Διοίκηση Οικονομικών Μονάδων Διοικητική Επιχειρήσεων & Τραπεζών Διοίκηση Οικονομικών Μονάδων Διοικητική Επιχειρήσεων & Τραπεζών Θεματική Ενότητα: Λήψη Χρηματοοικονομικών και Λογιστικών Αποφάσεων Μάθημα: Χρηματοοικονομική Διοίκηση 1η ΟΣΣ - O ρόλος του χρηματοοικονομικού στελέχους & η Χρονική αξία χρήματος ΔΔΟΜΟ-Λογιστική

Επιχείρηση Επιχειρώ = επί + χείρα = προσπαθώ να κάνω κάτι / βάζω στο χέρι κάτι Επιχείρηση = έναρξη έργου, εργασίας Εταίρος = φίλος, σύντροφος, συνεργάτης Εταιρεία = αυτή που ανήκει στους εταίρους

Αντικειμενικός σκοπός μιας επιχείρησης Εναλλακτικά, τί είναι η επιχείρηση; Η επιχείρηση είναι μία οικονομική μονάδα, ένας οικονομικός οργανισμός, μία οντότητα Η οικονομική μονάδα είναι κάθε συνδυασμός των συντελεστών παραγωγής, κατά κανόνα της φύσης, της εργασίας και του κεφαλαίου Ποιός είναι ο αντικειμενικός σκοπός της επιχείρηση; Αντικειμενικός σκοπός της επιχείρησης είναι η μεγιστοποίηση του πλούτου των μετόχων της

Χρηματοοικονομική διοίκηση Διοίκηση = Λήψη αποφάσεων Απόφαση επένδυσης Απόφαση χρηματοδότησης Πολιτική μερίσματος

Χρηματοοικονομικό στέλεχος Ποιός είναι ο ρόλος του χρηματοοικονομικού στελέχους; Βασικές λειτουργίες χρηματοοικονομικού στελέχους Παραγωγική – συναλλακτική Λογιστική Καταστάσεις Προβλέψεις Προϋπολογισμός Ταμειακή ρευστότητα Επενδυτική Διάρθρωση περιουσίας Επενδύσεις Αξιολόγηση επενδύσεων Μεγιστοποίηση αποδοτικότητας – μικρότερος κίνδυνος Χρηματοοικονομική Κεφαλαιακή διάρθρωση Χρηματοδοτικός κίνδυνος Κόστος κεφαλαίου Μερισματική πολιτική

Η απόφαση επένδυσης Η απόφαση επένδυσης συνδέεται με την: εύρεση, αξιολόγηση και επιλογή των διαφόρων επενδυτικών προγραμμάτων μιας επιχείρησης.

Η απόφαση χρηματοδότησης Η απόφαση χρηματοδότησης συνδέεται με τον καθορισμό της άριστης κεφαλαιακής διάρθρωσης μιας επιχείρησης. Άριστη κεφαλαιακή διάρθρωση είναι η πιθανή ύπαρξη ενός συνδυασμού πηγών χρηματοδότησης μιας εταιρείας, που μεγιστοποιεί την τιμή της κοινής μετοχής της εταιρείας ή εναλλακτικά ελαχιστοποιεί το συνολικό κόστος κεφαλαίου της.

Η πολιτική μερίσματος Η πολιτική μερίσματος αναφέρεται στην απόφαση της επιχείρησης να διανείμει τα κέρδη της ως μέρισμα ή να τα παρακρατήσει και να τα επενδύσει σε διάφορα επενδυτικά προγράμματα. Η μερισματική πολιτική είναι ιδιαίτερα σημαντική διότι είναι πιθανό να επιδρά στη χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής της εταιρείας και επομένως στην τρέχουσα χρηματιστηριακή αξία της εταιρείας.

Χρηματοοικονομικό στέλεχος Ποιός είναι ο ρόλος του χρηματοοικονομικού στελέχους; … να απαντήσει σε ερωτήσεις όπως οι ακόλουθες … Σε ποια μακροπρόθεσμα σχέδια θα πρέπει να επενδύσει η εταιρεία; Με ποιο τρόπο θα χρηματοδοτηθούν οι επιλεγμένες επενδύσεις; Σε ποιά βραχυπρόθεσμα σχέδια θα πρέπει να επενδύσει η εταιρία; Τι πρέπει να αποφασίσει η εταιρία για το ταμειακό πλεόνασμα που δημιουργεί με την κερδοφορία της; Θα πρέπει να το επιστρέψει ως μέρισμα ή να το επανεπενδύσει;

Πρέπει να μεγιστοποιήσουμε τον πλούτο των μετόχων… Σκοπός επιχείρησης Ποιός είναι ο αντικειμενικός σκοπός της επιχείρηση; Αντικειμενικός σκοπός της επιχείρησης είναι η μεγιστοποίηση του πλούτου των μετόχων της Δηλαδή θα πρέπει να αυξήσουμε τα κέρδη για να αυξηθεί η τιμή της μετοχής και να πάρουν οι μέτοχοι μεγάλο μέρισμα… Πρέπει να μεγιστοποιήσουμε τον πλούτο των μετόχων… Έχεις δίκιο… Μπορεί να μειώσουμε τα έξοδα για έρευνα και ανάπτυξη και να αυξήσουμε τα βραχυπρόθεσμα κέρδη. Μακροχρόνια όμως; Όχι απαραίτητα. Η μεγιστοποίηση των κερδών δεν ταυτίζεται πάντα με την μεγιστοποίηση του πλούτου.

Τι είναι χρονική αξία του χρήματος; Πλούτος - Κέρδη Τι είναι χρονική αξία του χρήματος; Τι είναι κίνδυνος;

Χρονική αξία του χρήματος Τί σημαίνει; Σημαίνει ότι η αξία του χρήματος αλλάζει στο χρόνο (π.χ. πληθωρισμός) Συνδέεται με την έννοια του τόκου και του ανατοκισμού Εμπεριέχει την έννοια του κόστους ευκαιρίας του χρήματος, δηλαδή της απόδοσης της καλύτερης εναλλακτικής επένδυσης που είναι διαθέσιμη Ποιά είναι η χρησιμότητά της; Αποτελεί τη βάση για τη σύγκριση δύο ή περισσοτέρων εναλλακτικών επενδυτικών επιλογών καθώς στηρίζει το μηχανισμό που αναγάγει σημερινές τιμές στο μέλλον και χρηματικές ροές του μέλλοντος στο παρόν Για να γίνει μία επένδυση απαιτείται εκροή χρήματος, για να ακολουθήσουν στο μέλλον τα έσοδα (εισροές). Οι μελλοντικές εισροές θα πρέπει να αποτιμηθούν σε σημερινούς όρους, δηλαδή σε σημερινές αξίες, σε παρούσες αξίες

Παρούσα αξία είναι η σημερινή αξία μιας μελλοντικής εισροής Ορισμοί Κεφάλαιο είναι το ποσό των χρημάτων που δανείζει ή δανείζεται κάποιος κατά τη σύναψη μιας συμφωνίας Χρόνος της συμφωνίας είναι η περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας ο δανειστής δεν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει το κεφάλαιο και ο δανειζόμενος θα μπορεί να το χρησιμοποιήσει Τόκος είναι η αμοιβή του δανειστή για την παραχώρηση του κεφαλαίου για μία περίοδο Επιτόκιο είναι ένα ποσοστό επί του κεφαλαίου βάσει του οποίου υπολογίζεται ο τόκος Εάν το κεφάλαιο τοκιστεί μία φορά (για μία περίοδο) και ήδη τοκισμένο κεφάλαιο τοκιστεί ξανά, τότε έχουμε ανατοκισμό Μελλοντική αξία είναι η αξία μιας επένδυσης σήμερα με συγκεκριμένο επιτόκιο και χρόνο Παρούσα αξία είναι η σημερινή αξία μιας μελλοντικής εισροής

Απλός τόκος ή απλή κεφαλαιοποίηση είναι η διαδικασία κατά την οποία ο τόκος που παράγεται ενσωματώνεται στο κεφάλαιο μια φορά, στο τέλος του χρονικού διαστήματος κατά το οποίο το κεφάλαιο είναι παραγωγικό. Ο απλός τόκος δίνεται από τη σχέση: I = P  r  t όπου I = ο απλός τόκος, P = το αρχικό κεφάλαιο, r = το επιτόκιο και t = ο χρόνος. Απλός τοκισμός

I = P  r  (d/360) ή I = P  r  (d/365) Απλός τοκισμός Όταν το επιτόκιο εκφράζεται σε ετήσια βάση και ο χρόνος του δανείου σε μήνες, τότε είναι απαραίτητη η μετατροπή των μηνών σε κλάσμα του έτους. Στη περίπτωση αυτή ισχύει: I = P  r  (m/12) Όταν το επιτόκιο εκφράζεται σε ετήσια βάση και ο χρόνος του δανείου σε ημέρες, τότε είναι απαραίτητη η μετατροπή των ημερών σε κλάσμα του έτους. Στη περίπτωση αυτή: I = P  r  (d/360) ή I = P  r  (d/365)

Παραδείγματα 1) Να βρεθεί ο τόκος κεφαλαίου 100.000 ευρώ, το οποίο τοκίστηκε με ετήσιο επιτόκιο 12% για 2 έτη: Απάντηση: I = (100.0000,122=) 24.000 ευρώ. 2) Να βρεθεί ο τόκος κεφαλαίου 100.000 ευρώ, το οποίο τοκίστηκε με ετήσιο επιτόκιο 12% για 8 μήνες: Απάντηση: I = (100.0000,128/12=) 8.000 ευρώ. 3) Να βρεθεί ο τόκος κεφαλαίου 100.000 ευρώ, το οποίο τοκίστηκε με ετήσιο επιτόκιο 12% για 60 ημέρες. Απάντηση: I = (100.0000,1260/360=) 2.000 ευρώ.

Ανατοκισμός Ανατοκισμός ή σύνθετος τόκος ή σύνθετη κεφαλαιοποίηση ονομάζεται η διαδικασία κατά την οποία ο τόκος ο οποίος παράγεται κάθε περίοδο (δηλαδή ο δεδουλευμένος τόκος) προστίθεται στο κεφάλαιο (κεφαλαιοποιείται) και το άθροισμά τους αποτελεί παραγωγικό κεφάλαιο για όλες τις επόμενες περιόδους.

Ανατοκισμός - Τελική αξία Στην περίπτωση του ανατοκισμού η τελική αξία ή μελλοντική αξία μιας αρχικής κατάθεσης (X0) η οποία ανατοκίζεται μια φορά το χρόνο με επιτόκιο r ισούται με: Αν ο τόκος υπολογίζεται και κεφαλαιοποιείται m περιόδους τον χρόνο, τότε η τελική αξία μιας αρχικής κατάθεσης (X0) βρίσκεται από τον τύπο:

Παράδειγμα Έστω ότι καταθέτει κάποιος ένα κεφάλαιο 100.000 ευρώ σ’ έναν τραπεζικό λογαριασμό. Το κεφάλαιο αυτό ανατοκίζεται κάθε χρόνο με ετήσιο επιτόκιο 8%. Τι ποσό θα έχει συγκεντρωθεί στον λογαριασμό στο τέλος του 3ου έτους; Απάντηση: Στο τέλος του τρίτου έτους θα έχει συγκεντρωθεί κεφάλαιο κατά προσέγγιση ίσο με TV3 = 100.000(1+0,08)3 = 100.0001,2597 = 125.971,20  125.970

Παράδειγμα Έστω ότι καταθέτει κάποιος ένα κεφάλαιο 100.000 ευρώ σ’ έναν τραπεζικό λογαριασμό. Το κεφάλαιο αυτό ανατοκίζεται δύο φορές το έτος (δηλαδή κάθε 6 μήνες) με ετήσιο επιτόκιο 10%. Τι ποσό θα έχει συγκεντρωθεί στον λογαριασμό στο τέλος του πέμπτου έτους; Απάντηση: Ο συντελεστής ανατοκισμού ο οποίος αντιστοιχεί σε επιτόκιο (0,10/2=) 0,05 και χρονική περίοδο (52=) 10 είναι 1,6289. Άρα η τελική αξία είναι: TV3 = (100.0001,6289=) 162.890 ευρώ.

Ανατοκισμός - Παρούσα αξία Στην περίπτωση του ανατοκισμού η παρούσα αξία (PV) μιας αρχικής κατάθεσης (X0) που ανατοκίζεται μια φορά το χρόνο με επιτόκιο r ισούται με: Εάν ο τόκος κεφαλαιοποιείται m περιόδους τον χρόνο, η παρούσα αξία (PV) κεφαλαίου Xn ισούται με:

Παράδειγμα Ποιο είναι το ποσό που θα πρέπει να επενδύσει κανείς σήμερα σ’ έναν τραπεζικό λογαριασμό ο οποίος παρέχει τόκο με ετήσιο επιτόκιο 10% ανατοκιζόμενο 2 φορές τον χρόνο, έτσι ώστε να συγκεντρωθεί σε 5 χρόνια 100.000 ευρώ; Απάντηση: Ο συντελεστής προεξόφλησης ο οποίος αντιστοιχεί σε επιτόκιο (0,10/2=) 0,05 και χρονική περίοδο (52=) 10 είναι 0,6139. Άρα, η ζητούμενη παρούσα αξία είναι: PV = (100.0000,6139=) 61.390 ευρώ.

Σειρές πληρωμών (ράντες) Σειρά πληρωμών ή ράντα ή χρηματική ροή είναι ένας αριθμός περιοδικών πληρωμών (ή εισπράξεων) που καταβάλλονται μέσα σ’ ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Το ποσό που καταβάλλεται με κάθε πληρωμή λέγεται όρος της σειράς πληρωμών. Ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ δύο διαδοχικών πληρωμών λέγεται περίοδος της σειράς πληρωμών.

Αξία μιας σειράς πληρωμών Τελική αξία μιας σειράς πληρωμών : Παρούσα αξία μιας σειράς πληρωμών:

Προκαταβλητέα σειρά πληρωμών Σειρά πληρωμών της οποίας ο όρος καταβάλλεται στην αρχή κάθε περιόδου. Τελική αξία: Παρούσα αξία:

Παράδειγμα Ένας επενδυτής καταθέτει 100.000 ευρώ στο τέλος κάθε εξαμήνου σ’ έναν τραπεζικό λογαριασμό ο οποίος παρέχει τόκο με ετήσιο επιτόκιο 6% και ο οποίος ανατοκίζεται κάθε εξάμηνο. Να βρεθεί το ποσό το οποίο θα έχει συγκεντρωθεί στον λογαριασμό στο τέλος του πέμπτου έτους. Απάντηση: Αφού λάβουμε υπόψη μας ότι το εξαμηνιαίο επιτόκιο είναι (6/2=) 3% και ότι έχουμε 10 περιόδους. Άρα, TV5 = 100.000{[(1+0,03)10-1]/0,03}  1.146.300

Προεξόφληση (παρούσα αξία) πολλαπλών ανόμοιων χρηματικών ποσών Η προεξόφληση πολλών χρηματικών ποσών τα οποία είναι ανόμοια μεταξύ τους γίνεται με την προεξόφληση κάθε ποσού ξεχωριστά και άθροιση των μεμονωμένων αποτελεσμάτων Υποθέτουμε ότι μια επένδυση θα αποφέρει για τα επόμενα 4 χρόνια 600, 700, 800 και 1.000 € αντίστοιχα για κάθε ένα από αυτά τα έτη. Ποια είναι η σημερινή αξία αυτών των εισροών αν το επιτόκιο προεξόφλησης είναι 8%; ΠΑ 600€ 700€ 800€ 1.000€ 1 2 3 4

Μέλλουσα σειρά πληρωμών - Διηνεκής σειρά πληρωμών Μέλλουσα ή αναβλητική σειρά πληρωμών λέγεται η σειρά πληρωμών γίνεται μετά από έναν ορισμένο αριθμό περιόδων. Διηνεκής σειρά πληρωμών (perpetuity) είναι μια σειρά πληρωμών της οποίας οι πληρωμές θα καταβάλλονται επ’ άπειρον. Η παρούσα αξίας της δίνεται από τη σχέση:

Παράδειγμα Ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα θέλει να χορηγεί επ’ άπειρον μια υποτροφία 1.000.000 ευρώ στο τέλος κάθε έτους. Εάν τα χρήματα μπορούν να επενδυθούν με ετήσιο επιτόκιο 5%, ποιο ποσό πρέπει να καταθέσει σήμερα το ίδρυμα για να χορηγείται στο διηνεκές η υποτροφία; Απάντηση: Η παρούσα αξία της διηνεκούς σειράς πληρωμών είναι 20.000.000 ευρώ. PV = 1.000.000/0,05 = 20.000.000.

Future value - FV function – Microsoft excel

Present value - PV function – Microsoft excel

Ύλη διάλεξης Βασιλείου Δ. και Ν. Ηρειώτης, (2015), Χρηματοοικονομική Διοίκηση: Θεωρία και Πρακτική, εκδόσεις Rosili, Αθήνα (ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1, 2) ΑΣΚΗΣΕΙΣ Όλες οι ασκήσεις των κεφαλαίων 1, 2 βλέπε χαρακτηριστικά ασκήσεις 2.2, 2.5, 2.6, 2.7, 2.9, 2.10, 2.14,2.16