto- Re-lictus ‘left (behind)’ Dasa Deka Decem Taihun [ε] ‘ten’ Astau Asta: Okto: Octo: Ahtau ‘eight’ Ajati Aza ti Ago: Aka (ONorse) ‘drive, impel’ Pita: Pate:r Pater Fadar ‘father’
Ποια τα φωνήεντα της ΙΕ? Σειρές 1, 2-3 και 6: ίδιο φωνήεν, οπότε επανασυνθέτουμε *u, *i, *a αντίστοιχα Σειρά 4: νόμος της πλειοψηφίας, οπότε επανασυνθέτουμε *e Σειρά 5: θα έπρεπε σύμφωνα με την πλειοψηφία να αποκαταστήσουμε το *a, αλλά αυτό το έχουμε ήδη κάνει με διαφορετική αντιστοιχία. Απουσία άλλων ενδείξεων, επανασυνθέτουμε το μειοψηφικό *o. Σειρά 7: αντικρουόμενα δεδομένα, δεν υπάρχει ένδειξη για split είτε του /ι/ είτε του /α/, οπότε θα πρέπει να υποθέσουμε ένα άλλο, διαφορετικό αρχικό φωνήεν που να μπορεί να τραπεί και στα δύο προηγούμενα: αυτό είναι το *ǝ
Εξωτερική-εσωτερική επανασύνθεση Η εξωτερική επανασύνθεση που βασίζεται στα δεδομένα δύο τουλάχιστον γλωσσών θεωρείται αρκετά αξιόπιστη διαδικασία, που μπορεί να μας φανερώσει το παρελθόν των γλωσσών αυτών. Ορισμένες φορές, δεν υπάρχουν διαφωτιστικά δεδομένα από άλλες συγγενικές γλώσσες ή χρειάζεται να κάνουμε την λεγόμενη εσωτερική επανασύνθεση πρώτα και μετά να αναχθούμε στην εξωτερική.
Τι είναι η εσωτερική επανασύνθεση; Η προσπάθεια να εξηγήσουμε την ποικιλία σε μια γλώσσα υποθέτοντας ένα προγενέστερο στάδιο κατά το οποίο δεν υπήρχε, και προέκυψε μέσω κάποιας (συστηματικής) μεταβολής
Στάδια εσωτερικής επανασύνθεσης 1. Εντοπίζουμε μία κανονικότητα στην γλώσσα 2. Βρίσκουμε εξαιρέσεις σε αυτή την κανονικότητα 3. Υποθέτουμε ότι οι εξαιρέσεις αρχικά ακολουθούσαν την κανονικότητα 4. Υποθέτουμε ένα προγενέστερο στάδιο κατά το οποίο δεν υπήρχαν εξαιρέσεις (ποικιλία) 5. Περιγράφουμε τις μεταβολές που διασάλευσαν την κανονικότητα 6. Βεβαιωνόμαστε ότι οι μεταβολές που προτείνουμε είναι πιθανές και συμβαδίζουν με τα υπόλοιπα δεδομένα της γλώσσας
Παράδειγμα από ΑΕ Τρέφω / θρέψω Έχω / hekso Ετάφην / θάψω Α) Νόμος της αποδάσυνσης (_σ/τ) Β) Νόμος του Grassmann (_h) Άρα όλοι οι τύποι προέρχονται από αρχικές ρίζες με δύο δασέα (αποτέλεσμα της επανασύνθεσης)
Νόμοι και μεταβολές Οι νόμοι απλά είναι ένας τρόπος διατύπωσης των μεταβολών που υποθέτουμε, και την σειρά με την οποία συνέβησαν Η εσωτερική επανασύνθεση μπορεί να μας βοηθήσει με αυτό τον τρόπο και στον ορισμό σταδίων στην εξέλιξη μιας γλώσσας, και στην σχετική της χρονολόγηση
Tojolabal (Mayan) H-man I buy H-lap I dress H-k’an I want K-il I see K-u? I drink K-al I say
ΑΕ: Παράδειγμα 2 Ποιοι είναι οι αρχικοί τύποι των παρακάτων ουσιαστικών; Α) φύλαξ – φύλακος – φύλακες Β) γύψ – γυπός – γύπες Γ) θής – θήτος – θήτες Δ) ελπίς – ελπίδος – ελπίδες Ε) μέλα:ς – μέλανος – μέλανες Στ) στά:ς – στάντος - στάντες
Λατινικά Vok-s / vok-is Stirp-s / stirp-is Rek-s / reg-is Urp-s / urb-is Πώς εξηγούνται οι εναλλαγές στα δύο τελευταία ουσιαστικά;
Περιορισμός της μεθόδου Η εσωτερική επανασύνθεση δεν μπορεί να επανασυνθέσει ανεξάρτητες μεταβολές (π.χ. /ο, ε/ > /α/ στην Σανσκριτική).