ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΗ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΗ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ 1

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί σταθερές τις συνθήκες του εσωτερικού του περιβάλλοντος (θερμοκρασία, συγκεντρώσεις διάφορων συστατικών κτλ.), παρά τις εξωτερικές μεταβολές, ονομάζεται ομοιόσταση.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Κάθε διαταραχή της ομοιόστασης μπορεί να προκαλέσει την εκδήλωση διάφορων ασθενειών. Τέτοιες διαταραχές μπορεί να οφείλονται σε: Παθογόνους μικροοργανισμούς Ακραίες μεταβολές των περιβαλλοντικών συνθηκών π.χ. θερμοκρασία, ακτινοβολίες, διαθεσιμότητα οξυγόνου Καταχρήσεις π.χ. κάπνισμα, αλκοόλ κτλ.

ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΠΑΘΟΓΟΝΟΙ Δεν είναι βλαβεροί για τον άνθρωπο, περνούν όλη τη ζωή τους στο φυσικό περιβάλλον μπορεί να είναι: Πρωτόζωα Βακτήρια Μύκητες Είναι χρήσιμοι ή και απαραίτητοι για τον άνθρωπο Συμμετέχουν στην αποικοδόμηση της νεκρής οργανικής ύλης Χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο για την παραγωγή ουσιών χρήσιμων σε διάφορους τομείς: Υγείας Διατροφής, κλπ.

ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΠΑΘΟΓΟΝΟI Ορισμένοι παθογόνοι μικροοργανισμοί, προκειμένου να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν περνούν μέρος ή ολόκληρη τη ζωή τους στο εσωτερικό ενός οργανισμού (ξενιστής) και προκαλούν ασθένειες. Οι μικροοργανισμοί αυτοί χαρακτηρίζονται παράσιτα και ο οργανισμός που τους «φιλοξενεί» ξενιστής. 5

Οι παθογόνοι μικοοργανισμοί μπορεί να είναι: ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΠΑΘΟΓΟΝΟI Οι παθογόνοι μικοοργανισμοί μπορεί να είναι: Προκαρυωτικοί, όπως είναι τα βακτήρια Ευκαρυωτικοί όπως είναι τα πρωτόζωα και οι μύκητες Ιοί αποτελούν ακυτταρικές μη αυτοτελείς μορφές ζωής και εξασφαλίζουν από τον ξενιστή τους μηχανισμούς αντιγραφής, μεταγραφής και μετάφρασης, καθώς και τα περισσότερα ένζυμα και υλικά που τους είναι απαραίτητα για τις λειτουργίες αυτές. Για το λόγο αυτό χαρακτηρίζονται ως υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα. 6

IOI Οι ιοί έχουν σχετικά απλή δομή. Αποτελούνται από το καψίδιο (πρωτεϊνικό περίβλημα με χαρακτηριστική γεωμετρία), μέσα στο οποίο προφυλάσσεται το γενετικό τους υλικό. Ορισμένοι ιοί διαθέτουν και ένα επιπλέον περίβλημα, το έλυτρο, το οποίο είναι λιποπρωτεϊνικής φύσης. Το γενετικό υλικό ενός ιού: μπορεί να είναι DNA ή RNA διαθέτει πληροφορίες για τη σύνθεση των πρωτεϊνών του περιβλήματος αλλά και κάποιων ενζύμων απαραίτητων για τον πολλαπλασιασμό τους

IOI Ιός του Έρπητα Ιός του HIV

IOI Πολλαπλασιασμός Ιού DNA

IOI Πολλαπλασιασμός ρετροϊού (HIV)

IOI ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΓΑΛΟΪΟΣ (CMV) Ο κυτταρομεγαλοϊός (Cyto-megalo-virus, CMV) προκαλεί την πιο συχνή ιογενή λοίμωξη κατά την κύηση. Ανήκει στην κατηγορία των ερπητοϊών (DNA ιοί) που περιλαμβάνει τους ιούς Herpex Simplex 1 και 2, τον ιό της ανεμοβλογιάς και τον ιό Epstein-Barr. Ο ιός αυτός ανήκει στους παλαιότερους ιούς που προσβάλλουν τον άνθρωπο. Τα έμβρυα μολύνονται με τον CMV από τη μητέρα τους. Συνέπεια της προσβολής των εμβρύων από τον CMV είναι η γέννηση παιδιών με προβλήματα στη λειτουργία του Κ.Ν.Σ. Έτσι είναι παραπάνω από προφανής η ανάγκη προγεννητικού ελέγχου σε όλες τις γυναίκες.

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Μόλυνση Η είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού σε έναν οργανισμό. Λοίμωξη Η εγκατάσταση και ο πολλαπλασιασμός ενός παθογόνου μικροοργανισμού σε έναν οργανισμό. Στη λοίμωξη έχουμε και τα πρώτα συμπτώματα της ασθένειας. Λοιμώδη νοσήματα Οι ασθένειες που προκαλούνται από μικροοργανισμούς.

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Μια ασθένεια θεωρείται λοιμώδης όταν ικανοποιεί τα κριτήρια του Κοχ, σύμφωνα με τα οποία μια ασθένεια οφείλεται σε παθογόνο μικροοργανισμό όταν αυτός: Ανιχνεύεται στους ιστούς ή τα υγρά του ασθενή ή στον οργανισμό ατόμων που πέθαναν από αυτή την ασθένεια Μπορεί να απομονωθεί και να καλλιεργηθεί στο εργαστήριο Μπορεί να προκαλέσει την ίδια ασθένεια σε πειραματόζωα αλλά και να μπορεί να απομονωθεί εκ νέου από αυτά

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Τοξίνες Ενδοτοξίνες Βρίσκονται στο κυτταρικό τοίχωμα ορισμένων παθογόνων βακτηρίων και προκαλούν: Πυρετό Πτώση της πίεσης του αίματος Εξωτοξίνες Παράγονται και εκκρίνονται από παθογόνα βακτήρια Με την κυκλοφορία του αίματος διασπείρονται στο εσωτερικό του ανθρώπινου οργανισμού Προσβάλουν ανάλογα με τη φύση τους συγκεκριμένα όργανα προκαλώντας ασθένειες

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Τρόποι μετάδοσης παθογόνων μικροοργανισμών στον άνθρωπο Μέσω του αέρα Από μολυσμένο νερό Από μολυσμένα τρόφιμα Με την άμεση επαφή με μολυσμένα άτομα Με την επαφή με μολυσμένα ζώα Με την έμμεση επαφή με αντικείμενα που έχουν χρησιμοποιηθεί από μολυσμένο άτομο

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Τρόποι εισόδου παθογόνων μικροοργανισμών στον άνθρωπο Από κάποια ασυνέχεια του δέρματος Από τους βλεννογόνους που είναι ένα στρώμα κυττάρων που καλύπτει εσωτερικά τις κοιλότητες του οργανισμού: Της στοματικής κοιλότητας Του στομάχου Του κόλπου

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Πρόληψη των μολύνσεων και αντιμετώπιση των λοιμώξεων Η γνώση των μηχανισμών ανάπτυξης και πολλαπλασιασμού των μικροβίων αποτέλεσε για τον άνθρωπο ένα όπλο στην προσπάθεια του να προλαμβάνει τις μολύνσεις Υιοθέτηση και τήρηση κανόνων προσωπικής και δημόσιας υγιεινής αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για την αποφυγή μετάδοσης ασθενειών που οφείλονται σε παθογόνους μικροοργανισμούς Τακτικό πλύσιμο του δέρματος, των μαλλιών και ειδικά των χεριών

ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Πρόληψη των μολύνσεων και αντιμετώπιση των λοιμώξεων Καλό πλύσιμο των τροφίμων και ειδικά των λαχανικών Παστερίωση του γάλακτος στους 62°C για 30min Καταστρέφονται όλα τα παθογόνα αλλά και τα περισσότερα μη παθογόνα μικρόβια και συγχρόνως διατηρείται η γεύση του Χλωρίωση του νερού και συνεχής έλεγχος του για την αποφυγή ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών Χρήση προφυλακτικού για την αποφυγή μετάδοσης σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων κατά τη σεξουαλική επαφή

ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Η άμυνα του οργανισμού εναντίον εξωτερικών παραγόντων επιτυγχάνεται με ένα σύνολο μηχανισμών, οι οποίοι μπορούν να διακριθούν: με βάση τη θέση τους στο ανθρώπινο σώμα (εξωτερικοί - εσωτερικοί μηχανισμοί) και με βάση την ιδιότητά τους να έχουν γενικευμένη (μη ειδικοί αμυντικοί μηχανισμοί) ή εξειδικευμένη δράση (ειδικοί αμυντικοί μηχανισμοί).

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Βασικό χαρακτηριστικό της μη ειδικής άμυνας είναι η δυνατότητα αντιμετώπισης οποιουδήποτε παθογόνου μικροοργανισμού. Περιλαμβάνει μηχανισμούς που παρεμποδίζουν την είσοδο μικροοργανισμών στον οργανισμό μας, αλλά και μηχανισμούς που αντιμετωπίζουν γενικά τους μικροοργανισμούς, αν καταφέρουν να εισέλθουν σ’ αυτόν.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Μηχανισμοί που παρεμποδίζουν την είσοδο των μικροοργανισμών στον οργανισμό μας: Το δέρμα εμποδίζει αποτελεσματικά την είσοδο των μικροβίων στον οργανισμό και λόγω της δομής του και λόγω των ουσιών που παράγονται από τους σμηγματογόνους και τους ιδρωτοποιούς αδένες του Οι βλεννογόνοι του σώματος, οι οποίοι καλύπτουν κοιλότητες του οργανισμού, αποτελούν έναν άλλο αποτελεσματικό φραγμό. Με τη βλέννα που εκκρίνουν παγιδεύουν τους μικροοργανισμούς και δεν επιτρέπουν την είσοδό τους στον οργανισμό.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Δέρμα

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Αν, παρά τους φραγμούς που προστατεύουν τον ανθρώπινο οργανισμό, ένα μικρόβιο καταφέρει να διαπεράσει τους μηχανισμούς άμυνας (για παράδειγμα, λόγω διακοπής της συνέχειας του δέρματος από ένα τραύμα), θα έρθει αντιμέτωπο με μια δεύτερη γραμμή αμυντικών μηχανισμών Φαγοκυττάρωση Φλεγμονώδης αντίδραση Πυρετός Δράση ορισμένων αντιμικροβιακών ουσιών

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Φαγοκυττάρωση

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Η φλεγμονώδης απόκριση: αλλαγές προκαλούμενες από τα χημικά σήματα που απελευθερώνονται σ΄ένα τραυματισμό ή μια μόλυνση. Παράδειγμα τραυματισμού του δέρματος Ενεργοποιημένα μακροφάγα και σιτευτικά κύτταρα στην περιοχή του τραυματισμού απελευθερώνουν χημικά σήματα που επιδρούν στα γειτονικά τριχοειδή αγγεία

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Τα τριχοειδή αγγεία διαστέλλονται και αποκτούν μεγαλύτερη διαπερατότητα, επιτρέποντας έτσι στο υγρό που περιέχει αντιμικροβιακά πεπτίδια να εισέλθει στους ιστούς. Τα σήματα που απελευθερώνονται από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος έλκουν και άλλα φαγοκύτταρα.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Τα φαγοκύτταρα πέπτουν τα παθογόνα και τα κυτταρικά υπολείμματα, και ο ιστός επουλώνεται. Συμπτώματα φλεγμονώδους αντίδρασης: Κοκκίνισμα Οίδημα Πόνος Τοπική αύξηση της θερμοκρασίας

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Πυρετός: Η μη φυσιολογική, υψηλή θερμοκρασία του σώματος Εμποδίζει την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό βακτηρίων Παρεμποδίζει τη λειτουργία ενζύμων με αποτέλεσμα την αναστολή των ιών Ενισχύει την δράση των φαγοκυττάρων

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΜΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ Ουσίες με αντιμικροβιακή δράση Ιντερφερόνες: Πρωτεΐνες που παρέχουν εγγενή άμυνα ενάντια στις ιικές μολύνσεις Εκκρίνονται από κύτταρα που έχουν μολυνθεί από ιούς Με τη σύνδεση τους στα υγιή κύτταρα ενεργοποιείται η παραγωγή άλλων πρωτεϊνών, οι οποίες έχουν την ικανότητα να παρεμποδίζουν τον πολλαπλασιασμό των ιών. Συμπλήρωμα: Ομάδα είκοσι πρωτεϊνών στον ορό του αίματος. Προπερδίνη: Ομάδα τριών πρωτεϊνών στον ορό του αίματος που δρα σε συνδυασμό με τις πρωτεΐνες του συμπληρώματος για την καταστροφή των μικροβίων.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Η ικανότητα του ανθρώπινου οργανισμού να αναγνωρίζει οποιαδήποτε ξένη προς αυτόν ουσία και να αντιδρά παράγοντας εξειδικευμένα κύτταρα και κυτταρικά προϊόντα (π.χ. αντισώματα), ώστε να την εξουδετερώσει, ονομάζεται ανοσία. Η ξένη ουσία που προκαλεί την ανοσοβιολογική απόκριση ονομάζεται αντιγόνο. Ως αντιγόνο μπορεί να δράσει ένας ολόκληρος μικροοργανισμός (π.χ. ιός, βακτήριο κ.ά.), ένα τμήμα αυτού ή τοξικές ουσίες που παράγονται απ’ αυτόν. Επίσης ως αντιγόνα μπορούν να δράσουν η γύρη, διάφορες φαρμακευτικές ουσίες, συστατικά τροφών, κύτταρα ή ορός από άλλα άτομα ή ζώα κ.ά.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ – ΑΝΟΣΙΑ Ανθρώπινο ανοσιολογικό σύστημα

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Οι μηχανισμοί ειδικής άμυνας διαθέτουν δύο χαρακτηριστικά που τους κάνουν να ξεχωρίζουν από τους μηχανισμούς μη ειδικής άμυνας: η εξειδίκευση, που σημαίνει ότι τα προϊόντα της ανοσοβιολογικής απόκρισης θα δράσουν μόνο εναντίον της ουσίας που προκάλεσε την παραγωγή τους, η μνήμη, που είναι η ικανότητα του οργανισμού να «θυμάται» τα αντιγόνα με τα οποία έχει έλθει σε επαφή, έτσι ώστε μετά από μια πιθανή δεύτερη έκθεσή του σ ’αυτά να αντιδρά γρηγορότερα.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Κύτταρα που απαρτίζουν το ανοσοβιολογικό σύστημα του ανθρώπου Λευκά αιμοσφαίρια Λεμφοκύτταρα Φαγοκύτταρα Β - λεμφοκύτταρα Τ - λεμφοκύτταρα Ουδετερόφιλα Μονοκύτταρα Πλασματοκύτταρα Βοηθητικά Μακροφάγα Κύτταρα Μνήμης Κυτταροτοξικά Κατασταλτικά Κύτταρα Μνήμης

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Τα Τ-λεμφοκύτταρα διαφοροποιούνται και ωριμάζουν στο θύμο αδένα και είναι απαραίτητα για την ολοκλήρωση της ανοσοβιολογικής απόκρισης. Τα Β-λεμφοκύτταρα διαφοροποιούνται και ωριμάζουν στο μυελό των οστών. Συνθέτουν και παρουσιάζουν στην επιφάνειά τους ειδικές πρωτεΐνες που ονομάζονται ανοσοσφαιρίνες ή αντισώματα.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Δομή Αντισώματος

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Λειτουργίες των αντισωμάτων: Ενεργοποίηση του συμπληρώματος Αδρανοποίηση των παραγόμενων τοξινών Αναγνώριση του μικροοργανισμού από τα μακροφάγα με σκοπό την ολοκληρωτική του καταστροφή Διέγερση του Β λευφοκυττάρου ώστε να αρχίσει η διαίρεση και η διαφοροποίηση του σε πλασματοκύτταρα και κύτταρα Β μνήμης.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Ανοσοβιολογική απόκριση ονομάζεται η διαδικασία αντίδρασης του οργανισμού στην ξένη ουσία, ώστε να αποκτήσει ανοσία. Η πρωτογενής ανοσοβιολογική απόκριση ενεργοποιείται κατά την πρώτη επαφή του οργανισμού με ένα αντιγόνο. Περιλαμβάνει τα εξής στάδια: 1ο στάδιο Ενεργοποίηση των βοηθητικών Τ-λεμφοκυττάρων 2ο Στάδιο Ενεργοποίηση των Β-λεμφοκυττάρων Ενεργοποίηση κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων (κυτταρική ανοσία) Στάδιο 3ο Τερματισμός της ανοσοβιολογικής απόκρισης

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Πρωτογενής και δευτερογενής απόκριση

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Τύποι ανοσίας: Ενεργητική ανοσία, ο οργανισμός μπορεί να ενεργοποιηθεί με δύο τρόπους: α. Να έλθει σε επαφή με ένα αντιγόνο που βρίσκεται στο περιβάλλον (φυσικός τρόπος). β. Να δεχτεί μια ποσότητα εμβολίου το οποίο περιέχει νεκρούς ή εξασθενημένους μικροοργανισμούς ή τμήματά τους (τεχνητός τρόπος). Παθητική ανοσία, χορηγούνται στον οργανισμό έτοιμα αντισώματα που έχουν παραχθεί από άλλο οργανισμό.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Αυτοάνοσα νοσήματα Αυτοάνοσα νοσήματα είναι παθολογικές καταστάσεις, όπου ο οργανισμός στρέφεται εναντίον των δικών του συστατικών, είτε παράγοντας αντισώματα (αυτοαντισώματα) που αναγνωρίζουν σαν ξένα και καταστρέφουν τα δικά του κύτταρα είτε ενεργοποιώντας κύτταρα που κατευθύνονται εναντίον των κυττάρων του οργανισμού. Η αιτιολογία των αυτοάνοσων νοσημάτων δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί πλήρως.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Η ενεργοποίηση του ανοσοβιολογικού συστήματος του οργανισμού από παράγοντες που υπάρχουν στο περιβάλλον του και οι οποίοι δεν είναι παθογόνοι ή γενικώς επικίνδυνοι για την υγεία ονομάζεται αλλεργία. Όταν αλλεργιογόνος ουσία εισέρχεται στον οργανισμό αναγνωρίζεται σαν ξένη, υφίσταται επεξεργασία, εκτίθεται από τα αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα στα βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα. Όταν η ίδια αλλεργιογόνος ουσία εισέλθει την επόμενη φορά στον ίδιο οργανισμό τότε παράγονται κάποιες ουσίες, όπως είναι η ισταμίνη. Η ουσία αυτή προκαλεί αύξηση της διαπερατότητας των αγγείων, σύσπαση των λείων μυϊκών ινών, ενώ παράλληλα διεγείρει και την εκκριτική δραστηριότητα των βλεννογόνων αδένων.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Συμπτώματα αλλεργίας: Εμφάνιση άσθματος Ναυτία Καταρροή και διάρροια Καταπολέμηση των συμπτωμάτων της αλλεργίας: Αντισταμινικά Σε περίπτωση που τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας των μοσχευμάτων (ιστών ή οργάνων) του δότη παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές με αυτά του δέκτη, τότε ενεργοποιείται το ανοσοβιολογικό σύστημα του δέκτη και απορρίπτει το μόσχευμα.

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Μία από τις σοβαρότερες ασθένειες, η οποία εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά το 1981, είναι το Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (Acquired Immune Deficiency Syndrome: AIDS), που οφείλεται στον ιό HIV (Human Immunodeficiency Virus). Μετάδοση του ιού HIV: Μετάγγιση αίματος, χρήση ίδια σύριγγας σε τοξικομανείς Σεξουαλική επαφή Κατά τον τοκετό

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Δομή Ιού HIV

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ - ΑΝΟΣΙΑ Η διάγνωση της ασθένειας Με την ανίχνευση του RNA του ιού Με την ανίχνευση των ειδικών αντισωμάτων για τον ιο Στάδια της ασθένειας Aσυμπτωματική HIV λοίμωξη με αριθμό CD4 > 500/μl μπορεί να περιλαμβάνει γενικευμένη διόγκωση λεμφαδένων Ήπια συμπτώματα που μπορεί να περιλαμβάνουν χαμηλής βαρύτητας βλεννογονοδερματικές εκδηλώσεις και υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού. Αριθμός CD4 <500/μl Προχωρημένα συμπτώματα που μπορεί να περιλαμβάνουν ανεξήγητη χρόνια διάρροια για περισσότερο από 1 μήνα, σοβαρές βακτηριακές λοιμώξεις συμπεριλαμβανομένης της πνευμονικής φυματίωσης και αριθμό CD4 < 350/μl. AIDS : σοβαρά συμπτώματα που περιλαμβάνουν τοξοπλάσμωση εγκεφάλου, καντιντίαση οισοφάγου, τραχείας, βρόγχων ή πνευμόνων και σάρκωμα Kaposi. Αριθμός CD4 <200/μl

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Ο όρος «καρκίνος» δεν αποδίδεται σε μία και μόνη ασθένεια, αλλά σε μια ομάδα ασθενειών που χαρακτηρίζονται από τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κυττάρων . Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη μιας μάζας κυττάρων, που ονομάζεται όγκος. Οι όγκοι μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις. Οι καλοήθεις όγκοι, δεν είναι επεκτατικοί, δηλαδή δεν εισβάλλουν στους γύρω ιστούς. Δεν προκαλούν σοβαρή βλάβη στο σώμα, εκτός εάν λόγω του μεγέθους τους ασκούν πίεση σε ζωτικά όργανα. Οι κακοήθεις όγκοι, των οποίων τα κύτταρα εμφανίζουν διαφορετική μορφολογία σε σχέση με τα φυσιολογικά, εισβάλλουν στους γειτονικούς ιστούς, ενώ μέσω της κυκλοφορίας του αίματος ή της λέμφου είναι δυνατόν να μεταφερθούν σε άλλα σημεία του σώματος και να σχηματίσουν δευτερογενείς όγκους, φαινόμενο που ονομάζεται μετάσταση.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Ο καρκίνος προκαλείται από διαταραχές των γονιδίων, που φυσιολογικά ελέγχουν την διαίρεση και τον θάνατο των κυττάρων. Ο τρόπος με τον οποίο ένα κύτταρο μετασχηματίζεται σε καρκινικό, δεν έχει απόλυτα διευκρινιστεί. Τα αίτια που προκαλούν τον καρκίνο έχουν αναζητηθεί: σε μολυσματικούς παράγοντες, όπως είναι οι ιοί σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως είναι οι διάφορες ακτινοβολίες και χημικές ενώσεις, στον τρόπο ζωής που επιλέγουμε (κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ, διατροφικές συνήθειες), στις αλλαγές του γενετικού υλικού (μεταλλάξεις).

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Ο καρκίνος είναι πρακτικά η αποτυχία ρύθμισης της ανάπτυξης ενός ιστού. Για να μετατραπεί ένα φυσιολογικό κύτταρο σε καρκινικό πρέπει να λάβουν χώρα μία ή περισσότερες μεταλλάξεις σε γονίδια. Τα γονίδια αυτά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα ογκογονίδια, που προωθούν την ανάπτυξη του ιστού τα ογκοκατασταλτικά γονίδια, που είναι υπεύθυνα για τη διακοπή του κυτταρικού πολλαπλασιασμού. Συνήθως για την εμφάνιση ενός καρκίνου απαιτούνται μεταλλάξεις σε πολλά γονίδια.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Ρόλο στην καρκινογένεση παίζει επίσης και η απενεργοποίηση των γονιδίων που ελέγχουν την παραγωγή επιδιορθωτικών ενζύμων. Τα επιδιορθωτικά ένζυμα διορθώνουν λάθη που προκαλούνται είτε από εξωτερικούς παράγοντες, όπως η ακτινοβολία, είτε από τυχαία σφάλματα κατά την αντιγραφή του DNA. Γονιδιακές μεταλλάξεις στον καρκίνο του παχέος εντέρου

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Το γεγονός ότι τα καρκινικά κύτταρα διαθέτουν μεταλλαγμένα γονίδια δε σημαίνει απαραίτητα ότι ο καρκίνος είναι κληρονομικό νόσημα. Μόνο εάν μια μετάλλαξη συμβεί στα άωρα γεννητικά κύτταρα, υπάρχει η πιθανότητα να κληρονομηθεί από τους γονείς στους απογόνους οι οποίοι θα πρέπει να υποστούν και άλλες μεταλλάξεις κατά τη διάρκεια της ζωής τους για να εκδηλώσουν καρκίνο.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Θεραπευτική αντιμετώπιση Υπάρχουν τέσσερις γενικοί τρόποι αντιμετώπισης του καρκίνου: χειρουργική επέμβαση ακτινοθεραπεία χημειοθεραπεία Ανοσοθεραπεία Ενώ μελετώνται πειραματικά αρκετές άλλες θεραπείες και εμβόλια.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Πρόληψη Αλλαγές στον τρόπο ζωής μας, όπως είναι: η αποφυγή ή η διακοπή του καπνίσματος η σωματική άσκηση η υγιεινή διατροφή η αποφυγή της άσκοπης έκθεσης στον ήλιο θα βοηθήσουν να μειώσουμε την πιθανότητα να πάθουμε καρκίνο. Για κάποιες μορφές καρκίνου υπάρχουν τεστ ελέγχου, όπως είναι για παράδειγμα η μαστογραφία για τον καρκίνο του στήθους

ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΘΙΣΜΟ Μερικές από τις ουσίες που καταναλώνει ο άνθρωπος προκαλούν εθισμό, δηλαδή μεταβάλλουν τη λειτουργία των νευρικών κυττάρων του, ώστε να μην μπορούν πλέον αυτά να λειτουργήσουν χωρίς τη συνεχή λήψη των ουσιών αυτών. Η εξάρτηση υποδηλώνεται από την παρουσία τριών τουλάχιστον από τα παρακάτω συμπτώματα: Έντονη επιθυμία χρήσης της ουσίας Ανάπτυξη ανοχής στη χρήση της ουσίας Παρουσία στερητικού συνδρόμου με τη μείωση ή τη διακοπή της χρήσης της ουσίας Ανάλωση σημαντικού χρόνου γύρω από τη συμπεριφορά χρήσης Εγκατάλειψη σημαντικών δραστηριοτήτων κοινωνικών, επαγγελματικών ή ψυχαγωγικών, λόγω της χρήσης.

ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΘΙΣΜΟ Τα ναρκωτικά είναι ουσίες που επιδρούν στο κεντρικό νευρικό σύστημα και στον ψυχισμό του χρήστη. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν η ηρωίνη, η μορφίνη, η μεθαδόνη, η κοκαΐνη, το LSD, η μαριχουάνα κ.ά. Κατευναστικές ουσίες Στην κατηγορία αυτή ανήκουν το αλκοόλ, τα βαρβιτουρικά και άλλες ουσίες. Η συχνή χρήση των ουσιών αυτών σε μεγάλες ποσότητες και ακόμη περισσότερο η συνδυασμένη λήψη τους έχουν καταστρεπτικές επιπτώσεις στην υγεία του ατόμου.

ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΘΙΣΜΟ Η νικοτίνη είναι μια δραστική ουσία που περιέχεται στον καπνό των τσιγάρων και είναι το ίδιο εθιστική όσο και η κοκαΐνη. Οι καπνιστές, εκτός από τους κινδύνους στους οποίους εκτίθενται λόγω της νικοτίνης (αυξημένες πιθανότητες για καρδιαγγειακά νοσήματα και παθήσεις του στομάχου), υπόκεινται στις καταστρεπτικές συνέπειες της πίσσας, ενός από τα πολλά επικίνδυνα προϊόντα που παράγονται κατά την καύση του τσιγάρου. Αποδεδειγμένα πλέον η πίσσα ευθύνεται για την εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα.

ΤΕΛΟΣ