ΕΝΟΤΗΤΑ 39 Εξελίξεις σε Ελλάδα και Τουρκία μετά τον μικρασιατικό πόλεμο

Επικεφαλής κινήματος οι συνταγματάρχες Νικόλαος Πλαστήρας Αρχές Σεπτεμβρίου 1922: στη Χίο και τη Μυτιλήνη ξεσπά κίνημα στους κόλπους του ελληνικού στρατού, που επέστρεφε από το μικρασιατικό μέτωπο. Επικεφαλής κινήματος οι συνταγματάρχες Νικόλαος Πλαστήρας & Στυλιανός Γονατάς

ενίσχυση του μετώπου της Θράκης. Αιτήματα κινηματιών παραίτηση του Κων/νου, διάλυση της Βουλής, σχηματισμός νέας κυβέρνησης που θα είχε την εμπιστοσύνη της Αντάντ, ενίσχυση του μετώπου της Θράκης.

Ο επαναστατικός στρατός στην Αθήνα. Στο κέντρο ο Ν. Πλαστήρας. 12000 στρατιώτες και αξιωματικοί αποβιβάζονται στο Λαύριο και βαδίζουν εναντίον της Αθήνας Ο Κων/νος εγκαταλείπει τη χώρα Βασιλιάς ο γιος του, Γεώργιος Β΄ Εγκαθίσταται επαναστατική κυβέρνηση από τους κινηματίες.

Η Ανακωχή των Μουδανιών ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗ Μετά την ήττα στη Μ. Ασία ήταν πολύ δύσκολο για τον ελληνικό στρατό να διατηρήσει την Αν. Θράκη. ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΤΡΑΤΟΥ ΘΡΑΚΗΣ Επαναστατική κυβέρνηση προσπάθησε να αναδιοργανώσει τον στρατό της Θράκης, αλλά μάταια. ΑΝΑΚΩΧΗ ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ Κάτω από διεθνείς πιέσεις (Κεμάλ, Βρετανία) η Ελλάδα αποδέχτηκε την ανακωχή των Μουδανιών (Οκτ. 1922) ΟΡΟΙ ΑΝΑΚΩΧΗΣ η Αν. Θράκη ενσωματωνόταν στην Τουρκία & η περιοχή θα εκκενωνόταν από τον ελληνικό στρατό και τον ντόπιο πληθυσμό, μέσα σε έναν μήνα.

Οι Μεγάλες Δυνάμεις απαιτούν να εκκενωθεί η περιοχή της Ανατολικής Θράκης από τον ελληνικό πληθυσμό μέσα σε 15 μέρες. Πάνω από 250.000 Έλληνες παίρνουν το δρόμο της προσφυγιάς

Η «δίκη των Έξ» (Ελλάδα) Η επαναστατική κυβέρνηση σύστησε έκτακτο στρατοδικείο προκειμένου να καταλογιστούν ευθύνες για την ήττα στη Μικρά Ασία. Κατηγορούμενοι: Δ. Γούναρης, Ν. Στράτος, Π. Πρωτοπαπαδάκης, Γ. Μπαλτατζής, Ν. Θεοτόκης, Γ. Χατζηανέστης, Μ. Γούδας, Ξ. Στρατηγός. Νοέμβριος 1922: οι έξι πρώτοι καταδικάζονται ΕΙΣ ΘΑΝΑΤΟΝ.

Η «δίκη των έξι» (Νοέμ. 1922)

Η Συνθήκη της Λοζάνης (1923) Εκπρόσωπος της Ελλάδας: Ελ. Βενιζέλος. 24 Ιουλίου 1923: υπογράφεται η Συνθήκη της Λοζάνης. Αποφάσεις: Επισημοποιείται η τουρκική κυριαρχία στη Μ. Ασία και την Α. Θράκη, Παραχωρούνται στην Τουρκία η Ίμβρος και η Τένεδος, Ενσωματώνεται η ελληνοτουρκική σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών (Ιανουάριος 1923): όλοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Τουρκίας έπρεπε να μετοικήσουν στην Ελλάδα και όλοι οι Μουσουλμάνοι της Ελλάδας να ακολουθήσουν τον αντίστροφο δρόμο˙ εξαιρούνται το Πατριαρχείο και οι Έλληνες της Κων/πολης, της Ίμβρου και της Τενέδου καθώς και οι Μουσουλμάνοι της Δ. Θράκης. 

Με την υπογραφή της Συνθήκης της Λοζάνης μπαίνει η ταφόπλακα στη Μεγάλη Ιδέα που κυριάρχησε κατά τις προηγούμενες δεκαετίες στην Ελλάδα. Χιωτέρη Κατερίνα - katchhiot.blogspot.gr

Συνθήκες Νεϊγύ - Σεβρών  Λωζάνης Με την ανατροπή της Συνθήκης των Σεβρών ποια εδάφη έχασε η Ελλάδα;

Κοινωνικές και Πολιτικές Εξελίξεις στην Ελλάδα Προβλήματα: Η ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης, η κατακόρυφη πτώση των μισθών και η επείγουσα ανάγκη αποκατάστασης των παλαιών πολεμιστών (πολλοί από αυτούς είχαν πολεμήσει 10-12 χρόνια) και των προσφύγων Η κατανομή των προσφύγων σε καθένα από τα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας

Μέτρα νέας κυβέρνησης α) απαλλοτρίωση και διανομή γαιών σε πρόσφυγες και γηγενείς ακτήμονες (Φεβρουάριος 1923), β) διανομή αγροτικών κλήρων σε πλήθος αγροτών.

Καλοκαίρι 1923: Ξεσπάει μεγάλο κύμα απεργιών με αίτημα αυξήσεις στους μισθούς. Σημαντικό μέτρο της επαναστατικής κυβέρνησης υπήρξε και η υιοθέτηση από την Ελλάδα του γρηγοριανού ημερολογίου, που ίσχυε στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι, από τις 16 Φεβρουαρίου 1923 (παλαιό ημερολόγιο) η Ελλάδα βρέθηκε στην 1η Μαρτίου 1923 (νέο ημερολόγιο). Το ημερολόγιο αυτό ισχύει σήμερα. Εργοστάσιο στη Νέα Ιωνία, που εξελίχθηκε σε εργατούπολη με πλήθος βιομηχανικών μονάδων

Δεκέμβριος 1923: προκηρύσσονται εκλογές Δεκέμβριος 1923: προκηρύσσονται εκλογές Ιανουάριος 1924. Ο βασιλιάς Γεώργιος Β' και η σύζυγός του Ελισάβετ αναχωρούν από την Ελλάδα. Τα φιλοβασιλικά κόμματα απέχουν από τις εκλογές Αποτελέσματα εκλογών Δημοκρατική Ένωση (Αλ. Παπαναστασίου, 120 βουλευτές) Φιλελεύθεροι (250 βουλευτές) Συνέπειες Ο Γεώργιος Β΄ φεύγει στο εξωτερικό και Αντιβασιλέας ορίζεται ο Παύλος Κουντουριώτης.

Κοινωνικές και Πολιτικές Εξελίξεις στην Τουρκία Ο Κεμάλ μετά τη Μικρασιατική καταστροφή: αναδεικνύεται Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας, υποχρεώνει τον Σουλτάνο να φύγει από τη χώρα, εδραιώνει τον κοσμικό-λαϊκό χαρακτήρα του πολιτεύματος, προσπαθεί να μετατρέψει την Τουρκία σε δυτικό κράτος: Μέτρα που λαμβάνει: προσπαθεί να οργανώσει συστήματα υγείας και εκπαίδευσης, αντικαθιστά το οθωμανικό αλφάβητο με το λατινικό, καταργεί την πολυγαμία, παραχωρεί δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες, απαγορεύει στους άνδρες να φορούν φέσι και στις γυναίκες φερετζέ και επιβάλλει τη χρήση οικογενειακών επιθέτων. Οι κεμαλικές μεταρρυθμίσεις βρίσκουν απήχηση μόνο στα μεσαία και μεγάλα κοινωνικά στρώματα.

Ενσωμάτωση προσφύγων

 Εικόνες προσφύγων κατά το πρώτο διάστημα της παραμονής τους στην Ελλάδα από τον Μπακάλη Κώστα : history-logotexnia.blogspot.com

▲ Aντίσκηνα με πρόσφυγες στην περιοχή Θησείο, στην Αθήνα (1925) ▲ Aντίσκηνα με πρόσφυγες στην περιοχή Θησείο, στην Αθήνα (1925). Στην αρχή οι πρόσφυγες ζούσαν σε πρόχειρους καταυλισμούς στις πόλεις και στην ύπαιθρο, σε εκκλησίες, σε σχολεία και σε άλλα δημόσια κτίρια, ακόμη και σε σπίτια ντόπιων. (Τhomas Spelios, Pictorial History of Greece, Crown Publίshers, Inc., New York, 1967).

Το 1920 η Ελλάδα είχε 20% μη Έλληνες ορθόδοξους, ενώ το 1928 μόλις 6%. Ο πληθυσμός της Ελλάδας αυξήθηκε από το 1920 έως το 1928 περίπου κατά 20%. Το 1920 η Ελλάδα είχε 20% μη Έλληνες ορθόδοξους, ενώ το 1928 μόλις 6%. Ο ελληνικός πληθυσμός της Δυτικής Θράκης και της Ηπείρου αυξήθηκε, ενώ η Κρήτη, η Λέσβος και η Λήμνος εξελληνίστηκαν πλήρως. Η κυριότερη όμως μεταβολή στην εθνολογική σύσταση λόγω της εγκατάστασης των προσφύγων συνέβη στη Μακεδονία.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΔΥΣΧΕΡΑΝΑΝ ΤΗΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ Οι πρόσφυγες δεν αποτελούσαν ένα ενιαίο σύνολο. Ανάμεσα τους υπήρχαν διαφορές κοινωνικής προέλευσης, πολιτιστικής παράδοσης, διαλέκτου, ακόμα και γλώσσας (περίπου 100.000 πρόσφυγες ήταν τουρκόφωνοι). Όσοι εύποροι κάτοικοι της Μικράς Ασίας ή της Ανατολικής Θράκης κατόρθωσαν να φέρουν στην Ελλάδα μεγάλο μέρος από την περιουσία τους,  σχεδόν αμέσως ενσωματώθηκαν στο νέο τόπο εγκατάστασης τους  και αναμείχθηκαν με τους γηγενείς. Για τη μεγάλη όμως μάζα των προσφύγων, παρά την ταχεία αποκατάσταση τους, η αφομοίωση ήταν μία διαδικασία που κινήθηκε με πολύ πιο αργούς ρυθμούς. ψυχικά τραυματισμένοι και με το άγχος πρώτα της επιβίωσης και αργότερα της βελτίωσης της ζωής τους, εξέφραζαν συχνά παράπονα για την αντιμετώπιση του κράτους, αλλά και των γηγενών κατοίκων του. Κατηγορούσαν το ελληνικό κράτος: Οι περισσότεροι πρόσφυγες,

Η αντίθεση μεταξύ προσφύγων και γηγενών, σε ελάχιστες περιπτώσεις πήρε τη μορφή ανοικτής σύγκρουσης. Ο όρος «πρόσφυγας», όμως, είχε στην κοινή συνείδηση υποτιμητική σημασία, για πολλά χρόνια. Η διαχωριστική γραμμή μεταξύ προσφύγων και γηγενών έπαψε να υπάρχει μετά τη δεκαετία του 1940. Αλλά και από πιο πριν οι πρόσφυγες πρώτης γενιάς και αργότερα τα παιδιά και τα εγγόνια τους συμμετείχαν σε όλες τις δραστηριότητες στη νέα πατρίδα τους.

Με την ανταλλαγή των πληθυσμών εξέλιπε η κυριότερη πηγή προστριβών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Οι καλές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών διατηρήθηκαν τρεις τουλάχιστον δεκαετίες.

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ Οι επιπτώσεις από την άφιξη των προσφύγων 1922: παραλληλισμός με το 1453 ή αφετηρία για τη νέα Ελλάδα. Ο πληθυσμός της Ελλάδας αυξήθηκε από το 1920 έως το 1928 περίπου κατά 20%. 1920 : η Μακεδονία είχε 48% μη Έλληνες ορθόδοξους 1928 : η Μακεδονία είχε 12% μη Έλληνες ορθόδοξους Δεκαετία (1922-1931) : αύξηση κατά 50% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, διπλασιασμός αγροτικής παραγωγής Δεκαετία 1922-1932: διπλασιασμός βιομηχανικών μονάδων 1930 : οι γυναίκες αποτελούν την πλειονότητα των εργατών στην κλωστοϋφαντουργία μέχρι το 1940: οι πρόσφυγες κυριαρχούν στη μουσική